Chương 11: Họa vô đơn chí, phúc bất trùng lai
Tiếp sau đó, sự nghi ngờ của Chu Lạc càng ngày càng tăng, bởi vì cô càng ngày càng gặp nhiều xui xẻo.
Dự án do cô đảm nhiệm trước đây, phía nhà máy đã quyết định thay toàn bộ thiết bị được sản xuất trong nước theo đề nghị của dự án thành thiết bị nhập khẩu. Chu Lạc xin ý kiến của giám đốc sở, sau khi nhận được chấp nhận đã đồng ý với quyết định đó, mọi trình tự tiến hành vẫn theo lộ trình cũ.
Không ngờ, đây là lần đầu tiên nhà máy tiến hành công trình kiểu này, quên mất phải trình bổ sung các văn bản thay đổi dự án với các tổ chức có liên quan, cứ nghĩ rằng viện thiết kế sẽ thay họ làm chuyện này. Mà Chu Lạc cũng vì từng làm dự án kiểu như thế này, cô vẫn cho rằng việc trình xin thiết bị là việc của nhà máy.
Đến lúc triển khai dự án, khi cơ quan kiểm toán tiến hành thẩm tra mới phát hiện dự án chính thức được phê duyệt vẫn là thiết bị trong nước, nhưng tiền dự án lại được dự trù theo giá của thiết bị nhập khẩu.
Vậy là tất cả đều rối tung, vì liên quan đến tiền, hơn nữa số tiền mà nhà nước phải chi trả lại tăng lên, vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn.
Khi viện trưởng và bí thư đi họp trên Bộ, bị mắng vuốt mặt không kịp, Chu Lạc và nhóm làm dự án do cô phụ trách bị phê bình trong toàn hệ thống.
Lần đầu tiên phải chịu sự đả kích như vậy trong công việc, Chu Lạc gần như hoàn toàn suy sụp. Nhưng điều này không thể đổ lỗi cho ai khác, nếu trách chỉ nên trách cô không cẩn thận. Nếu không phải là chủ quan do đã biết trước, không phải vì làm việc theo thói quen, nếu không bận như thế, nếu có thời gian để cùng nhà máy trao đổi chi tiết về tiến trình, thì sự việc do bất cẩn như vậy đã không xảy ra. Đây không phải do người khác hãm hại cô, mà là do cô tự làm hại mình, chính vì vậy, mới khiến cô buồn rầu và xấu hổ.
Việc xui xẻo hơn vẫn còn ở phía sau. Viện trưởng Đồ vừa mới chuyển đi, vị bí thư – người tạm thời giải quyết toàn bộ việc lớn nhỏ trong cơ quan lại gọi cô đến để nói chuyện.
Nội dung đại khái là: Cô là một nhân tài, nhưng có thể do tuổi đời còn quá trẻ, khi làm việc không biết cách ứng biến để lại đường lui, gây ra đại họa trong công việc.
Lần này ngòi nổ chính là bản báo giá của một dự án đầu tư nước ngoài. Công ty thương mại vì phải cạnh tranh với các nhà xuất khẩu công nghệ của châu Âu, châu Mỹ cùng một số nước khác, đã hạ báo giá của toàn bộ dự án xuống rất thấp, lại dựa vào báo giá của viện thiết kế cao gấp rưỡi, để bảo vệ lợi ích của họ, đã chèn ép phí thiết kế đối với viện.
Cuối cùng, khi tính toán ra, phí thiết kế vốn hoảng hai mươi lăm triệu nhân dân tệ, bị giới hạn báo giá không được quá tám triệu nhân dân tệ.
Mất dự án, vốn dĩ là tai họa từ trên trời giáng xuống. Chu Lạc không chịu phối hợp nên bị người ta liên kết lại rắp tâm đưa cô ra làm vật thế tội.
Trong chốc lát, Chu Lạc bị lên án là: Không có chuyên môn về kỹ thuật, thái độ không nghiêm chỉnh, trong quá trình làm việc không cẩn thận, còn không có khả năng ứng biến mềm dẻo, một người như vậy, còn có thể coi là nhân tài sao?
Cuộc sống của mỗi con người đều cần có một số điểm tựa để nâng đỡ. Gia đình, sự nghiệp, tình yêu, bạn bè… Càng có nhiều điểm tựa, cuộc sống của con người càng vững vàng, càng không dễ bị đốn ngã và ngược lại.
Điểm tựa của Chu Lạc rất ít. Gia đình từ lâu có mà như không, tình yêu đến rồi lại đi, bạn bè nhiều nhưng chỉ là những mối quan hệ xã giao, ngay cả một người bạn thân thiết để trút bầu tâm sự cũng không có.
Điểm tựa lớn nhất của cô là công việc, công việc khiến cô tự tin, cho cô giá trị, cho cô cái ăn, cái mặc và chỗ ở, giúp cô tiêu tốn thời gian. Dù có những lúc cô rất mệt và từng nghĩ không muốn trở thành một người cuồng việc nữa, giờ đây, khi tất cả đều rời xa cô, cô mới biết rằng làm việc điên cuồng cũng là hạnh phúc. So với tình hình hiện nay, những than phiền, buồn bã trước đây đều vô cùng ấu trĩ và buồn cười – khi một người cảm thấy rằng bản thân mình không may mắn, là bởi vì chưa gặp được những chuyện bất hạnh hơn.
Về cách xử lý đối với cô, cấp trên còn đang tiếp tục nghiên cứu. Trước khi có quyết định cuối cùng, Chu Lạc luôn cảm thấy có chút áp lực không thể trụ vững được. Cả đời cô chưa từng phải đối diện với vấn đề nào nghiêm trọng như vậy, trong sự nghiệp học hành lẫn trong công việc. Nếu điểm tựa duy nhất, vững vàng nhất này bị sụp đổ, cô cũng không biết bản thân mình phải tiếp tục sống thế nào nữa.
Con người không thể lựa chọn hoàn cảnh gia đình, không thể lựa chọn bố mẹ, những việc xui xẻo như thế cô chỉ có thể quy về việc ông trời đã đối xử bất công với cô. Việc học vượt cấp khiến cô rời xa các bạn đồng trang lứa, từ nhỏ đã phải đắm mình trong những tác phẩm tuyệt kỹ, không có thời gian để giao lưu cùng bạn bè, còn về tình yêu, có lẽ cô không có số mệnh ấy, chẳng phải có câu nói “duyên phận có thể gặp chứ không thể cầu” ư?
Thất bại ở trong những phương diện đó, cô đều có thể tìm ình những lý do khách quan. Những trắc trở trước đây, bỏ nhà ra đi và chống đối lại bố mẹ, vì tự do mà chống đối gia đình, dù khổ cực nhưng vẫn âm thầm có chút kiêu ngạo trong lòng. Hơn nữa, trong thâm tâm, cô cũng hiểu rằng bố mẹ không thể đối xử quá đáng với cô, dù sao cũng là máu mủ tình thâm. Cho dù họ bận rộn công việc của mình mà bỏ rơi cô, cho dù họ can thiệp vào cuộc sống của cô theo cách thức của họ, cũng sẽ không gây ra những tổn thương mang tính thực chất cho cô.
Vì vậy, cô rất điềm tĩnh, một sự điềm tĩnh vững vàng, đó là một kiểu tự phụ và kiêu hãnh từ trong xương tủy, không khoa trương nhưng lại khiến những người hiểu được hết sức ngưỡng mộ và kính phục.
Hòa đồng thân thiện lại cao sang, khí chất lạnh lùng trời sinh không phải ai cũng có được.
Chu Lạc chưa từng nghĩ rằng mình là thiên tài, nhưng cô tin rằng trí tuệ của mình không tồi, hơn nữa cô cần cù, vì vậy những việc cần giải quyết dựa vào đầu óc, cô luôn luôn tự tin. Hơn nữa cô vô cùng nghiêm túc, làm việc rất chú ý nguyên tắc, cũng biết ứng biến một cách linh hoạt, nói tóm lại ở những phương diện đặc biệt, cô tự cảm thấy mình thật sự không tồi.
Vì vậy, trong sự việc lần này, bằng bản năng, cô tin rằng: Nhất định có kẻ muốn hại cô, hoặc là bố mẹ cô, hoặc là người mà cô đã đắc tội với họ, ví dụ như Diệp Minh Lỗi.
Tạm dừng tất cả những công việc đang làm, Chu Lạc cuối cùng cũng có thời gian nghĩ lại những việc đã xảy ra trong thời gian qua, sau khi cân nhắc sự việc trước sau, lại đưa ra một kết luận khiến người ta vô cùng đau buồn: Ngoài việc viện trưởng Đồ bị điều chuyển một cách bất ngờ, mọi việc khác đều do cô tự chuốc lấy, nếu bắt buộc phải oán trách điều gì đó, chỉ có thể tự oán trách số phận của mình không tốt.
Với tư cách là một người làm công tác khoa học, Chu Lạc có một ưu điểm, đó là trung thực. Mặc dù cô rất muốn nghĩ rằng mọi việc xảy ra là do có người hãm hại, như thế có thể khiến cô thấy dễ chịu hơn nhiều, nhưng theo lý trí, cô vẫn quyết định chấp nhận sự thật.
Đầu tiên, nhớ lại dự án khiến cô bị phê bình, phát hiện thời gian thực hiện dự án đó, đúng vào giai đoạn một mình cô đang mất thăng bằng trong tình cảm, sự bám riết quấy nhiễu của Diệp Minh Lỗi, lúc gần gũi lúc lại xa cách của Đại Đổng, khiến cô không còn tâm trí để tập trung giải quyết hết mọi việc. Thực ra cô cũng không phạm phải vấn đề lớn, chẳng qua chỉ là việc công làm theo phép công theo đúng quy trình. Vấn đề chỉ là do không may, không may đối phương không có kinh nghiệm, không ngờ họ lại thay đổi nội dung đề nghị trong dự án, vậy nên mới xảy ra chuyện, xảy ra chuyện mà cả hai bên đều cùng phải chịu trách nhiệm, nhưng vì đơn vị của cô là bên B, nên trách nhiệm nặng nề hơn.
Còn về báo giá của dự án đầu tư ra nước ngoài, lại có mối họa tiềm ẩn ngay từ ban đầu. Chu Lạc đã nghiên cứu kỹ các dự án trước đó, ghi nhớ các số liệu tham kháo, nhưng lại không nghĩ tới yếu tố con người. Một dự án tổng hợp mang tính phức tạp như vậy, thường được giao cho các kiến trúc sư trưởng lớn tuổi dày dạn kinh nghiệm phụ trách, ví dụ như kiến trúc sư Vương – sư tổ của cô. Bởi vì, thứ nhất họ có kinh nghiệm phong phú, hai là làm việc lâu năm nên họ có mối quan hệ rộng rãi, mật thiết với các cấp, bộ phận trong ngành, có người quen thì dễ làm việc, mọi người đều trong cùng ngành dọc với nhau, rất nhiều bạn cùng học, anh em chị em đồng môn, một thời đại cùng trỗi dậy, tất cả mọi người cùng trỗi dậy. Ví dụ như người phụ trách ở tổng công ty và giám đốc công ty thương mại là bạn cùng nghiên cứu sinh với nhau, giám đốc công ty thương mại lại là bạn học thời đại học với bí thư của viện, sở trưởng Cao trong sở của mình lại là bạn học lớp dưới thời trung học với bí thư, may mắn cùng hưởng, tổn thất cùng chịu, tôi ăn thịt cũng bớt cho bạn khúc xương.
Kiến trúc sư Vương có học trò rộng khắp trên toàn hệ thống, dự án này nếu để ông phụ trách, chắc chắn những người đó sẽ không dám ép mức giá thấp đến thế. Nhưng trong mắt mọi người, Chu Lạc chỉ là một cô bé, một thanh niên đầy nhiệt huyết nhưng không người thân, không bệ đỡ, ai thèm nể trọng cô?
Mọi người đều biết sự trọng dụng của viện trưởng Đồ giành cho cô, nhưng quá sớm để ủy thác cho cô trách nhiệm quan trọng như vậy, giống như một đứa trẻ học đi đôi giày cao gót của người lớn, không phù hợp, tránh sao khỏi bị vấp ngã.
Thậm chí cũng không thể nói đây là sai lầm của viện trưởng Đồ, ai cũng đều phải đi từ thấp lên, nếu muốn leo cao, cần phải có người kéo bạn, hoặc cùng bước với bạn. Kỳ thực người ta đã cho cô cơ hội, giám đốc công ty thương mại liên kết với bí thư, đưa một kiến trúc sư trưởng[1] nhỏ bé như cô lên vị trí danh dự. Nếu cô hiểu thời cuộc một chút, cho dù không thể gia nhập nội bộ của họ, dựa vào việc họ cần sự phối hợp của cô, họ cũng không thể ngược đãi cô, huống hồ người ta cũng đã ám thị rằng sẽ đối đãi với cô thật tốt.
[1]Kiến trúc sư trưởng ở đây tương đương với chức vụ giám đốc dự án.
Chỉ là do bản thân cô không nghĩ ra, không dám hy sinh quyền lợi của anh em dưới quyền. Thực ra nếu thật sự hạ thấp báo giá, chỉ cần không có sự phản đối của lãnh đạo cấp cao hơn, có thể được thông qua bước thẩm định. Bù lỗ hay không bù lỗ, đó là việc của viện và sở, cô chỉ cần làm tốt chức trách của mình, trách nhiệm không phải do cô gánh vác. Lý do dùng giá thấp để chiếm lĩnh thị trường đã được các vị lãnh đạo sử dụng rất nhiều lần rồi.
Còn về việc Kenya bất ổn, làm chậm tiến trình, dù có đánh chết cô cũng không tin rằng có người nào đoán trước được, hoặc tiến hành thao túng.
Nói tóm lại, hai sai lầm này, một là do cô có nhiều kinh nghiệm, cho rằng mọi chuyện đường nhiên phải xảy ra như vậy, một là lại do cô không có kinh nghiệm, đường nhiên còn thêm vào một nhân tố hết sức quan trọng nữa, đó là sự việc đổ vỡ của gia đình cô.
Trong hoàn cảnh đổ vỡ hoàn toàn, Chu Lạc còn thấy được bản tính thâm căn cố đế xu nịnh kẻ gặp thời, quay lưng lại với những người gặp rủi ro của người Trung Quốc.
Căn hộ được cấp của Chu Lạc nằm trong khu nhà của những người thân ở trong viện, lần phân nhà này không phải là đợt phân nhà theo chỉ tiêu, mà thực hiện theo chế độ ưu đãi đối với tài năng đặc biệt, chỉ riêng mình cô được sở hữu một căn hộ như vậy, điều này vô cùng thu hút sự chú ý.
E rằng từ lúc nhận nhà cho đến lúc chuyển đến ở, mọi người đều nhìn thấy chỉ một mình Chu Lạc bận rộn lo liệu, e rằng thường xuyên trong bảng đăng ký thường trú lại ghi hộ độc thân khiến người ta để ý, việc Chu Lạc ly hôn cũng được lan truyền nhanh chóng, thậm chí còn nhanh hơn nhiều so với lúc cô kết hôn.
Việc vội vàng kết hôn để được phân nhà nhiều lắm cũng chỉ khiến người ta ghen tỵ, nhưng kết hôn rồi lại lập tức ly hôn, ngang nhiên sở hữu một căn hộ, việc này lại có liên quan tới sự lừa dối, cao hơn nữa còn liên quan tới vấn đề đạo đức của con người.
Thực ra những trường hợp kết hôn để được phân nhà không phải là không có, nhưng người ta đã đóng kịch thì đóng tới cùng, có người từ giả thành thật rồi cứ sống như vậy. Cho dù muốn ly hôn, cũng phải tạm duy trì với nhau thêm một thời gian, đợi đến khi sóng yên bể lặng rồi mới tiến hành được, thật chẳng có ai bạo gan trắng trợn nhanh chóng như Chu Lạc.
Chu Lạc, Chu đại tiểu thư, vô tình lại trở thành một ngôi sao, một kiểu ngôi sao công khai thách thức quy phạm đạo đức, công khai thách thức tài trí của cán bộ công chức trong toàn viện. Tính tiêu cực của nó không thua kém gì sự kiện một nữ minh tinh mặc trang phục có hình quốc kỳ của nước khác lên sân khấu năm xưa. Đều là hành động cho dù luật pháp không thể xử phạt nhưng đương sự có thể chết chìm trong miệng lưỡi của dư luận.
Nếu Chu Lạc đang vận đỏ, rất nhiều người còn có thể tế nhị một chút, còn giữ nguyên tắc cơ bản của việc buôn chuyện, chỉ bàn tán sau lưng và tuyệt đối không để đương sự biết được.
Tình hình hiện nay lại không như vậy nữa rồi, là một kẻ bị sa cơ thất thế, còn ai quan tâm đến cảm nhận của cô đây?
Về cơ bản, ngoài việc ở lì trong nhà và không ra ngoài, những ánh mắt hoặc lén lút hoặc coi thường hoặc khinh miệt hoặc hả hê đều cứ đeo bám cô như bóng với hình. Những lời bàn tán to nhỏ cũng không hề có ý né tránh cô, chỉ cần ra ngoài đi vệ sinh một lần, cũng khiến việc buôn chuyện được nâng cấp và bổ sung thêm.
Miệng lưỡi thế gian thật đáng sợ, cho đến tận bây giờ Chu Lạc mới tin rằng năm xưa Nguyễn Linh Ngọc[2] thật sự đã chết bởi những lời đồn đại; cho đến tận bây giờ Chu Lạc mới phát hiện ra nhân duyên của cô thật tồi tệ. Hóa ra, cái được gọi là hoan nghênh chào đón của mọi người dành cho cô, thái độ hòa nhã cởi mở với mọi người đều chỉ là tưởng tượng, lừa dối người khác, lừa dối bản thân mình mà thôi.
[2]Nguyễn Linh Ngọc: (26.04.1910 – 08.03.1935), là một trong những nữ minh tinh kiệt xuất thời đại phim câm của điện ảnh Trung Quốc. Cô có một cuộc hôn nhân đầy bất hạnh. Năm 1935, trước những vu khống, sỉ nhục và ầm ĩ của cuộc hôn nhân, cô uống thuốc tự tử kết thúc cuộc đời mình ở tuổi hai mươi lăm.
May mà hai người thân cận nhất, Mao Đông bị cử đi làm dự án ở Tân Cương, Đồng Đan nghỉ phép về thăm nhà còn chưa quay lại viện. Nếu hai người bọn họ cũng nhạo báng cô như vậy, Chu Lạc sẽ phải nghi ngờ rằng liệu mình có đủ can đảm để bước vào cánh cửa nơi làm việc nữa hay không.
“Đây là?” Ánh mắt của bí thư chuyển từ mặt bàn bằng gỗ thật bóng loáng như gương sang Chu Lạc – người đang ngồi trước mặt ông, nghi ngờ hỏi.
“Đây là đơn xin nghỉ việc của tôi, còn có cả chìa khóa nhà nữa.” Chu Lạc bình tĩnh nói, mắt nhìn xuống mũi, mũi hướng về tim, dường như cô rất điềm tĩnh.
“Cô Chu, cô làm gì vậy? Việc của cô cấp trên vẫn chưa có chỉ thị. Còn về việc nhà ở, phân rồi coi như đã xong, không có quy định trả lại. Các trường hợp trước đây nghỉ việc cũng không trả lại nhà, cô vội gì chứ?” Bí thư nói rất chân thành, thái độ của một người yêu quý hiền tài.
Chu Lạc mỉm cười, “Tôi cũng muốn nhân lúc chưa có kết quả xử lý vụ việc mà nhanh chóng xin từ chức, nếu không, đến khi lý lịch bị ghi án phạt rồi, còn đơn vị nào dám nhận tôi nữa chứ? Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở còn chưa làm xong, nếu bây giờ tôi nghỉ việc, xét về tình về lý đều không nên tư lợi khoản nhà ở này”.
Bí thư nhìn cô hồi lâu, thở dài, “Cô Chu, hà tất cô phải như vậy…”. Còn chưa nói hết câu, điện thoại trên bàn bỗng dồn dập đổ chuông.
Nghe điện thoại xong, bí thư nói với cô: “Tôi phải lên Bộ, có cuộc họp gấp. Việc của cô hãy để sau nhé, tập trung làm việc, đừng nghĩ lung tung nữa, nhé?”. Sau khi nói với Chu Lạc như dỗ dành trẻ con, ông liền đứng dậy, cầm lấy áo khoác.
Bí thư không giống với viện trưởng Đồ, Chu Lạc và ông ấy làm việc với nhau không nhiều, không dám tùy tiện, lập tức đứng lên kinh cẩn cáo từ.
Chờ đến hết giờ làm, trong tâm trạng bực bội, Chu Lạc vội vội vàng vàng rời khỏi đơn vị. Hiện giờ cô căn bản là không có việc gì để làm, hằng ngày ngồi trong phòng làm việc giống như bị hành hình, chỉ mong sớm được giải thoát. Cứ cho là phải bỏ đi tám năm làm việc tại nơi này, cứ cho là phải từ bỏ sự nghiệp đang có, cũng không vấn đề gì.
Nếu không từ bỏ, với chuyên ngành hẹp như vậy, cô căn bản không thể tách rời khỏi hệ thống này. Lý lịch có vết ố, tiếp tục sự nghiệp tới cuối đời trong án phạt kỷ luật, đó là điều mà Chu Lạc không thể tưởng tượng nổi.
Nếu đã làm thì phải làm ở mức tốt nhất, nếu như một ngày nào đó công việc trở thành công cụ để kiếm cơm, cô thà rằng không cần đến nó, đó là giới hạn, là mức có thể duy trì cơ bản nhất.
Trước đây vốn đã quen với công việc bận rộn, giờ đột nhiên nhàn rỗi, Chu Lạc lại cảm thấy không quen. Những ngày cuối tuần, không biết đi đâu, cô lôi giấy bút, nghiên mực đã phủ đầy bụi ra, định thần tĩnh khí.
Nhấc bút lên, nụ cười hiền từ nhưng nghiêm khắc của ông ngoại dường như đang hiện ra trước mắt, thái độ hiền từ, yêu cầu nghiêm khắc.
Cô thường buộc tóc hai bên rồi tết lại thành bím, quỳ gối trước chiếc bàn gỗ vuông màu đỏ, làm bài tập xong, Anh Tẩu – người hay mặc áo trắng quần đen thường mang những món ăn ngon lên, khi thì là những quả anh đào to đỏ ửng đặt trên lá sen trong một khay sứ màu hồng cánh sen, khi thì là những quả vải trắng nõn đã được bóc sẵn đựng trong một cái bát sứ màu xanh lục.
Mỗi khi tinh thần thoải mái, ông thường dạy cô các kỹ xảo trong hội họa, cô thường rớt nước miếng ngồi nghe ông chỉ dạy cách phối màu, phác họa đường nét. Khó khăn lắm mới đợi được ông giảng xong, cô liền “giải quyết” chỗ hoa quả ngọt lịm, thơm mát kia với một tốc độ nhanh nhất.
Hồi đó có thể vì còn nhỏ, cô luôn cảm thấy vườn nhà ông ngoại rất rộng rất rộng. Hành lang uốn lượn quanh co, ao nước đầy lá sen to, những con cá chép đã giúp cô ăn nốt số bánh ngọt thừa lại, tiếng kêu của những chú ếch cũng giúp cô vượt qua những đêm dài cô đơn.
Đến mùa đông, đào củ sen lên, kết hợp với phần cánh hoa của cây hoa quế trước cửa sổ, cùng với mật ngọt của quả vải đã được cô đặc, mang hấp cách thủy, đó là món ăn nhẹ mà cô rất thích ăn trước khi đi ngủ. Chính vì thế mà đã làm hỏng mấy cái răng sữa của cô vì bị sâu.
Quá khứ không thể quay lại, Chu Lạc vốn cứ nghĩ rằng tuổi thơ của cô không may mắn, nhưng giờ nghĩ lại, lại cảm thấy buồn rầu và hoài niệm, hóa ra một tuổi thơ dù không may mắn vẫn vui vẻ hơn nhiều so với cuộc sống của người lớn. Giờ đây, cô đang đi ngược lại quá khứ, trở thành một cô bé cô đơn chìm đắm trong thế giới của riêng mình.
Bất giác, một ngày đã trôi qua. Khi dạ dày bắt đầu sôi lên, cô mới nhận ra cả ngày nay mình không ăn uống gì. Cô quyết định ra ngoài mua đồ ăn, dù không thể tiếp tục sống, cô cũng không muốn lựa chọn bỏ đi một cách thê lương như vậy.
Đặt bút xuống, đang định đi rửa tay, chuông cửa bỗng vang lên, nhìn ra ngoài cửa sổ, mặt trời đã chếch về hướng tây, không biết còn có ai đến thăm cô vào giờ này?