Edit: Vũ Quân
Nghỉ hè năm lớp 5, Chu Viên Viên ngẫu nhiên gặp Gia Thụ. Chạng vạng ngày đó ăn tối xong, cô bị mẹ sai đến siêu thị mua đồ dùng hàng ngày, cô cầm theo danh sách mẹ viết lấy nước giặt quần áo, bối rửa bát, khăn lông, giấy vệ sinh, lại đi cầm sữa chua và khoai lát, cọ tới cọ lui đến cuối cùng mới đi đến kệ hàng băng vệ sinh. Cô nhanh chóng lướt qua biển tên, cầm một gói dùng cho ban đêm, còn chưa kịp cho vào giỏ mua sắm, bỗng nhiên cô nghe thấy một âm thanh quen thuộc. Cô nhìn lại, cách vài bước Gia Thụ vừa vặn nhìn về phía cô, cậu mặc áo thun quần đùi, đi cùng một chàng trai có vẻ lớn hơn cậu, hai người đều xách theo vợt cầu lông, một tay lấy chai Coca lạnh. Chu Viên Viên xoay đầu, theo bản năng ném gói băng vệ sinh như khoai nướng bỏng tay, ngay cả giỏ mua sắm trên sàn cô cũng không cần, gương mặt nóng bừng chạy ra ngoài.
Sau đó cô đi qua mấy con phố, đổi sang siêu thị khác mới dám vào mua đồ.
Sau khai giảng lớp 6, giữa Chu Viên Viên và Gia Thụ từ trò chơi "123 người gỗ" đổi thành "Cảnh sát bắt cướp", chỉ cần nhìn thấy cậu từ xa cô sẽ bỏ chạy, thậm chí nghe được tiếng Gia Thụ, chưa cần nhìn thấy cậu cô đã vội vội vàng vàng trốn đi. Lúc không trốn đi đâu được, ví dụ như khi kiểm tra đồng phục, hay lúc xếp hàng buổi sáng, hoặc khi hai lớp học cùng tiết thể dục cô sẽ cúi đầu, nghịch lá cây, nghịch ngón tay, chơi tất cả những thứ cô có thể chơi. Giống như chỉ cần cô không ngẩng đầu là có thể tàng hình trước mặt cậu.
Vào một ngày chủ nhật của mùa thu, các nhà được phát thuốc diệt gián, nhà Chu Viên Viên cũng làm tổng vệ sinh. Mẹ cô và bà nội đi đầu, đem từng gian trong ngoài của căn nhà lau dọn sạch sẽ, mẹ cô cũng đưa cho cô một đôi tay áo vải, muốn cô giúp đỡ. Cô lau lung tung khắp nơi nhưng cảm giác hưng phấn qua đi rất nhanh, cuối cùng cô đã trốn vào trong phòng ông bà nội.
Cô kéo ngăn tủ của bà ra tìm thấy một viên kẹo xí muội thì bỏ vào miệng, tìm thấy chiếc nhẫn thì đeo nó vào ngón tay, tìm thấy một chồng vải bông xếp lên nhau, cô lật từng cái ra xem, trong lúc đó có một thứ rơi xuống mặt đất, cô nhặt lên, đặt trên tay sửng sốt... Đó là một chiếc kẹp tóc con bướm màu hồng phấn.
Chu Viên Viên cầm kẹp tóc lạch bạch chạy xuống tầng, chạy vào trong bếp đến trước mặt bà nội đang giặt giẻ lau, cô duỗi tay đem chiếc kẹp tóc kia ra: "Bà nội, bà có cái này từ đâu thế, có thể cho cháu được không?"
Bà nội không cần nhìn đã đồng ý, chờ bà tắt vòi nước vắt khô giẻ lau, thấy Chu Viên Viên vui sướng hài lòng đeo lên tóc, bà mới bỗng nhiên nhớ ra điều gì đó, ai da một tiếng: "Đây là của thằng nhóc kia mang tới, bà quên mất!"
Tay đeo cặp tóc của Chu Viên Viên dừng lại, bà nội vừa lau bếp vừa nói tiếp: "Chính là thằng nhóc đến sinh nhật cháu đấy. Là việc của kì nghỉ hè năm kia. Khi ấy cháu đến nhà bà ngoại, thằng nhóc đó tới tìm cháu hai lần. Lần thứ hai còn đeo một chiếc cặp to, trên đầu đội mũ, bà hỏi thì thằng bé nói nó trở về từ Bắc Kinh, vừa xuống xe là chạy đến đây ngay."
Chu Viên Viên không nói tiếng nào cô đi vào trong vườn, ngồi xuống trước bồn hoa, đem chiếc kẹp tóc kia tháo xuống đặt trong lòng bàn tay cẩn thận xem, ánh mặt trời lúc hoàng hôn xuyên thấu qua bộ phận trong suốt của chiếc kẹp, bên trong có vô số bong bóng.
Năm ấy cô và Gia Thụ đến hội chợ thương mại, lúc hai người đi qua một gian hàng, trong đống kẹp tóc chỉ có một chiếc màu hồng phấn, cô vừa nhìn đã thích nhưng lại bị người khác mua trước.
Chu Viên Viên hướng mắt về phía cánh cổng, bây giờ đang là cuối thu, giàn mướp hương trước cổng đã khô héo, giữa mùa hè nó vẫn còn xanh tươi, dường như cô có thể nhìn thấy Gia Thụ đeo cặp sách đội mũ đứng dưới giàn mướp hương xanh mượt.
Nhưng đây đã là việc của hơn hai năm trước.
Cô nhắm mắt lại, mu bàn tay dán lên gương mặt nóng bỏng. Cô có một loại cảm xúc như đã cách một thế hệ, cô nắm chặt kẹp tóc trong lòng bàn tay.
Mùa đông năm 12 tuổi, Chu Viên Viên phát minh ra trò chơi mới, cô tìm những cuộn băng tiếng Anh không dùng đến, dùng máy đọc loại bỏ những nội dung gốc, sau đó chép lại băng.
Rất nhiều năm về sau trong phòng cũ của cô có một hộp băng giấu rất sâu, bên trên đóng bụi, cô ngồi xuống đất, cầm tai nghe mở lên, nghe thấy những bài hát chủ đề của phim hoạt hình chép lại từ TV, còn có một tập phim truyền hình. Lúc mở một cuộn băng khác ra, ban đầu chỉ có tiếng rè rè trống rỗng, giống như tiếng mưa rơi nhưng cũng giống như tiếng khóc, sau đó đột nhiên vang lên một tiếng ồn do hơi thở sát lại gần, rồi đến âm thanh của cô năm 12 tuổi.
Giọng nói nhẹ nhàng mơ hồ giống như đang cân nhắc điều gì đó: "Gia Thụ..."
Một lát sau âm thanh rõ ràng hơn: "Gia Thụ..." Ngay sau đó là liên tiếp vài câu: "Gia Thụ, Gia Thụ, Gia Thụ..." cuối cùng lại trở về âm thanh rè rè vô tận.
Cô dựa lưng vào tường, như về lại mùa đông năm đầu tiên lúc phân giường ngủ với mẹ, sau khi tắt đèn cô nằm một mình trên giường, trong ngực ôm chiếc máy đọc lại, đeo tai nghe trùm chăn lên, cô tưởng tượng Gia Thụ đang đứng trước mặt mình, luyện tập mở miệng.
Bởi vì cách lễ hội mùa xuân mấy ngày là đến tết Nguyên Đán nên lớp 6 được nghỉ đông rất sớm, vừa được nghỉ đông họ hàng bên bà ngoại có một người qua đời, ba mẹ đều phải đi làm, Chu Viên Viên được bà ngoại đưa đi dự tang lễ.
Tang sự làm ở nông thôn, cô đi theo bà ngoại ra ngoài từ sáng sớm, ngồi phương tiện giao thông công cộng rất lâu mới đến nơi, nhà kia rất lớn, linh đường đặt ở nhà chính, mấy bàn đặt trong tiền viện, ở phòng sau lại đặt thêm mấy bàn, bàn của họ ở phòng sau. Lúc Chu Viên Viên đang gắp miếng da sứa thì Gia Thụ và bà nội cậu khoan thai tới muộn.
Cô quá kinh ngạc cho nên không kịp tránh né, đôi mắt ngơ ngác dừng trên người cậu vài giây, sau đó mới đỏ mặt cúi đầu.
Cô trống rỗng nhìn bọt khí lơ lửng trong ly Sprite.
Đại khái là do trốn tránh cậu đã lâu, nên cho dù học cùng trường nhưng cô lại như đã lâu chưa được gặp cậu, từ gương mặt cho đến thần thái của cậu đều khiến cô cảm thấy xa lạ.
Gia Thụ đi theo bà nội, cho dù có quen biết hay không cậu vẫn chào hỏi, cậu ngồi xuống, đôi mắt không cố ý dừng trên người Chu Viên Viên, cũng không cố tình không nhìn cô.
Từ đầu đến cuối Chu Viên Viên chỉ biết cầm lý Sprite, uống từng ngụm, từng ngụm, căn bản cô không động đũa được mấy lần.
Bà ngoại bảo cô: "Không ăn cái gì chỉ uống thôi cho nên mới không mập lên được."
Chu Viên Viên không nói lời nào, cô vẫn tự uống Sprite.
Bà ngoại lại nói: "Bình thường rõ ràng nói nhiều lắm, sao hôm nay lại yên lặng thế."
Một người đàn ông trung niên trên bàn tự cho là hài hước trêu ghẹo: "Bà không hiểu rồi, bây giờ cô gái nhỏ và bạn nam ngồi cùng bạn nên xấu hổ đấy."
Chu Viên Viên gác đũa, bĩu môi nói cô ăn no rồi, sau đó ra ngoài trước.
Buổi chiều hôm nay thật dài, thật nhàm chán, nhóm họ hàng xa không đi đưa tang tụ tập lại chơi mạt chược, chỉ còn mấy đứa trẻ con tuổi xấp xỉ bọn họ, tới cuối cùng vẫn ngồi cạnh nhau. Một chiếc bàn dài đặt dưới ánh mặt trời, hai băng ghế đặt hai bên. Gia Thụ ngồi ở bên này làm bài tập của kì nghỉ đông, Chu Viên Viên ngồi ở bên kia, cầm một tờ giấy vẽ tranh.
Vào đông bầu trời xanh thẳm, vạn dặm không có một áng mây, nắng chiếu sau lưng ngứa nhè nhẹ, không khí giống như đầu mùa xuân.
Thật ra Chu Viên Viên muốn mở miệng, trong lòng cô quyết định âm thầm đếm từ một đến ba, rồi sẽ bắt chuyện, nhưng sau vô số lần cô vẫn không nói nên lời, lòng bàn tay cầm bút đã ướt đẫm, cô lại đếm vô số lần nữa nhưng vẫn không được.
"Chu Viên Viên......" Gia Thụ đột nhiên gọi cô, cậu vẫn không ngẩng đầu, khiến cô tưởng rằng đó là ảo giác.
"Triệu Gia Thụ......" cô cúi đầu nhẹ nhàng lên tiếng, mũi chua xót, âm cuối như đang nghẹn ngào.
Cuối cùng cô cũng nhịn được không khóc ra tiếng.
Có người lớn đi từ trong phòng ra, châm một điếu thuốc lá hút hai ngụm, không để ý nhìn bọn họ, cười ha hả nói: "Hai đứa nhỏ đều ngoan."
Bọn họ vẫn cúi đầu, một người làm bài tập, một người vẽ tranh, cho đến cuối cùng vẫn không ai mở miệng.
Sau đó rất lâu, Gia Thụ nghĩ lại khoảnh khắc kia cậu vẫn không thể hiểu được, càng không giải thích được cục diện bế tắc ấy cứ như vậy kéo dài đến học kì sau của lớp 6, kéo dài đến lúc gần tốt nghiệp tiểu học, kéo dài đến mức không thể kéo dài thêm được nữa, cậu mới hạ quyết tâm phải thay đổi nó.
(Cấp 1 bên TQ kéo dài 6 năm, cấp 2 gồm 3 năm, cấp 3 giống như Việt Nam gồm 3 năm)
Đó là một ngày trước tốt nghiệp, khi nghỉ trưa, cậu đến lớp tìm Chu Viên Viên, cô không có ở đó.
Cậu đội nắng đi tìm cô khắp nơi, khi đi đến bên cạnh sân thể dục, từ xa cậu nhìn thấy Chu Viên Viên đang ngồi trên ghế đá dưới tàng cây long não cô vùi đầu viết gì đó.
Gia Thụ đến gần cô vừa vặn dừng bút lại, có chút mờ mịt ngẩng đầu. Cậu nhìn thấy rõ ràng đó là một quyển sổ lưu niệm tốt nghiệp, gần tốt nghiệp cấp 1 rồi nên nhiều người sẽ mua quyển sổ như vậy, nhờ bạn học viết lời khen tặng và dán ảnh chụp kỉ niệm lên.
Cậu đi đến bên cạnh cô, cũng không nghĩ nhiều, mỉm cười cầm quyển sổ lên, cậu vốn muốn viết lời khen tặng cho cô nhưng khi cậu mở ra trên trang giấy kia lại viết đúng tên mình, kèm thêm mấy dòng chữ, là nét chữ xiêu xiêu vẹo vẹo của Chu Viên Viên, phần ảnh chụp dán sticker phim hoạt hình.
Theo bản năng cậu lật sang tờ khác, nhìn thấy một cái tên xa lạ, lời khen tặng vẫn là nét chữ xiêu xiêu vẹo vẹo ấy, ảnh chụp vẫn là sticker.
Cuối cùng cậu cũng ý thức được điều gì đó, cậu không lật tiếp nữa, cũng không nhìn, chỉ cứng người đứng ở nơi đó, cánh tay cầm sổ lưu niệm như bị tàn phế mất đi tri giác.
Trên đỉnh đầu cây long não bị gió thổi lao xao, tiếng ve như hát.
"Trả lại cho tôi." Cô nói.
Giọng của cô khàn khàn, giống như muốn khóc, biểu cảm trên mặt lại xấu hổ và tuyệt vọng hơn khóc gấp trăm lần.
Cậu vẫn không động đậy, nhìn cô, qua thật lâu mới cố gắng mở miệng, "Chu Viên Viên..."
Chu Viên Viên đoạt lấy sổ lưu niệm trong tay cậu, quay đầu liền chạy, cô quá hoảng loạn và gấp gáp không chạy được mấy bước đã ngã thật mạnh trên đường băng.
Cậu muốn đi đỡ cô, nhưng chưa đi đến nơi Chu Viên Viên đã tự bò dậy, một tay che đầu gối trầy xước, một tay cầm sổ lưu niệm, cô cứ thất tha thất thểu như vậy, chạy trốn không quay đầu lại.