Cuộc Sống Ở Nhà Máy Những Năm 80

Biên tập: Sabi

Beta: Qin Zồ

Mọi người tới không sớm, mà nhà cô do đã biết tin trước, nên hôm nay dù là bố hay mẹ thì đều về sớm hơn. Bố Tôn và anh cả Tôn Tuấn đến nhà đầu tiên, chân trước hai người vừa về thì gần như chân sau mẹ Tôn đã xuất hiện. Lúc bố về còn cầm theo một bình rượu đế, trên tay anh trai là mấy chai bia lớn, mẹ đi theo sau, trên tay xách một miếng thịt ba chỉ nặng trĩu.

Gặp mặt người thân hiển nhiên kiểu gì cũng phải hỏi han. Mẹ Tôn tay bắt mặt mừng với mẹ và các chị em, để con gái mang thịt vào nhà bếp, còn mình thì trở về phòng nhanh chóng thay đồ mặc ở nhà rồi liền sang bếp.

Tôn Biền để thịt lên thớt, tìm trà pha cho bố và các cậu, còn dì hai vào bếp phụ một tay. Lúc đi đưa trà cô không trông thấy anh cả đâu, nhìn về phía phòng hai anh em bên kia mấy lần cũng không có, chắc là bị bố sai đi tìm thằng út rồi.

Người lớn nói chuyện Tôn Biền không thể chen miệng vào, còn mẹ thì đã xuống bếp chỉ đạo. Đưa nước trà xong, cô lập tức về phòng mình. Còn chưa kịp nghỉ ngơi thì đã nghe tiếng mở cửa trước, mấy giây sau cả phòng náo nhiệt hẳn. Nghe giọng chào hỏi liên thanh ngọt như mía lùi kia, Tôn Biền chẳng cần ra ngoài cũng biết chắc em trai mình đã về.

Quả nhiên một lúc sau nó lẻn từ phòng khách đến phòng cô, cẩn thận khép hờ cửa chặn ánh mắt mọi người trong phòng khách. Em trai thần thần bí bí tiến tới trước mặt, lấy ra một món đồ từ trong túi xách đưa cho cô: “Chị, cho chị nè.” Tôn Biền nhìn món đồ cậu em đưa, thì ra là một quyển “Chuyện xưa1”.

“Không phải chị luôn muốn đọc à? Hôm nay em nhìn thấy ở nhà Tiểu Quân đấy. Anh nó mê “Chuyện xưa” như điên, kỳ nào cũng phải đặt trước. Em bèn mượn ổng một quyển về cho chị xem.”

Bố chẳng mấy đồng ý việc con cái đọc những loại sách không liên quan đến học hành khi còn đang đi học. Nhưng mà với văn học thiếu nhi, văn học trung học, tạp chí Thiếu Niên, sách “Mười vạn câu hỏi vì sao?” cùng các loại báo khác thì ông vẫn sẵn lòng chi tiền. Về cơ bản, trường học có thể đặt mua các loại tập san nào thì nhà cô cũng sẽ đặt một phần. Đây là khoản chi tiêu rất quan trọng với cả nhà.

Nhân lúc bố còn bận tiếp đãi họ hàng ngoài phòng không rảnh để ý, hai chị em lén lút như trộm đọc cuốn “Chuyện xưa” mà Tôn Ký mang về. Dù chẳng có gì lớn lao nhưng Tôn Biền lại có cảm giác như hồi xưa, nửa đêm giấu đèn pin trong chăn lén đọc tiểu thuyết tình cảm.

Đợi tới khi Tôn Tuấn gọi hai đứa ra ăn cơm, họ đã đọc được hơn nửa nguyệt san. Bởi quá tập trung tinh thần nên cả hai đều không nhận ra có người vào phòng, đột nhiên thấy đầu anh trai xuất hiện thì giật nảy cả mình. Tôn Ký bị hù sợ xém rớt xuống giường vừa vỗ ngực vừa nói:

“Ôi mẹ ơi, anh cả, anh đi làm sao mà im ru vậy? Em còn tưởng là bố vào phòng, sợ muốn chết.”

Tôn Tuấn không để ý đến cậu, lật cuốn sách hai chị em vừa xem hồi nãy mấy lần, thấy là “Chuyện xưa” thì bảo: “Đây là đồ của anh trai Quân Tử đúng không, tầng mình chỉ có ổng đặt thôi. Lúc mấy đứa xem nhớ cẩn thận chút, đừng làm bẩn hay gãy trang sách. Anh của Quân Tử giữ sách hơn cả bảo bối nữa.”

Tôn Ký vỗ ngực cam đoan: “Anh cứ yên tâm, em đảm bảo nhất định sẽ trả lại nguyên vẹn cuốn “Chuyện xưa” này cho anh trai Quân Tử.”

Tôn Tuấn liền gật gù nói thêm: “Cũng chỉ mượn được vài ngày, nếu mấy đứa thích đọc thì chờ sau khi đi làm anh cũng đặt một bộ.”

“Đi làm á? Anh, chuyện nhà máy tuyển công nhân có manh mối gì rồi sao?”

Tôn Biền vừa ngạc nhiên xen lẫn hớn hở, còn ông anh thì ngu ngơ cười đáp: “Ừ, nhà máy đã dán tiêu chí tuyển dụng lên rồi. Tìm người học nghề, độ tuổi từ mười sáu đến hai mươi, chỉ tuyển con em công nhân viên trong nhà máy chúng ta. Hôm nay bố đã giúp anh ghi danh bên chỗ quản lý xưởng. Chờ ngày mai bổ sung giấy tờ, qua vài hôm nữa kết thúc tuyển người là anh có thể báo danh.”

“Tốt quá, anh có việc rồi!” Hai chị em Tôn Biền, Tôn Ký nghe vậy vô cùng phấn khích, Tôn Tuấn cũng rất vui. Dù sao thì trong ba đứa con, em gái đã thi đậu cấp ba và em trai bản tính thông minh lanh lợi, chỉ có anh là người không hợp học hành nhất. Thế là, nhà người ta đều là anh trai lo lắng cho em út, còn tới nhà Tôn Tuấn lại đổi thành em út lo cho tương lai của anh.

Bây giờ thì tốt rồi, vào nhà máy điện có công ăn việc làm ổn định, cuộc sống về sau đã được đảm bảo. Mọi người trong nhà cũng không phải lo lắng vì cậu. Ngay khi ba anh em còn đang cười nói phấn khởi thì mẹ Tôn gõ cửa phòng mở hé, bảo:

“Mấy đứa có đi ăn cơm không? Tôn Tuấn, mẹ bảo con qua gọi em, mà sao con cũng luyên thuyên theo tụi nó thế hả?”

Tôn Ký có lòng báo tin vui cho mẹ, bèn đi qua nói: “Mẹ ơi, anh vào nhà máy…”

Còn chưa hết câu đã bị trừng mắt im bặt, thằng quỷ nhỏ thấy sắc mặt mẹ sai sai thì không hó hé gì thêm nữa.

“Được rồi mau ra ăn cơm, để người lớn phải chờ mấy đứa, đúng là không có phép tắc.”

Ba đứa bị mẹ khiển trách ngoan ngoãn đi ra, xếp chỗ ngồi cùng nhau chờ ăn. Cơm tối ngày hôm nay của nhà Tôn Biền vô cùng phong phú, có trứng chiên, thịt xào bầu, miến trộn cải ngồng, thịt hầm củ cải. Gần như trong món nào cũng có đồ ăn mặn.

Miếng thịt ba chỉ lớn mẹ mang về được dùng hết không chừa chút nào. Ngoài đem đi xào chung với món ăn thì trên bàn cơm còn xuất hiện một tô thịt kho tàu đầy ụ, tỏa khói thơm lừng. Bàn đồ ăn phong phú thật đấy, dù gia đình Tôn Biền có mức sống khá ổn thì vẫn rất hiếm thấy. Hai anh em trai nhà họ nhìn bát đầy thịt kho tàu béo ngậy nổi bật, không kiềm được mà lặng lẽ nuốt nước bọt mấy lần. Thịt kho tàu đó! Lần trước vào Tết Đoan ngọ mới được ăn!

Giờ cho dù nhân viên nhà máy có đãi ngộ và phúc lợi tốt như vợ chồng nhà họ Tôn, thì cả tô thịt kho tàu thế này cũng không phải lúc nào muốn là ăn được. Những ngày bình thường họ chỉ xào thêm chút thịt trong đồ ăn để coi như cải thiện cuộc sống. Dinh dưỡng của bọn nhỏ dựa cả vào trứng gà và sữa chua được giao đến sáng sớm mỗi ngày.

Bố Tôn đang bận rót rượu cho người thân. Bà ngoại Điền là người có vai vế lớn nhất trên bàn nên động đũa đầu tiên, gắp một khúc thịt kho tàu nửa nạc nửa mỡ vào trong chén Tôn Biền kế bên.

Tôn Biền trước đây không hề ăn thịt mỡ, nhưng tới không gian này vài chục năm, tật xấu kén ăn của cô sớm đã không thuốc tự khỏi. Khi mà trong bụng thiếu chất béo thì ăn thịt gì cũng thơm ngon. Đối với việc bà ngoại “bất công”, hai anh em Tôn Tuấn, Tôn Ký trái lại chẳng nói gì bởi đã quen rồi.

Trước đây vào thời điểm loạn lạc nhất, ba anh em đã từng được gửi đến nhà ngoại một khoảng thời gian. Bà đối xử bình đẳng với bọn họ, chỉ khi chia đồ thì phần đầu tiên nhất định sẽ cho Tôn Biền. Quả nhiên sau khi gắp cho cháu gái xong, bà ngoại Điền lại gắp cho hai đứa cháu trai mỗi đứa một khúc thịt rồi mới bắt đầu ăn. Bà ngoại động đũa có nghĩa là mọi người có thể ăn rồi. Hai anh em nhà cô không uống rượu, nên đối tượng tấn công chủ yếu chính là thức ăn trên bàn.

Khi dùng bữa, vẻ mặt dì rõ ràng không tập trung, sự chú ý dường như không hề đặt lên đồ ăn phong phú trước mặt. Ánh mắt bà liên tục đảo qua mọi người trên bàn tiệc, nhất là khi em gái và em rể nhìn về phía mình, lần nào cũng muốn nói rồi lại thôi. Kiểu như có gì đó cần bày tỏ mà không biết nên mở lời thế nào.

Mẹ Tôn vừa thấy chị mình có vẻ hơi không tập trung thì buông đũa: “Chị, cả anh và thằng út nữa, hôm nay mọi người tới không chỉ vì ăn mừng Tiểu Biền thi đậu cấp ba đúng không? Nhìn bộ dạng chị em cũng biết rồi, chắc chắn còn chuyện khác nữa, có gì mình cứ nói.”

Dì nghe thế liền buông ly rượu trong tay xuống, hết nhìn anh em rồi lại nhìn mẹ mình. Bà ngoại không để ý đến bà, chỉ có anh cả là người lớn nhất trong nhà mở miệng trước.

“Em đã hỏi thì tụi anh cũng nói luôn. Hôm nay mọi người tới, một là chúc mừng cháu gái thi đậu cấp ba, hai là vì nghe nói nhà máy điện bên đây cần tuyển người nên muốn đến hỏi thăm thử.”

Tuổi tác bốn anh em nhà họ Điền cũng không chênh lệch nhau mấy, thế nên con cái mỗi nhà cũng sàn sàn một lứa. Ba anh em Tôn Biền mỗi người đều có độ tuổi tương đương các anh chị em họ. Nếu học hành không tốt và không thể tiếp tục đến trường nữa, hẳn là có vài người phải cân nhắc đến việc đi làm.

Khi cậu cả nói xong thì dì và cậu nhỏ đều nhìn bố mẹ Tôn Biền bằng ánh mắt mong chờ. Công nhân viên nhà máy điện có phúc lợi tốt, địa vị xã hội còn cao, nếu có thể vào công tác thì chẳng còn gì bằng. Tôn Thúc Minh liếc mắt nhìn vợ, sau đó Tôn Thục Lệ nhìn về phía anh chị em nhà mình nói: “Đúng là có chuyện như vậy, hơn nữa hôm nay nhà máy cũng đã dán điều kiện tuyển dụng cụ thể lên rồi. Lần này xưởng chỉ tuyển người học nghề, chẳng những yêu cầu độ tuổi nghiêm ngặt, mà còn nhận mỗi con em của nhân viên. Hay nói cách khác, muốn vào làm thì bố mẹ nhất định phải có một người làm ở nhà máy điện, đây là quy định bắt buộc.”

“Vậy không thể nghĩ biện pháp gì khác sao? Dựa vào quan hệ cũng không được à?”

Dì hai Điền nghe vậy, sốt ruột ra mặt. Nhà bà có ba đứa con, hai đứa nhỏ còn đỡ, chỉ có cô cả trước kia hưởng ứng lời kêu gọi xuống nông thôn làm thanh niên trí thức. Kết quả năm ngoái trở về làm thế nào cũng không tìm được việc thích hợp, cũng ở nhà đợi hơn một năm rồi.

Thấy con gái mình đã hơn hai mươi, công việc không có, người yêu càng không nói đến, dì hai thật sự có chút nôn nóng. Thế nên khi nghe tin nhà máy điện bên này muốn tuyển người, bà mới vội vàng chạy đến.

“Chị à, em biết vì sao chị lại sốt ruột, nên sau khi điều kiện được dán lên em đã đến chỗ nhân sự hỏi rồi. Người ta nói bây giờ tuyển dụng cứ chiếu theo đòi hỏi trên đó, đến thời điểm có danh sách tuyển cũng sẽ dán lên cùng chỗ luôn. Mọi người ở xưởng đều thấy được, nên hoàn toàn không có chỗ trống chen vào.”

Điền Thục Lệ cũng bất đắc dĩ vô cùng, đều là máu mủ ruột thịt, bà có thể không nghĩ đến sao? Vấn đề là lần tuyển người học nghề này vốn để chiếu cố công nhân viên trong xưởng, quy định nhất định sẽ bắt buộc. Bằng không thì nhà ai chẳng có người thân, vừa có chỗ lơi lỏng là sẽ mãi không dứt, bên nhân sự cũng không dám gánh trách nhiệm này.

Nét mặt dì cũng tối hẳn, nhưng lập tức lại đưa mắt nhìn về phía em rể. Cậu em rể bà tuy chỉ là phó trưởng ban Bảo vệ, nhưng trong nhà máy mọi người đều biết ông rất được quản đốc coi trọng. Sang năm trưởng ban Bảo vệ sẽ phải về hưu, dựa theo truyền thống ưu đãi người công tác lâu năm trong xưởng, nhất định năm nay sẽ có sắp xếp thăng một cấp.

Nhân viên nào cũng bảo chức trưởng ban Bảo vệ trống kia nhất định sẽ thuộc về em rể. Điền Thục Mỹ tin tưởng điều này, bởi bất kể thâm niên hay lựa chọn người có tài đức, có năng lực, thì chẳng thể soi mói được điểm nào ở cậu em rể bà. Thực quyền của y tá trưởng bệnh viện nhà máy chắc chắn không thể so với trưởng ban Bảo vệ. Nếu em gái hết cách thì không biết em rể có được không?

Thấy chị mình còn chưa từ bỏ ý định, Điền Thục Lệ vừa muốn mở lời đã nghe chồng mình nói: “Chị, anh và cả em rể nữa, mọi người đã biết sang năm nhà máy lốp xe bên kia muốn xây dựng thêm khu xưởng nữa chưa?”

Anh em họ nghe vậy liền sững sờ, lập tức nhìn về phía Điền Lai Phúc, bởi ông chính là công nhân ở xưởng lốp xe. Điền Lai Phúc bị nhìn đến nỗi hoang mang ra mặt, nhà máy bọn họ muốn mở rộng thêm mà sao ông lại không biết?

Thấy dáng vẻ em út như vậy, anh cả và chị hai cũng không trông mong gì được. Cậu em này của bọn họ vừa chất phác vừa bộc trực, mà chẳng biết tại sao từ bé đã tốt số. Năm đó xưởng lốp xe tuyển công nhân, độ tuổi yêu cầu là tròn ba mươi trở xuống, cứ thế cậu út như có số trời định đi thẳng vào xưởng.

Sau này nhà máy lốp xe chia nhà, có hộ cần tiền gấp nên nhường suất của mình lấy tiền dùng. Cậu em út chỉ phải tốn chút tiền là đã biến một phòng thành hai phòng nhỏ, vận may quả thật không thể tốt hơn được nữa.

“Thúc Minh, cậu nói thật sao?” Chuyện có liên quan đến tiền đồ con cái, anh em nhà họ Điền đều rất để tâm.

“Em có chiến hữu ở cục Quy hoạch thành phố, cậu ta bảo kế hoạch mở rộng nhà máy lốp xe đã được xác định, năm sau chắc chắn sẽ thực thi. Công xưởng xây dựng thêm nhất định còn phải tuyển người. Thành phố có ý tiết lộ, điều kiện hẳn là gần giống với lần vừa qua, con cái nhà anh với em rể chắc là ổn rồi. Chỉ có hộ khẩu chị dâu không ở đây, nhân lúc chưa có tin đồn truyền ra thì nên sớm tính toán xem sao.”

Điều kiện lần trước nhà máy lốp xe tuyển công nhân là: thanh niên nam nữ từ tròn mười tám tuổi trở lên cho đến dưới ba mươi tuổi, thân thể mạnh khỏe, có bằng tốt nghiệp trung học. Mấy điều này còn dễ, quan trọng là giới hạn hộ khẩu. Ngoại trừ một vài cá nhân bên ngoài có liên quan, thì chỉ giới hạn trong hộ khẩu mười mấy thôn xung quanh.

Làm thế cũng là quan tâm đặc biệt những nông dân vào lúc xây nhà máy bị mất ruộng đất. Lần đó xây chiếm diện tích không ít, có một phần rất lớn còn chưa dùng tới, phỏng chừng là để chuẩn bị cho lần mở rộng này.

Ba anh em họ Điền nghe thế thì hai mắt sáng ngời, trong nhà mỗi người đều có con cái phù hợp điều kiện. Nhất là dì hai, bây giờ đang tính toán làm sao đưa hộ khẩu con gái và con trai lớn chuyển về nhà mẹ đẻ bên này đây.

Hết chương 3.