Quan Cư Nhất Phẩm

Đào Ngu Thần chỉ nói một câu:
- Bại bởi người khác, ta không cam lòng.
Liền bảo đề học đại nhân bỏ đi ý nghĩ xấu.

Đến buổi chiều ngày kế, có sai dịch của nha môn đề học đến bến tàu chỗ ở của đồng sinh mỗi phủ, trong lữ quán dán bảng danh sách đỗ đợt thi viện. Các khảo sinh chen chúc nhau, bắt đầu tìm bảng của phủ mình chung quanh, nhưng lần này tâm tình của đại đa số mọi người khi nhìn bảng vẫn khá thoải mái.

Bởi vì trong chế độ khảo thí lưỡng tầng tam cực 'huyện phủ viện', 'hương hội điện' tại Đại Minh triều, hai cấp trước 'huyện phủ' và 'hương hội' chỉ dùng để sàng lọc khảo sinh, mà một cấp 'thi viện' cuối cùng và 'thi đình' thì sắp xếp để định thứ tự, quyết định phân phối là mục đích. . . Điểm này thể hiện càng rõ ràng tại trên thi đình, thường chỉ cần trúng thi hội, chỉ cần đừng để đầu óc choáng váng phạm vào thánh húy, can phạm long nhan, thì dù gì cũng kiếm được 'kim bảng đề danh'.

Thi viện và thi đình có tính chất tương tự, cũng là vì để phân chia khảo sinh có thể bộc lộ tài năng trước cuộc thi, quyết định họ tiến vào Phủ học đọc sách, hay là vào Huyện học đọc sách. Nhưng thi viện vẫn không thoải mái bằng thi đình, bởi vì nó cũng có tỉ lệ đào thải nhất định. Tổng thể đại khái có bảy thành trúng tuyển, tuy nhiên bởi vì trình độ dạy học của mỗi phủ huyện không như nhau, cho nên có phủ huyện tám phần thậm chí càng nhiều khảo sinh được đề bảng, có phủ huyện chỉ có năm đến sáu thành.

Nhưng tổng thể mà nói, so với sự tàn khốc của thi huyện 10 chọi 1, thi phủ 15 chọi 1, cuộc thi này không thể nghi ngờ giống như là thiên đường vậy.

~~

Thẩm Mặc còn chưa kịp xem, đã có mấy khảo sinh Hội Kê chạy tới, thở dài vui cười nói với y:
- Chúc mừng sư huynh, đã trở thành tiểu tam nguyên đầu tiên của phủ ta vài chục năm qua.

Thẩm Mặc nhìn Đào Ngu Thần đang từ xa chậm rãi đi tới, thấy hắn mỉm cười gật đầu với mình, rốt cuộc nhoẻn miệng cười như trút được gánh nặng, rồi chắp tay với chư vị đồng niên vây quanh chúc mừng.

Lúc này người càng tụ càng nhiều, thành Thiệu Hưng tới 170 khảo sinh, hầu như đều vây quanh bên người y, đều thật tình thực lòng chúc mừng Thẩm Mặc -- có thể tại học vấn và thái độ làm người thuyết phục được họ, thật sự là còn khó hơn lên trời.

Nhưng Thẩm Mặc đã làm được, y đã trở thành nhân vật đứng đầu 'việc nhân đức không nhường ai' của đám sĩ tử Thiệu Hưng.

Nói cho đúng thì lẽ ra cần phải phát bao đỏ, nhưng trong túi Thẩm Mặc đã trống trơn, chỉ có thể xấu hổ cười nói:
- Đợi sau này trở về ta sẽ mời mọi người đi uống rượu ở tửu lâu tốt nhất.

Mọi người cũng biết y đã đóng góp hết tiền rồi, tự nhiên đều lý giải. Có khảo sinh nhà giàu cao giọng nói:
- Chúng tôi nên mời sư huynh mới phải!

Lập tức có rất nhiều người phụ họa:
- Đúng! Đúng! Nếu không có nghĩa cử của sư huynh, hai huyện chúng ta khẳng định thi không được tốt như vậy.

Thẩm Mặc lúc này mới nhớ hỏi:
- Hai huyện chúng ta tổng cộng thi đỗ bao nhiêu?

- Trong 100 người xếp đầu cả phủ, hai huyện chúng ta đã chiếm 63!
Các khảo sinh kích động không ngớt nói:
- Thành tích này không tiền khoáng hậu a!

Thẩm Mặc vừa nghe cũng kích động, thanh âm có vẻ kịch liệt:
- Nhiều thế? Vậy chẳng phải cơ bản đều đã vượt qua rồi?

- Đúng vậy, phủ học có 100 danh ngạch, chúng ta đã chiếm 63.
Các khảo sinh vô cùng phấn khởi nói:
- Hơn nữa mỗi Huyện học chọn ra thêm 50, tổng cộng vượt qua là 163!

Tỉ lệ trúng tuyển cao như thế, quả thực chưa từng xuất hiện qua, ngoại trừ thực lực mạnh của khảo sinh hai huyện, cũng có quan hệ rất lớn đến việc họ tiến vào trường thi sớm.

Bởi vì phủ Thiệu Hưng được xếp vào trường thi cuối cùng, nếu đi vào theo từng bước, nhất định hết thảy đều sẽ vô duyên với lều thi. Đây chính là tháng sáu đó, nếu như không có lều thi để che bóng râm, trực tiếp ngồi dưới ánh mặt trời, phỏng chừng có thể bị cảm nắng, sẽ phải cách khá xa với việc thi đỗ.

Thẩm Mặc cũng cực kỳ vui mừng, cùng mọi người cười to một lúc, hai tay khẽ giơ lên cao, đám người liền an tĩnh lại, nghe y cất cao giọng nói:
- Đợi sau khi trở về, chúng ta sẽ liên danh dâng một bức thư, xin đề học đại nhân phá lệ khai ân, ghi danh cả bảy vị đồng niên còn lại. Quân tử hữu thành nhân chi mỹ*. Chắc hẳn đề học đại nhân sẽ rất vui lòng thành toàn cho đoạn giai thoại này.

*Luận ngữ: người quân tử giúp người ta làm việc tốt.

Mọi người đều trầm trồ khen ngợi, vừa hú vừa nhảy nhót, miễn bàn có bao nhiêu hăng hái, dẫn đến người xung quanh đều ghé mắt nhìn. . . hoặc nói là ước ao.

~~

Nếu đã có thành tích, mọi người quyết định lập tức rời khỏi địa phương quỷ quái này. . . Hành trình Hàng Châu lần này phải nói bị đối đãi như tù nhân, làm cho các khảo sinh giảm đi sự hảo cảm đối với nhân gian thiên đường vốn trông mong đã lâu.

Nhưng thuyền gia vừa muốn rút ván thuyền lại, có một chiếc xe ngựa của nha môn đề học chạy tới bến tàu, quan sai trên xe lớn tiếng nói:
- Đề học đại nhân cho mời ngũ khôi của mỗi phủ có mặt tại Trâm Hoa yến!

Thẩm Mặc và Đào Ngu Thần đành phải rời thuyền, mọi người nói:
- Chúng ta chờ hai ngươi.

Hai người Thẩm Mặc nhỏ giọng thương lượng một chút, rồi cười nói:
- Không cần đâu, còn không biết lúc nào mới về, chúng tôi ngồi thuyền khách về được rồi.

Mọi người vừa nghĩ thấy cũng phải, lại dặn hai người họ chú ý an toàn, rồi lưu luyến chia tay.

Thẩm Mặc và Đào Ngu Thần đứng trên bến tàu, nhìn con thuyền dần dần đi xa, cùng mấy con chim biển đang bay theo phía sau thuyền, Thẩm Mặc đột nhiên nhỏ nhẹ nói:
- Thật không dễ gì. . .

Đào Ngu Thần tràn đầy cảm xúc gật đầu, trầm giọng nói:
- Gian khổ học tập vài chục năm, khảo thí khắc nghiệt gần nửa năm, trong hai ba trăm người mới có thể thi đỗ một người. Quả thực không dễ gì!

Thẩm Mặc đầu tiên là sửng sốt, sau đó mới thản nhiên cười nói:
- Đúng vậy.
Kỳ thực điều y cảm khái lại càng sâu hơn một tầng --y từ trong sự không dễ dàng của tú tài, liền nghĩ tới phụ thân của mình. . .

Vốn theo Thẩm Mặc thấy, nhân sinh của cha quả thực đã cực kỳ thất bại, nhiều lần thi không đỗ, gia sản bại sạch, vợ bị bệnh không có tiền trị, cả căn nhà cũng bị người ta chiếm, khi con trai bị thương, ngay cả căn nhà ở cũng không ra gì, nếu không phải gặp được Ân tiểu thư, con trai chắc cũng chả còn mạng. Sau đó ăn nhờ ở đậu không nói, bán chữ trên phố cũng bị người ta đánh suýt nữa thành người không thể tự sinh hoạt.

Tất cả tất cả những điều này Thẩm Mặc đều nhìn thấy hết, mặc dù chưa bao giờ nói ra, nhưng trong lòng luôn mơ hồ có chút coi thường đối với cha mình. Mặc dù y che giấu rất tốt, nhưng có thể thấy được chút manh mối từ biểu hiện hàng ngày của y. . . Đầu tiên khi hai cha con đơn độc ở chung, từ trước đến nay y không dùng từ ngữ tôn kính mà lấy phương thức của bằng hữu để đối đãi, như vậy mặc dù thân mật nhưng mất đi sự tôn kính. Phải biết rằng khi y đối đãi với ngoại nhân đều lễ nghĩa cung kính, từ trước đến nay có tiếng về 'khiêm khiêm quân tử'. Vì sao khi đối đãi với phụ thân của mình lại chưa bao giờ khiêm tốn chứ? Đây là tư tưởng khinh thị đang tác quái.

Càng rõ ràng hơn là, y kiểm soát cha quá chặt, một bước nào nên đi như thế nào, đều phải dựa theo sự lo liệu của y mà làm, nếu như không theo, y cũng sẽ buộc ông làm theo. Có thể nói quan hệ giữa hai cha con y hoàn toàn đảo ngược, con trai cường thế phụ thân nhược thế, cho nên vừa nghe đến loại sự tình đó, y liền nổi trận lôi đình, rõ ràng là ngại ông cùng với người vợ kế tuổi tác kém quá lớn, trên thực tế còn không bằng nói là giận ông tự chủ trương, thoát ly khỏi sự khống chế của mình.

~~

Nếu như Thẩm Hạ thực sự là người thất bại rõ đầu rõ đuôi, vậy đáng đời chịu như thế. Nhưng khi Thẩm Mặc tự mình trải qua một lần đồng sinh đi thi, sau khi biết tỉ lệ đào thải trong đó tàn khốc cỡ nào, y mới đột nhiên phát hiện, có thể trở thành một tú tài, đó là thành công rất lớn của đời người! Chí ít chứng minh ngươi mạnh hơn 90% đồng sinh của toàn phủ rồi!

Người trong hơn 5000 khảo sinh có thể thi vào 300 người, đâu thể nói là người thất bại chứ? Sở dĩ nhân sinh khốn đốn, chẳng qua là khoa cử quá khắc nghiệt, Chiết Giang thi hương quá khắc nghiệt mà thôi.

Khi thấy được vẻ hăng hái của những người đồng niên, Thẩm Mặc phảng phất thấy được 20 năm trước, Thẩm Hạ cũng là một thành viên trong đó, thoả thuê mãn nguyện bước trên chuyến tàu về thôn, quay đầu lại liếc nhìn Hàng Châu một lần, dùng thanh âm còn trẻ hết sức lông bông hô lớn một tiếng: Ngày ta trở lại nhất định phải đậu quế bảng!

*Quế bảng: Thi hương yết bảng vào tháng 9, ngay mùa hoa quế nở nên gọi là Quế bảng, còn gọi Ất bảng.

Có từng trải kiêu ngạo như vậy, lại ở vào một xã hội luân thường 'quân vi thần cương, phụ vi tử cương', có thể nghĩ sự điên đảo của loại quan hệ phụ tử này, và sẽ mang đến áp lực lớn thế nào cho cha. Nhưng mà Thẩm Hạ cho tới bây giờ không biểu hiện ra ngoài -- bởi vì ông biết con trai mạnh hơn ông, con trai là vì tốt cho ông. Ở thời điểm bị số mệnh ngang trái giày vò sắp sống không nổi, con trai chính là cọng rơm đã cứu mạng ông.

Thẩm Mặc rốt cuộc cảm nhận được, phụ thân nhất định rất đau đớn, bởi vì trước mặt con trai, ông đã đánh mất một thứ gọi là 'tôn nghiêm', cho dù lên làm người đứng thứ ba trong huyện, ông vẫn không được chấp nhận trước mặt con trai. . . Cảm kích và thống khổ dây dưa, chắc hẳn trong lòng lão đầu rất khát vọng được giải thoát.

Đáy lòng đóng băng của Thẩm Mặc đột nhiên được hơi giãn ra, hình như y đã hơi lý giải nguyên nhân mà phụ thân vội vã tái giá rồi -- là muốn từ địa phương khác tìm về sự tôn nghiêm của mình, do đó thoát khỏi loại trạng thái quấn quýt có địa vị không tôn nghiêm, có hạnh phúc không vui sướng như hiện nay.

Thở dài một hơi xa xăm, y lẩm bẩm:
- Đổi lại một lập trường suy nghĩ khác, kỳ thực lão đầu cũng không đáng giận như vậy.

- Ai đáng giận?
Đào Ngu Thần thấy y đờ ra một lúc lâu, rốt cuộc nhịn không được lên tiếng hỏi.

- Ai thì hỏi làm gì.
Thẩm Mặc lườm hắn một cái, rồi thong thả bước đi.

Đào Ngu Thần đuổi theo, cười nói:
- Đợi cơm nước xong, chúng ta đi Tây Hồ chơi đi?

Thẩm Mặc lắc đầu:
- Ta muốn nhanh chóng được về nhà, có hơi nhớ nhà rồi.

Đào Ngu Thần trừng mắt nói:
- Ta vẫn luôn cho rằng tâm của ngươi rất lớn chứ.

- Tâm có lớn, bên trong đều chứa một cái nhà.
Thẩm Mặc lại lườm hắn một cái, lại bước nhanh đi trước một đoạn.

Nhìn bóng lưng tiên khí mười phần của y, Đào Ngu Thần lắc đầu cười:
- Gần đây người này có biến hóa lớn thật.

~~

Điều khiến Đào Ngu Thần hô to may mắn chính là Trâm Hoa yến của đề học đại nhân được bày trên một chiếc du thuyền Tây hồ, trên boong tàu rộng rãi đặt mười cái bàn, cùng một số trí sĩ lão tiến sĩ của vùng này đang ngồi.