Mối tình của chàng nhạc sĩ

Chương 8 Trở về nhà tôi đã được chào đón như Heinrich đã tiên đoán, với điều công nhiên về sự thành công của tôi và nhiều điều không thích thú gì nhưng, về từng phần một, thì có những hậu quả hơi tức cười. Thật dễ dàng để giải quyết cai 'gánh nặng của những vấn đề thương mãi, tôi chỉ giản dị giao phó vở đại nhạc kịch của tôi vào đôi tay của một người đại diện. Nhưng các khách khứa, nhà báo, nhà xuất bản và những bức thư ngớ ngẩn, và nó tốn thì giờ để làm quen với những trách nhiệm nhỏ hơn cái việc bất thần nổi danh đó là để phục hồi từ sự vỡ mộng lúc ban sơ. Thiên hạ có một phương thức Sá biệt ở việc đòi hỏi túm lấy cái tên tuổi nổi tiếng, không hề phân biệt chi giữa những thần đồng, nhà soạn nhạc, thi nhân, kẻ cướp và bọn sát nhân. Người thì muốn một bức chân dung, kẻ kia thì muốn có một thủ bút, người thứ ba lại xin xỏ tiền bạc, mỗi sinh viên trẻ trung thì đệ trình tác phẩm của y, yêu cầu cho biết ý kiến và hết sức tâng bốc, nhưng nếu ta không trả lời hoặc nói thực với y những gì ta nghĩ về tác phẩm ấy thì người ngưỡng mộ đó bất thần trở nên cay cú, không lịch sự và đầy thù hận. Các tạp chí cần chân dung của con người nổi tiếng đó, nguồn gốc và sự xuất hiện, các bạn họS thì nhắc nhở hắn về sự hiện diện của họ, và các họ hàng thân thích xa lắc xa lơ thì công bố rằng họ đã từng nói vào những năm trước đây là người anh em họ hàng của họ sẽ trở nên nổi danh một ngày nào đó. Giữa những bức thư quấy nhiễu loại này, có một bức thư từ cô Schniebel đã làm tôi tức cười. Cũng có một bức từ một người nào đó mà tôi đã không nghĩ đến từ lâu: cô Liddy kiều diễm, nàng chẳng đề cập chi đến cuộc cưỡi xe trượt tuyết của chúng tôi, và viết trong giọng điệu một người bạn cũ trung thành, nàng đã kết hôn với một giáo sư âm nhạc tại thành phố quê hưởng nàng và có cho tôi địa Shỉ như thế để tôi có thể chóng vánh gởi ngay các nhạc phẩm của tôi với lời đề tặng tâng bốc đến cho nàng. Tuy nhiên, nàng có bỏ trong bao thư một tấm hình , cho thấy cái hình dáng từng quen thuộc đó đã trở nên già nua hơn và thô kệch. Tôi đã hồi âm cho nàng trong những lời lẽ rất là niềm nở. Nhưng những sự việc nhỏ nhặt này liên quan đến những vấn đề nhỏ mọn chẳng để lại dấu vết gì quan trọng đàng sau. Cả đến những hoa quả tốt lành và tươi tắn của sự thành công của tôi, cũng như việc tri ngộ với người có học thức và nổi tiếng vốn có âm nhạc trong linh hồn họ và không chỉ nói về nó mà thôi, cũng chẳng thuộS về cái đời sống thực sự của tôi, mà về sau này, cũng như trong quá khứ, vẫn tách biệt và rất ít đổi thay kể từ lúc đó. Tất cả đều vẫn vậy với tôi để cho tôi kể với bạn sự vần xoay của những biến cố trong đời những người bạn thân thiết nhất của tôi. Ông lão Imthor không cô òn tiếp tân nhiều nữa như khi Gertrude có ở đó, nhưng cứ mỗi ba tuần lễ, giữa vô số những tranh ảnh tại nhà ông, ông có tổ chức một đêm hoà nhạc thính phòng với âm nhạc thính phòng chọn lọc, mà tôi đã tham dự một cách đều đặn. Đôi khi tôi đem theo Teiser đi với tôi, nhưng cụ Imthor bắt ép tôi đến và gặp riêng ông ở những cuộc viếng thăm này. Thế nên thỉnh thoảng tôi đến đó vào buổi tối, đó là thì giờ thuận tiện của ông, và giữ sự họp mặt với ông, trong căn phòng làm việc bày biện giản dị của ông, nơi đây có một bức chân dung của Gertrude treo trên vách. Ông lão và tôi, mặc dù bề ngoài tôn kính lẫn nhau, dần dà đã đi đến một sự hiểu biết tốt đẹp và cảm thấy cần nói chuyện với nhau, và do đấy không phải là hiếm hoi gì để chúng tôi nói đến những gì vốn sẵn có trong đầu óc chúng tôi nhất. Tôi phải nói với ông cụ về MuniSh và tôi không che giấu cái cảm tưởng tôi tiếp nhận được ở mối quan hệ giữa đôi vợ chồng đó. Ông cụ gật đầu một cách hiểu biết. - Mọi sự hãy còn trở nên tốt đẹp – ông nói, thở dài – Nhưng chúng ta không thể làm bất cứ điều gì. Tôi đang hướng về mùa hè, khi mà tôi sẽ có con bé của tôi ở với tôi trong hai tháng. Tôi Shẳng mấy khi đến thăm nó ở Munich và cũng không muốn đến đó. Hơn nữa, nó Sư xử một Sách liều mạng như thế nên tôi không muốn quấy rầy nó làm cho nó yếu đuối đi. Các bức thư của Gertrude không mang đến điều chi mới mẻ. nhưng khi nàng về thăm thân phụ nàng khoảng lễ Phục sinh, và cũng đã đến ngôi nhà nhỏ của chúng tôi, thì nàng trông gầy đi và căng thẳng, và mặc dù nàng cố tự nhiên với chúng tôi và che giấu đi, chúng tôi cũng thường thấy một bỉêu lộ của nỗi vô vọng xa lạ trên gương mặt nàng, cái gương mặt đã trở nên nghiêm trang đứng đắn. Tôi đàn âm nhạc mới nhất của tôi cho nàng nghe, nhưng khi tôi yêu Sầu nàng hát một bản nào đó cho chúng tôi nghe, thì nàng dịu dàng gật đầu và từ chối. - Khi khác vậy – nàng nói giọng lưỡng lự. Tất cả Shúng tôi có thể thấy rằng nàng bất hạnh, và thân phụ nàng Sũng đã thú nhận với tôi sau này là ông đã đề nghị nàng ở lại với ông vĩnh viễn, nhưng nàng đã từ chối. - Nàng yêu anh ta – tôi nói. Ông cụ rùng vai và nhìn đến tôi với vẻ ưu uất. - Tôi không biết, ai có thể phân tích được nỗi khốn khổ này? Nhưng nó nói nó ở lại với hắn chỉ vì hắn. Hắn đã bị bối rối và bất hạnh đến thế và cần nó hơn là hắn nghĩ thế. Hắn không nói bất cứ điều gì với nó, nhưng điều đó đã được viết trên mặt hắn. Rồi ông lão trầm giọng xuống và nói hoàn toàn nhỏ nhẹ với sự hổ thẹn: - Nó định nói là hắn chè chén say sưa. - Anh ta luôn luôn uống một ít – tôi nói, cố an ủi cụ - nhưng tôi chưa bao giờ thấy anh ta say cả. Anh ta kiểm soát mình được trong cách thức ấy. Anh ta là mẫu người mẫn Sảm không dùng đến sự tự áp dụng kỷ luật, nhưng có lẽ gây ra ình khốn khổ hơn là cho kẻ khác. Không một ai trong chúng tôi biết hai người ưu tú đó đã khốn khổ một cách khủng khiếp trong bí mật như thế nào. Tôi nghĩ rằng họ không khi nào thôi yêu thương lẫn nhau, nhưng sâu tít trong bản chất của họ thì họ không thuộc về nhau, họ chỉ lôi cuốn đến gần nhau hơn qua dụS vọng và trong những giờ chuếch choáng Sủa sự khoan khoái mà thôi. Một sự trầm tĩnh chấp nhận đời sống và một sự hiểu biết ngấm ngầm cái bản Shất riêng biệt của mình là những điều mà Muoth không bao giờ biết đến và Gertrude chỉ có thể ẩn nhẫn với sự hối tiếc những bùng nổ và chán nản của anh ta, những tánh khí nhanh chóng đổi thay của anh ta, cái khát vọng không ngớt cho sự tự quên mình và cái chuếch choáng của anh ta mà thôi, nhưng nàng không thể nào thay đổi hay sống với những điều đó. Thế nên họ yêu nhau và tuy thế hãy chưa bao giờ hoàn toàn gần gũi khắng khít với nhau, và trong khi anh ta thấy mình đã lừa đảo tất cả những hy vọng ở việc tìm ra sự thanh thản và hạnh phúc của anh ta qua nàng, thì Gertrude đã nhận ra, và đã khốn khổ ở sự hiểu biết này, rằng tất cả thiện chí và nỗ lực của nàng đều vô vọng, và nàng chẳng thể an ủi anh ta và cứu anh ta từ chính anh ta. Như thế cả hai bọn họ đã có cái giấc mơ bí mật và khát khao yêu quý nhất đã bị tan vỡ. Họ chỉ có thể ở lại bên nhau bằng những hy sinh và chứng tỏ sự chịu đựng nhau mà thôi, và đó là điều can đảm của họ để làm cái điều này. Tôi lại gặp Heinrich vào mùa hè khi anh ta đem Gertrude đến thân phụ nàng. Anh ta dịu dàng và chìu chuộng nàng và tôi chưa bao giờ thấy anh ta làm thế trước đây. Tôi đã nhận thức rằng, anh ta đã sợ bị mất nàng nhiều như thế nào, và tôi cũng cảm thấy rằng anh ta sẽ chẳng bao giờ có thể chịu nổi một sự mất mát như vậy. Nhưng nàng thì mệt mỏi và chẳng ao ước gì ngoại trừ sự nghỉ ngơi và yên lặng để trấn tĩnh mình và phục hồi sức mạnh và sự yên ổn của nàng. Chúng tôi ở lại một buổi tối mát mẻ với nhau trong khu vườn của chúng tôi. Gertrude ngồi giữa Brigitte và mẹ tôi, mà tay họ nàng nắm lấy. Heinrich một cách yên lặng đi đi lại lại giữa các bụi hồng, và tôi chơi một bản cầm tấu khúS vĩ cầm với Teiser trên hàng hiên. Cái cách thức mà Gertrude nghỉ ngơi ở đó và thưởng thức những giờ êm ả đó, Brigittte đã bám sát một cách đầy cảm tình với người đàn bà nhan sắc buồn bã đó như thế nào, và Muoth đi lại một cách yên lặng trên những Sái bóng với đầu anh ta cúi xuống và lắng nghe tất cả chúng tôi ra sao, là những điều đã khắc ghi trong đầu óc tôi một cách vô phương xoá nhoà. Sau đó Heinrich đã nói hơi có phần hoạt kê nhưng với đôi mắt buồn bã: - Hãy nhìn ba người đàn bà ngồi với nhau kìa, người duy nhất giữa bọn họ trông hạnh phúc là thân mẫu anh. Chúng ta cũng sẽ cố để trở nên già giống như bà. Sau cuộc gặp gỡ này tất cả chúng tôi chia tay ai theo lối nấy. Muoth một mình du hành đến Bayreuth, Gertrude với thân phụ nàng đi vào các rặng núi, anh em Teiser thì đi đến Steinmark, và bà mẹ tôi và tôi lại tới bờ biển miền bắc Đức. Tại đấy tôi thường bách bộ dọc theo bờ biển, lắng nghe biển cả, và nghĩ rằng như thể tôi đã từng đi trong thời tuổi trẻ của tôi, với sự sửng sốt và kinh hãi, về nỗi buồn và sự rối loạn vô cảm giác của đời sống, rằng người ta có thể yêu trong vô vọng, rằng thiên hạ họ có ý định tốt đẹp với nhau lại sẽ thi hành định mệnh của họ một cách riêng biệt, mỗi người theo đuổi con đường không thể giải thích được giúp đỡ và lôi kéo đến gần nhau và tuy thế vẫn không thể làm được như vậy, cũng như trong những giấc mộng quấy rầy vô nghĩa. Tôi thường nghĩ đến những nhận xét của Muoth về tuổi trẻ và tuổi già và tôi tò mò không biết đời sống sẽ có vẻ mãi mãi dung dị và rõ ràng với tôi hay không. Mẹ tôi mỉm cười khi tôi đề cập đến điều này trong cuộc nói chuyện và trông thật là thanh thản. Bà làm tôi cảm thấy hổ thẹn bởi việc lưu ý của tôi đến ông bạn Teiser của tôi, người tuy vẫn chưa già nua nhưng đủ tuổi tác để chia sẻ những kinh nghiệm của ông, và tuiy vậy vẫn tiếp tục sống trong một cách thế vô tư vô lự hệt như một đứa bé, với một giai điệu Mozart trên đôi môi ông ta. Tôi thấy một cách rõ ràng là chẳng có gì với tuổi tác cả, và có lẽ nỗi khốn khổ và ngu xuẩn của chúng ta chỉ do sự bệnh hoạn về những điều mà ông Lohe đã nói với tôi mà thôi. Hay là con người khôn ngoan đó là một đứa bé khác hệt như Teiser? Tuy nhiên có thể rằng, nghĩ ngợi và cân nhắc đắn đo không đổi thay bất cứ chuyện gì cả. Khi âm nhạc khuấy động trong hữu thể tôi, thì tôi hiểu biết tất cả mọi sự mà bấy giờ có sự trợ giúp của chữ nghĩa. Lúc bấy giờ tôi ý thức đến một hoà âm thuần khiết trong yếu tính của đời sống và cảm thấy rằng phải có một ý nghĩa và một lề luật công chính đàng sau tất cả mọi sự xảy ra đó. Dẫu rằng đây là một ảo tưởng, nó cũng đã giúp tôi để sống được và là một an ủi vỗ về cho tôi. Có lẽ sẽ tốt hơn nếu Gertrude đã không chia tay với chồng nàng vào mùa hè. Nàng đã bắt đầu bình phục, và khi tôi gặp lại nàng vào mùa thu, sau cuộc hành trình của tôi, nàng trông đã khoẻ mạnh hơn và có khả năng quán xuyến trở lại. Song những hy vọng chúng tôi xây dựng trên sự cải thiện này thì đã hướng về sự thất vọng. Gertrude đã cảm thấy tốt hơn trong khi ở lại với thân phụ nàng trong một vài tháng. Nàng đã có thể thoả mãn ở nhu cầu nghỉ ngơi của nàng, và với một cảm giác buông xả nhẹ nhõm có thể duy trì trong cái trạng thái yên lặng này mà không có sự tranh đấu hàng ngày, cũng như một người mệt mỏi dễ khuất phục trước giấc ngủ khi được ở lại một mình. Tuy nhiên, nó cho thấy rằng nàng đã mệt nhoài hơn là chúng tôi tưởng và hơn là nàng đã biết chính mình, vì rằng hiện giờ Muoth phải đến với nàng ngay, nàng lại trở nên thối chí, không ngủ được, và đã khẩn khoản với thân phụ nàng để cho nàng ở lại với cụ một ít lâu nữa. Tự nhiên cụ Imthor có phần hốt hoảng vì việc này, khi ông nghĩ rằng nàng sẽ vui mừng để trở lại với Muoth với sức mạnh và lòng quyết tâm một lần nữa, song cụ không bàn luận chi với nàng, và một cách thận trọng còn đề nghị một sự chia cách lâu hơn nữa trong hiện tại, với một quan điểm là có một cuộc ly dị về sau đó. Nàng đã chống lại điều này với sự xúc động lớn lao. - nhưng con yêu anh ấy mà – nàng kêu lên một cách nhiệt liệt – Và con sẽ không bao giờ phản bội anh ấy. Chỉ có điều là thật khó khăn để sống với anh ấy mà thôi! Con chỉ muốn nghỉ ngơi một ít lâu, có lẽ vài tháng nữa, cho đến khi nào con cảm thấy mạnh khoẻ hơn. Ông Imthor đã cố an ủi nàng. Chính ông cũng không chống đối chi việc có con cái ông ở với ông một ít lâu nữa. Ông đã viết cho Muoth, nói với anh ta là Gertrude vẫn chưa khoẻ và mong muốn được ở lại với ông một thời gian. Đáng tiếc thay, Muoth đã không tiếp nhận những tin tức này trong cái tốt đẹp của nó. Trong thời gian họ chia cách đó, nỗi khát khoa mong mỏi vợ anh ta đã trở nên rất lớn lao. Anh ta đã trông mong lại đượS gặp nàng và có những giải pháp hoàn toàn tốt đẹp để chiếm lại trọn vẹn tình yêu của nàng. Bức thư của Imthor đến như một thất vọng to lớn cho anh ta. Lập tức anh ta viết một bức thư giận dữ đầy những ngờ vực về âm nhạc của anh ta. Anh ta cảm thấy rằng người sau đó đã gây ảnh hưởng cho nàng chống lại anh ta cũng như ông đã ao ước một cuộc hôn nhân tan vỡ. Anh ta đòi hỏi một cuộc gặp gỡ tức thì với Gertrude, người mà anh ta hy vọng để chiếm hữu trở lại. Ông cụ Imthor đến với tôi với bức thư đó và trong một lúc lâu chúng tôi đã cân nhắc sẽ phải làm gì. Cả hai chúng tôi đều nghĩ rằng sẽ tốt hơn là cuộc gặp gỡ giữa đôi vợ chồng nên tránh đi vào giây phút đó, khi hiển nhiên là Gertrude không thể nào chịu nổi bất cứ sự bùng nổ cảm xúc nào. Imthor rất quan tâm và yêu cầu tôi liệu tôi sẽ đi gặp Muoth và thuyết phục anh ta để cho Gertrude yên tĩnh một ít lâu được không. Hiện tại tôi biết rằng tôi sẽ làm được chuyện đó. Lúc đó tôi đã có một vài nghi ngại và nghĩ rằng sẽ dại dột khi cho bạn tôi biết rằng tôi là người tâm giao với âm nhạc anh ta và đã từng quen biết với những điều trong đời sống của anh ta mà chính anh ta cũng không muốn tiết lộ với tôi. Cho nên tôi đã từ chối, và tất cả điều tiết lộ ra đó đã được ông Imthor viết một bức thư khác, dì nhiên nó chẳng giúp chi cho vấn đề đó cả. Sau cùng, Muoth đã đến mà không cho ai hay trước và đã làm cho tất cả chúng tôi kinh hoàng với sự quyết liệt khó lòng đè nén của tình yêu và sự ngờ vực của anh ta. Gertrude, người không biết gì về các bức thư ngắn ngủi trao đổi đó, đã hoàn toàn sửng sốt và bối rối bởi sự xuất hiện đường đột của anh ta và những xúc cảm gần như quyết liệt đó của anh ta. Có một xen đau đớn, mà các chi tiết của nó tôi chẳng biết gì. Tôi chỉ biết rằng Muoth đã thúc giục Gertrude trở lại với anh ta đến Munich. Nàng công bố rằng nàng sẵn sàng làm như anh ta muốn, nếu không có sự luân phiên, nhưng đã yêu cầu được phép ở lại với thân phụ nàng một ít lâu nữa, khi mà nàng còn mỏi mệt và hãy còn cần đến sự nghỉ ngơi. Bấy giờ anh ta đã kết án nàng là muốn bỏ rơi anh ta và ám chỉ rằng nàng đã bị xúi giục bởi thân phụ nàng để làm như vậy. Anh ta còn trở nên ngờ vực hơn khi nàng dịu dàng cố gắng giải thích, và trong một cơn giận dữ và cay đắng anh ta đã rồ dại thế kia khi ra lệnh cho nàng một cách cộc cằn hãy trở lại với anh ta. Bấy giờ sự kiêu hãnh của nàng đã khẳng định trong chính nó. Nàng vẫn lặng yên song từ chối nghe anh ta thêm nữa và tuyên bố rằng nay nàng sẽ ở lại với thân phụ nàng trong bất cứ biến cố nào. Buổi sáng hôm sau cái xen này, Muoth đã cố gắng hoà giải với nàng và đã hổ thẹn và ăn năn, bây giờ thì anh ta đã thừa nhận tất cả những ước muốn của nàng. Đoạn anh ta du hành trở lại Munich mà không đến gặp tôi. Tôi đã sững sờ khi nghe về chuyện đó và thấy sự rắc rối đó nằm trước mặt mà tôi đã e sợ từ lúc ban đầu. Sáu cái xen khó chịu và rồ dại đó, tôi nghĩ, nay có thể là một thời gian dài trước khi nàng sẽ cảm thấy bình tĩnh và mạnh mẽ đủ để trở lại với anh ta, và giữa lúc ấy có một sự hiểm nguy ở việc trở nên liều lĩnh bạt mạng của anh ta, và bất kể những khát khao mong mỏi của anh ta, anh ta có thể còn trở nên mất thiện cảm với nàng nữa. Anh ta sẽ không thể chịu đựng nổi việS sống một mình trong căn nhà mà anh đã từng hạnh phúc một thời gian. Anh ta sẽ thúc thủ trước tuyệt vọng, rượu chè và có lẽ đi tới với những người đàn bà khác mà họ vẫn còn săn đuổi anh ta. Trong lúc ấy, tất cả đều im lặng. Anh ta đã viết cho Gertrude và lại yêu cầu sự tha thứ của nàng. Nàng đã hồi âm thư anh ta trong một cung cách giao cảm và thân mật đã khuyên anh ta kiên nhẫn. Vào lúc này tôi ít gặp nàng. Thỉnh thoảng tôi cố thuyết phục nàng hát, nhưng nàng luôn luôn lắc đầu. Tuy thế nhiều lần tôi nhận thấy nàng ở bên chiếc dương cầm. Điều có vẻ lạ lùng cho tôi để thấy con người đàn bà nhan sắc kiêu hãnh này, một người luôn luôn cả quyết, vui vẻ và thanh thản đến thế kia, hiện thời đã nhút nhát và lay đổ đến tận hữu thể của nàng. Đôi khi nàng có đến thăm mẹ tôi, hỏi han việc chúng tôi sinh sống ra sao, ngồi bên cạnh bà lão trên cái trường kỷ một lúc, và cố chuyện trò mưa nắng với bà. Điều làm tôi đau buồn để nghe nàng nói và thấy nàng nhận ra sự khó khăn để cười ở cuộc chuyện đó như thế nào. Những dáng vẻ bề ngoài đó đã tiếp tục như thể không phải tôi mà cũng chẳng phải bất kỳ ai khác biết được nỗi sầu muộn của nàng, hoặc lưu ý nó như một trạng thái bấn loạn và yếu đuối thể xác. Thế nên tôi khó có thể nhìn vào mắt nàng, trong đó nỗi buồn khổ không thú nhận của nàng, mà về nó tôi không giả thiết là biết được, đã được viết ra rõ ràng đến như thế. Chúng tôi đã chuyện trò, sinh hoạt gặp gỡ như thể mọi sự cũng tương tự như nó luôn luôn là vậy, và tuy thế chúng tôi cũng đã cảm thấy không được tự nhiên trước sự hiện diện của nhau và lẩn tránh nhau. Ở giữa những cảm giác buồn bã bối rối này, thỉnh thoảng tôi bị túm lấy bởi cái ý niệm, khiến tôi bất thần kích thích, rằng tâm hồn nàng không còn thuộc về chồng nàng nữa và rằng được tự do, và hiện giờ nó tuỳ thuộc vào việc tôi không đánh mất nàng nữa, nhưng để chiếm đoạt nàng Sho mình và che chở nàng bên tôi từ tất cả bão tố và phiền muộn. Bấy giờ tôi giam mình trong phòng chơi nhạc đam mê và mong mỏi của vở đại nhạc kịch của tôi, mà bất thần tôi lại yêu thích và hiểu biết nó, đã nằm thức ở những đêm đầy nhiệt vọng và lại khốn khổ tất cả ở những điều hành hạ buồn cười của tuổi trẻ và những ước vọng bất thành xa xưa, không kém mãnh liệt hơn trong quá khứ khi lần đầu tiên tôi đã khao khát mong mỏi nàng và trao tặng nàng cái nụ hôn duy nhất không sao quên được đó. Tôi cảm thấy nó bừng bừng trên đôi môi tôi một lần nữa và trong một vài giờ nó đã tiêu huỷ sự thanh tĩnh và những năm tháng chối bỏ của tôi.