Nhật Ký Của Luna Wong

VÌ SAO LUNA WONG DỊCH TRUYỆN RẤT…

– – 0 – –

Đầu tiên tôi xin nói về tình hình của Bookwaves trước.

Đây là web truyện của tôi, Luna Wong, được mở bao năm rồi(lâu quá không nhớ nữa) lúc đầu là Vọng Thư Uyển, gần đây chuyển sang tên chính thức là Bookwaves.

Koibito đảm nhiệm mỗi bộ Đạo Quân thôi, mà ổng chau chuốt kỹ lưỡng với không có thời gian nên bộ này kéo hơi lâu. Tôi chỉ beta lại những phần cảm thấy chưa hợp lý thôi. Nên có thể nói là Bookwaves do một mình tôi solo mấy năm rồi.

Cũng chính vì thế, tôi không có beta nên nếu tôi chau chuốt truyện cho câu chữ mượt hơn thì tốc độ ra chương sẽ rất lâu. Sau khi cân đo đong đếm giữa tốc độ chậm nhưng chất lượng với tốc độ nhanh mà kém chất lượng hơn thì tôi nghiên về cái sau. 

Vì mới chọn được cái tên ưng ý cho web không lâu, giao diện chức năng sử dụng còn chưa tốt lắm nên tôi chưa quảng cáo rầm rộ. Mà với tình hình hiện tại, quá nhiều web truyện nổi lên, có web thì đi trộm từ nhiều nguồn nên lượng truyện phong phú, có web thì trả phí. Còn các bạn tác giả thì người thích có nhuận bút, có người chê nhuận bút của các web Việt thấp nên làm freelance, người lại thích nhuận bút cao nên trực tiếp chuyển sang làm tác giả web Trung luôn, nên tôi nghĩ Bookwaves cũng khó mà kéo được tác giả, dịch giả.

Tới tầm năm ngoái tôi mới bắt đầu mặt dày đi xin truyện của các tác giả khác về để làm phong phú thêm Bookwaves. Lúc đầu là truyện ngắn, sau này có thêm truyện dài tập. Nhưng lạ ở chỗ, tác giả đăng rất đều mà tôi vừa xin xong họ drop gần hết. Hiện tại chỉ có mỗi bộ Khởi Phong là đang còn viết nhưng tiến độ rất chậm. Có lẽ sau này tôi cũng chẳng dám xin truyện dài nữa đâu, mất công bản thân tôi lẫn độc giả của Bookwaves đang có hứng đọc tự dưng bị drop cụt hứng lắm. Mà Bookwaves lại thành như một cái thùng rác, toàn truyện drop.

Tầm năm nay bắt đầu có thêm vài tác giả vào Bookwaves cùng tôi. Có hai tác giả up được vài chương thì chạy mất. Giờ ngoại trừ tôi ra thì còn hai tác giả nữa. Tôi rất biết ơn và cảm ơn hai bạn rất nhiều vì đã không bỏ rơi tôi cùng Bookwaves để chạy theo những web có thể kiếm tiền khác.

Tiếp đó, các bạn để ý sẽ thấy, các tiểu thuyết, truyện chữ của mỗi quốc gia sẽ có phong vị riêng, dù đã được chuyển ngữ nhưng vẫn giữ được phong vị đó. Không nói tới văn hóa, cách xưng hô được để cập trong truyện chỉ nói tới câu chữ. VD: Truyện âu mỹ dịch giả hay sử dụng “đại loại như, kiểu như, chẳng hạn như…”. Truyện Trung cổ đại thì có dạng “hành tây, tỏi phi các loại”; hoặc lại nói về địa điểm sẽ là “xx huyện, yy tỉnh, zz phủ”; xưng hô cổ đại sẽ có tỷ tỷ, ca ca, lão sư, tiên sinh…. Với truyện Việt thì phủ, huyện, tỉnh tôi sẽ để như thường ngày chúng ta hay nói; cổ đại Việt thì cứ anh chị em thầy cô mà triển thôi. Các đặc trưng này để khi độc giả vừa đọc lướt qua câu văn cũng đã đoán được đó là truyện của nước nào, viết về thể loại cổ đại hay hiện đại.

Tôi là một người thích thể loại cổ đại Trung quốc. Do đó các truyện của tôi chuyển ngữ đa phần vẫn giữ lại văn phong của tác giả và Hán Việt nhiều. Ngay cả thành ngữ thơ văn của họ tôi cũng sẽ không thay đổi. Nếu không, truyện cổ đại Trung khác gì với truyện cổ đại Việt đâu chứ. VD như câu “qua sông dỡ cầu”, “qua cầu rút ván” vậy, dù cũng là nói về việc vong ân phụ nghĩa nhưng nó có tính chất văn hóa bên trong. Văn hóa chỗ nào? Ở chỗ cây cầu. Cầu của VN thời xưa là dạng cầu dùng ván bắt ngang, nên qua cầu xong rút ván là mất luôn cây cầu. Còn cầu của TQ thời xưa là dạng cầu treo, nên họ dùng qua sông dỡ cầu nghĩa là chặt đứt dây làm hỏng cầu luôn chứ ván nhiều quá sao rút nổi. Nên các bạn không hiểu thì cứ tìm cái thuần Việt tương tự để thay, nhưng lại không biết ý nghĩa tập tục văn hóa trong đó cũng bị vô ý thay luôn. Kiểu như weibo của người ta các bạn dịch đổi luôn thành facebook. Có nhiều bạn còn tự ý đổi luôn cả tên của bộ truyện nữa. Cực kỳ thiếu tôn trọng tác giả.

Vì các bạn đọc truyện dịch nên không biết, các truyện cổ đại Trung mà tác giả viết chắc tay luôn sẽ dùng cổ ngữ. Loại cổ ngữ này luôn tồn tại trong tứ thư ngũ kinh, kinh Phật…Nhất là đối với những truyện có yếu tố khoa cử, quan trường. Nên đôi khi tôi dịch luôn để nguyên văn, nếu tìm được dịch nghĩa thì thêm vào không thì thôi, bởi chẳng hiểu nổi luôn.

Do đó tôi cũng muốn giữ lại những nét đặc sắc đó.

Các bạn xem thử mấy bộ truyện Việt xưa (tự dưng tôi quên mất tiêu cái tên rồi) một trang truyện viết thì ít chú giải thì nhiều, vì toàn Hán Việt đó. Đúng là đọc thuần Việt dễ hiểu hơn nhiều, nhưng Hán Việt vẫn là một phần của tiếng Việt mà. Nhất là trong các văn bản, những bài phát biểu, trong Phật pháp,.. Các bạn xem trong truyện hiểu rồi sau này tiếp xúc với những thứ bên trên sẽ không cảm thấy quá khô khan khó nuốt. Mọi người không cần chấp nó là thuần Việt hay Hán Việt bởi đều là tiếng Việt cả.

Với tôi, truyện cũng nhưng món ăn, đầu bếp khác thì vị của món ăn cũng khác. Nếu không hợp khẩu vị thì mọi người có thể không ăn, đừng đứng trước quán hay quay clip la làng lên rằng quán dở này nọ. Có thể nó dở với bạn nhưng lại ngon với người khác. Lời nói không mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.

Tôi bước vào con đường dịch truyện cũng là vì đọc không quen cách xưng hô của một số dịch giả chuyển ngữ cho truyện cổ đại Trung.

Ngoài ra, tôi chọn giữ Hán Việt nhiều thay vì thuần Việt cũng có phần của những nguyên nhân sau đây:

1. Các từ như: ôn nhu là ôn nhuyễn và nhu hòa; chiếu cố là trông nom và chăm sóc; vô pháp = không còn biện pháp nào nữa;…ngắn gọn nhưng nhiều ý nghĩa, không dài dòng lặp từ.

2. Sinh ý nghĩa là buôn bán vì sao tôi vẫn luôn giữ lại chữ sinh ý? Nhưng các bạn không biết rằng, sinh nghĩa là lạ, mà ý nghĩa là mãn ý hài lòng. Sinh ý nghĩa là phục vụ người xa lạ cho đến khi họ hài lòng. Nên với người Hoa, buôn bán không chỉ là làm ăn kiếm tiền mưu sinh nữa mà mang ý nghĩa to lớn hơn.

3. Các độ tuổi như là: hoa giáp, đậu khẩu, cổ lai hi…

4. Các xưng hô: anh nhi, tiểu hài, nữ tử, nam nhân, thiếu phụ, phụ nhân….
Số 3, 4 có thể tìm đọc trong https://bookwaves.com.vn/truyen/tu-lieu-viet-truyen-trung vì tôi có ghi rất rõ, từng loại xưng hô dùng cho dạng độ tuổi nào.

5. Hòa ly = ly hôn trong hòa bình; hưu thê = bỏ vợ. Nhiều bạn dịch hết thành ly hôn là sai hoàn toàn luôn ý. Ly hôn là từ của hiện đại, và bao hàm mọi trường hợp. Cổ đại chỉ có thể hai bên đều đồng thuận hoặc bên nữ bị bỏ mà thôi. Có nhiều truyện Trung hiện nay có thêm hưu phu(bỏ chồng) nhưng cổ đại xác thực không có bỏ chồng. Ở cuối nhà Thanh mới có một vị phi tần bỏ chồng là do tiếp xúc với văn hóa Tây phương mới có.

6. Cự hôn, lui hôn, thối hôn, hối hôn. Cự hôn là cự tuyệt ngay lúc đề nghị đính hôn. Lui hôn, thối hôn, hối hôn là sau khi định thân, một trong hai bên hoặc cả hai bên đổi ý muôn hủy mối hôn sự đó.

7. Xưng hô tướng công là dành cho nhà bình thường khi gọi chồng, phu quân là dành cho người trong nhà quan gọi chồng. Các loại xưng hô đều thể hiện được địa vị, thân phận của người nói và người được xưng, thậm chí còn là thời kỳ thời đại nữa thế nên tôi cũng sẽ không thay đổi những thứ này.

8. Các chữ a, nha, nga, ân… tôi vẫn để vì nó là khẩu âm khi nói chuyện của người TQ. Nếu chỉ vì chuyển ngữ mà bỏ nó đi thì nó thành của VN rồi không còn khẩu vị Trung nữa.

9. Ly, trản, chén. Ly và trản chỉ có người giàu hoặc có địa vị mới dùng, còn chén là những người nhà nông hoặc mấy chỗ như tiêu cục, phỉ ổ. Còn ở VN thì miền Bắc gọi bát trà và uống bằng chén, trong Nam thì gọi ly trà. Mấy cách gọi nhỏ thế thôi mà đã có thể biết được nhân vật trong truyện là người nơi nào, hoặc tác giả là người nơi nào.

10. Đại nhai – đại lộ; nhai = đường; hạng = hẻm; hồ đồng = ngỏ ngách. Đây là từ dùng thời cổ luôn, hiện đại không dùng nữa.

11. 熟人(thục nhân), 认识的人 (nhận thức đích nhân) đều được dịch là người quen nhưng thục nhân là người quen thuộc, còn cái sau là chỉ biết, chỉ quen nhưng không thân thuộc. Nhiều dịch giả gộp chung hết luôn.

12. Ý cười(tiếu ý), hàn ý… mấy chữ này thuộc dạng là nhìn vào cảm thấy được nhưng thực tế mắt lại không nhìn thấy.

13. Tiểu. Chữ này dịch là nhỏ. Nhưng nếu hợp với tên thì phải giữ lại. Ngoài ra còn có một loại nữa là tiểu đại nhân. Ý nói một ông cụ non. Mà cổ đại Trung tự dưng dịch ông cụ non kỳ quá, đôi khi tôi rất phân vâng nên dịch người lớn nhỏ, hay giữ nguyên tiểu đại nhân cho mọi người dễ hiểu.

14. Mấy từ láy như: Manh đát đát, sỏa hề hề, nhuyễn hồ hồ, hung ba ba, cấp hống hống, toái toái niệm, cô linh linh, phiên phiên nhiên…nghe nó hay hay hay nên tôi cũng không muốn đổi.

15. Thơ văn đọc Hán Việt hay hơn, mà dịch thơ khó lắm nên tôi cũng sẽ không dịch ra. Nếu tìm được bản dịch hay thì đưa lên không thì thôi.

16. Sỏa nựu = cô bé ngốc; nha đầu = chỉ những cô gái chưa cập kê cột tóc hình chữ nha; hoàng mao tiểu tử = nhãi ranh, nhóc con; lão đầu tử, lão x đầu = ông lão, ông x nhưng đây gọi theo kiểu dân dã; lão gia tử cũng cùng nghĩa với trên nhưng dành cho tầng lớp cao và trí thức hơn; lão tử = ông đây; lão nương = bà đây;… mấy từ này là từ đặt trưng khi gọi người của từng vùng nên đôi khi tôi giữ nguyên luôn chứ không đổi.

17. Liễm đồng nghĩa với thu nhưng mà thu dùng cho biểu tình lẫn vật, nhưng liễm chỉ dùng cho biểu tình. Thường tôi hay để liễm tiếu ý, liễm đắc ý vì cảm thấy nó nho nhã hơn thu ý cười, thu đắc ý.

18. Bất đồng = khác, vì để tránh lặp từ nên tôi thường dùng bất đồng hơn. VD bất đồng với người khác thay vì khác với người khác; bất đồng là thay cho khác nữa là…

19. Minh bạch, đại bạch đều mang nghĩa rõ ràng nhưng minh bạch là cấp độ 100%, đại bạch là trên 100%.

20. Đọc là ra tiếng. Xem là không ra tiếng. Niệm là đọc từ trong tim, luôn hiện hữu. Cái này bên Phật giáo họ sẽ nói rõ hơn nè. Túm lại là niệm thì chuyên tâm hơn 2 cái trên.

21. Các cách xưng hô người xuất gia trong cửa Phật (đây là của hòa thượng Tịnh Không dạy tôi xem trên tiktok): hòa thượng phổ biến nhất nghĩa là thầy của tôi thực sự dạy tôi mới được gọi là hòa thượng, kiểu như VN gọi là sư thầy vậy đó, nói ngắn gọn lại thì là giáo sư hướng dẫn. Nếu đó là người xuất gia, hoằng pháp lợi danh bên ngoài nhưng chưa từng dạy tôi, tôi không thể gọi họ là hòa thượng được mà phải gọi là pháp sư, là a sà rê(阿闍梨-có nghĩa là muôn hạnh của người đó là tấm gương của tôi, là mô phạm của tôi, nhưng lại chưa từng dạy). (Thầy Pháp Hòa giảng): Trụ trì là người giữ cái chùa đó nhưng không phải là chủ chùa, chùa không có chủ, chỉ có người giữ nơi đó tạm thời mà thôi. Người tu tại nhà gọi là cư sĩ tại gia. Ngoài ra ở trong Tây Du Ký còn gọi trưởng lão nữa. Còn có cách gọi trụ trì là phương trượng.

22. Xem tướng, tính mệnh = coi tướng coi bói. Thường mọi người không hiểu sẽ dịch hết thành coi bói thế nhưng khác nhé. Xem tướng là nhìn mặt, chỉ tay, tướng đi,…để đoán số mạng của một người. Mọi người biết đó, tâm sinh tướng nên đôi lúc không phải người ta xem không đúng mà do tâm tính suy nghĩ thay đổi vận mạng cũng sẽ thay đổi theo. Còn tính mệnh là coi bói, bói bà, bói rùa, bói trà, tử vi…cái này có giả có thật, nhưng chỉ có các thế lực siêu nhiên mới có thể giải thích được, tôi là phàm phu tục tử như mọi người nên không biết hen. Xem tướng giải bằng tự thay đổi; tính mệnh thì dùng bùa bảo bình an. TQ cổ đại, người xem tướng sẽ không tính mệnh vì họ biết nhưng họ không làm, như các bậc thánh hiền, các vị tăng ni đạo sĩ sẽ biết xem. Người tính mệnh sẽ xem luôn tướng; vì trước khi học tính mệnh sẽ phải học xem tướng trước, đây là môn học ở cổ đại nằm trong sách của các bậc thánh hiền, ví dụ như Dịch Kinh. Vì thế người ta thường tôn xưng là tính mệnh tiên sinh. Còn được mời vào cung phụng sự gọi là quốc sư, trong phim hay thây hen. Vậy nên khinh dịch truyện chuyển ngữ tôi sẽ dịch ra rất rõ, hy vọng các bạn hiểu ý tôi, không phải tôi lậm Hán Việt hay lười dịch đâu.

23. Các gọi một nửa kia của thời xưa, tuy cũng cùng ý nghĩa nhưng mỗi thời đại, mỗi loại quan hệ, giai cấp xã hội sẽ khác. VD: Lão bạn – gọi vợ chồng lúc về già ở hiện đại, hoặc người bạn đời nhưng không có kết hôn ở cạnh nhau khi về già; tương hảo – chưa kết hôn nhưng cặp kè như bạn trai bạn gái trong thời dân quốc, dù cho nam hoặc nữ đã kết hôn nhưng người quan hệ thân mật ngoài luồng với họ cũng được gọi như thế;…

24. Vận mệnh số mệnh khác nhau nhưng thường các bạn hay dịch làm một. Vẫn mệnh là việc đã tạo trong đời quá khứ dẫn tới quả báo phải nhận trong đời này. Do mình tạo không liên quan đến người khác, vì thế tự mình có thể sửa bằng cách không tạo ác, chỉ tạo thiện thì vận mệnh sẽ thay đổi. Số Mệnh là sự xác định trạng thái hoàn cảnh trong một giai đoạn diễn ra ở thời điểm nào đó của bản thân con người được đề cập tới.

25. Những lúc họ chơi chữ thì chỉ có dùng Hán Việt mới hiểu được thôi. VD: Đối thực, độc thực. Đối thực là thái giám và cung nữ kết thân. Độc thực là ăn một mình.

26. … còn rất nhiều VD nữa tôi không thể nào liệt kê hết được. Nên nếu trong lúc có chỗ nào mọi người không hiểu cứ cmt hỏi, tôi sẽ giải thích. Có một số cái từng xuất hiện trong truyện cũ đã dịch qua nên tôi sẽ không ghi chú lại nữa. Hiện tại tôi đang cố gắng chỉnh lại phần bình luận sao cho thuận lợi với mọi người nhất. Mọi người chờ tôi nhé, tôi không phải IT nên tất cả đều cần tài chính để chỉnh sửa.

PS: Bạn nào muốn làm tác giả, dịch giả phi lợi nhuận cho Bookwaves thì đăng ký thành viên, sau đó gửi email tới địa chỉ [email protected] để tôi phân quyền là được.

Trước đó các bạn vui lòng đọc kỹ 2 link dưới đây, tránh không được duyệt truyện hoặc del add nhé.

https://bookwaves.com.vn/truyen/nhat-ky/noi-quy-thanh-vien-tac-gia-dich-gia/reading/

https://bookwaves.com.vn/truyen/nhat-ky/cac-the-loai-truyen-duoc-ap-dung-trong-bookwaves/reading/

Còn độc giả thì chỉ cần đăng ký thành viên thôi, để có thể thoải mái tương tác với tác giả, dịch giả và các độc giả khác, đồng thời có thể theo dõi truyện bạn đang đọc, tránh bỏ sót kho có bão chương.