Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên

39. NGÀY THỨ BA
Suốt đêm căn nhà lay động trong gió. Hôm sau, bão còn tệ hại hơn bao giờ hết. Gió gào hú khủng khiếp hơn và tuyết thành những giọt băng khua trên cửa sổ.
Mẹ đã sẵn sàng để tới chuồng ngựa. Mẹ dặn:
- Các con ăn điểm tâm đi và nhớ canh chừng củi lửa cẩn thận.
Rồi mẹ đi vào trong bão tuyết.
Một hồi lâu sau mẹ trở lại và một ngày khác bắt đầu.
Đó là một ngày u ám lê thê. Mấy mẹ con ngồi sát nhau bên lò bếp nhưng cái lạnh vẫn áp trên lưng. Carrie cáu kỉnh bẳn gắt và nụ cười của mẹ đầy vẻ mệt mỏi. Mary và Laura chăm chú học nhưng không thuộc bài nổi. Những cây kim đồng hồ nhích đi chậm đến nỗi giống như chúng không còn chuyển động nữa.
Cuối cùng lớp ánh sáng mờ nhạt cũng mất dần và đêm lại tới. Ánh sáng đèn quật ngã trên các bức vách và những khuôn cửa sổ đọng trắng sương giá. Nếu bố ở nhà thì chắc chắn bố đã chơi đàn và tất cả sẽ cảm thấy ấm áp, hạnh phúc.
Mẹ lên tiếng:
- Tới đây, các con! Mình không thể ngồi như thế này. Các con có thích chơi trò chiếc nôi mèo không?
Jack bỏ không đụng tới phần ăn tối. Nó buông ra một hơi thở dài buồn nản trong góc nhà. Mary và Laura đưa mắt nhìn nhau, Laura nói:
- Thôi, mẹ! Chúng con muốn đi ngủ.
Cô áp sát vào lưng Mary trên chiếc giường lạnh như băng. Bão đang lay động căn nhà và khiến nó như đông cóng lại và rùng mình. Tuyết xối xả tuôn trên mái nhà như mưa rơi lộp bộp. Laura vùi sâu vào trong tấm phủ giường nhưng tiếng bão vẫn vang lên tệ hại không khác tiếng sói hú. Những dòng nước mắt lạnh ngắt chảy dài trên má cô.
40. NGÀY THỨ TƯ
Buổi sáng không còn những âm thanh gào hú dữ dội nữa. Gió thổi đều đều như đang than vãn và căn nhà đứng im ắng. Nhưng trong lò, lửa cháy hừng hực mà vẫn giống như không tỏa ra một chút hơi nóng nào.
Mẹ nói:
- Lạnh khiếp quá! Không nên dọn dẹp rửa ráy sớm làm gì. Các con hãy trùm khăn và đưa Carrie tới gần bên lò bếp.
Mẹ từ chuồng ngựa trở về được một lúc thì sương giá đọng trên khuôn cửa sổ phía đông ửng vàng trong lớp sáng nhạt. Laura chạy tới thổi hơi vào đó và cào lớp băng đọng cho tới khi làm thành một lỗ nhìn ra phía ngoài trời đang chiếu sáng.
Mẹ nhìn ra rồi Mary và Laura luân phiên ngắm lớp tuyết đang bị gió thổi thành những gợn sóng trên mặt đất. Bầu trời giống như phủ băng. Ngay cả lớp không khí phía trên gợn tuyết đang bị thổi bay cũng có vẻ lạnh và ánh nắng dọi qua lỗ nhìn nơi cửa sổ cũng không ấm hơn một bóng tối.
Qua lỗ nhìn, Laura thoáng thấy từ xa một vật gì sậm tối. Giống như một con vật lớn đang đạp bước trong lớp tuyết dầy trong gió. Cô nghĩ chắc là một con gấu. Nó kéo lê tới sau một góc nhà rồi che kín khuôn cửa sổ phía trước.
Cô kêu lên:
- Mẹ!
Cùng lúc, cánh cửa bật mở và con vật xù xì bước vào. Đó là bố nhưng với ánh mắt lồi ra khỏi khuôn mặt. Giọng bố vang lên:
- Các con gái có ngoan trong lúc bố vắng nhà không?
Mẹ chạy nhào tới. Laura, Mary, Carrie cũng chạy tới vừa cười vừa khóc. Mẹ giúp bố cởi áo khoác ngoài. Chiếc áo khoác đầy tuyết trút xuống nền sàn. Bố buông cho chiếc áo rơi xuống.
Mẹ nói:
- Charles! Anh tê cóng hết rồi!
Bố nói:
- Không đến nỗi nào đâu. Anh chỉ đang đói muốn phát điên thôi. Để anh ngồi sưởi và lấy cho anh cái gì đi, Caroline!
Mặt bố nhợt nhạt và cặp mắt thô lố. Bố ngồi run bần bật bên lò hấp bánh và nói bố chỉ bị lạnh chứ không bị đau đớn gì. Mẹ vội hâm một ít nước xốt đậu, đưa cho bố. Bố nói:
- Ngon lắm. Món này đủ hâm nóng anh rồi.
Mẹ tháo đôi ủng của bố và bố đưa những bàn chân lên làn hơi nóng trong lò. Mẹ hỏi:
- Charles, anh… anh đã…
Mẹ đứng mỉm cười với chiếc miệng đang run lên. Bố nói:

- Caroline, đừng lo gì về anh nữa. Anh đã nhảy về nhà để lo cho em và các con rồi.
Bố nhấc Carrie đặt lên đầu gối và vòng một tay ôm lấy Laura còn tay kia ôm Mary.
- Con đã nghĩ gì, Mary?
Mary đáp:
- Con nghĩ là thế nào bố cũng về.
- Đúng là con gái của bố! Còn con, Laura?
Laura nói:
- Con không cho rằng bố đang ngồi nói chuyện với ông Fitch. Con… con hết sức mong…
Bố hỏi mẹ:
- Còn em, Caroline! Một chàng trai có thể tìm về nhà nổi như thế nào? Cho anh thêm một ít nước xốt nữa rồi anh kể mọi chuyện cho mấy mẹ con nghe.
Mấy mẹ con chờ trong lúc bố nghỉ ngơi và ăn nước xốt đậu với bánh mì và uống trà nóng. Râu tóc bố ướt đẫm tuyết đang tan chảy. Mẹ lau khô bằng chiếc khăn lông. Bố nắm lấy bàn tay mẹ, kéo ngồi xuống cạnh bố và hỏi:
- Caroline, em biết thời tiết này có nghĩa là gì không? Nó có nghĩa là mình sẽ có một vụ lúa mì bội thu vào năm tới.
Mẹ nói:
- Đúng không, Charles?
- Mùa hè tới sẽ không có một con châu chấu nào. Khắp thị trấn đều nói chỉ có châu chấu khi mùa hè khô nóng và mùa đông tương đối ấm áp. Lúc này có quá nhiều tuyết nên các vụ mùa của năm tới đều được mùa.
Mẹ nói một cách điềm tĩnh:
- Thế thì tốt, Charles!
- Tốt chứ, trong cửa hàng mọi người đều nói về chuyện này, nhưng anh biết là anh phải quay về nhà. Đúng lúc anh ra đi, Fitch cho anh coi chiếc áo khoác ngoài bằng da. Ông ta mua nó với giá rẻ do một người đàn ông đáp chuyến tàu chót về miền đông cần có tiền mua vé. Fitch bảo là anh có thể lấy chiếc áo với giá mười đôla. Mười đôla là một món tiền lớn, nhưng…
Mẹ ngắt ngang:
- Em mừng là anh đã mua chiếc áo, Charles.
- Quay ra khỏi cửa thì anh thấy mình đã gặp may, nhưng vào lúc mua thì anh chưa biết. Anh nhớ lúc anh đi ra thị trấn, gió thổi thẳng vào mình. Trời lạnh đến nỗi mũi có thể đông cứng lại và rớt ra. Đặc biệt là chiếc áo choàng cũ của anh không chặn nổi các đợt gió. Thế là Fitch nói anh có thể trả tiền vào dịp bán những bộ da thú bẫy được vào mùa xuân tới là anh khoác luôn chiếc áo lên bên ngoài chiếc áo choàng cũ của anh.
Ngay khi quay ra tới đồng cỏ, anh đã nhìn thấy đám mây ở phía bắc, nhưng nó rất nhỏ và ở xa khiến anh nghĩ mình dư sức trở về nhà. Chẳng mấy chốc sau đó, anh bắt đầu chạy nhưng chưa đi quá nổi nửa đường thì cơn bão đã ấp tới. Anh không thể nhìn thấy chính bàn tay mình đang giơ trước mặt.
Chắc chắn sẽ ổn thỏa nếu trận bão không dồn tới cùng một lúc từ mọi hướng. Anh không hiểu bằng cách nào đó mà nó có thể đến như thế. Khi một trận bão đến từ phía tây bắc thì phải đi thẳng về hướng bắc để giữ cho gió luôn thổi bên má trái. Nhưng anh đã không thể làm một điều tương tự như thế trong trận bão.
Hình như anh chỉ còn buộc mình phải đi thẳng tới dù không thể nhìn hoặc đoán ra phương hướng. Anh chỉ còn nghĩ là cứ tiếp tục và đi thẳng về phía trước. Anh đi cho tới khi biết là mình đã đi lạc. Anh đã đi khoảng hai dặm đường mà vẫn không tới con suối và không còn nhận ra đường để quay lui. Điều duy nhất phải làm lúc đó là cứ bước tới. Anh phải đi cho tới lúc bão ngưng bởi ngưng lại thì sẽ bị đông cứng.
Thế là anh dấn bước vào trong bão tuyết. Anh bước đi và bước đi. Anh lâm vào cảnh mù lòa không thể nhìn thấy bất cứ thứ gì. Anh cũng không nghe gì được nữa ngoài tiếng gió. Và anh tiếp tục cố bước trong cái màn trắng mù mịt đó. Anh không rõ ở nhà có nghe thấy dường như luôn có những tiếng gào hú, gầm thét ở trên cao giữa cơn bão không?
Laura nói:
- Có, bố. Con đã nghe thấy thế.
- Con cũng thế.
Mary nói tiếp và mẹ gật đầu.
Laura lại nói:
- Và còn những trái cầu lửa nữa.
Bố hỏi:
- Những trái cầu lửa?

Mẹ nói:
- Hãy gác chuyện đó lại, Laura. Kể tiếp đi, Charles. Rồi anh đã làm gì?
Bố đáp:
- Anh tiếp tục bước đi. Anh đi cho tới khi màn trắng đổi thành xám rồi đen kịt và anh biết trời đã tối. Anh ước lượng là đã đi suốt bốn tiếng đồng hồ và những cơn bão như thế này thường kéo dài ba ngày đêm. Nhưng anh cứ bước đi.
Bố ngừng lại và mẹ lên tiếng:
- Em đã để đèn sáng trên cửa sổ để soi đường cho anh.
Bệnh nhân
- Anh không nhìn thấy. Anh cố căng mắt để nhìn nhưng chỉ thấy bóng đêm đen đặc. Rồi hết sức đột ngột, một cái gì đó khiến anh hụt bước và anh lao thẳng xuống có thể tới mười bộ hoặc sâu hơn nữa.
Anh không nghĩ nổi điều gì đã xảy ra và mình đang ở đâu. Tuy nhiên, gió như bị ngưng lại. Cơn bão vẫn la hét, gào rú ở trên đầu, nhưng không khí ở chỗ anh đang đứng khá êm. Anh sờ soạng xung quanh. Có một bờ tuyết cao ngang đầu anh và bao kín ba phía quanh anh còn phía kia là một vách đất trần như một đường dốc chạy xuống.
Anh không mất nhiều thời gian để nhận ra mình bước lọt xuống một bờ mương nào đó ở một nơi trên đồng cỏ. Anh đã lăn xuống dưới bờ và tại đây anh đã có một vách đất cứng ở sau lưng và trên đầu giống như một con gấu được che chở ở trong hang. Không bị gió thổi và với chiếc áo choàng bằng da giữ ấm thân thể, anh không bị đông cứng. Thế là anh cuộn mình lại và ngủ vào cũng đã khá mệt rồi.
Anh rất mừng là đã có chiếc áo choàng với chiếc mũ trùm có hai miếng bịt tai và đôi vớ ấm đặc biệt, Caroline.
Khi thức dậy, anh nghe rõ tiếng bão gầm hú nhưng chỉ văng vẳng. Phía trước anh có một lớp tuyết cứng như tráng băng phủ lên chỗ mà hơi nóng của anh làm cho tuyết tan ra. Cơn bão đã lấp đầy cái lỗ mà qua đó anh ngã xuống. Có lẽ tới sáu bộ tuyết dày phủ trên anh nhưng không khí khá tốt. Anh khua động cánh tay, ống chân, ngón tay, ngón chân và sờ nắn tai, mũi để biết chắc mình không bị đông cứng. Anh vẫn còn nghe thấy tiếng bão và thế là anh lại ngủ.
- Bão dài bao lâu, Caroline?
Mẹ nói:
- Ba ngày đêm. Hôm nay là ngày thứ tư.
Lúc đó bố hỏi Mary và Laura:
- Các con có biết hôm nay là ngày gì không?
Mary đoán:
- Chắc là chủ nhật?
Mẹ nói:
- Hôm nay là ngày trước lễ Giáng sinh.
Laura và Mary đã quên khuấy lễ Giáng sinh. Laura hỏi:
- Bố ngủ suốt thời gian đó, hả bố?
Bố đáp:
- Không. Bố đang ngủ thì cơn đói khua bố thức giấc rồi bố lại ngủ tiếp cho tới lúc bố tỉnh dậy trong cơn đói cồn cào. Bố đang mang theo một ít bánh qui để ăn trong dịp Giáng sinh. Bánh nằm trong túi áo choàng. Bố moi một nắm ra khỏi bao và ăn. Bố quơ tay ra ngoài vốc một nắm tuyết và ăn để thay cho nước uống. Sau đó việc bố có thể làm là nằm tại đó và chờ bão dứt.
- Caroline, khó khăn nhất là nghĩ về em với các con với sự biết chắc rằng em sẽ phải đi ra ngoài giữa cơn bão để lo mọi thứ công việc. Nhưng anh biết rõ là anh không thể về nhà khi bão chưa dứt.
Vậy là anh lại chờ một hồi lâu cho tới lúc đói sôi sục trở lại và anh ăn hết luôn số bánh còn lại. Bánh không lớn hơn đầu ngón tay cái của anh, nên mỗi chiếc không vừa nửa miếng và nửa pao bánh đâu có thấm tháp gì.
Rồi anh lại chờ và ngủ. Anh đoán đã qua đêm khác. Mỗi khi choàng thức, anh lắng nghe và có thể nhận ra tiếng. Anh nhận ra như thế do tuyết chất dầy hơn ở phía trên anh, nhưng không khí trong hầm vẫn khá tốt. Máu trong người anh còn giữ được độ nóng để anh không bị đông cứng lại.
Anh cố dỗ giấc ngủ nhưng cơn đói cồn cào cứ đánh thức anh hoài. Cuối cùng anh không thể chợp mắt nổi do quá đói.
Bố nói với Laura và Mary:
- Các con gái, bố đã tự hạn chế và quyết định không làm một điều nhưng sau đó bố lại phải làm. Bố đã lôi chiếc bao giấy ra khỏi túi chiếc áo choàng cũ và ăn sạch số kẹo mua về cho ngày Giáng sinh. Bố rất buồn.
Laura và Mary đều ôm xiết bố. Các cô xiết bố thật chặt và Laura nói:

- Ôi, bố! Con mừng là bố đã làm vậy.
Mary cũng nói:
- Con cũng thế, bố ạ! Con cũng mừng!
Các cô đều mừng thực sự.
Bố nói:
- Yên chí, mình sẽ được mùa lúa mì lớn vào năm tới và các con se không cần chờ đến dịp Giáng sinh năm tới mới có kẹo.
Laura hỏi:
- Dễ chịu không, bố? Bố có cảm thấy khá hơn sau khi ăn một chút như thế không?
Bố nói:
- Tốt lắm, bố cảm thấy khá hơn nhiều. Bố ngủ ngay sau đó và có lẽ bố đã ngủ gần trọn ngày hôm qua và đêm vừa rồi. Đột nhiên, bố choàng thức dậy. Bố không nghe thấy một âm thanh nào.
Bố tự hỏi mình đã bị tuyết vùi quá sâu đến nỗi không thể nghe được tiếng bão hay là bão đã dứt rồi? Bố cố lắng nghe. Bố chỉ nhận thấy một sự yên lặng.
Các con gái, bố bắt đầu làm như một con chim đào ngược lên lớp tuyết. Bố đào bới cực nhanh và chui ra khỏi lỗ hang đó. Bố trườn lên mặt bờ tuyết và các con hình dung nổi lúc đó bố đang ở đâu không?
Bố ở trên bờ suối Plum, ngay phía trên chỗ mà mình bặt bẫy cá, Laura.
Laura nói:
- Trời ơi, con có thể nhìn rõ chỗ đó từ cửa sổ.
Bố nói:
- Đúng. Và bố đã nhìn thấy căn nhà.
Suốt khoảng thời gian dài dặc kinh hoàng đó, bố đã ở rất gần nhà. Ánh đèn bên cửa sổ không đủ sức chiếu sáng qua cơn bão hoặc là bố đã không nhận ra ánh đèn.
Bố nói:
- Mấy ống chân bố tê cóng và giống như bị chuột rút nên bố đứng lên hết sức khó khăn. Nhưng bố đã nhìn thấy nhà và bố lết đi với tất cả sức lực của mình. Bây giờ thì bố đã ở đây.
Bố kết thúc câu chuyện và xiết chặt Laura và Mary.
Sau đó bố bước tới chiếc áo choàng da lấy từ trong túi ra 1 hộp thiếc sáng loáng, dẹp và vuông vức. Bố hỏi:
- Các con có nghĩ ra nổi là bố đã mang về cho các con món gì để ăn trong bữa trưa ngày Giáng sinh không?
Các cô không thể đoán nổi.
Bố nói:
- Sò! Sò tươi, ngon tuyệt! Khi bố mua, chúng đã được ướp đông lạnh cho tới ngày mai, Caroline.
Laura chạm tay vào hộp thiếc và thấy lạnh như băng.
Bố nói:
- Bố đã ăn hết số bánh quy, ăn cả những chiếc kẹo Giáng sinh nhưng rất mừng là bố đã mang được những con sò về nhà.
41. CHIỀU TRƯỚC NGÀY GIÁNG SINH
Bố lo làm sớm các việc thường lệ vào chiều hôm đó và Jack theo bố bén gót. Jack không muốn bố lại rời xa khỏi tầm mắt nó.
Cả hai quay về nhà, lạnh và đầy tuyết. Bố đập chân cho tuyết rơi xuống, treo chiếc áo choàng cũ và mũ lên móc treo gần cửa gian chái. Bố nói:
- Gió lại đang thổi. Trước sáng mai chắc sẽ có một trận bão khác.
Mẹ nói:
- Charles, chỉ cần có anh ở đây thì bao nhiêu bão tới em cũng chẳng quan tâm.
Jack nằm xuống thoải mái và bố hơ ấm bàn tay trên lò bếp. Bố lên tiếng:
- Laura, nếu con mang hộp đàn tới thì bố sẽ đàn cho con một bài.
Laura mang hộp đàn lại cho bố. Bố lên dây đàn, chuốt nhựa lên cây vĩ cầm. Rồi, trong lúc mẹ lo nấu bữa tối, tiếng đàn vào giọng hát của bố tràn ngập căn nhà.
Ô, chàng trai Charley tuyệt hảo

Chàng Charley chải chuốt bảnh bao
Chàng Charley thích hôn con gái
Và chàng hôn khéo biết ngần nào
Chẳng cần chi lúa mì trong hộc
Chẳng cần chi lúa mạch của ai
Cần thứ bột nửa giờ thành bánh
Cho Charley bớt đói bụng thôi!
Giọng hát của bố vui nhộn theo một điệu ca vui nhộn khiến bé Carrie vỗ tay cười và mấy bàn chân Laura nhảy múa.
Lúc đó đàn bỗng đổi điệu và bố bắt đầu hát bài về thung lũng hoa huệ:
Đêm thanh êm ả chơi vơi
Anh trăng nhẹ tỏa bên trời vấn vương
Đồi cao trũng thấp mơ màng…
Bố nhìn xéo mẹ đang bận rộn bên lò bếp trong lúc Mary cùng Laura ngồi nghe và tiếng đàn chuyển thành rộn rã vui tươi hòa theo giọng hát đùa giỡn của bố.
Mary bày chén đĩa
Chén đĩa dàn hết ra
Mary bày chén đĩa
Cả nhà cùng uống trà
- Con sẽ làm gì, bố?
Laura kêu lên trong lúc Mary chạy tới tủ chén lấy chén đĩa ra. Cây đàn và giọng hát của bố vẫn nối theo nhau thấp xuống và lên cao:
Laura lo dọn dẹp
Dọn dẹp tới sạch trơn
Laura dọn sạch hết
Cả nhà cùng lên đường.
Thế là Laura biết rằng Mary lo bày bàn ăn cho bữa tối còn cô lo dọn dẹp sao đó.
Ngoài trời gió đang gào thét lớn hơn và dữ dội hơn. Tuyết quay cuồng tới tấp trên các khung cửa sổ. Nhưng tiếng đàn của bố vẫn vang lên trong căn nhà ấm áp đầy ánh đèn sáng. Chén đĩa khẽ va chạm lanh canh trong lúc Mary bày trên bàn. Bé Carrie tự đung đưa trên chiếc ghế đu và mẹ qua lại nhẹ nhàng giữa bàn ăn và lò bếp. Chính giữa bàn ăn, mẹ đặt một xoong đậu hầm đậm đà và từ lò bành hấp, mẹ lấy ra một ổ bánh mì vàng óng vuông vức. Mùi vị đậm đà của đậu hầm và mùi vị ngọt ngào của bánh nướng quyện vào nhau bay tỏa trong không khí.
Tiếng đàn của bố như đang cười vui và hát:
Ta là thuyền trưởng Jinks vui nhộn
Trên con thuyền Ngựa biển lênh đênh
Ngựa của ta ăn mì ăn đậu
Vẫn thản nhiên vượt qua thác ghềnh
Bởi ta là thuyền trưởng Jinks Ngựa biển
Người dẫn đầu đội ngũ chiến binh.
Laura vỗ nhẹ chiếc đầu mượt lông của Jack, gãi gãi tai của nó. Rồi cả hai bàn tay cô xiết thật nhanh đầu nó. Mọi chuyện đã ổn. Lũ châu chấu đã ra đi và năm tới bố sẽ trúng mùa lúa mì. Ngày mai là ngày Giáng sinh với món sò ninh cho bữa ăn trưa. Không có quà tặng, không có kẹo, nhưng Laura không ao ước một điều gì và cô rất mừng vì những chiếc kẹo Giáng sinh đã giúp bố bình an trở về nhà.
Giọng mẹ vang lại dịu dàng:
- Bữa ăn tối sẵn rồi!
Bố đặt đàn vào hộp, đứng lên đảo mắt nhìn khắp xung quanh. Cặp mắt của bố sáng lên khi nhìn từng người. Bố nói:
- Coi kìa, Caroline! Mắt Laura sáng biết chừng nào!
HẾT TẬP 4