Anh chàng Hobbit

Thế là Gandalf huýt một hồi sáo dài chói tai, và ngay sau đó Thorin và Dori đã đi vòng ngôi nhà rồi theo con đường trong khu vườn mà đến, đứng cúi đầu thật thấp trước mặt họ.
“Một hoặc ba, ông định nói như vậy, ta hiểu rồi!” Beorn nói. “Song hai người này không phải là người hobbit, họ là những chú lùn!”
“Thorin Oakenshield, xin phục vụ ngài! Dori xin phục vụ ngài!” hai chú lùn nói và lại cúi đầu xuống.
“Ta không cần sự phục vụ của các vị, cảm ơn,” Beorn nói, “song ta cho rằng các vị cần được ta giúp đỡ đấy. Ta không thích những chú lùn lắm; nhưng nếu ông đúng là Thorin (con trai của Thrain, cháu của Thror, ta nghĩ vậy), và các bạn của ông là người đáng trọng, và các vị là kẻ thù của bọn yêu tinh và không định giở trò tinh quái ở vùng đất của ta, thì các vị đang làm gì vậy, nhân tiện ta xin hỏi?”
“Họ đang trên đường tới thăm xứ sở của tổ tiên, mãi tít phía Đông bên kia Rừng U Ám,” Gandalf nói xen vào, “và hoàn toàn do tình cờ mà chúng tôi có mặt ở vùng đất của ngài thôi. Trong khi đang vượt qua Đèo Thượng, nơi này lẽ ra đã đưa chúng tôi tới con đường ở phía Nam xứ sở của ngài, thì chúng tôi bị bọn yêu tinh độc ác tấn công - như tôi vừa toan kể ngài nghe hồi nãy...”
“Vậy thì cứ kể tiếp đi!” Beorn nói, ông ta chẳng bao giờ tỏ ra lịch sự cả.
“Có một trận bão khủng khiếp; mấy gã khổng lồ xuất hiện và liệng đá tảng, còn chúng tôi thì ẩn nấp trong một cái hang ở đầu con đèo, anh chàng hobbit và tôi cùng dăm người bạn nữa...”
“Ông gọi hai là dăm à?”
“Ồ, không. Thực ra là còn hơn hai.”
“Họ ở đâu? Bị giết, bị ăn thịt, hay đã trở về nhà rồi?”
“Ồ, không. Có vẻ như khi tôi huýt sáo ban nãy, họ đã không vào hết. Họ nhút nhát, tôi nghĩ thế. Ngài biết đấy, chúng tôi rất ngại rằng ngài sẽ phải tiếp đãi bọn người khá đông chúng tôi.”
“Cứ tiếp tục đi, huýt sáo lần nữa đi! Dường như ta đã đồng ý mở tiệc khoản đãi rồi đấy, thêm một hai người cũng chẳng khác gì nhiều lắm,” Beorn làu bàu.
Gandalf huýt sáo lần nữa; nhưng Nori và Ori đã có mặt ở đó hầu như trước khi lão ngừng lại, bởi chắc các bạn còn nhớ, trước đó Gandalf đã dặn bọn họ cứ năm phút lại vào từng đôi một.
“Xin chào!” Beorn nói. “Các vị đến khá nhanh đấy - vừa rồi các vị ẩn nấp ở đâu? Nào, các anh chàng hình nộm của ta!”
“Nori xin phục vụ ngài, Ori xin...” hai chú lùn bắt đầu nói; nhưng Beorn đã ngắt lời họ.
“Cảm ơn các vị! Khi cần đến sự giúp đỡ của các vị thì ta sẽ đề nghị. Hãy ngồi xuống đi, để ta tiếp tục nghe câu chuyện này đã, kẻo đến giờ ăn tối vẫn chưa hết chuyện đấy.”
“Chúng tôi vừa thiêm thiếp ngủ,” Gandalf nói tiếp, “thì một kẽ nứt ở cuối hang mở ra; bọn yêu tinh xuất hiện và bắt mất anh chàng hobbit, mấy chú lùn và đàn ngựa của chúng tôi.”
“Đàn ngựa à? Các vị làm nghề gì - một gánh xiếc lưu động à? Hay các vị đang chở rất nhiều hàng hóa? Hay là ông luôn gọi sáu là một đàn?”
“Ồ, không! Thực ra số ngựa nhiều hơn sáu con, bởi chúng tôi gồm hơn sáu người - à mà, hai người nữa đây rồi!” Đúng lúc đó Balin và Dwalin xuất hiện và cúi thật thấp đầu chào đến nỗi râu của họ quét cả xuống sàn đá. Thoạt đầu, con người to lớn ấy chau mày, nhưng họ cố hết sức tỏ ra vô cùng lễ phép, và cứ gật đầu lia lịa, vừa khom lưng vừa cúi đầu và ve vẩy những chiếc mũ trùm trước đầu gối (theo đúng kiểu cách của giống người lùn), cho tới khi ông ta thôi không cau mày nữa mà bật cười khoái trá: nom họ thật khôi hài.
“Gánh hát, đúng thật,” ông nói. “Một gánh hát cừ khôi đấy. Mấy anh chàng vui vẻ của ta vào đi, mà các vị tên gì nhỉ! Ta không cần sự phục vụ của các vị ngay bây giờ, chỉ cần biết tên thôi; và sau đó hãy ngồi xuống và đừng có ve vẩy nữa!”
“Balin và Dwalin,” hai chú lùn nói, không dám tỏ ra bực mình, và ngồi phịch xuống sàn nhà trông có vẻ hơi ngạc nhiên.
“Bây giờ lại kể tiếp đi!” Beorn nói với lão phù thủy.
“Tôi vừa kể đến đâu rồi nhỉ? Ồ, phải rồi - tôi đã không bị bắt. Tôi đã giết một hai gã yêu tinh bằng một tia chớp...”
“Hay lắm!” Beorn lầm bầm. “Thế thì là phù thủy cũng có ích đôi chút đấy”.
“... rồi lẻn vào bên trong trước khi kẽ nứt khép lại. Tôi lần theo hành lang chính, ở đó nhung nhúc yêu tinh. Gã Yêu Tinh Chúa có mặt ở đó cùng với ba bốn mươi tên lính gác có vũ trang. Tôi thầm nghĩ ‘ngay cả khi bọn họ không bị xích với nhau đi nữa thì một tá người làm sao có thể để chống lại số đông như thế?’“
“Một tá! Đây là lần đầu tiên ta nghe nói tám được gọi là một tá đấy. Hay là ông vẫn còn vài hình nộm nữa chưa chui ra khỏi hộp!”
“Ồ, đúng thế, hình như có một cặp nữa đang ở đây - đó là Fili và Kili, tôi nghĩ thế,” Gandalf nói, bởi lúc này hai chú lùn ấy đã xuất hiện, vừa đứng mỉm cười vừa cúi đầu chào.
“Ngần ấy là đủ rồi đấy!” Beorn nói. “Hãy ngồi xuống và giữ yên lặng! Giờ thì kể tiếp đi, Gandalf!”
Thế là Gandalf tiếp tục câu chuyện của mình suốt tới đoạn xảy ra trận chiến đấu trong bóng tối, việc phát hiện ra cái cổng bên dưới, và nỗi kinh hoàng của họ khi thấy anh chàng Baggins bị lạc. “Chúng tôi điểm quân số và không thấy anh chàng hobbit. Chỉ còn lại có mười bốn người chúng tôi.”
“Mười bốn! Đây là lần đầu tiên ta nghe nói mười bớt một còn mười bốn đấy! Ý ông định nói là chín, hoặc giả ông chưa kể hết ta nghe tất cả những cái tên trong đoàn người của ông rồi.”
“Ồ, cố nhiên là ngài chưa nhìn thấy Oin và Gloin. Mà chao ôi! Họ đến đây rồi. Tôi hy vọng ngài sẽ thứ lỗi cho họ vì đã làm phiền.”
“Ồ, cho tất cả bọn họ vào đi! Nhanh lên! Nào, hai vị này, hãy ngồi xuống đi! Nhưng mà Gandalf hãy nghe đây, thậm chí lúc này chúng ta cũng mới chỉ có ông và mười chú lùn cùng cái anh chàng hobbit bị lạc ấy. Vậy là chỉ có mười một (cộng với một người bị lạc) chứ làm gì có mười bốn, trừ phi là cách đếm của giới phù thủy khác với người thường. Song bây giờ cứ kể tiếp câu chuyện đi.” Beorn chỉ biểu lộ cảm xúc của mình ở mức độ có thể kìm nén được, song ông thật sự đã bắt đầu cảm thấy rất thích thú. Các bạn biết đấy, vào thời xa xưa ông đã từng biết đúng cái vùng núi mà Gandalf đang miêu tả. Ông gật gù và làu bàu khi nghe nói về việc anh chàng hobbit tái xuất hiện và về việc bọn họ trượt xuống trong vụ đá lở và về lũ sói trong rừng.
Khi Gandalf kể đến đoạn họ trèo lên cây và lũ sói phục quanh bên dưới, ông đứng dậy và vừa rảo bước loanh quanh vừa lẩm bẩm, “Giá mà lúc đó ta có mặt ở đấy! Hẳn ta đã cho lũ chúng ăn đòn hơn cả những quả pháo kia rồi!”
“Ồ,” Gandalf nói, rất vui mừng thấy rằng câu chuyện của lão đang gây một ấn tượng tốt đẹp, “tôi đã gắng hết sức mình. Chúng tôi ở đó, trong lúc lũ sói điên cuồng phía dưới và khu rừng bắt đầu cháy bừng bừng ở nhiều chỗ thì bọn yêu tinh từ trên các quả đồi ào xuống và phát hiện ra chúng tôi. Chúng khoái chí la hét và hát những bài hát giễu cợt chúng tôi. Mười lăm chú chim trên năm cây thông...”
“Trời ơi!” Beorn làu bàu, “Đừng có phịa ra là bọn yêu tinh không biết đếm nhé. Chúng biết đấy. Mười hai không phải là mười lăm và bọn chúng biết chứ.”
“Tôi cũng biết như vậy. Còn có Bifur và Bofur nữa kia. Nãy giờ tôi vẫn chưa dám mạo muội giới thiệu họ, mà họ có mặt cả đây rồi.”
Bifur và Bofur bước vào. “Còn tôi nữa!” Bombur vừa thở hổn hển vừa vênh váo chạy lên từ phía sau. Anh chàng này to béo và cũng đang giận dữ vì bị bỏ lại sau cùng. Anh chàng không chịu đợi năm phút mà lập tức theo hai chú lùn kia.
“Chà, bây giờ có mặt mười lăm người các vị rồi; mà bọn yêu tinh thì biết đếm, ta cho rằng đây là toàn bộ những người đã ở trên cây. Có lẽ giờ đây chúng ta có thể kết thúc câu chuyện này mà không còn bị gián đoạn thêm lần nào nữa.” Khi đó anh chàng Baggins hiểu rằng Gandalf đã tài tình đến dường nào. Những sự gián đoạn quả đã khiến Beorn chú ý hơn đến câu chuyện, và câu chuyện đã khiến ông không lập tức đuổi những chú lùn như những kẻ ăn mày đáng ngờ. Nếu như có thể tránh được thì ông chẳng bao giờ mời ai vào nhà mình. Ông rất ít bạn bè, mà họ lại ở cách đó rất xa; và ông cũng không bao giờ mời hơn hai người trong số đó tới nhà mình một lần. Giờ thì ông có mười lăm kẻ xa lạ đang ngồi dưới hàng hiên nhà mình!
Cho tới lúc lão phù thủy kể xong câu chuyện, rồi kể tới cuộc giải cứu của bầy đại bàng và chuyện họ đã được đưa tới Đồi Carrock như thế nào, thì mặt trời đã lặn sau đỉnh Dãy Núi Mờ Sương, hắt những bóng dài trong sân nhà lão Beorn.
“Một câu chuyện rất hay!” ông nói. “Chuyện hay nhất mà bao lâu rồi ta mới được nghe. Nếu tất cả bọn ăn mày đều kể được một câu chuyện hay như vậy thì chúng có thể thấy ta ân cần hơn đấy. Có thể là các vị bịa ra cả thôi, dĩ nhiên rồi, song nhờ câu chuyện ấy mà các vị vẫn xứng đáng được hưởng một bữa tối. Chúng ta hãy ăn một chút gì nào.”
“Vâng, xin cảm ơn!” cả bọn họ đồng thanh nói. “Cảm ơn ngài rất nhiều!”Bên trong hành lang lúc này khá tối. Beorn vỗ tay một cái, bốn chú ngựa bạch nhỏ đẹp đẽ lúc cúc chạy vào cùng dăm con chó to mình dài lông xám. Beorn nói với chúng điều gì đó bằng một ngôn ngữ kỳ cục giống như âm thanh của loài vật được chuyển thành tiếng nói. Chúng lại chạy ra ngoài và chẳng mấy chốc đã quay lại với, miệng ngậm bó đuốc, rồi chúng châm đuốc vào lò sưởi và cắm lên các giá đỡ thâm thấp trên các cây cột của hành lang quanh lò sưởi trung tâm. Lũ chó có thể đứng bằng hai chân sau khi chúng muốn, và dùng hai chân trước bưng đồ vật. Chúng nhanh chóng mang ra ván mễ từ những bức tường bên cạnh rồi đem kê gần bếp lò.
Rồi có tiếng kêu be-be-be! và vài con cừu trắng như tuyết theo sau một con cừu đực đen như than bước vào. Một con mang tấm khăn trải bàn trắng có thêu hình động vật ở diềm; những con khác mang trên tấm lưng rộng của mình khay đựng bát đĩa, dao và thìa gỗ, các thứ này được lũ chó nhanh chóng đem bày trên mấy cái bàn kê trên mễ. Bàn nào cũng rất thấp, thấp đến mức ngay cả Bilbo cũng có thể ngồi vào thật thoải mái. Một chú ngựa nhỏ đẩy hai chiếc tràng kỷ thấp phủ nệm cói rộng rãi, chân ghế ngắn mập, dành cho Gandalf và Thorin, còn ở đầu kia bàn chú ta kê một chiếc ghế bành lớn màu đen của Beorn, cũng thấp và được phủ nệm như vậy (ông ngồi trên đó, hai chân duỗi dài dưới gầm bàn). Trong hành lang của mình, ông chỉ có mấy chiếc ghế này, và có lẽ ông đã cho đóng chúng thấp như bàn để thuận tiện cho những con vật tuyệt vời kia hầu hạ ông. Những người còn lại ngồi ở đâu? Họ không bị bỏ quên đâu. Mấy chú ngựa nhỏ khác vừa bước vào vừa lăn theo những đoạn thân cây hình tang trống đã được bào nhẵn đánh bóng, và thấp đến mức Bilbo có thể ngồi lên; thế là chẳng mấy chốc tất cả bọn họ đã ngồi vào bàn của Beorn, đã rất nhiều năm hành lang này chưa từng thấy một cuộc hội họp nào như vậy.
Tại đó họ đã ăn một bữa ăn khuya, hay bữa tối gì đó, mà họ chưa từng được hưởng kể từ khi rời Ngôi Nhà Ấm Cúng Cuối Cùng ở phía Tây và chào tạm biệt Elrond. Ánh lửa từ những bó đuốc và từ lò sưởi bập bùng quanh họ, còn ở trên bàn thì đặt hai cây nến cao bằng sáp ong màu đỏ. Suốt trong lúc họ ăn, bằng một giọng trầm sang sảng, Beorn kể chuyện về vùng hoang vu phía bên này dãy núi, và đặc biệt là về khu rừng tăm tối nguy hiểm trải dài trước mặt họ suốt từ phía Bắc tới phía Nam, cách họ một ngày đi ngựa và chặn đường sang phía Đông của họ tới Rừng U Ám khủng khiếp.
Các chú lùn vừa chú ý lắng nghe vừa lắc lắc râu, vì họ biết rằng chẳng bao lâu nữa họ sẽ phải mạo hiểm vào khu rừng ấy, và rằng sau dãy núi vừa rồi thì đây là nơi nguy hiểm tệ hại nhất mà họ phải vượt qua trước khi tới thành trì của lão rồng. Khi ăn xong bữa tối, họ bắt đầu kể những câu chuyện của riêng mình, song Beorn có vẻ như đang buồn ngủ nên chẳng để tai nghe. Họ nói nhiều nhất về vàng bạc, châu báu và về việc chế tác các đồ vật của nghề thợ rèn, mà Beorn lại không tỏ ra quan tâm đến những thứ như vậy; chẳng có món đồ nào bằng vàng hay bạc trong hành lang của ông, và ngoài mấy con dao ra thì chỉ có vài món đồ bằng kim loại mà thôi.
Họ ngồi ở bàn rất lâu với những chiếc bát gỗ đầy rượu mật ong. Bên ngoài đêm đã về khuya. Đống lửa ở giữa hành lang được tiếp thêm củi còn những bó đuốc thì tắt đi, và họ vẫn ngồi đó trong ánh lửa nhảy múa, phía sau là những cột nhà cao vút, mờ tối ở trên đỉnh, giống như những cây rừng. Dù có phải ma thuật hay không, Bilbo như nghe thấy một âm thanh giống tiếng gió giữa các cành cây lao xao trong đám rui mè, và tiếng cú kêu. Chẳng mấy chốc anh chàng bắt đầu ngủ gà ngủ gật và những giọng nói dường như trở nên xa xăm cho tới khi anh chàng giật mình tỉnh giấc.
Trước đó cánh cửa lớn đã cọt kẹt mở ra và đóng sầm lại. Beorn không còn ở đó. Các chú lùn đang ngồi khoanh chân trên sàn hành lang quanh lò sưởi và bắt đầu hát. Một vài đoạn giống như thế này, nhưng còn nhiều đoạn khác nữa, và tiếng hát của họ cứ thế vang lên một lúc lâu:
Gió thổi trên Bãi thạch thảo héo khô,
mà cây rừng không hề rung rinh lá:
nơi đó ngày đêm bóng đen bao phủ,
và những loài hiểm độc bên dưới lặng lẽ lần mò.
Từ trên núi gió đổ về lạnh lẽo,
giống thủy triều, gió gào thét lan xa;
rừng than van và cành cây rên rỉ,
lá rụng đầy trên mặt đất mùn.
Gió thổi từ phía Tây sang Đông;
trong khu rừng gió hoàn toàn câm lặng,
qua bãi lầy gió rít róng thét gào
tiếng sáo vù vù thả sức cuốn bay.
Cỏ lao xao, những chùm lá mềm rạp xuống,
đám lau sậy xạc xào - gió cứ ào qua
xôn xao mặt hồ dưới bầu trời lãnh đạm
nơi các đám mây đuổi nhau bị xé tan tành.
Gió thổi qua Quả Núi Cô Đơn trơ trọi
và lướt nhanh trên hang ổ lão rồng:
nơi đó nằm trơ những tảng đá mòn đen kịt
và khói bay mờ mịt khắp không trung.
Gió rời vạn vật và vút bay đi
giữa trời đêm mênh mông như biển cả.
Trăng căng buồm ra khơi trong gió mạnh,
những vì sao nhen ánh lửa bập bùng.
Bilbo lại bắt đầu ngủ gật. Bỗng nhiên Gandalf đứng dậy.
“Đã đến lúc chúng ta đi ngủ rồi đấy,” lão nói, “chúng ta, chứ ta không nghĩ bao gồm cả Beorn đâu. Ở hành lang này chúng ta có thể nghỉ ngơi an toàn, song ta cảnh báo để tất cả các vị đừng quên những gì Beorn nói trước khi bỏ đi: các vị không được ra ngoài cho tới khi mặt trời mọc, nếu không thì nguy hiểm đấy.”
Bilbo thấy mấy chiếc giường đã được dọn sẵn dọc hành lang trên một thứ bệ nổi giữa những cây cột và bức tường bao. Anh chàng được dành một tấm nệm cỏ nhỏ và những chiếc chăn len. Anh chàng chui vào chăn khoan khoái, dù lúc đó đang là tiết hạ. Lò sưởi cháy lom đom và anh chàng ngủ thiếp đi. Tuy nhiên anh chàng lại tỉnh giấc trong đêm: lửa trong lò sưởi lúc này đã tàn, chỉ còn dăm cục than hồng; mấy chú lùn và Gandalf đang ngủ, cứ nghe tiếng thở của họ thì biết; một đốm sáng trắng in trên sàn hành lang, do vầng trăng trên cao ghé dòm qua lỗ thông khói ở mái nhà để lại.
Bên ngoài có tiếng gầm gừ, và một âm thanh giống như tiếng một con vật to lớn nào đó đang cào cửa. Bilbo băn khoăn không biết tiếng động đó là gì, liệu đó có thể là do Beorn với hình dạng do ma thuật mà có gây ra không, và liệu ông ta có bước vào trong bộ dạng gấu mà giết họ không. Anh chàng chui đầu sâu dưới những tấm chăn và cuối cùng lại ngủ thiếp đi dù đang rất sợ hãi.
Lúc anh chàng tỉnh dậy thì trời đã sáng bảnh mắt. Một chú lùn vấp phải Bilbo trong góc khuất chỗ anh chàng nằm và lộn nhào đánh bịch một cái từ trên bệ xuống sàn. Đó là Bofur, và chú ta còn đang càu nhàu về chuyện ấy thì Bilbo mở mắt ra.
“Dậy đi, đồ đại lãn!” chú ta nói, “không thì sẽ hết cả phần điểm tâm của cậu đấy.” Bilbo bật ngay dậy. “Điểm tâm!” anh chàng kêu lên. “Đồ điểm tâm đâu nhỉ?”“Hầu hết đã ở trong bụng bọn ta rồi,” mấy chú lùn khác vừa trả lời vừa đi loanh quanh trong hành lang; “nhưng phần còn lại thì ở ngoài hiên kia kìa. Bọn ta đã đi khắp nơi tìm kiếm Beorn suốt từ lúc mặt trời mọc mà chẳng thấy tung tích của ông ấy ở đâu hết, dù vừa ra khỏi hành lang bọn ta đã thấy bữa điểm tâm dọn sẵn rồi.”
“Gandalf ở đâu nhỉ?” Bilbo vừa hỏi vừa nhanh chóng bỏ đi tìm cái gì đó để ăn.