Tận Cùng Là Cái Chết

Việc tìm thấy sợi dây chuyền làm Renisenb sợ hãi cực độ.

Trong một phút xúc động, nàng vội vã đặt sợi dây chuyền vào lại trong hộp, đậy nắp và buộc dây quanh nút lại. Theo bản năng nàng định dấu kín việc này. Nàng còn sợ hãi nhìn lui ra phía sau để có thể chắc chắn rằng không có ai nhìn thấy việc nàng đang làm.

Nàng trải qua một đêm không ngủ, trăn trở đầu mình một cách khó khăn trên chiếc gối cong bằng gỗ trên giường.

Đến sáng thì Renisenb quyết định phải thú thật chuyện này với một người nào đó. Nàng không thể một mình chịu đựng được cái gánh nặng do điều bí mật này đè lên. Hai lần trong đêm, nàng đứng bật dậy, tưởng như thấy bóng hình của Nofret đứng bên cạnh nàng, đe dọa. Nhưng không có gì cả.

Lấy sợi dây chuyền từ trong hộp nữ trang ra lại, Renisenb dấu vào dưới nếp áo dài đang mặc. Nàng vừa dấu xong thì Henet chạy vào phòng. Mắt mụ sáng rực lên niềm vui sướng bắt được những tin tức số dẻo:

- Trời ơi, cô Renisenb, cô thử tưởng tượng xem, khủng khiếp không? Cái thằng bé đó - Thằng bé chăn súc vật ấy mà, sáng nay vẫn nằm ngủ vùi bên vựa thóc, mọi người lay nó và hét vào lỗ tai nó và hình như nó sẽ không bao giờ thức dậy nữa. Dường như nó đã uống nước nha phiến, nhưng nếu vậy thì ai đưa cho nó chứ? Không có ai ở đó, tôi chắc chắn như vậy. Mà nó thì không thể tự lấy thuốc phiện được. Ôi, đáng lẽ chúng ta phải hiểu câu chuyện ngày hôm qua mới phải.

Henet lần tay lên sờ vào một trong những lá bùa mụ đang đeo trên cổ:

- Xin thần Amun che chở cho chúng con trước những hồn ma người chết! Thằng bé đã kể đúng điều nó thấy. Nó bảo nó đã gặp cô ta và như thế là cô ta đã trở lại để cho thằng bé uống nước thuốc phiện để mắt nó nhắm lại vĩnh viễn. Ôi cô ta thật đầy quyền năng, cái cô Nofret ấy! Cô ta đã từng ở nước ngoài, cô biết đấy. Tôi dám chắc rằng cô ta đã nắm được tất cả những bùa chú phù phép của người xưa. Chúng ta không còn an toàn trong căn nhà này. Cha cô phải cúng nhiều bò cho thần Amun mới được - nếu cần thì cả một đàn súc vật. Bây giờ không phải là lúc hà tiện. Chúng ta phải bảo vệ mình chứ. Chúng ta phải gọi đến linh hồn mẹ cô. Đó là điều ngài chủ nhân đang định làm. Thầy Mersu cũng bảo vậy. Một lá thư cúng gởi cho cõi âm. Hori hiện giờ đang bận rộn soạn thảo lá thư đó. Cha cô sẽ gởi cho Nofret, kêu gọi cô ta. Cô biết đó, như thế này: "Hỡi nàng Nofret tuyệt diệu, trước đây ta đã không tốt với nàng..." vân vân. Nhưng như Đức cha Mersu đã chỉ ra, chúng ta cần những biện pháp mạnh hơn nữa. Phải nhờ đến mẹ cô, bà Ashayet, vốn là một bà lớn mà. Cậu của bà trước đây là quan thống đốc, còn anh của bà là quản trị tưởng của các quan thành Thebes. Nếu mà bà biết được chuyện này, bà sẽ can thiệp không để cho một con hầu dám làm hại con cái của bà. Bà sẽ đem lại công bằng cho chúng ta, cô ạ. Hiện giờ Hori đang viết thư kêu nài với linh hồn bà đấy.

Chính Renisenb đang có một ý định tìm Hori để kể cho anh nghe việc nàng tìm thấy sợi dây chuyền của Nofret trong phòng. Nhưng nếu Hori đang bận với các vị tăng lữ ở đền thờ Isis thì nàng không có hy vọng gì được gặp anh một mình.

Nàng tự hỏi có nên đến gặp cha nàng không? Thất vọng, nàng tự lắc đầu. Lòng tin thơ ngây hồi xưa của nàng vào sự toàn năng của cha đã hoàn toàn tan biến. Giờ đây, nàng nhận thức rõ ràng rằng trong những lúc khủng hoảng, cha nàng đã sụp đổ nhanh chóng biết chừng nào - nơi ông sự hào nhoáng ồn ào đã thay thế cho bất cứ một sức mạnh thật sự nào. Nếu như Yahmose không bệnh, nàng hẳn sẽ kể với anh, mặc dầu nàng không tin rằng anh sẽ cho nàng một lời khuyên thiết thực nào cả. Hẳn anh sẽ bảo nàng đem việc này trình bày với Imhotep.

Và điều đó thì Renisenb cảm thấy một cách thật cấp bách rằng, bằng mọi giá phải tránh. Việc đầu tiên Imhotep sẽ làm là rêu rao chuyện này khắp mọi người, mà Renisenb thì bằng một bản năng mạnh mẽ, muốn giữ kín điều đó mặc dầu vì lý do gì thì chính nàng cũng khó giải thích.

Không, nàng đang cần đến lời khuyên của Hori cơ. Hori sẽ biết phải làm điều gì như xưa nay anh luôn luôn biết. Anh sẽ lấy sợi dây chuyền nơi nàng và cùng lúc lấy luôn đi sự lo lắng và bối rối của nàng. Anh sẽ nhìn nàng với cặp mắt nghiêm trang dễ mến ấy và tức khắc nàng sẽ cảm thấy là mọi việc đều ổn thỏa cả...

Có một lúc Renisenb muốn thú thật chuyện nàng với Kait. Nhưng nàng sẽ không thỏa mãn về Kait. Cô ta không bao giờ biết lắng nghe. Có lẽ nếu người ta tách cô ta khỏi mấy đứa con thì... Không, cũng không được gì đâu. Kait dễ thương nhưng ngu ngốc lắm.

Renisenb nghĩ:

- Còn có Kameni... và bà nội nữa.

Kameni? Có một thoáng vui thích khi nàng nghĩ đến Kameni. Trong tưởng tượng, nàng có thể hình dung khuôn mặt, nét mặt anh thay đổi thừ sự thách đố tươi vui sang sang sự chú ý, sự cảm thông vì nàng... hay thật ra không phải vì nàng?

Tại sao trong nàng dâng lên mối ngờ vực rằng giữa Nofret và Kameni có mối quan hệ thân thiết hơn vẻ bên ngoài của họ? Có phải vì đã giúp Nofret trong chiếc dịch chia rẽ Imhotep với gia đình ông?

Thì anh ta đã thanh minh với mình rằng anh bị bắt buộc làm việc đó chứ anh đâu muốn. Nhưng có đúng thật không? Nói thì dễ quá. Mọi điều Kameni nói đều có vẻ dễ dàng, tự nhiên và đúng. Tiếng cười của anh vui đến nỗi mình muốn cười theo. Vẻ uốn lượng của thân mình anh khi anh bước đi. Thật đẹp đẽ, dịu dàng. Cách anh quay đầu trên đôi vai láng mướt màu đồng - mắt anh nhìn mình... nhìn mình... Ý tưởng của Renisenb bị ngắt quãng, hỗn loạn. Mắt Kameni không giống mắt Hori: vững vàng, ân cần. Nó đòi hỏi, nó thách đố.


Ý tưởng đó làm máu dâng lên gò má Renisenb và mắt nàng lóe sáng. Nhưng nàng quyết định nàng sẽ không đem chuyện chiếc dây chuyền nói với Kameni. Không, nàng sẽ đi gặp Esa. Ngày hôm qua bà nội đã gây ấn tượng trong nàng. Mặc dù già cả, bà nội nàng vẫn có một khả năng nắm bắt vấn đề bằng một tinh thần thực tiễn và sắc sảo mà không một người nào trong gia đình này có được.

Renisenb nghĩ:

- Nội già nhưng nội sẽ biết.

II

Vừa nghe Renisenb nói đến chuyện sợi dây chuyền, Esa đảo mắt nhìn quanh thật lẹ, đưa một ngón tay lên môi rồi chìa tay ra. Renisenb thọc tay lấy sợi dây chuyền và đặt vào lòng bàn tay Esa. Bà đưa nó thật gần trước cặp mắt lòa, ngắm một lúc rồi dấu vào trong áo. Rồi bà nói bằng một giọng chậm rãi, đầy uy quyền:

- Giờ đừng nói gì thêm nữa. Nói trong nhà này tức là nói với hàng trăm cái lỗ tai đấy. Suốt đêm nội đã thức để suy nghĩ, và có nhiều việc phải làm.

- Cha cháu và Hori đã đến đền thờ Isis để bàn với thầy Mersu vầ việc viết lời cầu nguyện với linh hồn mẹ cháu để xin mẹ cháu can thiệp.

- Nội biết... Tốt, cứ để cho cha cháu lo chuyện với linh hồn người chết. Còn tư tưởng của nội thì nhằm đến sự việc thực thuộc về thế giới này. Khi nào Hori trở lại, cháu đem nó lại đây cho nội. Có những điều phải bàn bạc, và nội tin cậy ở Hori.

- Vâng, anh Hori biết phải làm gì - Renisenb sung sướng nói.

Esa nhìn nàng một cách tò mò:

- Cháu thường đến gặp nó trên Lăng phải không? Tụi cháu thường nói chuyện về vấn đề gì vậy? Cháu và Hori ấy?

Renisenb lắc đầu một cách mơ hồ:

- Ồ, tụi cháu nói về dòng sông, về Ai Cập... về ánh sáng thay đổi, về màu của cát phía dưới và về những tảng đá... Nhưng rất thường khi chúng cháu chẳng nói gì với nhau cả. Cháu chỉ ngồi đó và thật là bình yên, không có tiếng càu nhàu, gắt gỏng, tiếng trẻ con khóc, tiếng sột soạt đi lui đi tới của mọi người. Cháu có thể nghĩ rằng tư tưởng của cháu và của Hori không ngắt quãng nhau. Và rồi, đôi khi, cháu nhìn lên và thấy anh đang nhìn cháu và tụi cháu mỉm cười... Ở trên đó cháu thấy hạnh phúc.

Esa chầm chậm nói:

- Cháu thật may mắn, Renisenb ạ. Cháu tìm thấy được cái niềm hạnh phúc vốn nằm sâu bên trong con tim mỗi người. Đối với phần lớn phụ nữ, hạnh phúc có nghĩa là đi tới đi lui, bận rộn với những công việc nhỏ nhặt. Đó là săn sóc con cái, cười đùa, nói chuyện và cãi lộn với đàn bà khác, là yêu và giận một người đàn ông nào đó. Đối với họ hạnh phúc được làm thành bởi vô số điều nhỏ nhặt được xâu lại với nhau như những hạt cườm của một sợi dây chuyền vậy.

- Thế đời sống của nội cũng đã như vậy sao, thưa nội?

- Phần lớn. Nhưng giờ nội đã già, nội ngồi một mình, mắt nội lòa và nội bước đi thì khó nhọc... giờ thì nội nhận ra rằng có một đời sống bên trong cũng như có một đời sống bên ngoài. Nhưng nội đã quá già để học lấy con đường đích thực của đời sống ấy và thế là nội chỉ còn có việc sai bảo đứa tớ gái, thưởng thức món ăn ngon mới nấu trong bếp, nội ngốn lấy những loại bánh mì khác nhau, nội thưởng thức những trái nho chín mọng và nước lựu ngọt lịm. Có những thứ còn tồn tại, có những thứ mất đi. Những đứa con mà nội yêu dấu giờ đã chết. Cha cháu, xin thần Re giúp nó, vẫn luôn luôn là một đứa ngốc. Nội rất yêu nó khi nó còn là một đứa bé chập chững, nhưng giờ đây nó làm nội bực mình vì cái vẻ làm bộ quan trọng của nó. Trong số các cháu của nội, nội yêu cháu nhất, Renisenb ạ. A, nhân nói về mấy đứa cháu, thằng Ipy đau rồi? Nội không gặp nó cả hôm qua lẫn ngày nay.


- Nó đang bận chỉ huy việc cất lúa vào kho. Cha cháu trao cho nó trách nhiệm.

Esa cười:

- Điều đó hẳn làm vui lòng thằng ngốc của chúng ta. Nó sẽ vênh váo, làm bộ lắm. Khi nó vào ăn sáng nhớ bảo nó đến gặp nội.

- Thưa nội, vâng.

- Còn những chuyện khác, Renisenb, im lặng...

III

- Nội muốn gặp cháu, thưa nội?

Ipy đứng mỉm cười, vênh váo, đầu hơi nghiêng sang một bên, răng ngậm một cành hoa. Cậu ta có vẻ hài lòng với chính mình và với cả cuộc đời nói chung.

- Ừ, nếu cháu có thể bỏ chút thì giờ vốn rất quý báu của cháu - Esa nói, mắt bà nheo lại để nhìn cho rõ cậu ta từ đầu đến chân.

Vẻ nhạo báng trong giọng nói của bà không gây ấn tượng gì nơi Ipy.

- Quả thật là hôm nay cháu rất bận, cháu phải coi sóc tất cả mọi thứ từ khi cha cháu đi ra đền thờ.

- Chó con bao giờ cũng sủa lớn. - Esa bảo.

Nhưng Ipy vẫn hoàn toàn bất khả xâm phạm.

- Kìa, nội. Chắc nội phải có chuyện gì cần nói với cháu hơn là thế chứ?

- Chắc chắn nội có nhiều chuyện nói hơn thế. Để bắt đầu, nội nhắc cháu rằng đây là một nhà đang có tang. Thi hài anh Sobek của cháu hiện đang chờ ướp. Thế mà mặt mày cháu vui tươi như là trong một ngày lễ vậy.

Ipy cười:


- Nội không phải là một người giả dối. Thế tại sao nội bắt cháu phải như vậy? Nội biết rất rõ rằng không hề có tình yêu thương gì giữa cháu và Sobek. Anh ta làm tất cả mọi việc nhằm gây trở ngại hoặc làm phiền cho cháu. Anh ta đối xử với cháu như là một đứa bé không bằng. Anh ta sai cháu làm những công việc trẻ con và hèn hạ ngoài đồng. Luôn luôn anh ta chế nhạo cháu. Và khi cha cháu định đưa cháu làm một thành viên trong hội đồng quản trị, cũng giống như hai anh của cháu, thì chính Sobek là người đã thuyết phục cha cháu đừng làm thế.

- Cái gì làm cho cháu nghĩ rằng chính Sobek là người đã thuyết phục cha cháu? - Esa sắc giọng hỏi.

- Kameni bảo cháu vậy.

- Kameni? - Esa nhướn mày, để bộ tóc giả lệch sang một bên và giơ tay gãi đầu. - Thế ra là Kameni. Bà thấy chuyện này rất thú vị.

- Kameni nói rằng anh ta biết chuyện này do Henet - và tất cả chúng cháu đồng ý rằng Henet luôn luôn biết mọi chuyện.

- Tuy nhiên - Giọng Esa khô khan - Lần này Henet sai. Đúng là cả Sobek và Yahmose đều có ý kiến rằng cháu còn quá nhỏ đối với công việc. Nhưng chính nội, phải chính nội là người thuyết phục cha cháu không để cháu vào danh sách người cộng tác.

- Nội, chính nội? - Cậu con trai nhìn bà, ngạc nhiên thực sự. Rồi một vẻ hằn học thay chỗ cho sự ngạc nhiên trên mặt, cánh hoa rơi khỏi môi cậu - Tại sao nội làm vậy? Việc này dính líu gì đến nội?

- Công việc của gia đình nội cũng là công việc của nội.

- Và cha cháu nghe theo lời nội?

- Lúc đầu thì không - Esa đáp khô khan - Nhưng nội sẽ dạy cho cháu một bài học này, cậu bé đẹp trai của bà. Đàn bà hay quanh co, và nếu họ có tí trí óc, họ biết đánh vào nhược điểm của đàn ông. Chắc cháu còn nhớ lần nội sai Henet đem bàn cờ ra dưới hiên trong buổi chiều mát mẻ chứ?

- Cháu nhớ. Cha cháu và cháu chơi với nhau. Chuyện gì vậy?

- Chuyện ấy đấy. Cháu chơi ba bàn. Là một tay chơi cờ thông minh, ba bàn cháu đều thắng cha cháu - cả ba.

- Vâng.

- Tất cả chỉ có thế - Esa nói, nhắm nghiền mắt lại - Cha cháu như tất cả những tay chơi cờ kém, đều không thích bị đánh bại. Nhất là bởi một đứa bé con. Vì thế cha cháu nhớ lời nội và quyết định rằng cháu còn quá trẻ không thể có phần trong việc quản lý được.

Ipy đăm đăm nhìn bà nội một lúc. Rồi cậu cười, một cái cười rõ ràng không vui vẻ.

- Nội thông minh lắm nội ạ - cậu ta nói - Vâng, nội già nhưng thật thông minh. Chắc chắn chỉ có nội và cháu là người có trí thông minh trong ngôi nhà này. Trên bàn cờ nội đã gác trước một bàn. Nhưng để rồi nội xem, cháu sẽ thắng bàn thứ hai. Hãy cẩn thận đấy, nội ạ.

- Nội luôn luôn cẩn thận. Và để đáp lại lời cháu, nội cũng khuyên cháu nên tự lo lấy thân cháu. Một trong hai anh trai cháu đã chết, người còn lại thì suýt chết. Cháu cũng là con trai của cha cháu, có thể cũng theo con đường hai anh cháu đấy.

Ipy cười miệt thị:

- Cháu ít sợ chuyện đó.

- Sao không? Cháu cũng từng đe dọa và xúc phạm Nofret.


- Hừ, Nofret! - Giọng Ipy khinh bỉ rõ ệt.

- Cháu nghĩ gì trong đầu vậy? - Esa sắc giọng hỏi.

- Tôi có ý tưởng của tôi nội ạ. Và tôi có thể bảo đảm với nội rằng cả Nofret và những xảo thuật ma quái của cô ta chẳng hề làm tôi lo lắng chút nào. Cứ cho cô ta làm chuyện gì tệ nhất tôi cũng chẳng sợ.

Một tiếng kêu thét sau lưng cậu ta rồi Henet vừa chạy ùa vào phòng vừa la lên:

- Trời ơi, cậu bé điên rồ, bất cẩn. Dám thách đố người chết! Nhất là sau khi chúng ta đã nếm mùi trả thù của cô ta! Phải sắm một lá bùa để bảo vệ cậu mới được.

- Bảo vệ! Tôi sẽ tự bảo vệ mình. Tránh xa, mụ Henet, tôi phải đi làm việc. Cái bọn nông nô lười biếng này sẽ phải biết một ông chủ thật sự là như thế nào.

Gạt Henet sang một bên, Ipy rảo bước ra khỏi phòng. Esa cắt ngang những lời kêu la rên rỉ của Henet.

- Nghe đây, Henet, ngưng kêu gào về Ipy đi. Thằng bé có thể biết nó đang làm gì hay không, kệ nó. Thái độ nó kỳ cục thật. Nhưng mụ hãy trả lời cho ta điều này, có phải mụ nói với Kameni rằng chính Sobek đã thuyết phục Imhotep không cho Ipy được dự phần vào việc quản lý công việc không?

Giọng Henet đột ngột rơi xuống âm điệu khúm núm thường ngày:

- Con thề rằng con quá bận rộn làm việc có thì giờ đâu mà đi mách chuyện người này người khác, và mách chuyện với Kameni về người khác chứ! Con không hề bao giờ nói với Kameni một lời, trừ ra anh ta tìm đến nói chuyện với con. Anh ta thật vui tính - điều đó thì cụ cũng phải thừa nhận, và con cũng không phải là người duy nhất nghĩ như vậy đâu thưa cụ. Và cụ nghĩ xem, nếu một người đàn bà góa muốn bướcđi bước nữa, cô ta thường mơ tưởng đến một anh chàng trẻ tuổi đẹp trai... mặc dầu ý kiến ngài Imhotep thế nào con không biết được... Dẫu sao thì Kameni cũng chỉ là một thư quan trẻ và tầm thường trong nhà này thôi...

- Đừng bận tâm Kameni là cái gì. Có phải mụ đã bảo anh ta rằng chính Sobek chống đối việc để cho Ipy làm một thành viên trong ban quản lý công việc làm ăn không?

- Thưa cụ, thật tình con làm sao nhớ được là con có nói hay không. Con không có thật sự đi mách chuyện với một người nào cả, điều đó thì chắc chắn. Nhưng mà lời nói thì truyền đi từ người này qua người nọ, và cụ hẳn biết rằng cậu Sobek và cả cậu Yahmose nữa, mặc dù cậu ấy không nói lớn và nói thường xuyên như cậu Sobek mà thôi - đã nói rằng - Ipy chỉ là một đứa bé con, đâu có thể giao trách nhiệm được. Theo chỗ con biết thì Kameni có thể nghe từ chính miệng cậu Sobek chứ không phải từ con đâu. Con có bao giờ đi mách lẻo đâu - trời cho con người cái lưỡi để nói mà con thì có phải là một con mụ câm đâu.

- Mụ thì chắc chắn là không câm rồi - Esa bảo - Này, Henet, cái lưỡi đôi khi là một vũ khí đấy. Cái lưỡi có thể gây ra cái chết - có thể gây ra nhiều hơn một cái chết. Henet, ta hy vọng rằng cái lưỡi của mụ đã không gây ra một cái chết.

- Cụ ơi! Sao cụ nói lạ thế. Cụ đang nghĩ gì vậy? Con chưa hề đi mách lẻo chuyện gì đâu. Cụ biết đấy, con yêu quý cả gia đình này. Con sẵn sàng chết cho bất cứ người nào trong gia đình. Hỡi ôi, người ta coi thường cái lòng tận tụy của con Henet này quá. Con xin thề trên hương hồn mẹ của các cô các cậu ấy...

Esa cắt ngang lời Henet:

- À, món chim nấu với tỏi và rau cần mang lên rồi. Thơm ngon tuyệt trần. Này, Henet, mụ tận tụy hy sinh đến như vậy, mụ có thể nếm một miếng này... trong trường hợp thức ăn bị đánh thuốc độc...

Henet thét lên một tiếng lanh lảnh:

- Cũ Esa! Thuốc độc? Sao cụ có thể nói như vậy được. Thức ăn nấu trong bếp của chúng ta kia mà.

- Ừ - Esa nói - Phải có một người nào đó nếm thử cho chắc ăn. Tốt hơn là mụ, Henet ạ. Bởi vì mụ rất muốn chết cho bất cứ người nào trong gia đình này mà. Ta không nghĩ đây sẽ là một cái chết đau đớn lắm đâu. Nào, ăn đi, Henet, xem con chim này béo biết chừng nào. Không, cám ơn, ta không muốn mất con bé nô lệ da đen của ta. Nó còn trẻ và yêu đời. Còn mụ thì mụ đã sống qua những ngày đẹp đẽ nhất của đời mình. Thế thì có gì xảy ra cho mụ cũng đâu có gì quá lắm phải không? Ta tuyên bố... mặt mụ trắng bệch ra kia kìa. Mụ không thích làm trò đùa nho nhỏ này của ta hả? Thấy rõ là mụ không thích rồi. Ha ha, hi hi...

Esa vặn mình cười ngặt nghẽo. Rồi đột ngột ngồi dậy, chúi đầu vào đĩa thức ăn ngốn một cách ngon lành.