Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên

29. GIỜ ĐEN TỐI NHẤT TRƯỚC LÚC BÌNH MINH
Lúc này gió thổi lạnh hơn và nắng không còn quá nóng vào buổi trưa. Buổi sáng giá buốt và đám châu chấu nhảy nhót một cách yếu ớt cho tới lúc nắng sưởi ấm cho chúng.
Một buổi sáng, sương giá dày phủ khắp mặt đất. Trên từng chồi cây, từng mẫu ván đều có một lớp tơ trắng xuyên xoáy vào những bàn chân của Laura. Cô thấy hàng triệu con châu chấu hoàn toàn bất động.
Vài ngày sau, khắp nơi không còn một con châu chấu nào nữa.
Mùa đông đã tới gần mà bố không về. Gió lạnh như cắt. Gió không còn gào thét mà rít lên và rên rỉ. Bầu trời u ám và mưa lạnh rơi mù mịt. Mưa đã chuyển thành tuyết và bố vẫn không về.
Laura đã phải mang giày mỗi khi ra ngoài. Giày làm bàn chân cô đau nhưng cô không rõ lí do. Giày của Mary cũng làm bàn chân Mary bị đau.
Tất cả củi mà bố chẻ sẵn đã hết nên Mary và Laura phải đi lượm những mảnh ván rải rác. Mũi và ngón tay các cô nhức buốt trong lúc các cô lôi những mảnh ván cuối cùng khỏi mặt đất. Bao kín trong những chiếc khăn san, các cô tìm tới những rặng liễu lôi lên những nhánh cành chết khô để gầy một đống lửa nhỏ.
Rồi một buổi chiều, bà Nelson tới thăm. Bà bồng theo bé Anna.
Bà Nelson tròn trịa và rất xinh xắn. Tóc bà vàng như tóc của Mary, mắt bà màu xanh lơ. Bà luôn tươi cười và khi cười bà để lộ ra hai hàm răng trắng bóng. Laura thấy thích bà Nelson, nhưng cô không vui khi nhìn thấy bé Anna.
Anna lớn hơn bé Carrie nhưng không thể hiểu nổi những lời nói của Mary và Laura và các cô cũng không thể hiểu bé nói gì. Bé nói tiếng Nauy. Không thích thú gì khi chơi với bé Anna và suốt mùa hè mỗi khi thấy bà Nelson với bé Anna tới là Mary và Laura chạy xuống bờ suối. Nhưng lúc này trời lạnh nên các cô phải ở lại trong căn nhà ấm áp và chơi với Anna. Mẹ nhắc vậy.
Mẹ nói:
- Nào các con, đi lấy mấy con búp bê ra và chơi ngoan với bé Anna đi.
Laura lấy hộp búp bê giấy mà mẹ cắt ra khỏi giấy bọc và tất cả ngồi xuống nền nhà bên cạnh cửa lò để ngỏ. Anna cười vui khi thấy những con búp bê giấy. Nó thọc tay vào trong hộp lôi ra một hình phu nhân bằng giấy và xé thành hai mảnh.
Laura và Mary đều kinh hãi, Carrie trợn tròn mắt nhìn. Mẹ và bà Nelson đang nói chuyện và không nhìn thấy Anna đang ve vẩy hai nửa người giấy cười thích thú. Laura đậy nắp hộp búp bê lại những chỉ một thoáng sau Anna đã chán con búp bê giấy bị xé và đòi xé một con khác. Laura không biết làm gì vá Mary cũng vậy.
Nếu không được làm việc bé muốn thì nó sẽ chu chéo ngay. Nó còn quá nhỏ và lại là khách nên các cô không thể để cho nó khóc được. Nhưng nếu chụp được những con búp bê giấy thì nó sẽ xé rách ngay. Lúc đó Mary thì thào:
- Đem Charlotte ra. Nó không xé nổi Charlotte đâu.
Laura phóng chạy lên cầu thang trong lúc Mary tìm cách giữ cho Anna im lặng. Charlotte thân yêu nằm trong chiếc hộp dưới mái hiên mỉm cười với chiếc miệng bằng chỉ đỏ và đôi mắt nút giày. Laura cẩn thận nhấc nó lên vuốt lại mái tóc gợn sóng kết bằng chỉ đen và kéo lại chiếc váy. Charlotte không có bàn chân và hai bàn tay chỉ là đoạn chót bằng phẳng của cánh tay bởi nó là một con búp bê bằng vải. Nhưng Laura yêu nó vô cùng.
Charlotte là của riêng Laura tử buổi sáng Giáng sinh đã lâu rồi khi cả nhà còn ở khu rừng Big Woods thuộc Wisconsin.
Laura ẵm nó xuống cầu thang và Anna hét lên khi nhìn thấy. Laura đặt cẩn thận Charlotte vào vòng tay của Anna. Anna ôm nó thật chặt. Ôm chặt cũng không thể làm hư Charlotte. Laura chỉ lo ngại khi nhìn thấy Anna kéo mạnh những con mắt bằng nút giày của Charlotte và kéo những sợi tóc gợn sóng bằng chỉ hoặc đập mạnh nó xuống nền sàn. Nhưng Anna không thể làm hư Charlotte và Laura nghĩ là chỉ cần vuốt thẳng lại các nếp áo và mái tóc khi Anna đi khỏi.
Các cô, chuyến viếng thăm dài dặc cũng chấm dứt. Bà Nelson sắp đi và ẵm Anna lên. Lúc đó, điều khủng khiếp nhất đã xảy ra. Anna không chịu trả lại Charlotte.
Có lẽ cô bé nghĩ rằng Charlotte là của mình. Cũng có lẽ bé nói với mẹ rằng Laura đã cho bé con búp bê Charlotte. Bà Nelson mỉm cười. Laura thử lấy lại Charlotte thì Anna rú lên.
Laura nói:
- Búp bê của chị!
Nhưng Anna ôm cứng Charlotte, đá đạp và ré lên.
Mẹ lên tiếng:
- Đừng xấu thế, Laura! Anna còn nhỏ và là khách mà. Dù sao con quá lớn rồi đâu còn chơi búp bê nữa. Cho Anna đi.
Laura phải nghe lời mẹ. Cô đứng ở cửa sổ nhìn theo Anna chạy lon ton xuống đồi, đu đưa Charlotte dưới một cánh tay.
Mẹ lại nói:

- Mắc cỡ quá, Laura. Một cô gái lớn như con mà lại hờn dỗi vì một con búp bê vải. Hãy ngưng ngay trò đó đi. Con đã ít khi chơi với con búp bê đó vì không còn thích nó. Con không nên ích kỉ thế.
Laura lặng lẽ leo lên cầu thang và ngồi trên chiếc thùng bên cửa sổ. Cô không khóc, nhưng cô thấy trong người cô đang gào thét vì Charlotte đã đi mất. Bố không có ở nhà và chiếc thùng dành cho Charlotte trống rỗng. Gió đang gào hú bên mái hiên. Mọi thứ đều vắng lạnh.
Đêm đó mẹ nói:
- Mẹ rất buồn Laura. Mẹ sẽ không cho con búp bê đó nếu mẹ biết con giữ nó kĩ như vậy. Nhưng dù sao chúng ta cũng không nên chỉ nghĩ cho riêng mình. Con hãy nghĩ tới niềm vui mà con đã đem đến cho Anna.
Sáng sớm hôm sau, ông Nelson chở tới một đống gỗ mà bố đã cắt. Ông ở lại làm việc suốt ngày, chẻ củi giúp mẹ và chất lên thành đống lớn.
Mẹ nói:
- Con đã thấy nhà Nelson tốt với nhà mình ra sao chứ. Họ là những người láng giềng hết sức tử tế. Bây giờ con có còn thấy không vui vì đã cho Anna con búp bê không?
Laura đáp:
- Dạ không, mẹ.
Nhưng trái tim cô không ngừng than khóc vì nhớ bố và Charlotte.
Mưa lại rơi và đông giá. Bố không gởi thêm về một lá thư nào. Mẹ nghĩ có thể bố đã lên đường trở về. Trong đêm, Laura lắng nghe tiếng gió và tự hỏi bố đang ở đâu. Thường thường vào buổi sáng, tuyết chất đầy trên đống củi và bố vẫn không về. Mỗi chiều thứ bảy, Laura mang giày vớ, choàng khăn san lớn của mẹ đi tới nhà ông Nelson.
Cô gõ cửa và hỏi ông Nelson coi có nhận được lá thư nào gởi cho mẹ không. Cô không bước vào nhà vì không muốn thấy Charlotte ở đó. Bà Nelson nói không có thư nào gửi đến cả và Laura cảm ơn bà rồi quay về.
Một ngày giông bão, cô bỗng nhìn thấy một vật gì trong sân kho nhà Nelson. Cô đứng im và nhìn. Đó là Charlotte bị dìm đông cứng dưới một vũng nước. Anna đã liệng Charlotte đi.
Laura bước tới gõ cửa một cách khó khăn và nói với bà Nelson cũng rất khó khăn. Bà Nelson bảo thời tiết quá xấu nên ông Nelson không ra thị trấn nhưng chắc chắn tuần tới ông sẽ ra.
Laura nói:
- Cảm ơn bà.
Và lật đật quay đi.
Mưa tuyết đang trút trên người Charlotte. Anna đã lột da đầu của nó. Mái tóc gợn sóng xinh đẹp của Charlotte bị xé mất và nụ cười trên chiếc miệng bằng chỉ của nó bị cắt đứt đang tuôn máu đỏ lòm trên má nó. Một con mắt bằng nút giày của nó không còn nữa. Nhưng nó vẫn Laura Charlotte.
Laura nhấc nó lên quấn vào dưới chiếc khăn san. Cô chạy muốn bứt hơi ngược làn gió cuồng loạn và mưa tuyết suốt đoạn đường về nhà. Mẹ nhìn lên và phát hoảng khi trông thấy Laura. Mẹ nói:
- Chuyện gì vậy! Nói cho mẹ nghe, có chuyện gì!
Laura đáp:
- Ông Nelson không ra thành phố. Nhưng, ôi, mẹ, nhìn này!
Mẹ kêu lên:
- Đồ quỉ gì thế?
Laura nói:
- Charlotte đó! Con… con lén lấy lại. Con khỏi cần, mẹ, con khỏi cần biết con làm thế nào!
Mẹ nói:
- Chớ, chớ, đừng căng thẳng vậy! Tới đây kể cho mẹ nghe về nó đi!

Và mẹ kéo Laura ngồi xuống lòng mẹ trên chiếc ghế đu.
Mấy mẹ con đều cho rằng việc Laura đem Charlotte về không có gì là sai trái. Đây là một tai nạn khủng khiếp đối với Charlotte nhưng Laura đã kịp cứu nó và mẹ hứa là sẽ sửa lại nó tốt như mới.
Mẹ lấy ra hết mái tóc bị xé toạc, những miếng làm thành chiếc miệng, con mắt còn lại và khuôn mặt. Thân hình Charlotte được hơ khô, gỡ ra để mẹ giặt sạch, hồ lại và ủi trong lúc Laura chọn từ một túi vải cũ lấy những chiếc nút làm con mắt mới và những mảnh vải để làm một khuôn mặt mới màu hồng nhạt.
Đêm đó, lúc lên giường, Laura đặt Charlotte nằm vào chiếc hộp của nó. Charlotte đã sạch và chỉnh tề với chiếc miệng màu đỏ đang mỉm cười, cặp mắt đen lóng lánh, mái tóc bằng chỉ vàng nâu kết thành hai bím nhỏ có buộc những chiếc nơ bướm màu xanh lơ.
Laura nắm ôm sát Mary dưới những tấm phủ chắp vá bằng len. Gió đang gào hú và mưa tuyết trút trên mái nhà. Trời lạnh tới mức Laura và Mary đều kéo tấm phủ lên trùm kín đầu.
Một tiếng loảng xoảng khủng khiếp khiến các cô choàng thức. Cả hai hoang mang trong bóng tối đen kịt dưới những tấm phủ. Đúng lúc đó, các cô nghe thấy một giọng nói oang oang vang lên từ tầng dưới:
- Anh đã nói là anh sẽ làm rớt bó gỗ đó mà, đúng không?
Mẹ cười vui:
- Anh có mục đích rõ ràng mà, Charles! Anh muốn đánh thức mấy cô con gái.
Laura hét lên và bay ra khỏi giường và vừa hét vừa lao xuống cầu thang. Cô nhảy vào vòng tay của bố và Mary cũng làm y hệt. Sau đó là một cảnh náo nhiệt nói cười và nhảy nhót!
Đôi mắt màu xanh lơ của bố sáng rực. Mái tóc bố dựng đứng. Bố đang mang một đôi ủng mới. Bố đã vượt hai trăm dặm từ miền đông Minnesota. Rồi bố lội bộ trong đêm tối giữa giông bão từ thị trấn về. Lúc này thì bố đã ở đây.
Mẹ nói:
- Vẫn còn mặc mấy cái áo ngủ, mắc cỡ quá, các con! Đi thay đồ đi. Sắp tới giờ ăn sáng rồi!
Các cô thay quần áo nhanh hơn bao giờ hết. Cả hai lại nhào xuống cầu thang ôm bố rồi đi rửa tay, rửa mặt rồi trở lại ôm bố nữa. Jack ngúc ngoắc xoay tròn còn Carrie khua chiếc muỗng trên mặt bàn và hát:
- Bố đã về! Bố đã về!
Cuối cùng thì tất cả đều ngồi quanh bàn ăn. Bố bảo bố rất bận vào giờ chót nên không viết thư được. Bố nói:
- Họ giữ hết bọn anh lại để khuân vác trên những cái máy đập từ trước lúc bình minh cho tới sau khi trời tối. Tới khi chuẩn bị trở về thì anh không thể ngừng lại để viết. Anh chẳng mang được món quà gì về nhưng anh có tiền để mua.
Mẹ nói với bố:
- Charles, món quà quí nhất mà anh mang về là anh đã về nhà.
Sau bữa ăn sáng, bố đi thăm đám gia súc. Tất cả đều đi với bố và Jack bám sát theo gót chân bố. Bố vui thấy Sam cùng David và Spot đều có vẻ khỏe khoắn. Bố nói chính bố cũng không thể chăm sóc chúng tốt hơn thế. Mẹ bảo rằng Mary và Laura góp công rất lớn với mẹ.
Bố nói:
- Quỉ thật! Được ở nhà thật là dễ chịu!
Rồi bố hỏi:
- Bàn chân con có vấn đề gì thế, Laura?
Cô quên khuấy những bàn chân của mình. Cô có thể đi không lết chân khi cô nhớ ra. Cô nói:
- Giầy làm chân con đau, bố!

Trở vào nhà, bố nhấc bé Carrie đặt ngồi lên đầu gối. Rồi bố nghiêng xuống sờ mó đôi giày của Laura.
Laura kêu lên:
- Ui cha! Mấy ngón chân con bị bóp lại!
Bố nói:
- Đúng là thế thôi! Bàn chân con đã lớn hơn từ mùa đông vừa rồi. Chân con thế nào, Mary?
Mary nói mấy ngón chân của cô cũng bị bóp chặt.
Bố nói:
- Cởi giày của các con ra, Mary. Và Laura, con mang giày của Mary vào.
Giày của Mary không bó chặt chân Laura. Chúng còn rất tốt, không có một vết rách hoặc lỗ thủng nào.
Bố nói:
- Đôi giầy này sẽ giống như mới tinh khi bố bôi mỡ lại. Mary phải có giày mới. Laura có thể mang giầy của Mary, còn giày của Laura để dành lại cho bé Carrie trong thời gian tới.
Bố nói với mẹ:
- Bây giờ còn thiếu món gì nữa không, Caroline? Hãy nghĩ ra những món mình cần và mình sẽ mua những thứ gì có thể mua được. Anh đi đóng ngựa vào xe và mình sẽ ra phố liền.
30. ĐI PHỐ
Cả nhà đều lăng xăng hối hả. Tất cả đều mặc những bộ đồ tốt nhất dành cho mùa đông, choàng thêm áo khoác, khăn san và leo lên xe. Mặt trời chiếu sáng nhưng không khí đầy sương giá vẫn làm nhức mũi. Tuyết rơi lấp lánh trên mặt đất cứng sương giá.
Bố ngồi trên ghế trước thùng xe cùng với mẹ và bé Carrie ngồi sát bên cạnh. Laura và Mary phủ khăn choàng qua người nhau ngồi khít lại trên tấm chăn trải trên đáy thùng xe. Jack ngồi trên bực cửa ra vào nhìn theo mọi người. Nó biết mọi người sẽ trở về nhà sớm.
Ngay cả Sam và David hình như cũng biết rằng mọi chuyện đã ổn định vì biết rằng lúc này bố đã lại có mặt ở nhà. Chúng xoải vó một cách vui vẻ cho tới lúc bố kêu “Oa!” và cột chúng vào những cột buộc ngựa trước cửa hàng của ông Fitch.
Trước hết, bố thanh toán món nợ mua gỗ của ông Fitch để làm nhà. Rồi bố thanh toán số tiền mà ông Nelson đã mua bột và đường cho mẹ trong thời gian bố đi vắng. Sau đó, bố đếm số tiền còn lại rồi bố và mẹ chọn mua giầy cho Mary.
Đôi giày mới rạng rỡ trên bàn chân của Mary đến nỗi Laura cảm thấy việc Mary lớn nhất là điều không công bằng chút nào. Giầy của Mary sẽ luôn luôn vừa khít với bàn chân của Laura và Laura sẽ không bao giờ có giầy mới. Lúc đó, mẹ nói:
- Bây giờ kiếm một chiếc áo mới cho Laura.
Laura vội theo mẹ tới quầy hàng. Ông Fitch đang lấy xuống những súc vải len rất đẹp.
Mùa đông trước, mẹ đã tháo những nếp gấp và mở hết các đường chỉ may chiếc áo lạnh của Laura. Mùa đông này, chiếc áo ngắn cũn cỡn và còn có nhiều lỗ trên hai ống tay, chỗ mà Laura thọc cùi chỏ qua vì nó quá chật. Mẹ đã vá lại gọn gàng và những chỗ vá rất kín nhưng khi mặc chiếc áo này Laura vẫn cảm thấy chật chội và cũ rách. Dù vậy, cô vẫn không mơ sẽ có một chiếc áo hoàn toàn mới.
Mẹ hỏi:
- Con thấy chiếc áo flanen màu nâu vàng kia thế nào, Laura!
Laura không thể lên tiếng nổi, ông Fitch nói:
- Tôi cam đoan đây là chiếc áo rất tốt.
Mẹ đặt một dải nền đỏ ngang qua chiếc áo màu nâu vàng và nói:
- Tôi nghĩ cần ba dải viền màu này quanh vòng cổ, vòng eo và gấu áo. Con nghĩ sao, Laura? Có đẹp không?
Laura nói:
- Dạ, thưa mẹ!
Cô nhìn lên và mắt cô cùng với cặp mắt xanh lơ sáng rỡ của bố như cùng nhảy múa.
Bố nói:

- Lấy cái đó đi, Caroline!
Ông Fitch đo miếng vải flanen màu nâu vàng và dải viền áo màu đỏ.
Sau đó Mary được chọn một cái áo mới nhưng cô không thích thứ nào ở đó. Thế là cả nhà đi qua phố sang cửa hàng của ông Oleson. Tại đây, họ tìm được mẫu flanen màu nâu sẫm và dải viền màu mạ vàng là những thứ mà Mary thích.
Mary và Laura đứng ngắm say sưa trong lúc ông Oleson đo vải khi Nellie bước vào. Cô mặc chiếc áo choàng không tay bằng da thú.
- Xin chào!
Cô nói và nhăn mũi nhìn những tấm vải flanen màu xanh. Cô nói những thứ đó rất hợp với những cô gái quê mùa. Rồi cô xoay người khoe chiếc áo da thú và nói:
- Nhìn coi tớ mặc thứ gì.
Cả hai đều nhìn, Nellie hỏi:
- Bồ có muốn một cái áo choàng da thú không, Laura? Nhưng bố bồ không thể mua nổi cho bồ một cái đâu. Bố bồ đâu phải chủ cửa hàng.
Laura không dám tát Nellie. Nhưng cô giận tới mức không lên tiếng được. Cô xoay người lại và Nellie cười khẩy bỏ đi.
Mary đang chọn loại vải dày may áo khoác cho Carrie. Bố đang lo mua bột, bột bắp, muối, đường và trà. Rồi bố phải lo đổ đầy bình dầu lửa và dừng tại bưu điện. Đã qua bữa trưa và trời lạnh hơn trước khi họ rời thị trấn nên bố nói Sam và David phóng thật nhanh trên đường về nhà.
Sau khi chén đĩa trong bữa ăn trưa đã được rửa sạch và cất đi, mẹ mở các gói ra và tất cả cùng ngắm những món đồ tuyệt đẹp. Mẹ nói:
- Mẹ sẽ may hết sức nhanh cho các con. Vì rằng lúc này bố có mặt ở nhà nên mình sẽ lại cùng tới dự các buổi học ngày chủ nhật.
Bố hỏi mẹ:
- Miếng vải hoa xám mà em chọn cho em đâu rồi, Caroline?
Mẹ đỏ mặt lên và hơi cúi đầu xuống trong lúc bố nhìn mẹ. Bố nói:
- Em muốn nói là em không mua miếng vải đó hả?
Mẹ nhìn bố:
- Anh thấy chiếc áo khoác mới của anh thế nào, Charles?
Bố có vẻ không thoải mái. Bố nói:
- Anh biết mà, Caroline. Nhưng vụ mùa tới sẽ chưa có cho tới khi trứng châu chấu nở hết và thời gian còn dài cho tới khi anh được bắt tay vào việc. Chiếc áo cũ của anh còn đủ tốt.
Mẹ mỉm cười nói với bố:
- Đó chính là điều em nghĩ.
Sau bữa cơm tối, khi bóng đêm và ánh đèn tới, bố lấy cây đàn ra khỏi hộp và lên dây một cách trìu mến.
Bố nhìn mọi người xung quanh nói:
- Nhớ nó quá!
Rồi bố bắt đầu đàn. Bố đàn bản “Khi Johnnie quay về” rồi đàn bản “Cô gái dịu dàng mà tôi bỏ lại sau lưng”. Bố đàn và hát bản “Ngôi nhà cũ” và bản “Sông Swanee”. Lúc đó bố đàn và tất cả cùng hát theo bố:
Những niềm vui và điện đài tráng lệ
Khắp bốn phương đất gần xa
Lộng lẫy huy hoàng vẫn thành vô nghĩa
So với căn nhà nhỏ của ta.