Tom khom mình xuống, bỏ mũ ra, và đi vào căn phòng tối, hát vang:
Đi ra, hỡi Những Kẻ Trong Mộ già nua!
Hãy biến đi vào ánh sáng vầng dương!
Hãy quắt queo đi như những giọt sương sáng
Như tiếng gió than van,
Hãy đi vào những vùng đất cằn cỗi
Khuất sau những ngọn núi xa xôi!
Đừng bao giờ lại đây nữa!
Hãy để yên cho những cái mộ của ngươi!
Hãy quên đi, hãy để mọi người quên lãng
Hãy tối tăm hơn cả bóng tối hồn hoang,
Nơi những cánh cửa đang đóng mãi mãi lại
Cho đến khi hoàn thiện thế giới này
Với những lời này thì một tiếng kêu vang lên và một phần bên trong căn phòng đổ sập xuống. Rồi có một tiếng rét inh ỏi ngân dài, tan đi vào một khoảng cách xa không thể đoán được; rồi sau đó mọi thứ im lặng trở lại.
"Nào, đến đây bạn Frodo!" Tom nói. "Hãy ra ngoài cỏ sạch nào! Bạn phải giúp tôi khiêng họ."
Họ cùng nhau khiêng Merry, Pippin và Sam ra. Khi Frodo rời khỏi ngôi mộ lần cuối thì ông thấy cái bàn tay rời rã vẫn còn quằn quại uốn éo, giống như một con nhện bị thương, trên một đống đất vừa đổ xuống. Tom đi ngược trở lại, và rồi một âm thanh của nhiều tiếng thình thịch vang lên. Khi đi ra, ông mang trên tay một đống lớn châu báu: những vật dụng bằng vàng, bạc, đồng và đồng thau; rất nhiều ngọc và dây chuyền với đồ trang sức châu báu. Ông leo lên ngôi mộ xanh và đặt chúng nằm trên đỉnh mộ trong ánh mặt trời.
Ông đứng đó, với nón trên một tay và gió thổi tóc ông tung bay, và ông nhìn xuống ba hobbit, đang nằm ngửa trên cỏ ở phía tây nấm đất. Ông nâng tay phải lên và nói rõ ràng với giọng chỉ huy:
Những cậu trai vui vẻ, thức dậy nào!
Thức dậy và nghe tiếng ta gọi đây!
Hơi ấm đã nghe thấy và đang đến đấy thôi!
Đá lạnh giờ đã sập rồi
Tối tăm cửa tử nhất thời mở toang
Tay chết giờ đã đứt phăng
Đêm tiếp đêm mãi trôi nhanh
Và Cổng đã mở thênh thang giữa đời!
Trước nỗi vui mừng tột độ của Frodo, các hobbit đã cục cựa, duỗi tay ra, dụi mắt, và rồi thình lình bật dậy. Họ nhìn nhau với vẻ kinh ngạc, đầu tiên là nhìn Frodo, và rồi Tom đang đứng sừng sững trên đỉnh của gò đất phía trên họ; rồi họ nhìn lẫn nhau, đang lùng bùng trong những mớ giẻ trắng, đội và mang những món đồ vàng mờ xỉn với những món châu báu rẻ tiền lanh canh.
"Cái gì thế này" Merry bắt đầu khi cái vòng vàng trượt xuống một mắt của ông. Rồi ông dừng lại, và một nét u ám lướt qua mặt ông, và ông nhắm mắt lại. "Tất nhiên, tôi nhớ ra rồi!" ông nói. "Những người vùng Carn Dym đã đến chỗ chúng tôi vào ban đêm, và chúng tôi lãnh đủ. A! Một ngọn thương đâm vào tim tôi!" Ông bấu lấy ngực. "Không! Không!" ông nói, mở bừng mắt. "Tôi đang nói gì thế này? Tôi đã nằm mơ. Cậu đã ở đâu thế hả Frodo?"
"Tôi nghĩ là mình bị lạc," Frodo nói, "nhưng tôi không muốn nói," Frodo nói; "nhưng tôi không muốn nói về chuyện này. Hãy nghĩ xem chúng ta phải làm gì! Hãy đi tiếp nào!"
"Vẫn ăn mặc thế này sao, thưa ngài" Sam nói. "Quần áo của tôi đâu rồi?" Anh vứt cái đám vòng, thắt lưng và nhẫn ra cỏ, và nhìn quanh tuyệt vọng, như thể anh đang đợi nhìn thấy được áo khoác, áo chẽn, quần túm và những món quần áo của hobbit khác đang nằm đâu đó sát bên chỗ mình.
"Anh sẽ không tìm thấy lại quần áo của mình đâu," Tom nói, cúi xuống từ phía trên nấm đấy, và cười khi ông lại nhảy múa trong ánh mặt trời. Hẳn là ai cũng phải nghĩ rằng chẳng có gì nguy hiểm hay kinh khiếp vừa xảy ra, và thật sự ra mỗi kinh dị đã tan biến khỏi tim họ khi họ nhìn ông, và nhìn thấy niềm vui trong ánh mắt của ông.
"Ông nói gì thế?" Pippin nói, nửa ngạc nhiên nửa kinh hãi. "Sao lại không?"
Nhưng Tom lắc đầu, nói: "Các anh đã trở lại là chính mình, ra khỏi được dòng nước sâu. Quần áo chỉ là những chuyện nhỏ nhặt, khi các anh đã thoát khỏi bị chết đuối. Hãy vui đi, hỡi những người bạn vui vẻ của ta, và hãy để ánh mặt trời ấm ám sưởi lành tim và chân tay! Hãy vứt những mảnh giẻ lạnh lẽo ấy đi! Hãy chạy trần truồng trên cỏ, trong khi Tom đi săn!"
Ông phóng xuống đồi, huýt sáo và gọi tùm lum. Frodo nhìn theo ông và thấy ông đang lao xuống phía nam dọc theo vùng lòng chảo màu xanh nằm giữa ngọn đồi họ đang đứng với ngọn đồi bên cạnh, vẫn còn huýt sáo và kêu váng lên:
Hây! Nào! Nãy đến nào! Các ngươi đi đâu thế?
Lên, xuống, gần hay xa, đó đây đều được nhể?
Tai tinh, Mũi thính, Đuôi vụt và Tên thộn,
Nào cậu Vớ trắng nhỏ bé của ta, và tên Lumpkin Béo nữa!
Ông hát như thế, chạy thật nhanh, tung mũ lên rồi bắt lại, cho đến khi ông biến mất sau dãy đất: nhưng những tiếng Hây nào! Hoy nào! vẫn vắng xuống theo chiều gió, đang thổi vòng về phía nam. Không khí đang ấm dần lên. Các hobbit chạy ào trên cỏ một lúc, như ông đã nói với họ. Rồi họ nằm phơi nắng trong ánh mặt trời với niềm vui dâng tràn như thể vừa chuyển từ mùa đông khắc nghiệt sang những vùng đất thân thiện, hoặc như những người đang ốm liệt giường chợt thức dậy và thấy rằng mình đã khỏe mạnh bất ngờ và ngày hôm ấy đầy những niềm ước vọng.
Khi Tom quay trở lại thì họ đã cảm thấy khỏe mạnh (và đói nữa). Ông hiện ra trở lại, đầu tiên là cái nón, hiện ra trên bờ đồi, và đằng sau ông là một hàng sáu con ngựa lùn ngoan ngoãn: năm con của họ và thêm một con khác. Con cuối cùng rõ ràng là con Lumpkin Béo già: nó lớn hơn, mạnh hơn, béo hơn (và già hơn) những con ngựa lùn của họ. Merry, chủ của những con còn lại, thật sự chẳng hề đặt cho chúng những cái tên ấy, nhưng chúng đã đáp lại những cái tên mới mà Tom vừa đặt cho chúng suốt phần còn lại của đời chúng. Tom gọi chúng từng con một, và chúng leo lên bờ đồi và đứng thành một hàng. Rồi Tom cúi người về phái các hobbit. "Đây là những con ngựa lùn của các anh, nào!" ông nói. "Chúng thính nhạy (theo một số nghĩa) hơn là dân hobbit các anh - mũi chúng càng nhạy hơn. Bởi vì chúng đã đánh hơi thấy nguy hiểm phía tại cái nơi mà các anh đang đi vào. Các anh phải tha thứ hết cho chúng; vì cho dù trái tim của chúng rất trung thành, thì việc sợ hãi trước những Kẻ Trong Mộ không phải phải là thứ mà chúng tạo ta. Thấy đấy, chúng lại quay trở lại, mang theo tất cả hành lí của chúng!"
Merry, Sam và Pippin lúc này đã thay đồ bằng những bộ quần áo dự trữ từ gói hành lí của họ và rồi họ nhanh chóng cảm thấy quá nóng, vì họ bị buộc phải mặc những thứ quần áo dày hơn và ấm hơn mà họ đã mang theo để chống lại mùa đông đang đến.
"Thế còn con già này, con Lumpkin Béo ấy, đến từ đâu?" Frodo hỏi.
"Nó là của ta," Tom nói."Người bạn bốn chân của ta; cho dù ta rất ít khi cưỡi nó, và nó thường tự do đi lang thang rất xa trên các sườn đồi. Khi những con ngựa lùn của anh ở với ta, chúng đã biết con Lumpkin của ta, và chúng đánh hơi thấy nó vào ban đêm, và nhanh chóng chạy ra để gặp nó. Ta nghĩ rằng nó đã trông chừng chúng , và những lời nói khôn ngoan của chúng đã xua tan nỗi sợ hãi của chúng. Nhưng bây giờ, Lumpkin vui vẻ của ta, ông Tom già sẽ cưỡi. Hây! ông ta sẽ đi với các anh, chỉ để dẫn đường, vì vậy ông ta cần một con ngựa. Vì anh không thể dễ dàng nói chuyện với các hobbit đang cưỡi ngựa, khi anh đang cố phóng theo họ bằng chính đôi chân của mình."
Các hobbit rất vui khi nghe thấy điều này, và cám ơn Tom rất nhiều lần; nhưng ông cười, và nói rằng họ rất dễ lạc nên ông không thể cảm thấy vui cho đến khi ông thấy họ an toàn ra khỏi biên giới của vùng đất này. "Tôi có một số chuyện phải làm," ông nói, "những thứ tôi làm và những lời tôi hát, những gì tôi nói và những nơi tôi đi, những gì tôi thấy trên đất nước này. Tom không thể luôn ở gần những cánh cửa mở rộng và những gốc liễu. Tom có ngôi nhà của ông ta để nghĩ đến, và có Goldberry luôn chờ đợi."
Mặt trời vẫn còn sớm, vào khoảng giữa chín và mười giờ, và các hobbit bắt đầu nghĩ đến thức ăn. Bữa ăn cuối cùng của họ là bữa trưa giữa các cột đá của ngày hôm trước. Bữa sáng của họ bây giờ là những gì còn lại của Tom dành cho bữa khuya của họ và thêm những gì mà Tom mang theo. Đó không phải là một bữa ăn thịnh soạn (với các hobbit trong tình huống này), nhưng họ cảm thấy tốt hơn. Trong khi họ đang ăn thì Tom đứng trên gò đất, và nhìn qua những châu báu. Ông gom những thứ này thành một đống đang sáng lấp lánh trên bãi cỏ. Ông đặt chúng nằm đấy, "dành cho những ai tìm thấy nó, chim, thú, Elves hay Người, và tất cả các loại sinh vật khác"; với câu thần chú ấy ngô mộ đất sẽ bị vỡ và tan ra, và không Kẻ Trong Mộ nào sẽ trở lại. Ông chọn ình từ đống châu báu một cây trâm với những hòn đá xanh, có nhiều sắc đậm nhạt nhìn giống như những bông hoa lanh hay những cánh bướm xanh. Ông nhìn nó thật lâu, như thể nó gợi lại ột ký ức nào đó, ông lắc đầu và cuối cùng cất tiếng:
"Đây chính là món đồ chơi xinh đẹp của Tom và công nương của ông! Rõ ràng nàng chính là người đã mang nó trên vai mình cách đây khá lâu. Goldberry bây giờ sẽ lại đeo nó, và chúng ta sẽ không quên nàng!"
Với mỗi hobbit, ông chọn một cây dao găm, dài, lưỡi mỏng và tốt, được chế tạo tinh xảo, được làm bằng thép Damat có dạng cong màu đỏ và vàng. Chúng sáng lấp lánh khi ông rút chúng ra khỏi những cái vỏ đen, được làm bằng những kim loại lạ, sáng và nặng, được khảm nhiều hòn đá sáng rực. Không hiểu vì chất lượng của những cái vỏ này hay vì câu thần chú được nguyền trong ngôi mộ, những thanh gươm dường như chưa hề được chạm đến, không hề hoen rỉ, lấp lánh dưới ánh mặt trời.
"Những con dao găm cũ này đủ dài như một thanh gươm đối với người hobbit," ông nói. "Những thanh gươm sắc bén này là những thứ rất hữu dụng, nếu những người ở Quận làm một chuyến du hành, về hướng đông, nam hoặc đi xa vào những vùng đất tối tăm và nguy hiểm." Rồi ông nói họ rằng những thanh gươm này đã được rèn nhiều năm trước đây bởi Con người ở Vùng Tây: họ là kẻ thù của Chúa Tể Hắc Ám, nhưng bây giờ họ đã bị khuất phục bởi vua quỷ vùng Carn Dym ở Vùng Angmar.
"Bây giờ thì còn rất ít người nhớ đến họ" Tom lẩm bẩm, "nhưng vẫn còn một số người bọn họ lang thang đó đây, những người con trai của những vị vua bị quên lãng đang lang thang trong cô độc, được bảo vệ khỏi những tên quỷ lơ đãng."
Các hobbit không hiểu lời của ông, nhưng khi ông nói thì họ nhìn thấy một viễn cảnh rằng đó sẽ là sự mở rộng vô cùng của những năm tháng sau họ, giống như một đất vùng tối khổng lồ với những bước chân mờ ảo của Con Người, cao lớn và khắc nghiệt, với những thanh gươm sáng loáng, và người cuối cùng xuất hiện với một ngôi sao lông mày. Rồi cái viễn cảnh ấy biến đi, và họ trở lại với thế giới tràn ngập ánh sáng mặt trời. Đó là lúc để bắt đầu trở lại. Họ đã sẵn sàng, đóng gói lại hành lí và chất lên lưng ngựa. Họ đeo những vũ khí mới của mình trên những thắt lưng da dưới lớp áo chẽn, cảm thấy chúng rất bất tiện, và tự hỏi là không biết họ có dịp dùng đến chúng không. Chưa từng có ai trong số họ đã từng chiến đấu trong những chuyến phiêu lưu mà họ đã từng có.
Cuối cùng họ khởi hành. Họ dẫn những con ngựa lùn xuống đồi; và rồi họ leo lên chúng và nhanh chóng phóng xuống thung lũng. Họ nhìn lại và thấy đỉnh của ngôi mộ cũ trên đồi, và ánh mặt trời chiếu lên lớp vàng từ nó sáng bừng lên như một ngọn lửa vàng. Rồi họ rẽ sang bên Cao Nguyên và nó biến mất khỏi tầm nhìn.
Cho dù Frodo đã nhìn khắp mọi hướng ông vẫn không hề thấy cái dấu hiệu nào của những tảng đá khổng lồ đứng như một cái cổng, và liền đó họ đã đến vùng đất bắc và nhanh chóng phóng qua, và dãy đất dài trải trước họ. Đó là một chuyến hành trình vui vẻ với Tom Bombadil hoan hỉ phóng ngựa bên cạnh họ, hoặc phía trước họ, trên con Lumpkin Béo, con vật có thể di chuyển nhanh hơn nhiều so với sự hứa hẹn của kẻ cưỡi nó. Tom hát hò suốt, nhưng phần lớn chẳng có nghĩa gì sất, hoặc có thể đó là một thứ ngôn ngữ lạ mà các hobbit không biết đến, một loại ngôn ngữ cổ đại mà các từ ngữ của nó thường chỉ là các sự ngạc nhiên và niềm vui.
Họ phóng thẳng về phía trước, nhưng rồi họ nhanh chóng thấy rằng Con Đường ở xa hơn họ hằng tưởng tượng. Thậm chí nếu không có sương mù, thì việc họ ngủ ở giữa ngày cũng sẽ ngăn họ đến được nó cho đến sau khi hoàng hôn của ngày trước. Cái hàng mờ tối mà họ không phải là một hàng cây mà là một hàng bụi rậm mọc lên bên cạnh của một con đê sâu với một bức tường dốc trên bờ xa hơn. Tom nói rằng nó đã từng là ranh giới của một vương quốc, nhưng trước đây rất lâu. Ông có vẻ như đang nhớ một điều gì rất buồn về chuyện này, và không nói gì nhiều.
Họ leo xuống và đi ra khỏi con đe và băng qua một khoảng trống ở trong tường, và rồi Tom rẽ lên hướng bắc, vì có vẻ như họ đã đi hơi quá về phía tây. Vùng đất bây giờ đang rộng mở và khá cao, và họ nhanh chóng phóng đi, nhưng mặt trời vẫn kịp lặn sâu khi cuối cùng họ cũng thấy được một hàng những cây cao vút phía trước, và họ biết rằng họ đã trở lại Con Đường sau nhiều cuộc phiêu lưu không hề mong đợi. Họ giục ngựa phóng nước đại qua những dặm cuối cùng, và dừng lại dưới một hàng cây dài tối tăm. Họ đang ở trên đỉnh của một bờ dốc, và Con Đường, bây giờ đã mờ tối khi buổi chiều tối buông xuống, đang lượn xuống bên dưới họ. Tại vị trí này thì nó chạy gần như từ hướng Tây Nam sang hướng Đông Bắc, và ở phía bên phải họ thì nó đang nhanh chóng đổ xuống vào một vùng trũng lớn. Nó lún sâu và mang nhiều dấu hiệu của những cơn mưa nặng hạt gần đây, có nhiều cái hồ và những cái hố lớn đầy những nước. Họ phóng xuống và nhìn quanh. Không có gì để nhìn cả. "Rồi, cuối cùng chúng ta cũng lại ở đây!" Frodo nói. "Tôi cho rằng chúng ta sẽ không mất quá hai ngày nếu dùng con đường tắt đi qua rừng! Nhưng có thể là việc chậm trễ này sẽ được chứng minh là hữu dụng - có thể nó đã làm họ lạc dấu chúng ta." Những người khác nhìn ông. Bóng tối về nỗi sợ hãi với các Kỵ Sĩ Đen thình lình lại ập xuống họ. Từ khi đi vào Rừng họ chỉ mãi nghĩ đến việc trở lại Con Đường; chỉ đến bây giờ khi con đường ấy đã nằm dưới chân họ thì họ mới lại mối nguy hiểm đang theo đuổi mình, và có vẻ như nó đang nằm đợi họ ở ngay chính Con Đường này. Họ nhìn lại với vẻ lo lắng về phía mặt trời đang lặn, nhưng Con Đường vẫn vắng lặng.
"Anh có nghĩ là," Pippin vội vã hỏi, "anh có nghĩ là chúng ta có thể sẽ bị đuổi theo vào đêm nay không?"
"Không, tôi hi vọng là không phải tối nay," Tom Bombadil trả lời; "hoặc có thể là ngày mai cũng sẽ không. Nhưng đừng tin vào những suy đoán của tôi, vì tôi không thể nói một cách chắc chắn được. Ra khỏi phía đông là kiến thức của tôi tiêu tùng. Tom không phải là chủ nhân của các Kỵ Sĩ ở Vùng Đất Đen nằm xa khỏi đất nước của ông ta."
Cùng lúc các hobbit đều mong ước ông ta sẽ đi với họ. Họ cảm thấy là ông ta biết làm cách nào để xử lý với các Kỵ Sĩ Đen, nếu như có tên nào đến. Bây giờ thì họ sẽ sớm đi vào những vùng đất hoàn toàn xa lạ với mình, và đằng sau chúng chỉ là những truyền thuyết xa xôi và mơ hồ nhất của Quận, và khi hoàng hôn đổ lại thì họ lại tiếc nhớ về quê nhà. Một nỗi cô đơn sâu lắng và một cảm giác mất mát trùm lên họ. Họ đứng lặng lẽ, miễn cưỡng bắt đầu chuyến ra đi cuối cùng, và chỉ bắt đầu chậm chạp bừng tĩnh khi Tom cất lời chia tay, và nói họ hãy vững lòng và phóng ngựa cho đến tối mà đừng dừng lại.
"Tom sẽ cho các anh những lời khuyên tốt, cho đến khi ngày này chấm dứt (sau đó thì sự may mắn của các anh sẽ đi với các anh và chỉ dẫn các anh): đi bốn dặm dọc theo Con Đường các anh sẽ đến một ngôi làng, Bree nằm dưới Đồi Bree, với những cánh cửa trông về hướng tây. Ở đó các anh sẽ thấy một quán trọ cũ kỹ gọi là Ngựa Lồng. Barliman Butterbur là một trông chừng đáng giá đấy. Các anh có thể nghỉ đêm ở đây, và sau đó thì buổi sáng sẽ giục bước các anh. Hãy dũng cảm, nhưng phải thận trọng! Hãy luôn giữ cho tim mình vui vẻ, và hãy phóng đi để đến gặp tương lai!"
Họ van nài ông hãy đi ít nhất là đến quán trọ và cùng uống với họ một lần nữa; nhưng ông cười phá lên và từ chối, nói rằng:
"Đất nước của Tom ngừng lại đây: ông ta không thể vượt qua biên giới.
Tom có một ngôi nhà để trông nom, và nàng Goldberry đang chờ đợi!"
Rồi ông quay lại, hất mũ lên, phóng lên lưng con Lumpkin, và phi về phía bờ đất và hát vang trong bóng tối.
Các hobbit leo lên và nhìn theo ông cho đến khi ông mất khỏi tầm nhìn. "Tôi rất tiếc khi phải rời Chủ Nhân Bombadil," Sam nói. "Ông ấy rất thận trọng và không hề sai lầm. Tôi cho rằng chúng ta có thể đi rất xa mà không thấy ai tốt hơn hoặc kỳ quặc hơn. Nhưng tôi sẽ không chối rằng tôi sẽ rất vui nếu thấy quán Ngựa Lồng mà ông ta nói đến. Tôi hi vọng là nó sẽ giống quán Rồng Xanh ở nhà! Những người ở Bree thì như thế nào nhỉ?"
"Có những hobbit ở Bree," Merry nói. "Cũng như những Kẻ Lớn. Tôi dám nói là nó sẽ khá giống nhà. Ngựa Lồng là một quán trọ tốt về mọi mặt. người của tôi thỉnh thoảng có đến đấy."
"Có thể đó là tất cả những gì chúng ta có thể ước muốn," Frodo nói, "nhưng ở bên ngoài Quận thì cũng vậy thôi. Đừng có làm giống như ở nhà quá! Xin hãy nhớ - tất cả các anh - rằng tên của bác Baggins KHÔNG được phép nhắc đến. Tôi là ngài Underhill, nếu như cần phải có một cái tên nào đó."
Bây giờ họ lại leo lên những con ngựa lùn và phóng đi lặng lẽ trong buổi chiều tối. Bóng đêm đang đổ xuống rất nhanh, khi họ chậm chạp lê bước xuống đồi rồi lên trở lại, cho đến khi cuối cùng họ thấy ánh sáng phát ra từ khoảng xa phía trước.
Trước mặt họ, ngọn đồi Bree đang mọc lên sừng sững chắn ngang đường, một vùng tối rộng lớn đang tỏa ra dưới những ánh sao mờ mịt, và một ngôi làng lớn đang náu mình ở sườn tây bên dưới họ. Bây giờ thì họ đang vội vã phóng đến nó với chỉ một niềm mơ ước là tìm thấy một ngọn lửa, và một cánh cửa ngăn cách họ với màn đêm.