Sau bữa tối thầy Công sẽ ra đình làng đàm đạo và đánh cờ với các bô lão. Tú Anh và Dương Đức ở lại nhà, y phụ nàng lau dọn, rửa chén. Xong việc, cả hai ra bờ suối ngồi chơi, nàng chong thêm đèn để khỏi muỗi.
Dương Đức thấy nàng xoa xoa vài nhành sả và lá bạc hà trong tay, tóc nàng xõa xuống trước ngực. Y liền đưa tay vén ra sau cho nàng.
-Nàng làm gì thế?
-Làm thuốc đuổi muỗi cho tên nhỏ nhen của em.
-Nàng nói ai nhỏ nhen?
Y cười, nàng liền lật hai bàn tay y lên, xoa xoa ngay cổ tay y, mùi sả hòa cùng bạc hạ rất nồng.
-Anh không nhỏ nhen thì ai nhỏ nhen đây? Còn cố ý trêu tức người ta.
Dương Đức ôm eo đẩy nàng ngã vào lòng y. Tú Anh cố ngồi dậy, nàng sợ cha nàng nhìn thấy.
-Hay ta nói với cha nàng chuyện chúng ta ở bên nhau nhé.
Tú Anh á khẩu, chuyện nàng yêu đương với Hộ bộ thị lang đã khiến cha nàng á khẩu rồi, giờ mà còn biết nàng ở bên một vị vương gia, thật không biết ông sẽ phản ứng ra sao nữa.
-Được rồi, em vẫn chưa nghĩ đến chuyện nói với ông ấy. Để em tìm cách lật ngược tình thế ở Thăng Long đã.
Dương Đức xoay nàng lại đối diện mình.
-Tú Anh, ta muốn nói cho nàng biết kế hoạch của ta. Ta hi vọng nàng bằng lòng.
Nhận được cái gật đầu của nàng, Dương Đức mới thở dài.
-Sau lần trở về này, nàng từ quan đi. Chúng ta thành hôn, ta sẽ tìm cách cho nàng tiếp tục được dạy học.
Tú Anh nghe xong, nàng lặng lẽ tiếp tục xoa sả vào lớp áo trong, sau gáy y. Dương Đức buồn bã nhìn nàng.
-Tú Anh.
-Dương Đức, chuyện này, chúng ta đợi một thời gian nữa đã.
Y mím môi. Y biết nàng xem trọng việc ở quan trường. Nhưng quan trường hung hiểm, chuyện của cha nàng vì sao năm đó rời Văn Miếu, có lẽ sẽ ảnh hưởng đến nàng. Nếu có thể để nàng trở thành người của y, y mới có thể bảo vệ nàng.
-Em muốn làm quan thêm một ít lâu nữa. Em muốn xem xem, mình có thể đi xa đến nhường nào.
-Nếu vậy thì nàng càng nên sớm ở bên ta, danh chính ngôn thuận mà dạy học với cương vị một nữ nhân. Như vậy nàng sẽ biết được nàng sẽ đi xa đến nhường nào với danh phận là một nữ nhân.
Ánh mắt y cứng rắn trải lên nàng. Lòng y đã quyết, nàng cũng biết y chỉ vì nàng. Nhưng thành thân rồi, làm vương phi rồi, nàng sẽ không thể tự do tìm hiểu chuyện của Thượng Dương mẫu hậu y. Cũng không cách nào giúp y vượt qua nỗi sợ đó nhanh nhất.
Nàng đưa bàn tay nhỏ ôm lấy gương mặt tuấn tú của nam nhân, tiến đến hôn nhẹ lên môi y. Dương Đức chỉ lo lắng vô vàn đón lấy nụ hôn của nàng.
-Cho em nửa năm, có được không?
Nửa năm này, nàng sẽ giúp được y. Nàng nhất định sẽ làm được.
Dương Đức cúi mặt cầm tay nàng, xoa xoa trên mặt chiếc la bàn nhỏ trên lắc bạc. Rồi y cũng gật đầu. Y chiều chuộng nàng, sủng ái nàng, tôn trọng nàng, có lẽ là điều ít nam nhân phong kiến có thể làm được. Tú Anh mỉm cười lại xoa dầu lá vào mấy lớp áo y. Dương Đức xấu hổ đưa tay giữ nàng.
-Ở ngoài mà nàng cứ hết vén tay áo ta lại luồn tay vào áo ta, còn ra thể thống gì?
Tú Anh mím môi ném cả cành sả vào người y mà đứng dậy, bỏ vào trong.
-Muỗi cắn chết anh!
_______________________
Hoàng thành Thăng Long một lần nữa rộng cửa chào đón hai người. Tú Anh đã thay lại y phục nam nhân, hùng hổ cưỡi ngựa tiến về Hoàng cung.
Giáp Tý, Anh Vũ Chiêu Thắng năm thứ 9.
Nhà Tống trả lại cho ta 6 huyện 3 động. Người Tống có thơ rằng: "Nhân tham GiaoChỉ tượng, khướt thất Quảng Nguyên kim" (vì tham voi Giao Chỉ, bỏ mất vàng QuảngNguyên)
Tú Anh hôm nay được Thái hậu triệu kiến. Từ lúc nàng trở về, địa vị của nàng ở Lễ bộ đã tăng lên rất nhiều.
Lúc nàng đến Thủy đình ở giữa Ngự uyển, đã thấy Thái hậu ngồi quay lưng về phía nàng. Người đang ngắm cảnh hồ về thu, mặt hồ trong veo và tĩnh lặng.
-Ngươi đã đến hồ Thượng Dương chưa?
Nàng còn chưa kịp hành lễ, bà đã cất tiếng hỏi.
-Công Anh Võ khấu kiến Thái hậu. Hồi bẩm, thần đã từng đến qua hồ Thượng Dương.
-Ngươi thấy so với hồ Phượng Hoàng này, hồ nào có phong cảnh đẹp hơn?
Câu hỏi này, rốt cuộc là muốn thăm dò điều chi? Tú Anh nhếch cặp mắt sáng nhìn bà. Hồ Thượng Dương năm xưa Tiên đế xây dành tặng cho Thượng Dương hoàng hậu, đặt cạnh Thượng Dương cung. Nay Thái hậu ngồi ở hồ Phượng Hoàng này, lại hỏi mỹ cảnh nơi nào hơn?
-Mỗi nơi một phong cảnh, quả thật là khó bề so sánh. Thượng Dương hồ phong cảnh tịch mịch mà êm đềm, chẳng có lấy một gợn sóng. Hồ Phượng Hoàng nuôi nhiều loài cá hiếm, cá bơi đầy mặt hồ, phong cảnh sinh động.
Bà gật gù, vẫn không quay lại nhìn nàng.
-Bổn cung nghe nói, ngươi ở Vĩnh Bình lập đại công. Binh bộ thị lang hết lời khen ngợi.
-Đều là công lao của Lê Đại nhân, thần sao dám tranh công. Chỉ là chút sức mọn giúp đỡ cho đại nhân.
-Bổn cung không nhìn lầm ngươi, có thể tiến xa như vậy, chính là bản lĩnh của ngươi. Muốn ân thưởng gì, ngươi có thể nói.
Nàng nuốt vào trong bao sục sôi, nhìn lên chỗ bà.
-Vậy thần có một điều không rõ, không biết Thái hậu có thể giải đáp không?
Bàn tay bà đang nhịp chiếc quạt tròn, chậm dần. Gương mặt hơi nghiêng sang, rồi bà ra hiệu cho nói.
-Thần đi khắp nước ta, nhiều nơi lan truyền câu chuyện năm xưa. Nhiều người, kể cả thần hiếu kì, Thượng Dương hoàng hậu, do đâu mà băng thệ?
Lúc này, cả thủy đình dường như chẳng còn chút thanh âm của sự sống. Một lúc sau mới thấy Thái hậu chậm rãi đứng dậy mà quay lại. Bà nhìn sâu vào đôi mắt nàng, hàng chân mày phượng tuyệt mỹ.
-Ngươi hiếu kì?
-Phải. Năm đó Thượng Dương hoàng hậu đang nắm quyền Thái hậu nhiếp chính, do đâu mà băng thệ? Chẳng lẽ người đau buồn quá độ, muốn đi theo Tiên đế?
Bà nhếch môi cười.
-Đó là câu hỏi ngươi muốn ta giải đáp ư? Ngươi có thể xin ta ban thưởng tất cả châu báu khắp nhân gian này.
-Nhưng câu hỏi của thần, chỉ có người trả lời được.
Đối diện với bà lúc này, viên quan trẻ với đôi mắt sục sôi sáng hoắt. Bà cắn răng, đi về phía nàng.
-Ngươi muốn biết điều đó để làm gì?
Nếu như nàng nói, nàng vì Dương Đức mà muốn biết, bà sẽ tin chứ?
-Thần, chỉ là muốn làm rõ những hiếu kì trong lòng.
Thái hậu tiến lại gần nàng, hạ giọng.
-Thượng Dương Thái hậu vốn không muốn nắm quyền lực trong tay, huống hồ cũng không có tâm tư quản chuyện núi sông.
Nghe đến đây, nàng cau chặt chân mày. Vốn dĩ nàng đã biết trong lịch sử, Thượng Dương hoàng hậu bị bức tử ở Thượng Dương cung, mà do Ỷ Lan Thái phi và Lý Thường Kiệt đứng sau.
Nhìn Lý Thường Kiệt tiếc thương như vậy, nàng không nghĩ là có ông đứng sau thật. Nếu có đứng sau, thì cũng là vô tình.
-Vậy năm đó, Thượng Dương hoàng hậu băng thệ ở trong Thượng Dương cung, có ai chứng kiến không?
Ánh mắt bà sững sờ hơn. Bà biết nàng nói về chuyện gì, chỉ là không biết tại sao nàng lại hiếu kì.
-Chuyện của hậu cung, chính là xử theo quy luật của hậu cung.
Nói rồi, bà phất tà áo rời khỏi thủy đình. Tú Anh đứng dậy, nàng nhìn ra xa hồ Phượng Hoàng. Nếu đã là chuyện hậu cung, thì đành phải hỏi người trong hậu cung.
Chiều nay gót ngọc dời đến cấm cung, Tú Anh xin được yết kiến Thái hoàng thái hậu, nữ nhân vai vế cao bậc nhất hậu cung Đại Việt. Bà sống qua ba đời vua, phúc trạch đủ đầy.
Nàng bước đến đình Ngoạn Y, một thủy đình rất đẹp giữa ao Dưỡng Ngư. Ba mặt đình có trồng hoa thơm cỏ lạ. Cấm cung Thăng Long những năm tháng này thật nguy nga chẳng kém bất kì danh lam nào trên thế giới. Chỉ tiếc rằng qua một nghìn năm, trải qua nhiều đời vua, nhiều cuộc chiến phi nghĩa, thành Thăng Long nay chỉ còn lại một mảnh tàn tích khó có thể phục dựng.
Tú Anh được cung nữ dặn đợi ngoài đình, được một lúc Thái hậu mới cho vời vào.
Thái hoàng thái hậu ngồi trên trường kỉ gỗ, bà vận phượng bào vàng và uy nghi, trên tóc vấn khăn, che một chút mái tóc bạc trắng. Người ta nói Thái hoàng thái hậu trong tâm thanh thản, nên được phúc trường thọ. Nàng nhìn bà, lại cảm thấy đôi mắt kia trống rỗng.
-Thần, Công Anh Võ Lễ bộ Trực giảng, khấu kiến Thái hoàng thái hậu.
Lão bà nhấc cặp mắt đã không còn tinh anh, nhìn nàng. Dường như đôi chân mày bà nheo lại. Bà đưa tay, gọi nàng lại gần.
Tú Anh hơi bất ngờ, nhưng rồi nàng cũng đứng dậy đi lại chỗ bà. Đôi tay bà nhăn nheo run run hướng về phía nàng, nàng đã nắm lấy.
-Nhìn ngươi, thật giống một người ta từng quen.
Người Thái hoàng thái hậu từng quen, nàng có diễm phúc đó sao? Tú Anh chỉ cười hiền.
-Ngươi nói, ngươi họ Công sao?
-Chính là họ Công, thưa Thái hoàng thái hậu.
Bà mím đôi môi run run, giữ chặt bàn tay nàng.
-Có phải, là con trai của Công Anh Hiển, Công đại nhân ở Văn Miếu năm đó chăng?
Đôi chân mày của nàng cau lại. Năm đó, cha nàng từng làm quan ở Văn Miếu ư? Tại sao Công Anh Thư lại không biết? Trong những ghi chép của nàng chưa bao giờ thấy nhắc đến chuyện này, chỉ nói cha ở quê dạy học cho những đứa trẻ nghèo đã mấy chục năm nay.
Chẳng lẽ là chuyện trước khi Công Anh Thư được sinh ra?
-Chính là cha của thần.
Bà gật đầu, gật đầu mà muốn rơi nước mắt.
-Cha của ngươi từng dạy học cho đương kim thánh thượng. Năm đó bỗng dưng rời khỏi Quốc tử giám, không từ mà biệt.
Còn có chuyện này sao?
-Chuyện này ta nhớ rất rõ. Lúc đó Ỷ Lan lo toan việc nước, ta là người chu toàn việc học cho bệ hạ. Giờ cha ngươi, đang ở đâu rồi?
-Hồi Thái hoàng thái hậu, cha thần ở quê nhà Cổ Pháp, làm thầy đồ mở lớp dạy học.
Nghe vậy, bà an lòng. Chỉ vào chiếc ghế để Tú Anh ngồi xuống. Bà cầm lấy tràng hạt của mình.
-Hôm nay, ngươi đến tìm bổn cung có việc gì ư?
Nàng hít một hơi thật sâu, chỉ sợ, nhắc đến chuyện xưa, bà lại đau lòng.
-Thần được bệ hạ lệnh đi phương Bắc bàn chuyện đất đai. Lúc về đi dọc giang sơn, thấy rất nhiều chùa mới được xây, tổng cộng trấn khắp nơi bảy mươi hai chùa.
Đôi mắt bà dường như có sóng vỗ. Tú Anh tiếp lời.
-Rồi xuôi về châu Cổ Pháp, thần đã đến thăm đền thờ của Thượng Dương tiên hoàng hậu. Nghe người dân tiếc thương mà khóc. Thần mạo muội đến hỏi người, chuyện của Thượng Dương hoàng hậu năm đó.
Tiếng bà thở dài, bà dẫu tuổi cao vẫn vô cùng minh mẫn.
-Chuyện của hậu cung, ngươi muốn biết để làm gì?
-Chuyện của Thượng Dương hoàng hậu sớm đã không chỉ còn là chuyện hậu cung.
Bà nhìn đôi mắt nàng cứng rắn.
-Năm đó, Hoàng hậu băng thệ, thần mạo muội muốn hỏi, có ai đã chứng kiến không?
Thái hoàng thái hậu nhằm nghiền đôi mắt già nua. Có lẽ đó là những kí ức mà bà muốn quên. Nàng cắn răng, gằn giọng.
-Còn có ai không, ngoại trừ Thái úy đại nhân?
Theo ý Thái hoàng thái hậu, toàn bộ cung nữ đều rời khỏi thủy đình. Một lúc sau, bà mới nhìn sâu vào đôi mắt nàng.
-Ngươi, đang cố điều tra chuyện gì ư?
-Xin người đừng hiểu lầm ý thần. Thần chỉ là muốn giúp một người cháu của người.
-Giúp cháu của ta?
-Người đó thương nhớ mẹ nuôi, sinh ra tâm bệnh. Thần nghi ngờ, có liên quan đến vụ án Thượng Dương hoàng hậu năm đó.
Nghe đến đây, có lẽ bà đã bất ngờ, cũng càng đau lòng. Tà phượng bào đưa ra, bàn tay bà nhăn nheo chạm vào một bức họa đã sờn cũ. Trên bức họa, còn có một nhánh hoa lê.
-Rất nhiều năm về trước, Thượng Dương khí đó, vẫn còn là một thiếu nữ khuynh thành. Hoàng đế khi đó, rất yêu thương nàng. Nhưng hai người, cuối cùng vẫn chia ly muôn trùng.
Tú Anh đưa mắt nhìn cành hoa lê, hoa li ti trắng muốt. Người ta nói, hoa lê hàm ý không vui, cánh hoa mong manh chóng tàn, đến sau cùng tan biến như chưa từng tồn tại.
-Hoàng đế đến tứ tuần mới có con trai, dĩ nhiên, không phải là do Thượng Dương sinh. Nhưng năm đó, hoàng đế đã để cho Chính cung nuôi dưỡng thái tử. Khiến cho nó một đời nhớ thương người dưỡng mẫu này.
Đôi chân mày Tú Anh cau chặt. Thái tử sao?
-Năm đó, lúc Thượng Dương băng thệ, ấu đế cũng đã ở đó, điều này làm thằng bé ám ảnh rất lâu. Lúc hoàng đế cùng Minh Nhân vương đứng trước điện của ta. Hai đứa nó đã khóc rất nhiều.
Nàng nghe đến phong vị của y rồi, liền đau lọng nghĩ đến một đứa trẻ khi đó mới có mấy tuổi là y, có lẽ đã không nên thấy những điều tàn nhẫn đó.
Bà nhấc cành hoa lê trắng, cánh hoa liền rụng xuống rơi đầy bức họa.
-Những năm nay, ta nhớ đến Thượng Dương rất nhiều. Nếu năm đó, Tiên đế và Chính cung chẳng bất hòa, tất cả những bi thương này đã không xảy ra. Giá như, lúc đó ta nỗ lực một chút, giúp con trai ta bày tỏ với nữ nhân mình yêu, có lẽ, chuyện đã chẳng đến mức này.
Đôi môi nàng mím chặt. Nàng trầm ngâm đi. Dẫu sao, Nguyên phi Ỷ Lan cũng là người tài ba hiếm có, có Thái hậu nhiếp chính, Đại Việt mới nhiều lần thoát khỏi nguy nan. Có lẽ đó đã là ý trời.
Thái hậu tài ba, nhưng lỗi lầm đó bà gây ra với Thượng Dương hoàng hậu, đã phải trả trên người con trai bà.
Dương Đức của nàng đau lòng như vậy, nàng phải giúp y vượt qua.
-Nếu ngươi giúp được cháu của ta, chính là đã giúp ta, giúp cả vương triều này.