Năm 1957, một vùng nông thôn hẻo lánh nào đó ở phương Bắc.
Đúng vào thời điểm giá rét của mùa đông, nước đóng thành băng, tuyết trắng như lông ngỗng rơi lả tả.
Gió lạnh mùa đông như dao cắt, thổi khiến mặt của Khương Tương đau rát.
Ra khỏi nhà, phản ứng đầu tiên của Khương Tương là quấn chặt chiếc áo bông cũ mỏng manh chằng chịt miếng vá, chiếc áo bông này là cô mang theo khi về Đại đội Hồng Hà Loan hai năm trước, mặc lâu quá rồi, không còn giữ ấm được nữa.
Cô cúi đầu chắp tay hà hơi, mượn chút hơi ấm ấy xoa mạnh lên mặt, vì quá lạnh, hàng mi dài run rẩy, Khương Tương lạnh đến muốn khóc.
Nhưng khóc cũng vô ích, cô vẫn phải ra ngoài làm việc.
Nói ra thì khó tin, Khương Tương nhớ rất sớm, thậm chí còn nhớ chuyện mình là một cục bột nhỏ nằm trong nôi, buồn chán đến mức đếm sao.
Lúc đó cả nước chưa giải phóng, khắp nơi đều xảy ra chiến tranh, Khương Tương sống cùng ông bà nội trong một ngôi nhà có vườn hoa, nhà cô rất lớn, vườn cũng rất rộng.
Trong vườn có một chiếc xích đu bằng dây leo, cô còn rất nhỏ, ước chừng mới một hoặc hai tuổi, không lo ăn không lo mặc, bà nội ngày nào cũng đưa cô đi đu xích đu, sau đó cuộc sống thay đổi.
Ông nội mất vì bệnh, bà nội không chịu nổi tin dữ nên cũng nhanh chóng ra đi, để lại Khương Tương năm tuổi đơn độc đối mặt với gia đình người cô như hổ rình mồi.
Lúc đó cô còn quá nhỏ, mặc dù nhớ rất sớm, nhưng đầu óc trống rỗng, chẳng hiểu gì, mơ mơ hồ hồ trở thành đứa trẻ ăn nhờ ở đậu, xem sắc mặt người khác.
Năm 1949, nước Hoa thành lập, cả nước sôi sục.
Nghe nói sẽ đánh đổ địa chủ chia ruộng đất, sau đó lại phân chia giai cấp, tư sản, địa chủ, phú nông, trung nông, bần nông… Khương Tương thấy sắc mặt gia đình người cô thay đổi, chỉ muốn lập tức chuyển khỏi nhà có vườn hoa, vui vẻ ra ngoài đốt hai tràng pháo ở trong ngõ.
Ngày hôm đó cô cười vui vẻ biết bao, lớn lên mới hiểu mình ngu ngốc đến mức nào… Gia đình người cô gặp họa thì cô cũng chẳng được lợi lộc gì, bị xếp vào thành phần tư sản dân tộc.
Mặc dù tư sản dân tộc nhiều hơn tư sản hai chữ, nghe có vẻ hay hơn, nhưng đều khiến người ta khinh thường.
Khương Tương lo sợ cúi đầu mà sống đến mười bảy tuổi, hai năm xa quê đến Đại đội Hồng Hà Loan nghèo khó hẻo lánh này cắm rễ, mới cảm thấy tìm lại được lòng tự trọng ngẩng cao đầu làm người.
Đại đội sản xuất Hồng Hà Loan nằm trong khe núi, từ đây đi xe lừa vào thành phố phải đi vòng quanh những con đường núi quanh co gập ghềnh hai tiếng đồng hồ, mới có thể đến được huyện, tức là huyện Hưng An.