Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên

4. NĂM SAU CÙNG
Mùa thu việc cày đất bắt đầu ngay sau khi chấm dứt việc phơi cỏ khô nhưng công việc quá nặng nhọc cho Skip và Barnum ngay cả khi có sự tiếp sức của hai con ngựa nhỏ. Trixy và Fly có thân hình nhỏ và không thể kéo mạnh mẽ. Chúng chỉ thích ý khi được cưỡi cho phóng chạy. Nhiều lúc Fly chống lại dữ dội bằng cách đá hậu điên loạn khi những sợi dây kéo đang được cột.
Một lần Laura đang giúp Manly cột ngựa vào chiếc cày và nhìn quanh trông chừng Rose thì không thấy cô bé đâu. Ngay lập tức, cô buông bộ cương ra, nhìn khắp sân và hỏi:
- Rose đâu rồi, Manly?
Và một bàn tay nhỏ xíu vén chiếc đuôi của Fly lên khỏi than hình nó ở phía bên kia của bốn con ngựa đang sóng hàng, một khuôn mặt nhỏ lộ ra giữa thân hình Fly và chiếc đuôi của nó. Giọng Rose vang lên:
- Con ở đây!
Lúc này các bàn tay của Manly không còn cứng ngắc và tê dại nữa. Có lẽ anh có thể xiết xong các sợi dây và tự bấm ngay các khóa xong trong chốc lát.
Đám ngựa đã quá mệt mỏi trong đêm. Laura khó chịu đựng nổi khi thấy chúng được tháo ra, Skip với chiếc đầu vui vẻ vươn cao và những chiếc chân muốn nhảy múa của Barnum phải giữ im một cách nhẫn nại.
Manly nói anh phải kiếm một cặp kéo cày khác vì anh muốn cày phá thêm sáu mươi mẫu đất và có đủ 160 mẫu đất sẵn sàng cho việc gieo trồng vào mùa xuân. Laura phản đối:
- Nhưng đã qua ba năm rồi. Anh có cho việc trồng trọt như thế này là thành công không?
Manly trả lời:
- Này, anh không biết nữa. Công việc không tệ lắm. Dĩ nhiên mùa vụ đã thất bát hầu hết, nhưng mình hiện có bốn con bò cái và mấy con bê. Mình lại có bốn con ngựa và những con ngựa con rồi máy móc và có cả đàn cừu… Nếu chúng mình chỉ thầu hoạch một vụ mùa. Chỉ một vụ mùa tốt thôi là mình sẽ ổn thỏa hết. Hãy cố gắng thử thêm một năm nữa. Năm tới có thể là một năm được mùa và lúc này mình bị buộc phải gắn vào trang trại vì đâu có tiền để bắt đầu công việc gì khác.
Manly có vẻ có lý khi nêu ra vấn đề đó. Hình như không có việc gì khác cho họ có thể làm, món nợ làm nhà năm trăm đô la vẫn khiến Laura lo lắng. Không có gì để trả nợ được. Nợ mua máy gặt cũng chưa xong và chỉ trả tiền lời thôi cũng đủ hụt hơi. Nhưng có thể Manly vẫn có lý. Tất cả có thể được trang trải khi sự may mắn quay về và một năm được mùa là mọi thứ sẽ đâu vào đấy.
Manly mua hai con bò đựcDurhamđã được tập cho làm việc. Đó là hai con vật khổng lồ. King màu đỏ, nặng hai ngàn pao. Duke đốm trắng đỏ và nặng hai ngàn năm trăm pao. Chúng hiền lành như những con bò cái và không bao lâu Laura đã giúp cột chúng vào chiếc cày mà không hề sợ sệt, nhưng cô luôn cột Rose ở trong nhà khi cô làm việc này. Tiền mua hai con bò rất rẻ; chỉ hai mươi lăm đô la một con, dù chúng rất khỏe. Bây giờ Skip và Barnum thế vào chỗ của hai con ngựa nhỏ, chỉ phụ kéo nhẹ nhàng trong khi cặp bò đóng bên cạnh chúng kéo phần lớn gánh nặng.
Việc cày đất được tiến hành dễ dàng và đạt diện tích đất khai phá thêm trước khi mặt đất đóng băng. Đó là một mùa thu ấm áp dễ chịu với công việc kéo dài.
Mùa đông thường có những trận bão tuyết bất thường tồi tệ dù thời tiết rất lạnh và có tuyết.
Căn nhà ấm áp và tiện nghi với những khuôn cửa chống bão và chiếc lò sưởi than trong phòng trước đặt giữa cửa ra vào và ô cửa sổ phía đông. Manly đã sửa kỹ căn nhà lán vẫn dùng làm gian bếp mùa hè bằng cách bịt kín tất cả các kẽ ván và đặt chiếc lò bếp ở đó dành cho việc nấu nướng trong mùa đông. Chiếc bàn ăn được đặt vào chỗ trước đó của chiếc lò bếp trong phòng trước giữa gian phòng chứa thức ăn và cửa ra vào phòng ngủ. Chiếc giường hẹp của Peter đứng sát bức vách phía tây của gian phòng ngay tại chỗ chiếc bàn từng được kê. Những cây phong lữ trong các bình thiếc trên khuôn cửa sổ lớn lên rực rỡ dưới ánh nắng mùa đông và hơi ấm tỏa ra từ chiếc lò sưởi than.
Ngày nối nhau qua mau một cách dễ chịu. Thời giờ của Laura đầy ắp với công việc trong nhà và Rose trong lúc Rose đã sớm thành một cô bé bận rộn với những cuốn sách hình, những bộ đồ chơi bằng chữ và con mèo, lăng xăng trong nhà với những công việc nhỏ của mình.
Manly và Peter dành nhiều thời gian cho khu nhà kho, chăm sóc đám gia súc. Nhà kho khá dài với những ngăn chuồng đầu tiên dành cho lũ ngựa, kế tiếp là chỗ của hai con bò đực, King và Duke, chỗ của những con bò cái và con bên con và góc ấm nhất là của đám gà tụ tập rồi qua lán cừu dành cho cả đàn cừu chạy thoải mái.
Dọn dẹp nhà kho và chất đầy cỏ khô vào các máng không phải là một việc làm nhỏ. Rồi phải có hạt cho ngựa và thường xuyên chải lông cho chúng. Thêm nữa, hết thảy gia súc cần được tắm mỗi ngày một lần.
Vào những ngày dễ chịu, Manly và Peter kéo cỏ khô từ các đống ngoài đồng về cho gia súc ăn và bỏ lại một ít xe trên sân cho đám cừu tự lo.
Việc này thường chấm dứt trước khi bắt đầu lo công việc trong nhà nhưng một buổi chiều họ đã kéo dài quá. Vì những cụm tuyết dầy nên họ dùng King và Duke để kéo cỏ khô. Những con bò đực vượt qua các cụm tuyết dầy dễ hơn lũ ngựa nhưng chúng chậm hơn và bóng tối chụp xuống trong khi Manly và Peter còn cách nhà một dặm đường.
Tuyết bắt đầu rơi. Không phải bão tuyết mà chỉ là những đợt tuyết rơi dày trong một cơn gió lùa thẳng. Không có gì nguy hiểm nhưng hết sức bất tiện với việc điều khiển những con bò đầm mình trong tuyết giữa bóng đêm và gió bão.
Rồi họ nghe thấy tiếng một con chó sói hú, rồi một con nữa và nhiều con khác. Trong thời gian đó, chó sói không gây ra một tệ hại nào và không có nhiều trong vùng quê nhưng nhiều lần họ đã nhìn thấy chúng và thỉnh thoảng chúng đã giết một con ngựa non đi lạc và cố bám theo đàn cừu.
Manly nói:
- Tiếng hú hướng về nhà mình, giống như chúng đang di chuyển về phía đó. Anh nghĩ là chúng có vào nổi trong sân thả cừu không?
Peter đáp:
- Có Laura ở đó thì không xảy ra như thế được.
Nhưng Manly vẫn không thấy chắc lắm và cả hai cố đi nhanh hơn.
Tại nhà Laura bắt đầu lo lắng. Bữa ăn tối đã sẵn sàng, nhưng cô biết Manly và Peter còn phải làm các công việc thường lệ trong nhà trước khi ăn. Lúc này hai người cần có mặt ở nhà trước và cô tự hỏi đã xảy ra chuyện gì.
Rose đã ăn xong bữa tối và đang ngủ say, nhưng Nero, con chó lớn màu đen tỏ ra khó chịu.
Thỉnh thoảng nó vươn lên và gầm gừ.
Rồi Laura nghe thấy – đúng là tiếng hú của một con sói! Con sói lại hú tiếp và nhiều con sói cùng hú. Sau đó là sự yên lặng.
Tim Laura như ngưng lại. Lũ sói có tới sân cừu không? Cô chờ đợi, lắng nghe nhưng không nghe thấy gì ngoài tiếng tuyết quay cuồng va vào các ô cửa sổ hoặc đó là tiếng kêu của một con cừu?
Cô cần phải tới sân cừu để biết rõ đích xác chúng có ổn không? Cô do dự ngắm Rose nhưng Rose đang ngủ say. Cô bé hoàn toàn ổn dù ở lại trong nhà một mình. Lúc đó Laura khoác áo, trùm mũ, thắp đèn xách theo và với con chó đi cùng, cô bước vào trong bóng đêm giữa gió bão.
Cô đi nhanh tới cửa chuồng, mở cửa bước vào cầm lấy chiếc chĩa năm mũi rồi đóng nhanh cửa lại, cô đi dọc theo chiều dài nhà kho, chiếu ánh đèn thật xa về mọi hướng.
Nero chạy phía trước cô, đánh hơi trong không khí. Khắp sân cừu vẫn yên ắng, ngoại trừ đám cừu nhốn nháo đi lại không ngừng. Không thấy bóng dáng lũ sói và cũng không nghe thấy một tiếng hú nào. Cuối cùng khi Laura đứng bên cửa sân nghe ngóng trước lúc quay về nhà, một tiếng sói đơn độc vẳng tới. Nhưng tiếng hú có vẻ xa hơn tiếng hú trước đó vẳng tới từ hướng bắc. Lũ sói chỉ đi ngang qua trên đường về phía tây và mọi chuyện đã yên, dù Nero vẫn gầm gừ trong họng. Laura không biết cô đã khiếp hãi cho tới khi an toàn ở trong nhà. Lúc đó cô thấy đầu gối run bần bật và vội vã ngồi xuống.
Rose vẫn ngủ say và chỉ một lát sau Manly và Peter đã về tới. Manly hỏi:
- Em sẽ làm gì nếu em thấy đàn sói?
Laura đáp:
- Đương nhiên sẽ phải đuổi chúng đi. Vì thế em mới cầm theo cây chĩa.
Trong tháng Chạp Laura lại cảm thấy chứng bệnh quen thuộc. Căn nhà thành chật chội nóng bức và cô thấy khổ sở. Nhưng cần giữ ấm cho mọi người và lo cho tất cả ăn uống đầy đủ. Công việc không thể ngưng lại và cô là người phải làm điều đó.
Một ngày cô đang buồn nản hết sức thì một người láng giềng sống đơn độc ở phía tây ghé tới.
Ông ta dừng lại và mang vào một chiếc túi vẫn dùng đựng hạt. Khi Laura mở cửa, ông Sheldon bước vào trong nhà, túm lấy đáy túi trút hết những thứ ở bên trong lên sàn nhà. Đó là bộ tiểu thuyết Waverly.
Ông ta nói:
- Tôi nghĩ là những thứ này có thể giải khuây cho cô. Không cần vội vã! Cứ đọc nhẩn nha!
Và khi Laura thích thú kêu lên, ông Sheldon đã bước ra, khép cửa lại thật nhanh và bỏ đi. Lúc này, bốn bức vách của căn nhà chật chội, bức bối mở ra thật rộng và Laura lang thang cùng các hiệp sĩ dũng cảm, các tiểu thư quý phái bên những hồ nước, những dòng suối tại Tô-Cách-Lan hoặc trong các lâu đài, các tháp chuông, các phòng khách sang trọng, các khu vườn cảnh của những vị phu nhân qua từng trang tiểu thuyết của Sir Walter Scott.
Cô quên luôn cái cảm giác muốn bệnh khi nhìn và ngửi các món ăn mà luôn hối hả nấu nướng trong lúc nghĩ về những trang sách. Khi đọc xong bộ sách và Laura trở lại với thực tế, cô cảm thấy dễ chịu hơn nhiều.
Từ những cảnh trong các câu truyện cổ chói lọi của Scott tới căn nhà nhỏ trên đồng cỏ tiêu sơ lộng gió có một khoảng cách rất xa, nhưng Laura luôn gợi nhớ những vẻ huyền ảo, những điệu nhạc và phần còn lại của mùa đông đã trôi qua một cách thoải mái.
Mùa xuân tới sớm và ấm áp. Trong ngày đầu tháng Tư, một số lớn hạt giống đã được gieo và mọi người đàn ông đều bận rộn trên các cánh đồng. Sáng ngày thứ hai trời nắng và êm ả. Peter trông nom đàn cừu trên khu đất trường học như thường lệ trong lúc Manly ra đồng. Việc đóng ngựa vào xe vẫn khó khăn với anh nên Laura còn phải lo giúp. Sau đó cô quay về với những công việc buổi sáng của mình.
Không bao lâu gió tây bắc bắt đầu thổi, thoạt đầu nhẹ nhàng nhưng tăng mạnh dần tới khoảng chín giờ cuốn bụi mù mịt trong đồng dày tới nỗi Manly không còn nhìn rõ để tiếp tục gieo hạt. Anh đành trở về và Laura lại giúp anh tháo ngựa và đưa chúng vào nhà kho.
Thêm một lần nữa họ lại ngồi trong nhà chỉ để lắng nghe tiếng gió và thắc mắc sao Peter không đưa đàn cừu về. Manly nói:
- Anh ấy chưa có đủ thời gian lùa chúng đi xa nên chắc chắn sẽ đưa chúng về được.
Bụi cuốn lên trên các cánh đồng dày đặc như những đám mây khiến họ chỉ có thể nhìn qua khỏi cửa sổ một khoảng ngắn và vài phút sau Manly quyết định đi kiếm Peter cùng đàn cừu để giúp lùa về nếu thấy cần.
Anh gặp Peter cùng đàn cừu đang ở cách nhà kho chừng bốn trăm thước. Peter đi bộ, dắt theo con ngựa nhỏ và ôm trong tay ba con cừu. Anh ta và con chó đang cố giữ cho đàn cừu hướng về phía sân cừu. Đàn cừu khó có thể đi ngược gió nhưng chúng phải làm điều đó để về nhà.
Cừu chưa được xén lông nên các bộ lông của chúng rất dày và rất nặng. Những con cừu với thân hình quá nhỏ và những cẳng chân yếu ớt mang bộ lông như thế lại gặp gió lớn nên rất tội nghiệp. Con nào đi chệch hướng một chút sẽ bị gió lùa vào dưới bộ lông, nhấc bổng chân lên và xô lăn tròn năm sáu vòng trước khi dừng lại được. Đàn cừu gần như bất lực với việc tự đứng lên trước sức gió dữ dội. Peter phải ôm dậy, giúp cho chúng vững và xoay đầu thật đúng hướng để nó có thể bước đi trở lại. Anh ta quá mệt nhưng con chó chăn cừu và con ngựa nhỏ không thể giúp gì được. Đó là lúc Manly tới nơi.
Cả hai mất hơn một giờ đồng hồ để đưa đàn cừu vượt qua đoạn đường bốn trăm thước để vào được trong sân.
Sau đó, tất cả cùng ngồi trong nhà mặc cho gió thổi. Tiếng gió gầm hú đầy trong tai. Mắt và họng họ đều đau nhức vì gió lùa bụi vào phòng dày đặc dù các cánh cửa đều đóng kín.
Trước buổi trưa bỗng có tiếng gõ cửa. Một người đàn ông cao lênh khênh đang đứng ngay bậc cửa khi cửa được Manly mở ra.
- Tôi chỉ ngừng lại để nói cho ông biết những chiếc bánh xe của ông đang xoay tròn.
Ông ta nói kèm theo một cử chỉ ngoắc bàn tay về phía nhà kho rồi ông ta chạy ra xe của mình leo lên lái chạy xuống đường cái. Mặt ông ta bụi bám đen kịt và ông ta biến nhanh trước khi họ kịp nhận ra đây là người đã mua khu đất trại của họ.
Laura phá lên cười một cách thích thú:
- Những chiếc bánh xe của ông đang xoay tròn. Ông ta muốn nói gì vậy?
Cô và Manly vào bếp, nhìn qua cửa sổ sang nhà kho và lúc đó họ hiểu. Giữa căn nhà và nhà kho, cỗ xe chở đồ được bỏ đứng tại đó với một máng cỏ khô lớn ở bên trên. Gió đã nhấc cỗ xe lên, đảo ngược nó và thả xuống. Cỗ xe nằm yên trên máng cỏ khô nhưng bốn bánh lúc này hướng lên trời và đang xoay tròn theo gió.
Buổi trưa chỉ có một món bánh nguội để ăn vì không ai muốn ăn uống gì và không an toàn chút nào khi nhóm lửa vào lúc này.
Khoảng một giờ trưa Laura quả quyết là cô thấy có mùi lửa và chắc hẳn đang có một đám cháy trên đồng ở gần đó, nhưng không thể nhìn thấy khói vì bụi quá dày.
Gió luôn gây ra các đám cháy và sức gió trên đồng cỏ nhiều khi thổi mạnh đến mức mang theo nguyên cả một cụm cỏ đang cháy và khiến lửa phóng nhanh hơn rất nhiều so với mức lan của các đám cháy trên cỏ. Manly và Peter đã phóng ngựa tới cố cứu một đống cỏ khô lớn ở giữa họ và đám cháy. Họ cho ngựa hướng thẳng về đám cháy và nhảy xuống đúng lúc một cụm lửa được gió thổi tới phía bên kia đống cỏ khô. Mỗi người đều có một chiếc túi ướt để chống lửa. Họ leo lên đống cỏ rồi trượt xuống như cạo lớp lửa ở bên ngoài ra, dồn xuống đất bỏ mặc cho đám cháy lan ra một khoảng ở xung quanh phía dưới đống cỏ. Họ cho ngọn lửa cháy lui ngược gió tạo thành một vùng trống tới khi đám cháy chính lan tới vẫn không đụng nổi tới đống cỏ và họ cùng những con ngựa. Lũ ngựa đứng nguyên tại chỗ nghển đầu về phía đống cỏ để thở.
Gió mạnh tột cùng vào khoảng hai giờ trưa rồi giảm dần và tắt hẳn khi mặt trời lặn trả lại sự im lìm.
Rose nằm ngủ một cách mệt nhọc với những vệt mồ hôi thấm bụi. Laura cảm thấy kiệt sức còn Manly và Peter bước đi như hai ông già khi họ ra nhà kho để trông chừng cho lũ gia súc có an toàn trong đêm không.
Sau đó họ được biết có một đám cháy trên đồng cỏ trong lúc gió thổi với vận tốc sáu mươi dặm một giờ, một đám cháy khủng khiếp bắn ra như lửa pháo vượt mọi vòng đai chặn lửa do gió xé rời các ngọn lửa quăng xa trên đồng. Nhiều nơi trên đồng vẫn còn nguyên không cháy vì lửa được gió thổi bốc qua.
Tuy nhiên, nhiều căn nhà và nhà kho với những hàng rào che chắn tốt vẫn bị cháy cùng với nhiều gia súc bị chết thiêu. Tại một địa điểm trên một cánh đồng đất cày cách xa bãi cỏ khoảng một trăm thước có một cỗ xe mới. Cỗ xe chở đầy hạt giống do người chủ để lại trong lúc về nhà tránh gió.
Khi người chủ quay ra thì cỗ xe không còn gì ngoài các bộ phận bằng sắt. Tất cả các thứ trên xe đều đã cháy thành than.
Không thể ngăn nổi một đám cháy như thế và không ai có thể chống lại ngọn lửa giữa cơn gió.
Đám cháy băng qua một vùng quê để lại phía sau cánh đồng đen ngòm cho tới khi nó gặp dòng sông và lúc đó gió đã dịu xuống theo mặt trời đang lặn. Đám cháy ngưng tại đó cách với nơi bắt đầu khoảng giữa năm mươi dặm tới một trăm dặm.
Không có việc gì phải làm ngoài việc gieo hạt lại trên đồng, vì những hạt gieo trước đã bị gió thổi đi hoặc lửa đốt cháy hết gom thành cụm trên khắp các luống cày.
Manly vào thị trấn mua thêm hạt giống lúa mì, lúa mạch và việc gieo hạt cuối cùng hoàn thành.