Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên

Chương 9
NHỮNG CON CHIM SÁO
Vào tháng Tám, ban ngày nóng bức tới mức Laura và Mary phải đi dạo vào sáng sớm trước khi mặt trời lên cao. Lúc đó không khí còn mát mẻ chưa nóng bức lắm. Nhưng mỗi cuộc đi dạo đều có vẻ như một bước đưa tới cuộc đi dạo sau cùng vì không còn bao lâu nữa Mary sẽ đi xa.
Chắc chắn vào mùa thu đó, Mary sẽ tới trường. Từ lâu cả nhà vẫn trông ngóng cô được ra đi và tới lúc này việc sắp thành sự thực thì lại có vẻ như không thể làm. Cũng khó hình dung nổi trường học như thế nào, vì không một ai có dịp thấy một trường học như thế. Nhưng trong mùa xuân đó, Bố đã kiếm được một trăm đô-la rồi vườn rau, lúa mạch, bắp đều đang tươi tốt khác thường và Mary chắc chắn được đi học.
Một buổi sáng đi dạo về, Laura nhận thấy có rất nhiều cỏ ghim vào váy của Mary. Cô thử nhổ ra nhưng chúng bám khá chặt. Cô gọi:
- Mẹ ơi! Tới coi thứ cỏ gì lạ quá.
Mẹ cũng chưa từng nhìn thấy thứ cỏ này. Ngọn cỏ tương tự ngạch lúa mạch nhưng xoắn lại và ở cuối là một chiếc hạt có vỏ bọc dài chừng một inch nhọn và cứng như mũi kim gắn trên một cọng đầy lông nhọn ở phía sau. Như những mũi kim thực sự, các hạt cỏ này ghim đầy trên áo của Mary. Những lông cứng ghim theo mũi kim nhọn khá dễ dàng giữ chắc mũi kim không cho kéo lại và chiếc ngạch dài bốn inch giống nhưchiếc đinh vít xoắn lại, đẩy mũi kim vào sâu hơn nữa.
Mary kêu lên:
- Ui da! Có thứ gì thọc vào người con.
Ngay phía trên giầy của cô, một cọng cỏ lạ thọc qua vớ và xoắn đâm vào chân cô. Mẹ nói:
- Loại cỏ này sẽ lấn áp mọi thứ. Mình phải đối phó thế nào vào những ngày tới khi chúng lan khắp đất trại?
Lúc Bố về nhà vào buổi trưa, tất cả đưa thứ cỏ lạ cho Bố coi. Bố nói đó là cỏ kim Tây Ban Nha. Loại cỏ này mà xọc vào miệng gia súc như bò, ngựa thì sẽ cắt đứt môi và lưỡi của chúng. Khi cắm qua lông cừu vào người của chúng, loại cỏ này thường giết chết cừu.
- Con thấy cỏ này ở đâu?
Bố hỏi và mừng là Laura đã không thể chỉ rõ chỗ nào.
- Nếu con không biết đích xác thì chưa có nhiều lắm. Chúng thường mọc thành khóm và lan rộng. Chính xác là các con đi dạo ở đâu?
Laura kể về những nơi cô đã đi qua. Bố nói phải chờ thứ cỏ này mọc lên. Bố nói với tất cả:
- Có người bảo loại cỏ này sẽ chết khi gặp lửa. Lúc này Bố sẽ đốt lửa để diệt tối đa mầm hạt của chúng và vào mùa xuân tới khi những mầm còn sót mọc lại Bố sẽ đốt tiếp để diệt hết.
Bữa ăn trưa có một ít khoai tây đầu mùa, đậu Hà Lan trộn bơ, đậu tây và hành tươi. Bên mỗi chiếc đĩa ăn còn có một chén đầy cà chua chín ăn với đường và kem. Bố nói trong lúc tiếp thêm khoai và đậu lần thứ nhì:
- Tốt, mình đã có những món ăn ngon và có khá nhiều.
Mẹ có vẻ sung sướng:
- Dạ, lúc này mình có thể ăn đủ để bù lại những gì phải chịu đựng trong mùa đông vừa qua.

Mẹ rất tự hào về khu vườn rau cỏ đang xanh tốt.
- Ngày mai, em bắt đầu muối dưa leo, sợi dưa nào cũng chen chúc các trái nhỏ. Những khóm khoai cũng xum xuê đến nỗi khó đụng tay vào gốc cây ở phía dưới.
Bố mừng rỡ:
- Nếu không có chuyện gì xảy ra thì mình sẽ có khá nhiều khoai tây vào mùa đông này.
Mẹ báo tin:
- Không bao lâu nữa, mình còn có món bắp non hầm. Sáng nay, em đã nhìn thấy một số râu bắp bắt đầu sậm màu.
Bố nói:
- Chưa khi nào anh thấy một vụ bắp tốt hơn. Mình sẽ nhờ cậy vào vụ bắp này.
Mẹ nói:
- Còn lúa mạch nữa. - Rồi Mẹ hỏi. - Có chuyện gì không ổn với đám lúc mạch vậy, Charles?
Bố nói:
- Bầy sáo đen phá hư gần hết rồi. Anh không nghĩ ra sớm hơn về cú đánh của một lũ quấy rầy đen đặc như thế. Chúng ăn tất cả những hạt lúa mà chúng tìm được, chỉ còn bỏ sót lại một ít với rơm thôi.
Gương mặt rạng rỡ của Mẹ tối sầm lại nhưng Bố nói tiếp:
- Đừng lo lắng gì, sẽ có một mùa rơm rất khá và ngay sau khi cắt tụ lúa mạch xong, anh sẽ đuổi sạch hết lũ sáo bằng cây súng.
Chiều hôm đó, khi ngẩng nhìn lên từ món đồ đang khâu, Laura thấy một làn khói mỏng đang quằn quại bay lên trong những gợn hơi nóng trên đồng cỏ. Cô nói:
- Đồng cỏ đẹp và dễ thương hết sức. Nhưng không thể đoán trước nổi điều gì sẽ xảy ra. Giống như lúc nào mình cũng phải lo phấn đấu.
Mẹ nói:
- Cuộc sống trên mặt đất này là một trận đánh. Nếu không có một thứ gì để đối phó thì sẽ thành khác hẳn. Nó đã luôn luôn như thế và sẽ còn luôn luôn như thế. Cần nghĩ tới điều đó càng sớm càng tốt và cảm ơn nhiều hơn nữa về những thoải mái con đã có. Nào, Mary, Mẹ sẽ đo vạt áo trên cho con.
Mấy mẹ con đang lo may cho Mary chiếc áo ấm đẹp nhất để tới trường. Trong căn phòng hầm hập nắng qua những tấm ván vách và ván lợp mỏng manh, những miếng len mịn khiến mọi người gần ngộp thở. Mẹ căng thẳng với chiếc áo đẹp nhất. Mẹ đã may xong chiếc áo mát để thực hành theo các mẫu.
Mẹ cắt mẫu bằng giấy báo theo chỉ dẫn của bản sơ đồ may cắt bằng các-tông mỏng. Các đường cắt và hình thù với đủ kích cỡ đều được in sẵn trên đó. Điều khó khăn là không có ai hoàn toàn phù hợp với những kích cỡ in trên tấm sơ đồ. Sau khi đo cho Mary xong, Mẹ hình dung và ghi lại kích cỡ từng bộ phận như ống tay, vạt áo trước, thân váy ghi trên sơ đồ rồi cắt mẫu, cắt và ghép lược lớp vải lót. Khi ướm thử lớp áo lót trên người Mary, Mẹ lại phải thay tất cả các đường chỉ.
Từ lâu, Laura không hề biết rằng Mẹ không ưa chuyện may vá. Lúc này gương mặt dịu dàng của Mẹ và giọng nói không vướng một chút chán nản nào cũng không nói lên điều đó. Nhưng vẻ nhẫn nại in hằn quanh khóe miệng của Mẹ khiến Laura hiểu rằng Mẹ ghét việc may vá không kém Laura. Cả hai cũng rất lo lắng vì trong khi mua hàng đã được bà White cho biết người em gái của bà ở Iowa mới cho hay kiểu váy phùng đang trở lại thành mốt phổ biến ở New York. Vì thế chưa thể kiếm nổi vành váy ở thị trấn, nhưng ông Clancy đang tính đặt mua một ít.

Mẹ chưa hết nghi ngại về những chiếc váy phồng:
- Phải nói là Mẹ không hiểu nổi. Năm ngoái bà Boast có một tập sách dành cho phụ nữ của Godey. Nếu lúc này mà Mẹ có một tập mới thì vấn đề sẽ được giải quyết. Nhưng Bố đang phải lo cắt lúa mạch và cỏ khô và tất cả đều quá mệt vào các ngày chủ nhật nên không thể thực hiện một chuyến đi dài trong nóng nực tới trang trại của ông bà Boast. Cuối cùng Bố đã gặp ông Boast tại thị trấn và ông ta cho hay là bà Boast không có tập sách mới nào của Godey.
Mẹ đành quyết định:
- Mình chỉ cần may váy vừa đủ rộng để nếu vành váy phổ biến thì Mary có thể mua ở Iowa. Tạm thời những chiếc váy lót vẫn có thể giữ cho váy phồng được.
Mary được may bốn chiếc váy lót mới, hai chiếc bằng vải thường, một chiếc bằng vải sợi được tẩy trắng và một chiếc bằng vải bông mịn màu trắng. Vòng quanh phía dưới chiếc váy vải bông mịn, Laura cẩn thận đính dải viền len dài sáu bộ mà cô đã đan tặng Mary vào dịp Giáng Sinh.
Hai mẹ con còn may thêm cho Mary hai chiếc váy lót bằng fla-nen màu xám và ba bộ áo váy flanen màu đỏ. Quanh mép viền phía trên những chiếc váy lót, Laura khâu một hàng khâu móc bằng sợi màu vàng tươi. Hàng khâu móc nổi bật trên màu fla-nen xám. Cô khâu móc ngược tất cả các đường khâu của những chiếc váy lót, những bộ áo váy flanen đỏ và quanh các đường viền cổ, các cườm tay của những ống tay áo dài màu đỏ, cô khâu móc một dải sợi màu xanh lơ.
Cô dùng hết số sợi tuyệt đẹp có trong thùng quà Giáng Sinh mùa đông vừa qua nhưng cô hết sức vui vì được làm như thế. Sẽ không có một cô gái nào ở trong trường có được bộ đồ lót đẹp hơn của Mary.
Khi Mẹ khâu xong những đường khâu lật trong các chiếc áo của Mary và ủi phẳng, Laura khâu luồn thêm những gọng xương cá voi vào những đường khâu dưới cánh tay và những đường khâu độn phía trên thân áo trước. Cô khâu hết sức vất vả để giữ cả hai mép thật đều không có một mũi khâu nào trên đường khâu bị nhăn và phần trước áo hiện ra vừa vặn thanh mảnh. Công việc khó khăn này khiến gáy cô nhức nhối.
Lúc này vạt áo trước của Mary đã sẵn sàng để mặc thử lần chót. Màu len nâu mịn được lót bằng màu tơ nâu bóng. Những chiếc nút màu nâu nhỏ cài thẳng xuống ở trước ngực. Cặp theo hàng nút và bọc vòng vạt áo, Mẹ trang trí bằng một dải hẹp kẻ sọc vuông hai màu xanh-nâu với những sợi chỉ vàng chạy ngang. Phần cổ cao của dải vải sọc đã được khâu xong và Mẹ nhấc lên một dải viền váy màu trắng dài đã được xếp nếp. Dải viền ghép khít phía trong cổ áo và buông thõng xuống một chút. Laura nói với Mary:
- Ôi, đẹp tuyệt, Mary ơi. Lưng vừa khít không có một vết nhăn và vai cũng vậy. Những ống tay bó vào khuỷu tay thật sát.
Mary nói:
- Nhưng không biết chị có thể tự gài nút nổi…
Laura bước vòng ra phía trước. Cô chỉ dẫn một cách lo lắng:
- Nín hơi lại, Mary. Bây giờ thở ra và nín lại.
Mẹ nói trong vẻ thất vọng:
- Chật quá.
Vài chiếc nút áo lọt vào khuyết một cách khó khăn, vài chiếc khác không thể cài nổi.
Laura nói một cách nóng nẩy:
- Nín thở đi, Mary! Nín thở! Cô cởi thật nhanh những chiếc nút đã cài được.
- Bây giờ thở đi.

Mary thở như bùng ra khỏi thân áo trước. Mẹ nói:
- Ô, có bao giờ Mẹ lầm lẫn như vậy được. Mới tuần trước chiếc áo còn vừa khít mà.
Laura chợt nghĩ:
- Chắc do dây áo nịt của Mary! Đúng thế rồi. Phải kéo chặt dây áo nịt lại.
Quả là thế. Khi Mary lại nín thở cho Laura kéo chặt dây áo nịt, chiếc áo được cài nút khít khao thật đẹp.
Carrie nói:
- Em mừng là chưa phải mặc áo nịt.
Laura nói:
- Chỉ mừng trong lúc này thôi. Em cũng sắp phải mặc áo nịt rồi.
Những chiếc áo nịt là nỗi phiền muộn của cô từ lúc phải mặc vào trong buổi sáng cho tới khi được cởi ra trong buổi tối. Nhưng mọi cô gái đều phải mặc áo nịt khi đã ghim tóc lên và mặc những chiếc váy lót phủ xuống tới cổ giầy. Mẹ nhắc:
- Các con cần mặc áo nịt suốt đêm.
Mary làm theo lời Mẹ, nhưng Laura không chịu nổi nỗi bực bội do những gọng thép khiến cô khó hít thở sâu được. Cho nên trước khi lên giường cô luôn cởi hết áo nịt.
Mẹ cảnh cáo:
- Chỉ có trời mới biết nổi hình dạng con rồi sẽ ra sao. Khi Mẹ lấy chồng, Bố con có thể dùng gang tay để đo eo của Mẹ.
Laura đáp hơi có vẻ chọc ghẹo:
- Bây giờ Bố không thể làm thế nhưng giống như Bố thích Mẹ hơn.
Mẹ quở:
- Không được nói ngang, Laura.
Nhưng má Mẹ ửng đỏ và Mẹ không thể không mỉm cười. Lúc này Mẹ đã ghép khít dải viền trắng vào cổ áo Mary và ghim cho dải viền xõa xuống thật duyên dáng phủ trên mép cổ áo giống như một thác nước đang đổ xuống từ cổ áo.
Tất cả đều đứng lùi lại ngắm nghía. Vạt váy phồng bằng len mịn nâu bóng hơi khép sát ở phía trước nhưng bung ra ở hai bên và phía sau đủ rộng để lồng vành váy. Vạt váy trước vừa chạm sàn nhà còn vạt sau hơi quét xuống một cách duyên dáng và xoắn lại khi Mary xoay người. Quanh gấu váy là một đường ren lớn xếp nếp.
Váy ngoài bằng vải len kẻ ô vuông nâu-xanh, buông thẳng ở phía trước choàng qua hai bên để lộ chiếc váy bên dưới và thả những mảnh lớn về phía sau phủ vừa tới đường viền quanh gấu váy.
Phía trên là chiếc eo mảnh mai thon thả của Mary trong thân áo bó sát mềm mại. Hàng nút nhỏ vừa vặn chạy thẳng tới suối ren trắng nhẹ nhàng phía dưới cằm Mary. Lớp len màu nâu phẳng mịn phủ từ vai xuống khuỷu tay rồi những ống tay áo loe ra. Một lớp vải sọc vuông gợn sóng cuốn quanh các ống tay áo mở rộng để lộ những mảnh ren xếp nếp màu trắng sát trên những bàn tay thon thả của Mary. Mary đẹp tuyệt trong chiếc áo rực rỡ đó. Tóc cô óng vàng hơn những sợi tơ vàng trên tấm vải kẻ sọc vuông. Mắt cô xanh hơn màu xanh thường ngày. Má cô ửng hồng và dáng dấp cô vô cùng đặc biệt.
Laura nói:
- Ô, Mary. Chị giống hệt như vừa bước ra từ một bức họa người mẫu thời trang. Không thể nào ở trong trường có một ai sánh ngang được với chị.

Mary rụt rè hỏi, má ửng hồng hơn nữa:
- Đúng là con có vẻ coi được chứ, Mẹ?
Đây là lần Mẹ không che dấu sự đắc ý. Mẹ nói:
- Con không chỉ có nét đặc biệt mà rất đẹp. Dù xuất hiện ở đâu con cũng sẽ thoải mái trước những con mắt ngưỡng mộ. Và, Mẹ cũng phải cảm ơn vì quần áo của con xứng hợp với mọi dịp.
Mọi người không ngắm cô lâu hơn. Bộ đồ len trong tiết trời nóng bức khiến cô gần ngất xỉu. Họ cất bộ đồ một cách cẩn thận. Cuối cùng việc may cắt đã xong và là một thành công lớn.
Lúc này chỉ còn phải làm vài việc lặt vặt. Mẹ may tiếp cho Mary một chiếc mũ nhung để mang trong mùa đông, đan thêm mấy cặp vớ dài còn Laura đang đan cho Mary một đôi bao tay bằng lụa nâu.
Laura nói:
- Con sẽ đan vào những lúc rảnh rỗi. Bây giờ không phải lo may vá nữa mà đã tới lúc cần giúp Bố phơi cỏ khô.
Cô thích làm việc cùng Bố và thích làm việc ở ngoài trời giữa nắng gió. Ngoài ra, còn một điều bí mật là cô hy vọng thoát khỏi những chiếc áo nịt khi cô lo phơi cỏ. Mẹ ưng thuận một cách miễn cưỡng:
- Mẹ nghĩ là con có thể giúp Bố đánh đống cỏ khô nhưng sẽ đánh đống ở thị trấn.
Laura kêu lên:
- Ôi, Mẹ, không phải vậy! Mình lại dời về thị trấn sao?
Mẹ nói nhỏ nhẹ:
- Cần điều chỉnh giọng nói của con, Laura. Điều hay nhất đối với một người phụ nữ là phải luôn giữ cho giọng nói dịu dàng, nhỏ nhẹ, khoan thai.
Laura thì thầm:
- Mình phải dọn về thị trấn không?
Mẹ nói:
- Bố Mẹ nghĩ rằng không nên mạo hiểm sống trong căn nhà này cho tới khi Bố tạo được một mái che đủ chống chọi với bão tuyết. Con đã biết là mình đâu có thể sống qua nổi mùa đông vừa rồi ở đây.
Laura biện bạch:
- Có lẽ mùa đông này không tệ lắm.
Mẹ nói dứt khoát:
- Mình không thể liều lĩnh được.
Laura hiểu là việc đã được quyết định. Cả nhà sẽ lại dời về sống trong thị trấn vào mùa đông tới và cô phải ráng sức lo cho việc đó.