Quo Vadis

Lính cấm vệ vây kín các khu rừng mọc quanh hồ Agryppa, ngăn không cho những đám người đông nườm nượp quấy rầy hoàng đế cùng các vị khách khứa của ngài, bởi người ta đồn rằng tất thảy những ai đáng được gọi là giàu có, thông minh hay xinh đẹp của Roma đều có mặt tại bữa tiệc này, bữa tiệc không tiền khoáng hậu trong lịch sử thành bang.

Tygelinux muốn tạ ơn hoàng đế đã hoãn đi Akhai, đồng thời muốn vượt qua đầu tất cả những người từ trước đến nay đã từng tiếp Nerô, y muốn chứng minh cho hoàng đế thấy rằng không có kẻ nào biết cách làm cho hoàng đế vui sướng như y. Nhằm mục đích ấy, ngay trong lúc đang cùng hoàng đế chơi bời ở Neapolix, rồi sau đó Beneventơ, y đã tiến hành chuẩn bị và gửi đi các mệnh lệnh đòi hỏi người ta phải mang từ các xứ sở xa xôi hẻo lánh nhất của thế giới tất cả các thứ từ lông thú, chim chóc, các loài cá hiếm, các loài cây quý, không kể các đồ dùng quý giá và lụa là gấm vóc sẽ dùng để trang hoàng cho bữa tiệc này. Thu nhập của hàng tỉnh chỉ đủ thỏa mãn những ý muốn ngông cuồng, song vị sủng thần nhiều thế lực này không thèm biết đến điều ấy. Thế lực của y mỗi ngày một lớn. Đối với Nerô, có thể Tegelinux chưa phải là kẻ đáng yêu hơn những người khác, nhưng càng ngày hắn càng trở nên cần thiết hơn. Ông Petronius hơn hẳn hắn về dung mạo, trí lực, khiếu hài hước và ông biết cách làm hoàng đế vui lòng trong khi trò chuyện, song không may cho ông, trong những lĩnh vực đó ông cũng hơn hẳn cả hoàng đế nữa, điều đó khiến cho ngài nổi lòng ghen tỵ. Trong mọi chuyện, ông lại không chịu cam tâm làm một công cụ ngoan ngoãn. Hoàng đế e sợ ý kiến của ông trong việc bàn định về thẩm mỹ. Với Tegelinux, hoàng đế không bao giờ cảm thấy cần giữ ý gì cả. Chỉ riêng tên gọi arbiter elegantiarum mà người ta tặng cho ông Petronius cũng đã động chạm đến lòng tự ái của Nerô, bởi vì, liệu có kẻ nào khác, nếu không phải chính hoàng đế, có quyền mang cái tên ấy? Tuy nhiên, Tygelinux cũng đủ thông minh để hiểu được những sự khiếm khuyết của mình và thấy rằng không thể chọi nổi với ông Petronius. Lukan hay những người khác trội hơn về sắc diện, về tài năng hay học vấn, hắn bèn quyết định làm họ lu mờ bằng tính nhu thuận trong phục dịch của mình mà trước hết, bằng sự xa hoa đến nỗi trí tưởng tượng của chính Nerô cũng phải sửng sốt.

Vì vậy, hắn truyền cho bầy tiệc trên một chiếc bè khổng lồ được cổn bằng những dầm gỗ dát vàng, các mép bè viền những vỏ trai xà cừ tuyệt mỹ được vớt từ Hồng Hải và Ấn Độ Dương, long lanh ngàn sắc ngọc, lấp lánh ánh cầu vồng. Hai đầu bè phủ đầy những khóm cọ, những cụm hoa sen và hoa hồng đang nở rộ, trong đó ẩn giấu những vòi phun nước thơm, các pho tượng thần và những chiếc lồng vàng, lồng bạc nhốt đầy chim chóc muôn sắc nghìn mầu. Giữa bè đựng một chiếc lều khổng lồ, hay nói đúng cho hơn, đó chỉ là một cái nóc lều bằng vóc Xvri màu đỏ thẫm, được căng trên những chiếc cột bằng bạc để khỏi làm vướng tầm mắt. Bên dưới sáng long lanh như mặt trời là các bàn tiệc được bày biện cho thực khách với tầng tầng lớp lớp các thứ đồ dùng bằng thủy tinh Alecxanđria, bằng pha lê và những thức đựng vô giá cướp được từ Italia, Hi Lạp và Tiểu Á mang về. Chiếc bè trông tựa một hòn đảo hay một khu vườn, do các loài cây cỏ tập trung trên đó. Nó được nối bằng những sợi dây màu vàng và đỏ tươi với những con thuyền làm theo hình cá, thiên nga hay hồng hạc. Trong đó, ngồi bên những mái chèo đủ màu sắc là các nô tỳ và họ hoàn toàn khỏa thân, thân hình có những đường nét tuyệt đẹp, tóc được búi gọn theo kiểu phương Đông hay choàng trong mạng vàng. Khi Nerô cùng Poppea và đám cận thần đến chiếc bè chính, ngồi vào dưới mái lều màu đỏ thắm, đám thuyền kia liền chuyển động, những mái chèo khua nước, những sợi dây vàng căng ra, chiếc bè mang theo bàn tiệc và khách khứa bắt đầu chuyển động đi vòng quanh mặt hồ. Vây chung quanh bè là những chiếc thuyền khác, với những chiếc bè nhỏ hơn chứa đầy kỳ nữ chơi thụ cầm và đàn tranh, những tấm thân trắng hồng của họ, trên nền trời xanh nước biếc, trong ánh sáng chói lọi của các thứ nhạc cụ làm bằng vàng tuyền, dường như cũng thấm đẫm sắc xanh và ánh vàng, đổi thay và bừng nở như những đóa hoa.

Tù các lúm cây ven bờ, từ những ngôi nhà kỳ dị được xây dựng một cách hài hòa thấp thoáng giữa những lùm cây xanh tốt, cũng vang lên tiếng đàn, tiếng hát. Vang vọng bốn chung quanh, vang vọng khắp khu rừng, hồi âm mang đi khắp nơi tiếng tù cùng tiếng kèn đồng. Ngồi giữa nàng Poppea và chàng Pilagorax, chính hoàng đế cũng phải thấy thán phục, đặc biệt là khi giữa đám thuyền chợt xuất hiện những nô tỳ trẻ măng giả làm tiên cá, trên mình chỉ quấn lưới màu xanh làm theo hình vẩy cả. Hoàng đế không tiếc lời khen ngợi Tygelinux. Tuy vậy, theo thói quen, ngài vẫn nhìn sang ông Petronius, muốn được biết ý kiến của vị “trọng tài” này, song suốt một hồi lâu ông vẫn giữ vẻ thản nhiên, mãi sau, bị gặng hỏi, ông mới đáp:

Tâu hoàng thượng, thần nghĩ rằng mười nghìn trinh nữ khỏa thân gây ít ấn tượng hơn là một người.

Tuy thế, hoàng đế vẫn thích “bữa tiệc bơi” này, bởi vì nó là một thứ gì đó mới lạ. Vả chăng, như thường lệ, người ta mang ra đủ các món nem công chả phượng, đủ các của ngon vật lạ đến nỗi ngay cả trí tưởng tượng của Apixius cũng đành phải chịu thua, một khi ông được trông thấy chúng, rồi rượu nho không biết bao nhiêu loại, khiến cho chàng Othon - người đã từng bày ra tới tám mươi loại rượu nho - chắc cũng phải ẩn xuống nước tránh mặt vì xấu hổ, nếu như chàng trông thấy sự xa hoa nhường này. Ngoài phụ nữ, chỉ có các cận thần mới được ngồi vào bàn tiệc, trong số đó, chàng Vinixius khiến tất thẩy những kẻ khác bị lu mờ bởi vẻ đẹp của chàng. Ngày trước, thân hình và khuôn mặt của chàng để lộ quá rõ dáng vẻ một người lính nhà nghề, giờ đây, những dằn vặt nội tâm và sự đau đớn thể xác mà chàng trải qua đã tạc lại dung mạo của chàng. Ngỡ như có bàn tay tinh tế của một nghệ nhân điêu khắc trác việt nào đó vừa lướt qua. Sắc da chàng mất đi vẻ phong trần ngày trước, chỉ còn lại những ánh vàng nhạt của đá cẩm thạch xứ Numiđi. Đôi mắt chàng trở nên to hơn, u buồn hơn. Riêng lông ngực chàng vẫn giữ lại dáng đồ sộ thửa nào, dường như chúng được tạo nên chỉ để mang giáp trụ. Song bên trên bộ ngực của người lính chiến đoàn đó bừng sáng cái đầu như của một vị thần linh Hi Lạp, hay chí ít cũng là đầu của một nhà quý tộc lá ngọc cành vàng, tinh tế và tuyệt mỹ. Khi bảo chàng rằng không một ai trong đám các nữ cận thần có thể và muốn cưỡng lại chàng, ông Petronius đã tỏ ra là một người giàu kinh nghiệm. Giờ đây, toàn bộ đám phụ nữ đều ngắm nghía chàng, không loại trừ ả Poppea lẫn ni cô đồng trinh Rubria, người mà hoàng đế muốn có mặt trong bữa tiệc.

Chẳng mấy chốc, rượu nho ướp lạnh bằng tuyết lấy từ trên đỉnh núi về đã khiến cho trái tim và đầu óc của các thực khách nóng bừng bừng. Từ đám cây cối rậm rạp ven bờ mỗi lúc một nhô ra nhiều thêm những con thuyền mới, được làm theo hình bọ ngựa hay chuồn chuồn kim. Mặt hồ vốn xanh biếc giờ đây trông như có ai đó vừa ném xuống những cành hoa, hay như có những đàn bướm sặc sỡ vừa đậu xuống. Đây đó, trên đám thuyền bè vút lên những cánh chim cây hay các loài chim khác được mang từ Ấn Độ và Phi Châu về, chúng được buộc vào những sợi chỉ bạc hoặc thanh thiên. Vầng dương đã đi qua phần lớn bầu trời, nhưng vì bữa tiệc diễn ra vào thượng tuần tháng năm, nên ngày hôm ấy rất ấm áp, thậm chí hơi nóng nữa. Mặt hồ óng ánh dưới những mái chèo khua nước theo nhịp nhạc, không gian im không một hơi gió thoảng, những khóm cây đứng lặng yên dường như đang lắng nghe, đang say ngắm những gì diễn ra trên mặt nước. Chiếc bè vẫn di động quanh hồ, mang theo những thực khách mỗi lúc một say sưa, một ồn ã hơn. Tiệc chưa tàn quá nửa thì người ta đã không còn giữ được trật tự như lúc ai nấy còn ngồi bên bàn nữa. Chính hoàng đế làm gương trước, ngài đứng dậy ra lệnh cho Vinixius phải nhường chỗ cho ngài, rồi sau khi chiếm lĩnh bàn tiệc của chàng bên cạnh Rubria, ngài bắt đầu thì thầm điều gì đó vào tai nàng trinh nữ. Bây giờ Vinixius lại ở bên cạnh Poppea, lát sau hoàng hậu vươn tay yêu cầu chàng cài lại chiếc vòng tay của nàng bị lỏng và khi chàng thực hiện việc ấy với hai bàn tay run run nàng bèn ném cho chàng từ dưới đôi hàng mi rậm một cái nhìn như e thẹn, rồi lắc mái tóc vàng như muốn rũ bỏ điều chi. Trong khi đó, vầng dương mỗi lúc một to hơn, đỏ hơn và từ tự lặn khuất sau đỉnh rừng, khách khứa phần lớn đều đã say mềm cả. Lúc này chiếc bè lượn sát vào bờ, trên bờ, thấp thoáng giữa các khóm cây lùm hoa là những tốp người mặc giả dạng thần đồng hay dương thần Xatyr đang thổi sáo, chơi đàn muntan và gõ trống, cùng những tốp thanh nữ giả làm các nữ thủy thần của hồ ao sông suối. Rồi màn đêm buông xuống trong những tiếng kêu say khướt chào đón nữ thần trăng Luna vang lên từ dưới mái lều, cùng lúc ấy trong những lùm cây sáng lên hàng nghìn ngọn đèn. Từ các nhà chứa dựng bên bờ hồ ùa ra những chùm ánh sáng, trên bao lơn hiện ra những tốp người mới cũng khỏa thân, gồm vợ và con gái của các gia đình trâm anh thế phiệt nhất Roma. Họ bắt đầu mời mọc chèo kéo đám thực khách bằng lời nói và cử chỉ. Rồi chiếc bè cặp bờ, hoàng đế và các cận thần vào rừng, tản mát vào các nhà chứa, vào các túp lều ẩn dưới những lùm cây, vào các động đá được người ta dựng lên giữa các nguồn suối và đài phun nước. Mọi người bị cơn điên chế ngự, không ai biết hoàng đế lẩn đi đâu, kẻ nào là nguyên lão nghị viện, ai là hiệp sĩ, còn ai là diễn viên nhào lộn hay nhạc công. Các vị thần đồng nội và các dương thần Xatyr hò hét đuổi theo các tiên nữ thủy thần. Người ta dùng các thần tượng đập vào đèn nến cho chúng tắt ngấm đi. Một vài khoảng rừng chìm vào bóng tối. Chỗ nào cũng nghe thấy những tiếng kêu ầm ĩ, những giọng cười hỉ hả, tiếng thì thào khẩn thiết, những hơi thở hổn hển. Quả thực chưa bao giờ Roma được chứng kiến một cảnh tượng tương tự.

Chàng Vinixius không say tới mức như trong bữa tiệc ở hoàng cung khi có Ligia, nhưng đầu óc chàng cũng mờ mịt và say ngắm bởi cảnh tượng đang diễn ra chung quanh và rốt cục chàng cũng bị nỗi thèm khát lạc thú xâm chiếm. Lao mình vào rừng, chàng cũng chạy tế lên như những người khác, tìm xem nữ thủy thần nào xinh đẹp hơn cả. Chốc chốc những đám thiếu nữ lại vụt qua cạnh chàng với tiếng hát véo von và những tiếng hò hét khi bị săn đuổi bởi các dương thần, thần đồng nội, các nguyên lão và hiệp sĩ, bởi những hồi âm của tiếng nhạc. Cuối cùng, chàng nhìn thấy một đoàn trinh nữ do một nàng đóng giả nữ thần Điana cầm đầu, chàng bèn nhảy phắt lại gần để nhìn kỹ hơn và đột nhiên trái tim chàng như ngừng đập trong lồng ngực. Chàng ngỡ như nhận ra chính Ligia trong hình dáng vị nữ thần mang vầng trăng khuyết trên đầu.

Bọn họ vây quanh chàng thành một đám rước điên loạn, rồi lát sau, hẳn là muốn được chàng rượt theo, họ liền chạy tán loạn như một đàn nai. Nhưng chàng chỉ đứng sững tại chỗ với trái tim đập dồn, ngực chàng như ngừng thở, vì mặc dù đã nhận ra rằng nữ thần Điana nọ không phải là Ligia, thậm chí nhìn gần thần không hề giống nàng, nhưng ấn tượng quá mãnh liệt đã khiến chàng kiệt sức. Đột nhiên chàng thấy nhớ Ligia vô bờ bến, nỗi nhớ mà chưa lần nào trong đời chàng được biết, đồng thời tình yêu dành cho nàng chợt như một đợt sóng khổng lồ trào dâng trong ngực chàng. Đối với chàng, chưa bao giờ nàng lại quý giá trong sạch và thân thương như ở giữa khu rừng điên loạn và trụy lạc đến man dã này. Trước đó một giây thôi, chàng còn muốn được nốc cạn cốc rượu kia, được tham gia các trò buông thả bản năng vô sỉ nọ, giờ đây chàng chợt thấy kinh tởm và gớm ghiếc nó. Chàng thấy nghẹt thở vì ghê lợm, ngực chàng thèm không khí, mắt chàng khát những vì sao không hề bị che lấp bởi cái u tối của khu rừng kinh khủng này, chàng quyết định chạy trốn. Song khi chàng vừa định cất bước thì chợt trước mắt chàng hiện ra lừng lững một bóng người đầu che chàng mạng. Bóng đó tỳ lên vai chàng, vừa thì thào vừa phả vào mặt chàng hơi thở nồng nàn nóng hổi:

Em yêu chàng!... Đi nào chàng! Không ai thấy chúng mình đâu! Nhanh lên chàng!

Vinixius như sực tỉnh giấc mơ:

Nàng là ai?

Nàng ép cả bộ ngực vào người chàng nài nỉ:

Mau lên chàng! Chàng nhìn xem, nơi đây thanh vắng biết bao, em yêu chàng. Đi nào, chàng!

Nhưng nàng là ai? - Vinixius lại hỏi.

Chàng đoán xem!

Nói đoạn nàng ép chặt đôi môi nàng qua tấm chàng mạng vào môi chàng, đồng thời ghì đầu chàng vào sát đầu mình cho đến khi nàng ngột thở mới chịu dứt ra khỏi mặt chàng.

Đêm ái tình!... Đêm ghi ngớ! - nàng thốt ra, gấp gáp hớp hớp không khí - Đêm nay chàng có quyền… Em là của chàng!

Nhưng nụ hôn kia khiến cho Vinixius thảng thốt và khiến lòng chàng chợt tràn ngập một nỗi ghê tởm mới. Tâm hồn và trái tim chàng trai đang ở một nơi hoàn toàn khác hẳn nơi đây, đối với chàng, trên đời này không hề tồn tại một thứ gì khác ngoài Ligia.

Chàng bèn đưa ta đẩy cái bóng người che chàng mạng kia ra mà bảo:

Dù nàng có là ai đi nữa, ta đã yêu người khác và không hề thèm muốn nàng.

Bóng đen ghé đầu sát lại gần chàng:

Hãy hé mạng ra!

Song chính vào lúc ấy, lá của những cây sim thơm gần đấy chợt kêu sột soạt, cái bóng vụt biến mất như một giấc mơ, từ xa xa chỉ còn nghe vẳng lại tiếng nói cười, chứa chất một vẻ gì đó thật lạ lùng và đầy đe dọa.

Ông Petronius xuất hiện trước mặt Vinixius.

Cậu đã nghe và thấy tất cả - ông nói.

Vinixius đáp:

Ta đi khỏi đây thôi!...

Họ bước đi. Qua những nhà chứa sáng đèn, một khoảng rừng, một dẫy lính cấm vệ cưỡi ngựa và tìm lấy những chiếc kiệu.

Cậu sẽ ghé vào chỗ anh - ông Petronius bảo.

Họ cùng ngồi vào kiệu. Dọc đường cả hai đều nín lặng. Mãi đến lúc vào tới gian chính sảnh thông thiên nhà Vinixius, ông Petronius mới nói:

Anh có biết đó là ai không?

Rubria ư? - Vinixius hỏi, giật mình khi chợt nghĩ rằng Rubria là ni cô đồng trinh.

Không.

Vậy thì ai?

Ông Petronius hạ giọng:

Ngọn lửa thiêng của nữ thần Vexta đã bị ô uế rồi, bởi Rubria đã ngủ cùng hoàng đế. Còn người nói chuyện với anh là…

Ông kết thúc còn khẽ hơn nữa:

- Diva Augusta!(1)

Im lặng một hồi lâu.

Trước mặt hoàng hậu - ông Petronius nói tiếp - hoàng đế đã không kìm nổi dục vọng của y đối với Rubria, vì vậy có thể hoàng hậu muốn ăn miếng trả miếng, nhưng cậu đã phá đám vì lo rằng nếu anh biết đó chính là hoàng hậu mà vẫn cự tuyệt ả, thì anh sẽ tiêu đời, vô phương cứu chữa, anh, Ligia và rất có thể cả ngay chính cậu nữa!

Nhưng Vinixius chợt nổi khùng:

Xin đủ cả La Mã. Hoàng đế, tiệc tùng, hoàng hậu, Tygelinux cùng tất thảy các người! Tôi ngạt thở lắm rồi! Không thể sống thế này được nữa! Không thể! Cậu hiểu không?

Anh mất hết đầu óc, lý trí và mực thước rồi!... Vinixius!

Tôi chỉ yêu mỗi mình nàng thôi!

Thế thì sao?

Tôi không thèm một tình yêu nào khác, tôi không thèm cuộc sống của các người, tiệc rượu của các người, thói vô sỉ của các người, tộc ác của các người!

Anh làm sao thế? Anh thành tín đồ Thiên chúa giáo rồi hả?

Chàng trai ôm lấy đầu, lặp đi lặp lại như tuyệt vọng.

- Chưa đâu! Chưa đâu

Chú thích:

(1) Hoàng hậu