Không Điên Không Thể Sống

Tiểu Bàn Tử khuyên An Tiểu Giai : “Được rồi ! Chỉ là một trang nhỏ mà thôi, mấy nữ sinh tụ họp cùng nhau cười đùa một chút, người lập ra cũng mới có năm hai đại học, ngươi cũng đừng tính toán gì chân dung quyền với mấy em gái làm gì, không nên dọa bọn chúng.”

Tiểu Tào khuyên An Tiểu Giai : “Không sao không sao! Anh nào đẹp trai mà chả có mấy chuyện vớ vẩn dính thân, cái chính là phải để mọi người thấy mình đã thoát ly tiểu chúng mà hướng đến đại chúng!”

Diệp Trăn đại diện cho trường, nói : “Hiền chất, biển có thể chứa được trăm sông, phải khoan dung mới làm được việc lớn.”

Cuối cùng Đào Khả chốt lại : “Quên đi, nam nhân gì mà…”

An Tiểu Giai cắn cắn môi, tiến nhanh lên phía trước, nắm lấy mặt Đào Khả một bên lay lay một bên khóc lóc : “Bọn họ nhìn xem náo nhiệt xong rồi hời hợt bỏ đi còn chưa tính, tiểu tử ngươi là người bị hại thì lại là cái lập trường gì đây? Ta hôm nay không phải chỉ là cùng học muội ăn bữa cơm sao? Vì sao mấy nha đầu ngốc kia lại ngồi bi phẫn bàn tán gì mà ‘ tiểu công thay lòng đổi dạ thực sự là quá ngược ‘ chứ?”

Phàm là người làm thầy, đều có chung một đặc điểm, đó là năng lực bao che rất mạnh.

Đào Khả từ khi biết được học sinh của mình đã làm chuyện tốt gì, thì đã lập tức im miệng giả bộ cái gì cũng không rõ.

Hắn khoa chân múa tay muốn giãy ra, nhưng An Tiểu Giai lại càng giữ chặt, hai người ngậm một cỗ oán khí to đùng nhìn nhau, rồi liền lao vào đánh đánh đá đá.

Tiểu Bàn Tử ở giữa đám bụi mù mịt kêu lớn : “An Tiểu Giai ngươi đừng có nhéo, đừng nhéo mặt Đào Khả! Đều là anh em mình, ngươi hạ thủ được sao?”

An Tiểu Giai hô : “Tiểu Bàn Tử, ngươi còn giúp hắn!? Thằng nhóc này trời sinh cậy mạnh, ta bị hắn đá sắp chết đây này!”

Vừa dứt lời, Đào Khả đã đột nhiên đấm mạnh một cú, An Tiểu Giai lùi lùi dần đến bên giường, một tay ôm ngực, một tay run run chỉ : “Như… Như lai thần chưởng!!” Rồi “A~~~” một tiếng ngã xuống bất động.

Đào Khả thở hổn hển, vươn tay xoa xoa cái mặt đang nóng rát đau đớn của mình.

“A Bàn,” An Tiểu Giai đang chết bỗng dưng phục sinh, xoa xoa tay nở nụ cười *** đãng : “Ngươi cũng nhéo thử mà xem, hài tử nhà chúng ta mềm mại, nhéo rất thích.”

“Nga?” Tiểu Bàn Tử rất hưng phấn, trong nháy mắt đã đi tới : “Đào Khả, cha ngươi cũng đã nhéo rồi, giờ để vi nương nhéo một chút đi !”

Đào Khả diện vô biểu tình nhìn về phía hắn một cái, Tiểu Bàn Tử liền che mặt, nhẹ nhàng tựa như gió mà phiêu đi. Phiêu đi rồi lại phiêu về, núp ở sau cửa nghiêng đầu ra chiêm chiếp nói chính mình kinh tài tuyệt diễm minh mị tú nghiên lệ chất thiên thành phẩm tính đạm bạc cao nhã nhàn tĩnh nhưng lại bất hạnh thất thân cho Đào Khả để hôm nay hoa điền ủy địa vô nhân thu­(1)­ hồng tụ khước bị tiền duyến ngộ(2) vân vân, khiến Đào Khả bất đắc dĩ phải đối giai nhân đấm một phát.

Đánh xong, Diệp Trăn liền xuất hiện.

An Tiểu Giai hỏi : “Diệp lão sư, ngài tới đón con trai sao?”

Diệp Trăn ngồi xổm xuống, móc ra cái bút chọc chọc Tiểu Bàn Tử thực sự đang “ủy địa”, đánh giá “Chưa tắt thở”, liền cười tủm tỉm ngoắc ngoắc Đào Khả : “Chơi xong chưa? Tới giúp ta.”

Đào Khả hỏi : “Giúp gì?”

Diệp Trăn tự nhiên như ruồi ôm lấy thắt lưng Đào Khả, dẫn hắn xuống lầu : “Ta mới viết mấy bài, trích dẫn điều mục các thứ đều đã in ra, nhưng sáng nay lại đãng trí mà quăng mất.”

“Quăng?”

“Đúng, mấy phút trước mới nhớ ra, thực hối hận.”

“Sau đó thì sao?”

“Sau đó?” Diệp Trăn nói : “Sau đó liền đi tìm ngươi tới giúp chứ sao.”

“Muốn ta tìm từng cuốn sách một cho ngươi !?” Đào Khả trừng mắt : “Ta mặc kệ!”

“Không phải.” Diệp Trăn nhìn trời, nói : “Thành thật mà nói, viết cái này chỉ là để đối phó, nên ta cũng chẳng quan tâm lắm, cho nên rốt cuộc thông tin lấy từ trường nào sách nào trang web nào ta cũng không nhớ rõ, chỉ quay trái quay phải thấy cái gì tiện thì liền dùng…”

Đào Khả nói : “Bệnh đãng trí nặng như vậy, còn dám làm có lệ như thế.”

“Ừ ừ, ta sai rồi.” Diệp Trăn cố ý đem hắn ôm sát, tranh thủ ăn đậu hũ : “Nhưng ngày mai đã phải đem bản thảo cho biên tập, tương đối gấp, cho nên mới phải tới nhờ vả Đào Khả giúp đỡ đây.”

“Không phải ngươi vừa nói là quên mất sao?”

“Đúng,” Diệp Trăn cười : “Nhưng may mà ta vẫn nhớ mình quăng ở chỗ nào.”

Đào Khả lúc này bộ dáng thật không khác gặp quỷ là mấy : “Ngươi gọi ta tới bới thùng rác?”

Diệp Trăn thoải mái đáp lời : “Không chỉ có ngươi, mà còn có ta.”

Đào Khả ồn ào không đi không đi, nhưng cuối cùng vẫn bị Diệp Trăn nửa ôm nửa kéo tới hành lang góc ký túc xá. Chỉ vào ba cái thùng rác đầy ụ, Đào Khả hỏi : “Cái nào?”

Diệp Trăn cứ như đúng rồi lắc đầu nói : “Ta làm sao mà nhớ được.”, rồi liền xắn tay áo lên, dưới ngọn đèn mờ mờ bắt đầu “công tác”.

Đào Khả mắng thầm một câu, rồi cũng tiến lên hỗ trợ.

Cũng đã muộn, cho nên ngoài bọn họ ra, hầu như cũng không có ai quanh đó.

Thùng rác trong trường học có một điểm tốt, đó là bên trong hầu như chỉ có vỏ dưa chuột, giấy gói, bao bì các loại, nên khi bới cũng không quá bẩn. Diệp Trăn lúc này lại tìm được lạc thú mới, đó là lâu lâu lại móc ra một thứ khiến kẻ khác không thể ngờ tới.

“Kỳ diệu thật.” Hắn cười đểu móc ra một tờ giấy bị vo viên nhàu nát cho Đào Khả : “Anh văn, thư nặc danh.”

Đào Khả liếc mắt, kinh ngạc : “Đây không phải là đề kiểm tra mới đây sao?”

Hắn đưa tay nhận lấy, đi tới dưới đèn tập trung nhìn, kết luận : “Là An Tiểu Giai.”

Diệp Trăn hỏi : “Sao ngươi biết?”

Đào Khả nói : “Cách hành văn khó bề tưởng tượng, viết câu có đầu không có đuôi, nét chữ vặn vẹo uốn éo chả ra đâu vào đâu, từ thì viết sai một cách kinh khủng đến trăm năm khó gặp, lại còn chẳng thèm dùng chấm phẩy, ngoại trừ An Tiểu Giai ra, thì chẳng móc đâu ra người thứ hai.”

Đào Khả nhịn cười trưng ra khuôn mặt nghiêm túc : “Đây không phải là thư nặc danh, mà căn bản là không dám viết tên, viết vào sợ bị đánh hội đồng.”

Diệp Trăn đem bài văn của An Tiểu Giai gấp lại gọn gàng, nhét vào túi Đào Khả : “Kỳ văn phải cùng kỳ nhân thưởng thức, vi sư tặng lại cho ngươi.”

Đào Khả vừa cười vừa lùi lại : “Ta không cần! Không cần! Đồ của An Tiểu Giai đều dính nguyền rủa cả, dính vào rồi sau này thi cử chết hết à!”

Ai biết, một bước lùi này, lại gây ra chuyện “tốt đẹp” gì.

Trường này đã tồn tại tương đối lâu, cho nên kiến trúc của nó chính là một di sản cần được bảo tồn, với kết cấu bằng gỗ chiếm đa số. Mà thứ này sợ nhất là gì? Chính là lửa. Chỉ cần tưởng tượng một chút, là có thể thấy ngay cảnh tượng lửa bốc rừng rực đáng sợ đến thế nào, liền hiểu ngay vì sao quản lý vừa thấy lửa là hai mắt đã trừng đến như muốn xuất huyết.

Đào Khả lùi một bước, gáy đã đập ngay vào cái nút báo cháy. À, cần nói rõ trước, trường học cấp tiến này để tiện cho quần chúng, tiện cho người đầu tiên phát hiện hỏa hoạn, nên cái hộp thủy tinh bên ngoài nút báo cháy cũng đã bị đập vỡ từ bao giờ.

Chính vì thế, chuông báo ngay lập tức đã kêu ầm ĩ.

Đào Khả chết trân tại chỗ, trừng mắt to nhìn Diệp Trăn, đầu óc tạm thời trống rỗng.

Diệp Trăn ngây cả người, nhanh chóng ôm thùng rác bên cạnh hô một tiếng : “Rút” rồi liền chạy ngay lên lầu, Đào Khả hoàn hồn, cũng ôm lấy cái thùng rác còn lại mà chạy theo hắn.

Tới lầu hai, Diệp Trăn đột nhiên buông thùng rác, chạy trở lại.

Đào Khả kinh hoảng hét lên : “Ngươi định làm gì?”

Hắn cũng không trả lời, móc ra bài văn của An Tiểu Giai cùng với cái bật lửa, châm lên, ném thẳng vào cái thùng rác thứ ba còn sót lại, sau đó lại nhanh nhanh chóng chóng mà chạy lên, qua hành lang, mở cửa phòng làm việc của mình, nhét Đào Khả cùng hai cái thùng rác vào, chính mình cũng lách qua rồi nhanh chóng đóng cửa, tựa phía sau cười.

Xa xa, nghe được tiếng chân ồn ào cùng những tiếng hét thất thanh.

Đào Khả thở gấp : “Phóng hỏa…”

Diệp Trăn cười rất đỗi chính trực, nói : “Nhân viên trong trường hàng ngày công tác khổ cực, ai lại nỡ để bọn hắn đi một chuyến vô ích chứ?”

Đào Khả bĩu môi : “Rồi rồi! Mấy cái ý tứ xấu xa này của ngươi ta còn không biết sao?”

Hắn mới vừa đứng lên, Diệp Trăn đã vội vã ấn hắn ngồi xuống : “Hư, đừng đứng lên, cửa sổ ở đây thấp lắm, đứng lên dưới lầu thấy được đấy. Đừng bật đèn, cũng đừng lên tiếng.”

Âm thanh gào thét dưới lầu càng lúc càng lớn, bảo vệ to tiếng mắng : “Thằng nào đi đốt rác thế này! Bị ta tóm được ta chém chết!”

Diệp Trăn che miệng cười thầm, khẽ vén rèm lên nhìn lén, Đào Khả cũng chạy tới nhìn một chút tình hình bên dưới. Thùng rác đang cháy đã bị mọi người hợp lực đá ra ngoài sân, đám lửa cháy sáng rực, tro giấy bay mù mịt.

Có người hô to : “Đem thêm xô nước nữa tới đây! Mau đi lấy thêm nước đi!”

Một cảnh tượng nhốn nháo ầm ĩ.

Đào Khả cũng muốn cười, nhưng vừa quay đầu đã cười không nổi nữa, vì trên môi mình đã nhiều thêm một thứ, ách… cũng là môi.

Tựa như có một tia sét từ trên trời đánh thẳng xuống Đào Khả, làm hắn choáng váng, tiếp đó Diệp Trăn vui như mèo trộm được cá.

Một nụ hôn ôn nhu, cũng tựa như một hồi mộng ảo quyến luyến. Tiến sĩ văn học Mã Chiến Huy ( không sai, đây chính là cái tên thật đã hoàn toàn bị lơ mất của Tiểu Bàn huynh ) đã miêu tả lại qua những câu văn tràn ngập tình cảm : đào hoa lạc, nhàn trì các, lê hoa ảnh, nguyệt tây tà, hạnh sắc minh, vũ không đình, sắc vi phong tế nhất liêm hương. . . (3)

“Ta có mê hồn hương sao?” Diệp Trăn nói : “Hồn à, mau về.”

Đào Khả rốt cuộc giật mình tỉnh lại, đã nằm ở trên sàn nhà từ lúc nào, Diệp Trăn thì đang ngồi bên cạnh cười.

Đào Khả chớp mắt mấy cái, rồi lại chớp chớp mấy cái, nói : “Bẩn muốn chết, vừa mới bới rác mà đã hôn ta.”

“Oan uổng,” Diệp Trăn nói : “Ta là lấy tay bới rác, từ đầu đến cuối đâu có dùng miệng. Miệng của ta đều dùng để hôn ngươi thôi mà.”

Đào Khả chìa tay : “Hôn một lần mười tệ.”

Diệp Trăn móc ví, rút ra một tờ : “Lần trước nửa đêm hôn ngươi còn chưa có trả phí, thôi thì trả luôn một lần cho sau này luôn.”

Đào Khả nói : “Ngày mai sẽ tăng giá.”

Diệp Trăn đáp : “Hôm nay hôn ta một cái trả một trăm tệ, vị chi ngươi phải trả lại cho ta chín mươi tệ.”

“Hôm nay giá của ta tăng lên thành hai trăm.”

Diệp Trăn phì cười, lấy khuỷu chọc chọc hắn : “Này, mặt đỏ đến như thế còn không ngoan ngoãn một chút đi, sao lại nói nhiều như vậy chứ.”

“Ta giận rồi.” Mặt Đào Khả bị hơi nóng hun đến đỏ như quả cà chua, “Ngươi không phải đã nói sẽ không chạm vào ta sao?”

“Ai nói?” Diệp Trăn chỉ vào chính mình : “Ta? Một người có tầm nhìn như ta làm sao có thể nói ra cái loại ngụy khoa học này? Chỉ cần là một đối một, tình yêu hay ***, thiếu một trong hai, đều là không hoàn mỹ, càng không nên đề cập tới.”

“Đánh chết ngươi…” Đào Khả cắn chặt môi dưới nóng rực, quay đầu sang một bên.

“Tiểu Đào Khả.” Diệp Trăn chọt chọt hắn.

Đào Khả đỏ mặt không nói lời nào.

Diệp Trăn dùng hai khuỷu tay chặn lấy đầu Đào Khả, đem mặt hắn quay về phía mình : “Đào Khả, ngươi là người đã đem lý thuyết ‘tồn thiên lý, diệt nhân dục’ (4) phát huy đến cực điểm, vi sư thực sự rất sùng bái ngươi đó.”

Đào Khả không chút do dự, đem bàn tay vẫn đang dính bẩn bôi lên mặt hắn.

Diệp Trăn phì cười : “Ai bẩn đây? Rốt cuộc thì là ai bẩn nhỉ?”

Đào Khả hung bạo bật ra một tiếng : “Ngươi!” rồi liền tiếp tục ngồi xuống bên thùng rác, dựa vào ánh trăng để tiếp tục tìm.

Tiếng ồ ã dưới lầu cũng dần tan đi, Diệp Trăn đi bật đèn, không cẩn thận va phải sọt giấy bên cạnh bàn, mấy cục giấy lăn lăn, hắn chỉ tiện tay nhặt lên một cái mở ra xem, mặt đã liền biến sắc.

Hắn rón ra rón rén đi tới bên một cái thùng rác, giả bộ moi moi móc móc một lúc, sau đó mới bày ra vẻ mừng rỡ giơ lên cục giấy kia : “Con trai! Trời không phụ lòng người! Chúng ta rốt cuộc cũng tìm thấy rồi!”

Đào Khả lạnh lùng nói : “Ba, toàn bộ quá trình ta cũng đã thấy hết.”

Hắn giật mạnh cửa, cũng không thèm quay đầu lại mà đi thẳng, tiếng chân rầm rầm không khác tiếng sét đánh là mấy.

Diệp Trăn muốn cười nhưng lại không dám : “…Giận sao…Chí ít cũng giúp ta dọn dẹp một chút được không… Thực khó tính…”

Hắn đem rác rưởi tống lại vào thùng, biếng nhác nói : “Khó tính thì khó tính chứ, không vội, không vội, các cụ có câu: tóc dài rồi mới buộc, nuôi béo rồi mới thịt…”

———————————————————————

Chú thích :

(1) Hoa điền ủy địa vô nhân thu : Hoa điền : đồ trang sức hình hoa được chế tác từ vàng ngọc; ủy địa : rơi xuống đất; vô nhân thu : không người nhặt. Là một câu trong “Trường hận ca” của Bạch Cư Dị : “Hoa điền ủy địa vô nhân thu, thúy kiều kim tước ngọc tao đầu”.

(2) Hồng tụ khước bị tiền duyến ngộ : Hồng tụ : ý chỉ người con gái. Theo mình thì câu trên xuất phát từ bài từ theo điệu ( bài thơ dùng trong khúc nhạc?) :”Bốc Toán Tử” của Nghiêm Nhụy :

Bất thị ái phong trần,

Tự bị tiền duyên ngộ.

Hoa lạc hoa khai tự hữu thì,

Tổng lại đông quân chủ.

Khứ dã chung tu khứ,

Trú dã như hà trú?

Nhược đắc sơn hoa sáp mãn đầu,

Mạc vấn nô quy xứ!

Dịch Nghĩa:

Bài Từ Theo Điệu : “Bốc Toán Tử” (1)

Chẳng phải thích cuộc sống phong trần, (2)

Tựa như bị lỗi lầm tiền kiếp.

Hoa rơi, hoa nở tự có thời,

Đều do chúa xuân làm chủ. (3)

Bỏ đi, đã đành là nên bỏ đi,

Ở lại, biết ở lại như thế nào?

Giá mà được hái hoa núi cài đầy đầu, (4)

(Thì) chẳng cần phải hỏi tôi về đâu!

Dịch Thơ:

Chẳng phải muốn phong trần,

Tựa bị lầm tiền kiếp.

Hoa nở hoa rơi tự có thì,

Bởi chúa xuân sắp xếp.

Bỏ, đành là nên bỏ,

Ở, biết làm sao ở?

Giá được hái hoa dắt mái đầu,

Dẫu về đâu cũng bỏ!

Bản dịch của Nguyễn Thị Bích Hải

Dịch Thơ: (THEO THỂ LỤC BÁT)

Phải đâu thích kiếp phong trần,

Tựa hồ túc trái tiền oan lỡ lầm.

Hoa rơi hoa nở âm thầm,

Toàn do một vị chúa xuân xếp bày.

Nên đi cho khỏi chốn này

Ở thì biết ở sao đây, hỡi trời?

Ước bông hoa núi hái cài,

Cần chi phải hỏi thân này về đâu?

Bản dịch của Nguyễn Thị Bích Hải

Chú thích:

(1) Bài thơ theo điệu “Bốc toán tử” này được sáng tác trong một hoàn cảnh đặc biệt.

Bấy giờ Nghiêm Nhụy đang làm doanh kỹ ở Thai Châu, viên quan tri châu ở đó là Đường Dữ Chính ra lệnh cho Nghiêm Nhụy làm một bài từ vịnh hoa bạch đào. Nghiêm Nhụy đâu dám chống lệnh.

Nàng lập tức viết xong và ca một bài từ theo điệu “Như mộng lệnh”. Đường Dữ Chính rất tán thưởng, ban tặng cho nàng rất nhiều. Đến đêm Thất tịch (07-07) Đường Dữ Chính mở tiệc trong phủ chiêu đãi bạn bè tân khách.

Trong tiệc có một vị hào sĩ tên là Tạ Nguyên Khanh hâm mộ danh tiếng Nghiêm Nhụy lập tức làm một bài từ theo điệu “Thước kiều tiên”, rất hợp với đêm hoan hội của Ngưu Lang, Chức Nữ, thể hiện rõ thông minh tài trí của nàng.

Tạ Nguyên Khanh say mê nàng, liền giữ nàng ở nhà nửa năm, không tiếc tiền của tặng nàng. Nào ngờ sau đó nhà “đạo học” nổi tiếng của đời Tống là Chu Hy, làm quan khâm sai đến Thai Châu, muốn tìm tội lỗi của Đường Dữ Chính, chỉ trích họ Đường có quan hệ bất chính với doanh kỹ Nghiêm Nhụy và bắt Nghiêm Nhụy tống giam hai tháng.

Nàng bị tra khảo chết đi sống lại nhưng không hề nói một điều gì tổn hại đến Đường Dữ Chính. Ít lâu sau, Chu Hy được đổi đi làm quan nơi khác, Nhạc Lâm kế nhiệm. Ông này thông cảm với cảnh ngộ của Nghiêm Nhụy, nhân một buổi lễ, Nhạc Lâm ra lệnh cho Nghiêm Nhụy làm một bài Từ bày tỏ nỗi oan khuất của mình. Nghiêm Nhụy ứng khẩu ca luôn bài từ “Bốc toán tử” này. Nhạc Lâm lập tức ra lệnh cho nàng hoàn lương.

(Có thể, khi viết “Kim Vân Kiều truyện”, Thanh Tâm Tài Nhân đã có căn cứ vào câu chuyện này để hư cấu nên việc xử vụ án Thúc Sinh – Thúy Kiều).

(2) Phong trần (gió bụi): Người xưa gọi cuộc sống của kỹ nữ là kiếp phong trần.

(3) Hai câu này ý nói rằng mình bị phụ thuộc vào sự an bài của người khác, không được tự chủ, đồng thời cũng hàm ý mong vị quan mới phán quyết công bằng cho nỗi oan của nàng.

(4) Câu này tỏ ý muốn được hoàn lương, làm một người phụ nữ bình thương hái hoa núi cài đầu. Ở câu cuối, “nô” là đại từ nhân xưng ngôi thứ nhất. Xưa ở Trung Quốc, nữ thường tự xưng là “nô”, nam thường tự xưng là “bộc” với ý khiêm tốn.

Nguyên tác: Nghiêm Nhụy

( từ http://.vietlyso.com/forums/showthread.php?t=1532 )

(3) Đào hoa lạc, nhàn trì các, lê hoa ảnh, nguyệt tây tà, hạnh sắc minh, vũ không đình, sắc vi phong tế nhất liêm hương : một câu miêu tả =.=, ( dịch nôm : hoa đào rơi, lầu các giữa hồ, bóng hoa lê, trăng ngả trời tây, hoa hạnh ngay thẳng, ngoài đình mưa rơi, hoa tường vi kín đáo tỏa hương ) . Từng cảnh vật độc lập cấu thành hình ảnh hoàn chỉnh. Hoa đào, hoa lê đều là huyễn ảnh; hoa hạnh ngay thẳng, nhưng vẫn phải kinh qua mưa gió; hoa tường vi vô hình nhưng lại tản mát hương thơm.

Giống như tận mắt nhìn thì đều là trăng trong gương, hoa trong nước, con đường sáng thì cần trải qua phong ba, nhưng phía sau lại có quý nhân âm thầm giúp đỡ.

(4) Tồn thiên lý, diệt nhân dục: thuộc lý học (phái triết học duy tâm đời nhà Tống và nhà Minh, Trung Quốc) do Chu Hi đưa ra.

Thời kỳ lưỡng Tống, trong giới triết học xuất hiện một trường phái gọi là “lý học”. Lý học là sự tổng hợp, đúc kết của Phật giáo, Đạo giáo cùng tư tưởng Nho giáo, xuất hiện như một trường phái tân nho học. Từ thời Hán Vũ đế “độc tôn nho học” về sau, đạo Khổng Mạnh độc bá giới học thuật, từ thời Hán đến đời Đường vẫn tương đối thịnh. Nhưng Hán nho thiên về khảo chứng, Đường nho lại trọng giải thích, vô cùng rời rạc. Cùng Nho, Phật, Đạo cùng nhau thấm nhuần, Tống nho chẳng những không câu nệ lối cũ, mà lấy trình bày nghĩa lý làm việc chính, phát triển thành một trường phái tân nho học, được gọi là Lý học, Đạo học hay Tống học.

“Tồn thiên lý, diệt nhân dục” được coi là phẩm hạnh đặc biệt của Lý học Tống Minh.

Đối với Chu Hi : Ẩm thực, là thiên lý; sơn trân hải vị, là nhân dục. Phu thê, là thiên lý; tam thê tứ thiếp, là nhân dục.

Ơ hơ, nói chung là thế này : về mặt tích cực, thì là khuyên con người không nên trầm mê sa đọa, còn mặt tiêu cực thì là một kiểu hành xác =.= Vứt bỏ hết mọi dục vọng tầm thường, đó mới là đúng đắn =.=