Khoa Kỹ Vấn Đạo

Palo Alto, California
Trụ sở của Facebook khi này vẫn còn đang khá nhỏ hẹp do vậy Lý Đông và phái đoàn Kỷ nguyên mới được đón tiếp tại một văn phòng làm việc có diện tích khá khiêm tốn.
Nhìn trang thiết bị và cách bài trí khá giản lược ở đây thì thật khó mà tin được, chỉ vài năm sau Facebook lại có thể vươn mình đứng dậy với một tốc độ chóng mặt để trở thành một trong những tập đoàn có giá trị lớn nhất trên thế giới.
Mark như thường thấy luôn lưu giữ trên miệng nụ cười thân thiện nhưng Lý Đông vẫn có thể nhận ra lời nói và thái độ của Mark dường như lại có một vẻ gì đó vô cùng thận trọng.
Theo Lý Đông thấy có lẽ do đã tiếp xúc và gặp gỡ quá nhiều các lãnh đạo tập đoàn đang tìm mọi cách thu mua Facebook nên vị chủ tịch trẻ này mới hình thành phản ứng cảnh giác, tránh bị hớ trong đàm phán như vậy.
Thực ra Mark khi này không phải là vị giám đốc điều hành của một tập đoàn sừng sỏ mấy năm sau, hắn vẫn còn là một nhà sáng lập trẻ nên phản ứng với mọi vấn đề vẫn chưa có được sự phóng khoáng và đẳng cấp cần có.
Mark là một thiên tài về công nghệ máy tính, điều này hiển nhiên không ai có thể phủ nhận nhưng Mark ở hiện tại thì chưa phải là một lãnh đạo giỏi, ít nhất là trong cách Mark thể hiện khi gặp gỡ một đối tác phần nào vẫn cho thấy sự gấp gáp, non nớt và căng thẳng không cần thiết.
Khi này, khẽ nheo mắt nhìn thẳng vào đôi mắt sáng và thông minh của Mark, Lý Đông mỉm cười lên tiếng:
- Mark, tôi biết các anh đang rất bận rộn, cảm ơn Anh đã tiếp nhận đề xuất của Kỷ nguyên mới cũng như dành thời gian để chúng ta có thể gặp nhau hôm nay. Mục đích của cuộc hội đàm anh cũng biết rồi. Uhm... tập đoàn Kỷ nguyên mới đang có đánh giá và cái nhìn rất tốt đối với triển vọng phát triển của Facebook do vậy chúng tôi mong muốn được tham gia cùng các anh phát triển mạng xã hội này trở thành một mạng xã hội hàng đầu trên thế giới.
Mark hơi nhíu mày giây lát rồi nhìn Lý Đông đặt vấn đề:
- Các anh là một tập đoàn công nghiệp nặng vì sao lại có ý định tham gia vào lĩnh vực công nghệ số? Các anh có kinh nghiệm về nó sao?
Lý Đông không phủ nhận mà mỉm cười trả lời:
- Anh nói rất đúng, chúng tôi là một tập đoàn công nghiệp nặng và về cơ bản không có liên quan gì nhiều tới lĩnh vực công nghệ số. Có điều, tuy lĩnh vực khác nhau nhưng giữa hai doanh nghiệp chúng ta vẫn có một điểm chung đó chính là tạo ra những sản phẩm làm thay đổi thế giới. Theo đó, nếu pin nano, pin năng lượng mặt trời, SE-Car của chúng tôi làm thay đổi cách con người khai thác và sử dụng năng lượng góp phần bảo vệ môi trường thì mạng xã hội của Facebook sẽ làm thay đổi cách con người giao tiếp, tăng tính kết nối giữa con người với nhau và kéo gần khoảng cách địa lý giữa các cá thể. Khác với các tập đoàn già cỗi khác, Kỷ nguyên mới là một doanh nghiệp trẻ và Facebook cũng vậy, chúng ta hoàn toàn có thể thấu hiểu cách nghĩ mới,cách làm mới và chia sẻ cùng một mục tiêu với nhau, hỗ trợ nhau để phát triển đi lên, góp phần thay đổi tương lai của nhân loại. Và đó chính là một phần lý do chúng tôi tìm tới với Facebook ngoài lý do tìm kiếm cơ hội đầu tư để đạt được lợi nhuận.
Mark nghe xong tư lự đôi chút rồi gật đầu:
- Hiểu một cách cụ thể hơn thì vì nhận ra Facebook phù hợp với tiêu chí đã đặt ra của Kỷ nguyên mới nên các anh muốn tham gia cùng chúng tôi?
- Chính xác là như vậy?
- Nhưng anh cũng hiểu thứ Facebook cần hiện nay ngoài tài chính thì còn có kinh nghiệm quản trị và kinh doanh trong lĩnh vực này. So với Google, NewsCorp hay Yahoo… các anh có được những điều này sao?
Lý Đông đã đoán trước được Mark sẽ quan tâm tới vấn đề này nên lập tức trả lời:
- Mark, chúng tôi đúng là chưa từng làm về công nghệ số cũng như không có các tiền đề khác để hỗ trợ Facebook như các hãng anh vừa nói có điều thứ chúng tôi có lại chính là nguồn tài chính dồi dào và tâm thái tin tưởng tuyệt đối vào năng lực lãnh đạo của anh đối với Facebook. Tôi tin rằng, trong kinh doanh một khi có thể duy trì được một nguồn vốn bền vững thì mọi rào cản hay khó khăn đều có thể vượt qua được.
Mark không thật hài lòng lắm với câu trả lời này của Lý Đông theo đó chất vấn:
- Anh nói là tài chính dồi dào? Vậy anh có thể đưa ra con số cụ thể không?
Nghe Mark đã đề cập tới nội dung cốt lõi nhất, Lý Đông không chớp mắt lấy một cái lập tức trả lời:
- 1,5 tỷ USD cho 60% cổ phần. Ngoài ra sẽ có 500 triệu USD phụ trội bổ sung chi ngoài cho các cổ đông hiện hữu để bộ hiện tài sản, phần 500 triệu USD này sẽ không tính vào cổ phần góp vốn.
Mark giật mình tưởng mình nghe nhầm, con số mà Lý Đông đưa ra không khác nào một quả bom nhiệt hạch bùng nổ bên tai hắn.
Theo đó, phải mất một lúc Mark mới lấy lại được bình tĩnh run run hỏi lại:
- Đề nghị này của các anh là nghiêm túc?
Lý Đông gật đầu khẳng định:
- Hoàn toàn nghiêm túc hơn nữa chúng tôi cam kết trong công tác quản trị sẽ tôn trọng và không can thiệp vào bất cứ quyết định nào của các anh đối với sự phát triển của Facebook.
Mark có chút ngỡ mình đang mơ, hắn thật không nghĩ tới Kỷ nguyên mới có thể định giá Facebook lên tới 2,5 tỷ USD, đây quả thực chính là một cái giá trên trời đối với một công ty non trẻ như Facebook.
Điều đặc biệt hơn là Lý Đông còn nói sẽ chi ngoài 500 triệu USD để bộ hiện tiềm năng dưới dạng tiền mặt cho các cổ đông, có được số tiền này sẽ làm dịu đi rất nhiều những cái đầu đang điên lên vì tiền trong công ty.
Lý Đông nhìn ra vẻ mặt đầy hưng phấn của Mark thì khẽ nhếch miệng cười, lợi thế của người sống lại quả nhiên là một ưu thế quá lớn.
Theo những gì mà Lý Đông hắn biết thì tại thời điểm này có hai đơn vị đang rất quyết liệt muốn thu mua lại Facebook là AOL và Yahoo trong đó đặc biệt Yahoo là tiến tới gần khả năng thu mua Facebook nhất.
Nếu Lý Đông nhớ không lầm thì mùa hè năm 2006, Yahoo quyết định đề nghị mua Facebook với giá 1 tỷ USD. Nhiều nhà đầu tư của Facebook và phần lớn các giám đốc điều hành đều chấp nhận thương vụ này. Tuy nhiên, vào thời điểm này, Facebook lại sắp ra mắt tính năng News Feed, và nếu nó thành công, Zuckerberg ước tính rằng Facebook sẽ đang giá nhiều hơn là 1 tỷ USD.
Còn về phần Yahoo sau thông báo doanh thu tồi tệ của quý 2, Yahoo giảm mức giá đề nghị xuống 850 triệu USD. Và đương nhiên hội đồng quản trị của Facebook chỉ mất có 10 phút để từ chối lời chào giá này.
Tiếp đó mùa thu năm 2006, Yahoo trở lại và đề nghị trả cho Facebook 1 tỷ USD hoặc nhiều hơn. Tuy nhiên, Facebook bấy giờ đã trở thành một hiện tượng thu hút đông đảo không chỉ sinh viên mà còn cả những người lớn tuổi hơn. Số lượng đăng kí mỗi ngày lên tới hàng chục nghìn lượt. Vì vậy, chẳng có lí do gì mạng xã hội này lại để bị Yahoo thôn tính với mức giá chỉ 1 tỷ USD.
Thực tế mà nói, trong cuộc cạnh tranh thu mua Facebook, nếu có điểm nào đó Kỷ nguyên mới có thể mạnh hơn so với đối thủ thì chính là tiềm lực tài chính. Do vậy Lý Đông cần phải dựa vào điểm này để đưa ra một cái giá vượt trội so với AOL hay Yahoo.
Rất may là nhờ có những thông tin đời trước, Lý Đông đã biết được giá trị mà Yahoo định giá cho việc thu mua 100% Facebook chỉ khoảng 1 tỷ USD, do vậy hắn mới có cơ sở để đưa ra đề xuất của mình.
Mức giá Lý Đông đưa ra cao hơn gấp rưỡi mức giá của Yahoo nhưng lại chỉ nhận lấy số cổ phần bằng 60%, hơn nữa hắn còn khéo léo đánh vào tâm lý của những cổ đông khác bằng 500 triệu USD tiền phụ trội và duy trì quyền điều hành của Mark ở Facebook.
Lý Đông tin tưởng với những điều kiện tối ưu hóa lợi ích như vậy sẽ đủ sức san bằng những nhược điểm của Kỷ nguyên mới từ đó khiến Mark và các cổ đông khác phải lựa chọn bọn hắn làm đối tác.
Nhìn sơ qua thì Lý Đông và Kỷ Nguyên mới dường như là đã đi một nước cờ nguy hiểm khi đặt một kỳ vọng quá lớn vào Facebook. Bọn họ sẽ có thể bị các lãnh đạo của các tập đoàn lớn chê cười vì lạc quan một cách thái quá nhưng Lý Đông lại không quá để tâm đến điều này. Thực tế sẽ sớm chứng minh cho thế giới thấy rằng hắn đã đúng đắn như thế nào và Facebook sẽ tăng trưởng thị giá một cách khủng khiếp ra sao. Tới lúc đó, những nhà đầu tư sẽ phải đấm ngực hối tiếc khi đã không đủ quyết đoán để nắm được cổ phần của công ty này.
Kỷ nguyên mới chen được một chân vào Facebook đồng nghĩa có thể sẽ thay đổi quỹ tích phát triển của nó, có điều Lý Đông lại không hề lo lắng điều này có thể khiến Facebook đi lệch đường dẫn tới sụp đổ trước đối thủ.
Phải hiểu ngoài tài chính, Lý Đông còn có một thứ vô cùng lợi hại trong tay để có thể đảm bảo cho Facebook một đường thẳng tiến, gạt bỏ toàn bộ những chướng ngại và đối thủ trên đường đi của nó.
Đó không phải là cái gì khác mà là những chiến lược phát triển của Facebook trong vòng hơn 10 năm tới. Theo đó chỉ cần hắn gửi bản kế hoạch này cho Mark và đội ngũ của hắn tham khảo, Lý Đông tin tưởng Mark sẽ sớm có được những ý tưởng mới hơn so với Mark của một không gian khác để đưa Facebook phát triển mạnh mẽ hơn.
Còn điều gì đảm bảo hơn với một doanh nghiệp khi mà kế hoạch phát triển trong vòng một thập kỷ lại đã được kiểm chứng trong thực tế một lần? Tất cả những ưu nhược điểm và hiệu quả của mỗi bước đi đều đã được bộc lộ rõ ràng? Chẳng phải khi này doanh nghiệp chỉ cần lựa chọn những thứ thật sự hiệu quả là có thể vững vàng đi lên rồi hay sao?
Do vậy, Facebook với sự góp mặt của Kỷ nguyên mới sẽ không có khả năng lụn bại mà ngược lại sẽ tiếp tục đi lên thậm chí còn đạt một đỉnh cao hơn so với đời trước.
Lúc này, trở lại bàn đàm phán. Mark thấy Lý Đông vẫn đang chăm chú chờ đợi câu trả lời từ mình thì cố nén hưng phấn cẩn thận thăm dò:
- Lý Đông, điều kiện các anh đưa ra quả thật rất hấp dẫn. Có điều dường như phần lợi thế đang nghiêng về phía chúng tôi, tôi muốn biết các anh có điều kiện ràng buộc nào kèm theo không?
Lý Đông cân nhắc một chút rồi trả lời:
- Uhm… chúng tôi chỉ có thêm một điều kiện đó là 60% cổ phần của chúng tôi sẽ là cổ phần không thể pha loãng.
- Không pha loãng? – Mark nhíu mày hỏi lại.
Lý Đông gật đầu:
- Đúng vậy, điều này có nghĩa là tỷ lệ cổ phần này của chúng tôi sẽ luôn được giữ cố định trong mọi trường hợp ngay cả khi Facebook có quyết định phát hành bổ sung cổ phiếu thì cũng chỉ có thể chia tách từ 40% cổ phần mà các vị đang nắm giữ. Nếu Facebook quyết định tăng vốn góp từ cổ đông thì kế hoạch này cần phải được chúng tôi đồng ý thông qua và chúng tôi cũng sẽ bổ sung vốn góp theo tỷ lệ sở hữu tương ứng của mình.
Mark hiểu ra ý định của Lý Đông, thực ra cái này cũng không có gì quá kỳ lạ. Đây chỉ là một biện pháp chống làm giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần thường thấy của cổ đông trước các quyết định của ban điều hành và cổ đông khác.
Thông thường khi doanh nghiệp phát triển tới một mức độ nào đó sẽ xảy ra quá trình pha loãng và thâu tóm cổ phần. Các cách thức thường dùng chính là tăng vốn góp hoặc phát hành thêm cổ phiếu theo đó nếu một cổ đông không có tiền hoặc không đồng ý bổ sung thêm vốn thì sẽ bị các cổ đông khác thay thế khiến tỷ lệ sở hữu của mình giảm xuống.
Lý Đông đã đồng ý với Mark về việc không chống lại các quyết định điều hành doanh nghiệp của hắn nên cũng đồng thời phải ràng buộc thêm điều kiện này để tránh những chiêu trò mà các cổ đông khác đưa ra khiến Lý Đông phải chạy theo bọn họ. Tất nhiên Lý Đông là không thiếu tiền góp vốn nhưng hắn không muốn trở thành một con rối, một tên ngốc để những người khác có thể đào tiền từ trong túi mình.
Chính vì lý do này nên tốt nhất là cứ ràng buộc với nhau rõ ràng từ đầu là hơn cả, tránh cho những xung đột lợi ích về sau.
Nghe xong điều kiện kèm theo của Lý Đông, lại cân nhắc thêm một lúc, Mark liền tiếp tục hỏi:
- Lý Đông, tôi muốn biết số tiền các anh đề xuất lộ trình thanh toán cụ thể là như thế nào?
Nheo mắt nhìn Mark, Lý Đông tung ra quả bom chốt cuối cùng:
- Ngay khi nhận được cái gật đầu của Facebook, 100% giá trị vốn góp cùng giá trị phụ trội sẽ được chuyển thẳng vào tài khoản các anh yêu cầu. Để đảm bảo cho thực hiện điều này, chúng tôi sẵn sàng chuyển khoản trước số tiền này vào một tài khoản phong tỏa của Kỷ nguyên mới mở tại ngân hàng do các anh chỉ định để làm bằng chứng.
Mark không ngờ Lý Đông làm việc lại quyết đoán tới vậy, theo đó liền lên tiếng:
- Kỷ nguyên mới đã rất thiện chí, cá nhân tôi đánh giá rất cao điều này. Có thể nói cho tới hiện tại các anh chính là đối tác khiến tôi cảm thấy hài lòng nhất. Có điều để quyết định chắc chắn về kế hoạch hợp tác, tôi cần nhận được thêm sự đồng thuận của các cổ đông khác do vậy xin phép được trả lời Kỷ nguyên mới sau. Mong rằng các vị có thể kiên nhẫn chờ đợi.
Mặc dù vẫn chưa nhận được lời đồng ý từ Mark nhưng Lý Đông biết việc lớn đã có thể thành rồi. Phải biết Mark là một người tương đối thẳng thắn, nếu hắn không đồng ý thì đã trả lời những phát biểu đại loại như “Câu trả lời là không. Cảm ơn về buổi gặp gỡ" với Giám đốc điều hành Tom Freston của Viacom hay “Chúng tôi xây dựng lâu dài, và những kẻ tại MySpace có suy nghĩ khác hoàn toàn" khi nói về cuộc gặp với ông chủ của News Corp - Ross Levinsohn.
Hôm nay Mark đã hứa hẹn và có đánh giá cao về Kỷ nguyên mới như vậy thì điều ngày có nghĩa cá nhân hắn đã hài lòng, về phần những cổ đông còn lại thì chắc chắn cũng không thể cưỡng lại được một đề xuất như vậy, nên nhớ với 1 tỷ USD bọn họ còn muốn bán toàn bộ cả Facebook thì không có lý do nào để từ chối Kỷ nguyên mới.
Nghĩ là như vậy nên Lý Đông khá là hài lòng mỉm cười nói với Mark:
- Được, chúng tôi hiểu điều này và mong muốn nhận được câu trả lời tốt đẹp từ phía Facebook.
Mark cũng mỉm cười nói với Lý Đông:
- Vâng, tôi cũng rất kỳ vọng vào điều đó.
Hai người nói tới đây thì đồng thời đứng lên bắt tay nhau đầy tin tưởng.