Quan Vận

Sau khi Quan Doãn trải qua trăm cay nghìn đắng, qua ải chém tướng, đang trò chuyện vui vẻ với Kim Toàn Đạo, ngâm thơ thi đối, khi hắn đã liên tiếp qua được bao nhiêu khảo nghiệm khó khăn, dường như đã nhìn thấy ánh sáng thắng lợi trước mắt, thì Kim Toàn Đạo lại tạt nước lạnh vào đầu hắn, bắn Quan Doãn một phát xuyên tim.
Thượng phẩm vô hàn môn, hạ phẩm vô sĩ tộc! (Quý tộc không kẻ bần hàn, kẻ nghèo chẳng làm nên chuyện!) Chẳng khác nào đã tuyên bố rõ ràng với Quan Doãn rằng, tuy Quan Doãn có tài học, rất được lòng của Kim Toàn Đạo, lại là thư ký số 1 Thành ủy trẻ tuổi nhất, nhưng hắn vẫn không thể vượt qua được khoảng cách cực lớn giữa thế gia và người bình thường, hắn không thể thay đổi xuất thân nghèo khó của mình được.
Xuất thân con người đã được định từ khi sinh ra, cả cuộc đời này không thể thay đổi, đúng là sự thật bất đắc dĩ nhất trong đời người. Từ lúc Tào Phi chế định ra chín bậc, sau khi truyền đến đời Tây Tấn, trở thành công cụ cầm quyền của những nhà quý tộc. Lúc ấy, tiêu chuẩn lựa chọn nhân tài không phải dựa vào cuộc thi làm tiêu chuẩn, mà do người cầm quyền chỉ định, theo đó mới tổng hợp tiến hành đánh giá trên hai phương diện tài và đức.
Dòng dõi cùng tài đức là hai tiêu chuẩn lớn được đặt song song nhau, có thể thấy được, xuất thân đúng là điểm quan trọng, chiếm hơn phân nửa nhân tố đánh giá con người.
Trên thực tế, đánh giá tài đức của một người cũng không có tiêu chuẩn cố định nào, mà vì người đánh giá đều xuất thân từ thế gia, thế phiệt, đương nhiên sẽ nghiêng về những người được đề cử có xuất thân sĩ tộc. Chín bậc đó dần dần trở thành công cụ đào tạo và mở rộng quyền lực cho chính mình của các thế gia. Từ Ngụy Tấn cho đến khi có được khoa cử của thời Tùy Đường, đã tồn tại hơn bốn trăm năm.
Cũng chính là khi chia ra chín bậc như thế, mới đúng là thời kỳ cường thịnh nhất của thế phiệt và thế gia Trung quốc. Thượng phẩm vô hàn môn, hạ phẩm vô sĩ tộc, luôn là vấn đề xuất thân của các hàn sĩ ngày xưa, cuối cùng cũng không thay đổi được vận mệnh bi thảm của mình. Còn những học sinh xuất thân quý tộc, bình thường đã được đánh giá là thượng phẩm, do đó được kế thừa đời đời. Từ đó có thể đảm bảo được vị trí thống trị của thế phiệt và thế gia.
Trong lịch sử, có những thế gia được truyền đến hơn sáu bảy trăm năm.
Thời kỳ cuối triều Đường, thì thế gia bắt đầu suy sụp, cho đến triều Tống thì dần dần tuyệt tích, đến đời dân quốc cuối đời Thanh mới có khuynh hướng sống lại. Tuy trên truyền thông chưa bao giờ có tin tức gì về thế gia hay gia tộc, nhưng không thể nghi ngờ, trải qua mấy thập niên tích lũy tư bản nguyên thủy, sau khi những người tài giỏi nắm giữ phần lớn chính trị và tài nguyên kinh tế, thế gia lại bắt đầu hình thành lần nữa.
Trong xã hội hiện thực cụ thể, trong một đơn vị cá thể, ví dụ như hệ thống bưu chính, người ngoài rất khó bước vào, chỉ có thể là người nhà, con cháu và bà con thân thuộc mới có thể trở thành nhân viên chính thức. Đó chính là hình thức thế gia sơ khởi. Đương nhiên, nghĩa rộng của thế gia, cũng không phải ý nghĩa thế gia thật sự.
Trên thực tế, Lý Vĩnh Xương ở huyện Khổng chính là đang hình thành một thế gia. Mặc dù lấy năng lực và sức ảnh hưởng của gã, thì gọi thế gia là đề cao gã quá, nhưng nói một cách nghiêm túc, quá trình từng bước lớn mạnh của Lý Vĩnh Xương ở huyện Khổng cũng chính là quá trình các thế gia dần dần hình thành.
Lại nói cụ thể ba dòng họ lớn ở Hoàng Lương, đó lại càng gần với ý nghĩa thế gia hơn, chỉ là hơn rời rạc so với nghĩa rộng của thế gia mà thôi. Nếu điều kiện cho phép, cơ hội đưa tới, không loại trừ khả năng ba dòng họ lớn này tiến thêm một bước hình thành thế gia.
Quan Doãn không bài xích thế gia, bất kỳ tập đoàn lợi ích nào được hình thành đều có nguyên nhân lịch sử và nhân tố xã hội không thể chống lại, chỉ có đối mặt mới là con đường đúng đắn. Nhưng dù sao hiện tại cũng không phải thời cổ đại, vẫn có thể thi được cao đẳng, vẫn còn nhiều cơ hội để có thể thay đổi được vận mạng con người. Hắn chỉ là một thông tín viên của Chủ tịch huyện, một bước lên mây, bước vào trung tâm quyền lực của Thành ủy. Thượng phẩm vô hàn môn, hạ phẩm vô sĩ tộc không phải là một quy tắc có thể áp dụng được trong xã hội hiện nay.

Quan Doãn cầm chữ mà Kim Toàn Đạo tặng, hơi sững sờ một lúc. Hắn quả thật đã bị đả kích không nhẹ, trong nháy mắt còn có cảm giác giận dữ. Nói tài học, hắn có thể đàm đạo với Kim Toàn Đạo, nói lý lịch kinh nghiệm, hắn sau khi tốt nghiệp đại học được một năm, đã là thư ký số 1 Thành ủy trẻ tuổi nhất, ngoại trừ không phải xuất thân từ con cháu quý tộc, nhưng nhân phẩm, tướng mạo, và tài năng đều không kém điều gì. Kim Toàn Đạo dựa vào đâu mà nói hắn hạ phẩm vô sĩ tộc?
Dựa vào điều gì nói hắn không thể sáng lập được một thế gia siêu việt như Kim gia?
Chẳng lẽ tổ tiên Kim gia được kế thừa từ thế gia tám hay mười đời trước sao?
Dưới sự xúc động và phẫn nộ nhất thời, Quan Doãn đột nhiên cười thành tiếng:
-Chữ bác Kim thật đẹp, thiết họa ngân câu, nét rất đẹp, có thể nói là đại gia thư pháp. Chỉ tiếc…
Quan Doãn vừa nói ra lời này, cả đám người đều sợ hãi. Dám chỉ ngay mặt bảo thư pháp của Kim Toàn Đạo còn thiếu sót, ngoài chuyện phạm thượng, lại còn đang đến Kim gia cầu hôn. Quan Doãn mắc bệnh ngốc à? Hay đã uống quá nhiều rồi?
Quan Doãn không ngốc, cũng không uống nhiều, hắn cố ý như vậy.
Kim Toàn Đạo vẫn bình thản:
-Có gì đáng tiếc?
Vẻ mặt ông không thay đổi, thản nhiên như thường.
-Chỉ tiếc là hơi tục khí, thiếu đi ý phóng khoáng xuất trần. Nếu bớt đi chút ít ràng buộc, thêm vài phần tâm ý tự nhiên, mới có thể đạt được cảnh giới cao nhất.

Lời bình của Quan Doãn không phải về thư pháp, mà là về việc phân biệt giai cấp của Kim Toàn Đạo.
Kim Toàn Đạo cười ha ha:
-Chú hai, chú ba, các chú thấy Quan Doãn có nhìn đúng không?
Có lẽ Kim Toàn Đạo bị Quan Doãn nói ngay mặt vẫn chưa đủ, nên không chút phiền muộn, còn thoải mái cười to, đúng là người có lòng bao dung. Nhưng lòng bao dung của ông có được nhờ vào sự tự tin mạnh mẽ và sự nắm chắc vận mạng người khác trong tay, là độ lượng, nhưng chưa chắc là độ lượng khoan dung.
Kim Toàn Đức và Kim Toàn Kinh nhìn qua, lập tức biến sắc, đưa mắt nhìn nhau, trao đổi bằng ánh mắt, chợt hiểu vì sao Quan Doãn lại bi phẫn như vậy. Hóa ra Kim Toàn Đạo mượn việc tặng chữ đưa ra lập trường phản đối việc cầu hôn của Quan Doãn.
Kim Nhất Giai và Tề Ngang Dương lần lượt bước lên phía trước vừa nhìn thấy, cũng đều biến sắc. Trong nháy mắt, mắt Kim Nhất Giai đã đong đầy nước mắt, vô cùng đau đớn nhìn thẳng Kim Toàn Đạo, phẫn nộ, không cam lòng cùng uất ức trong lòng đều tuôn ra, không kìm nổi, phải cất tiếng chất vấn:
-Cha, vì sao?
Kim Toàn Đạo cũng không tránh né câu hỏi của Kim Nhất Giai, thản nhiên trả lời:
-Không vì sao cả, vấn đề nguyên tắc, không có lối để linh hoạt.
Tề Ngang Dương cười ha hả, giọng cười đầy vẻ thê lương:

-Chữ của bác Kim thật đẹp! Chữ đẹp! Chữ đẹp nhưng đáng tiếc ý nghĩa lại không hay. Chữ đẹp nhưng khí độ không lớn. Thoạt nhìn, thư pháp đại khai đại hợp, muôn hình vạn trạng, nhưng kết hợp chữ với ý, lại lập tức rơi xuống thấp kém. Đáng tiếc, thật sự là đáng tiếc.
Lời nói của Tề Ngang Dương đầy châm chọc, khiêu khích, lại trực tiếp và sắc bén hơn Quan Doãn. Kim Toàn Đức tuy có hơi tiếc nuối, cho rằng Quan Doãn là một chàng thanh niên tài hoa, nhưng dù sao ông ta cũng là người Kim gia, không thể để người ngoài chỉ trích anh cả được, không khỏi nghiêm mặt lại:
-Ngang Dương, nói quá rồi đó.
Kim Toàn Kinh muốn nói gì nhưng lại nhịn xuống, chỉ nhìn Quan Doãn đầy ý tứ. Trực giác nói cho ông ta biết, Quan Doãn nhất định không chịu để yên đâu.
Kim Toàn Đạo ngược lại lại phẩy phẩy tay, ra vẻ rộng lượng nói:
-Chú hai không cần trách cứ những người trẻ tuổi. Những người trẻ tuổi phải có tinh thần phấn chấn và khiêu chiến. Nếu Quan Doãn và Ngang Dương đều cho rằng chữ của anh không được hoàn mỹ, anh cũng muốn nhìn qua thư pháp của hai chàng trai này, tham khảo một chút cũng hay.
Tề Ngang Dương khoát tay nói:
-Cháu sẽ không bêu xấu đâu. Em Quan, tiến lên!
Quan Doãn bỗng nhiên hào khí ngất trời. Bao nhiêu sự bất bình, phẫn uất không chịu nổi, võ tướng chết trên lưng ngựa, văn nhân múa bút như múa đao:
-Giấy mực nào!
Kim Nhất Giai bước tới, cố nén nước mắt lại, tựa sát vào Quan Doãn, kéo tay áo mài mực. Cô thấp hơn Quan Doãn một chút, vì đứng gần Quan Doãn quá nên trông cô có vẻ như tựa hẳn vào ngực Quan Doãn.
Quan Doãn đứng ngẩng cao đầu, ánh mắt kiên định, vẻ mặt kiên nghị. Kim Nhất Giai cúi đầu rất xinh đẹp, cổ trắng như tuyết, mặt trắng như ngọc. Hai người đứng cùng nhau, đúng là đôi tình nhân do trời đất tạo thành.
Ngay cả Kim Toàn Đức và Kim Toàn Kinh nhìn thấy cũng hơi bất đắc dĩ lắc đầu. Hai người đưa mắt nhìn nhau, tâm trạng rối bời. Tính cách của Kim Toàn Đạo rất mạnh mẽ, chuyện đã quyết định sẽ không dễ dàng thay đổi. Vốn tưởng rằng lúc nãy ông trò chuyện với Quan Doãn rất vui vẻ, cho rằng anh cả đã thích Quan Doãn. Không ngờ anh cả cầm được thì buông được, một con ngựa cuối cùng cũng chỉ là một con ngựa, tuyệt đối không vì tình cảm cá nhân mà vứt bỏ nguyên tắc.

Nếu đã thượng phẩm vô hàn môn, hạ phẩm vô sĩ tộc, hôm nay gặp cả đây, những người hiểu rõ Kim Toàn Đạo như Kim Toàn Đức và Kim Toàn Kinh đều biết rằng, Quan Doãn đến Kim gia cầu hôn, tám phần là gặp thất bại. Cũng không biết Quan Doãn còn lời gì muốn viết. Dù cho thư pháp của hắn hay thế nào, e là cũng khó lay chuyển được quyết định của Kim Toàn Đạo.
Trong chốc lát, Kim Nhất Giai đã mài mực xong. Cô lui ra phía sau một bước nhường không gian cho Quan Doãn múa bút. Khi Quan Doãn di chuyển, cô khẽ nói một câu:
-Quan Doãn, em vĩnh viễn chỉ thuộc về anh, trời cao chứng giám, cả đời này không thay đổi.
Khó nhất là phải nợ ân tình của mỹ nhân. Nếu lúc trước Hạ Lai chỉ dũng cảm và kiên cường bằng một nửa Kim Nhất Giai, nếu khi tốt nghiệp, Hạ Lai cho hắn một lời thề nửa bước không rời, những ngày ở huyện Khổng của hắn cũng sẽ vui vẻ và ấm áp hơn. Nếu Hạ Lai có gan không vâng lời Lý Ngọc Hoan và Hạ Đức Trường, cô cũng không cần u sầu một mình tha hương.
Nhưng dù là mỹ nhân Hạ Lai mềm yếu không thoát ra được, hay mỹ nhân Kim Nhất Giai thương yêu nặng nợ, có dũng khí xem sinh mệnh như lông hồng, đều là những người khiến Quan Doãn cả đời này không thể nào quên.
Mỹ nhân tặng mình một con dao, sao lại báo đáp bằng một cành quỳnh giao? Trong lòng Quan Doãn nhất thời dậy sóng, mang tất cả sự nuối tiếc Hạ Lai, yêu thương Kim Nhất Giai cùng nỗi niềm trăn trở dồn vào bút pháp. Hắn hạ bút như có thần giúp sức, ý tứ như vó ngựa tung hoành, trải qua những đau thương và nặng nề, nét chữ cứng cáp dần hiện ra: Quyền quý thế tập võng thế, bình dân luân hồi chuyển thế. Vương hầu cổ kim an tại, thế gia ninh hữu chủng hồ?
Viết xong, Quan Doãn cười ha hả, vung tay ném bút lông, cúi người thật sâu với Kim Toàn Đạo, Kim Toàn Đức và Kim Toàn Kinh:
-Cảm tạ đã hậu đãi. Non xanh còn đó, nước biếc còn đây, sau này sẽ gặp lại. Xin cáo từ.
Nói xong, Quan Doãn phẩy tay bước đi, dứt khoát, kiên quyết, không có chút lưu luyến, không có chút tiếc nuối, tự nhiên, phóng khoáng, không kiềm chế được, rất cao ngạo.
Kim Toàn Đạo nhất thời sợ ngây người, không ngờ Quan Doãn lại có thể tự nhiên phóng khoáng như thế, cầm lên được thì buông xuống được. Ông vội vàng bước tới trước một bước, cầm lấy bức tranh chữ Quan Doãn vừa viết, thấy nét bút như đao, bút phong như gió, chữ viết phóng khoáng xuất trần, ý chữ đập vào mặt, như gió lạnh thấu xương, rồi đột nhiên hiểu ra, ông há hốc cả mồm.

Quan Vận

Chương 305: Thế gia ninh hữu chủng hồ

Truyện đánh dấu

Truyện đang đọc