Thượng Hải Hộ Quốc Quốc Tức Tai Pháp Ngữ

Lý Nguyên liền biết nó chính là thân đời sau của Viên Trạch, liền bước đến thăm hỏi: “Ngài Viên Trạch mạnh giỏi hay chăng?” Đứa bé chăn trâu đáp: “Ông Lý quả thật là người đáng tin tưởng!” Rồi nói chuyện sơ sài mấy câu xong, lại xướng rằng:Thân tiền thân hậu sự mang mang,Dục thoại nhân duyên khủng đoạn trường.Ngô Việt giang sơn du dĩ biến,Khước hồi yên trạo, thượng cù đường.(Thân trước, thân sau sự vấn vươngBàn chuyện nhân duyên luống đoạn trườngNgô,Việt giang sơn chơi khắp cả,Gác chèo mây khói, ẩn ao chuôm)Rồi cưỡi trâu đi mất.

Như vậy, thấy được rằng: Viên Trạch có bản lãnh biết chuyện quá khứ, vị lai và “ngồi mất, đứng thác”, nhưng vẫn chưa thể liễu thoát sanh tử, trốn tránh bào thai; huống gì bọn phàm phu đầy dẫy triền phược chúng ta, một chút bản lãnh cũng không có? Nếu chẳng niệm Phật cầu sanh Tây Phương mà muốn liễu sanh tử thì có nằm mộng cũng mộng chẳng được!Có kẻ nói: “Thiền Tông minh tâm kiến tánh, đạo lý kiến tánh thành Phật chẳng phải là rất hay ư?” Trọn chẳng biết kiến tánh thành Phật chính là thấy được vị Phật thiên chân trong Tự Tánh thì gọi là “thành Phật”, hoàn toàn chẳng phải là thành vị Phật rốt ráo viên mãn phước huệ! Vì sao vậy? Là vì người trong Tông Môn (Thiền Tông) khi công phu đạt đến mức khai ngộ liền biết chân tánh của chính mình lẫn người khác vốn giống hệt như Phật, vì thế gọi là “kiến tánh thành Phật”.

Nhưng những phiền não thô - tế75 của người ấy còn chưa đoạn mảy may nào, chẳng qua là có thể thường tự giác chiếu76, chế ngự phiền não, xử sự gần giống với bậc thánh nhân.

Nếu đánh mất công phu giác chiếu, không chế ngự được phiền não, bèn tạo nghiệp so với người khác lại càng dữ dội hơn, vì trong phiền não của kẻ ấy có chen lẫn sức mạnh khai ngộ, biến thành cuồng huệ.

Bởi đó, năng lực tạo nghiệp cũng mạnh mẽ dị thường.

Như vậy thì không những chẳng có hy vọng thành Phật, mà còn phải đọa lạc trong ba đường ác.

Vì thế, người đã khai ngộ càng phải ra sức tấn tu, luôn luôn giác chiếu.

Đến khi đoạn sạch Kiến Tư phiền não mới là lúc liễu sanh thoát tử, hoàn toàn chẳng phải là hễ ngộ liền liễu! Giống như Ngũ Tổ Giới và thiền sư Thảo Đường Thanh thuở trước, do ngộ rồi nhưng chưa chứng, vẫn không tránh khỏi nỗi khổ luân hồi.

Vết xe đổ rành rành, chẳng thể không biết! Nếu nói là “thật sự thành Phật” thì lại càng sai rất xa!Đức Phật rốt ráo phước huệ viên mãn làm sao mới thành được? Nói theo tông Thiên Thai, một vị Thất Tín Bồ Tát trong Viên Giáo đã đoạn sạch Kiến Tư Hoặc, khi tu đến địa vị Thập Tín mới phá hết Trần Sa.

Lại phải tu lần lượt Thập Trụ, Thập Hạnh, Thập Hồi Hướng, Thập Địa, Đẳng Giác, bốn mươi mốt địa vị, mỗi [địa vị] phá một phẩm vô minh bèn tiến lên một địa vị [cao hơn], được một phần Tam Đức bí tạng.

Theo thứ tự như thế, đến địa vị cuối cùng là Đẳng Giác mới đoạn sạch bốn mươi mốt phẩm vô minh, lại đoạn một phẩm vô minh, tiến lên một địa vị nữa, mới có thể thành tựu đức Phật rốt ráo phước huệ viên mãn.

Như vậy, quả thật chẳng phải là chuyện dễ dàng.

Mọi người hiểu được đạo lý này thì mới chẳng hiểu lầm!Lại có người nói: Tự Tánh của mỗi người chúng ta vốn là chẳng nhiễm mảy trần, thanh tịnh trong lặng, đấy chính là Tịnh Độ.

Tự Tánh vốn chẳng sanh, chẳng diệt, xưa nay thường hằng, chẳng dời, chẳng biến, chính là Vô Lượng Thọ.

Tự Tánh vốn sẵn đủ đại trí huệ quang minh, chiếu trời soi đất, chính là Vô Lượng Quang.

Nếu như lìa khỏi Tự Tánh sẵn có ấy, muốn có riêng một cõi Tịnh Độ để sanh, [có một] Phật Di Đà để thấy, đấy chính là trên đầu chồng thêm một cái đầu nữa, không có lẽ nào! Thêm nữa, nếu hiểu như vậy thì đạo lý Thiền Tịnh Song Tu cũng là lầm lẫn! Nếu nói như vậy thì hoàn toàn là thiên về Thiền Tông, hoàn toàn chẳng thích hợp cho Tịnh Tông.

Vì sao biết được [như vậy]? Là vì Thiền Tông chẳng dạy người sanh lòng tin phát nguyện, cũng chẳng dạy người niệm Phật, chỉ dạy người tham cứu thoại đầu77, cầu minh tâm kiến tánh.

Đấy chính là nói: “Lìa ngoài tự tánh chẳng có Tịnh Độ để có thể sanh, [chẳng có] Di Đà để thấy!”Nói tuy không sai, nhưng rốt cuộc vẫn thiên về kiến giải thuộc lý tánh, chẳng thể dung thông với sự tướng, mà cũng cách biệt với sự lý vô ngại của Tịnh tông, nên nói không phải là Thiền Tịnh Song Tu.

Người tu Tịnh Độ chuyên lấy ba pháp Tín - Nguyện - Hạnh làm tông, mọi người phải hiểu rõ ràng!Lại có thuyết “tức thân thành Phật” (thành Phật ngay trong thân này) của Mật Tông.

Nếu mới nghe qua, chuyện như thế khiến con người rúng động.

Nhưng trên sự thật, trọn chẳng thể nhanh chóng, thuận tiện như vậy.

Ý nghĩa của “tức thân thành Phật” là nói công phu của Mật Tông khi tu đến thành công thì có thể thành đạo ngay trong thân này.

Nhưng sự thành đạo như vậy chẳng qua là liễu sanh tử mà thôi.

Miễn cưỡng nói là “thành Phật” thì còn có thể miễn cưỡng chấp nhận được! Nếu coi là thật sự thành được vị Phật đoạn rốt ráo Ngũ Trụ78, vĩnh viễn hết hai loại chết (phần đoạn và biến dị sanh tử) thì lầm lạc quá đỗi! Ví như một đứa bé con, cạo trọc đầu đi, ai nấy đều gọi nó là Hòa Thượng79; hay là vị tỳ-kheo đã thọ Tam Đàn Đại Giới80 cũng được gọi là Hòa Thượng; hay là vị phương trượng đứng đầu chốn tùng lâm81 cũng gọi là Hòa Thượng.

[Những loại] Hòa Thượng như trên, miễn cưỡng gọi thì cũng được.

Nếu coi [những người ấy] thật sự là Hòa Thượng thì cũng không đúng.

Nói đúng sự thực thì phải [là người] có đạo đức, học vấn, có sức làm làm cho người khác sanh trưởng Pháp Thân huệ mạng thì mới đúng là Hòa Thượng danh phù hợp với sự thực.Phải biết thế giới này của chúng ta, trong Phật pháp của đức Thích Ca Mâu Ni Phật, chỉ có một mình đức Thích Ca Mâu Ni Phật là thành Phật ngay trong thân này.

Lại phải đến khi đức Di Lặc Phật hạ sanh thì mới có thể lại tính là một vị Phật thành Phật ngay trong thân này.

Trong khoảng thời gian sau khi đức Thích Ca diệt độ và ngài Di Lặc chưa giáng sanh, muốn tìm lấy một người thành Phật ngay trong thân này thì bất luận ra sao cũng không thể có được! Dẫu cho ức Thích Ca ứng hiện trong thế gian lần nữa, cũng không thị hiện đạo lý “thành Phật ngay trong thân” này!Vào đời nhà Thanh trước kia, trong khoảng từ niên hiệu Khang Hy đến niên hiệu Càn Long, Phật sống82 Tây Tạng đến khi lâm chung biết chết rồi sẽ phải đi đầu thai trong nhà nào, dặn đệ tử đến lúc ấy đi rước ông ta.

Khi đẻ ra, cũng nói được ông ta là Phật sống ở chỗ nào đó.

Tuy có bản lãnh như vậy, cũng vẫn chưa phải là thành Phật ngay trong thân này! Vì sao biết được? Vì nếu quả thật là thành Phật ngay trong thân này, tự nhiên sẽ giống như Phật Thích Ca, nói được các thứ phương ngôn (ngôn ngữ riêng của từng địa phương), dùng một tiếng thuyết pháp cũng có thể khiến cho hết thảy chúng sanh đều hiểu được.

Cớ sao Phật sống Tây Tạng, [đối với] ngôn ngữ Trung Quốc lại không biết? Một chuyện nhỏ như vậy đủ chứng minh ông ta không phải là thành Phật ngay trong một đời.

Huống chi sau này Phật sống khi chết đi chẳng để lại lời gì, lúc sống cũng chẳng có biểu hiện gì, đều là do người khác xếp đặt, bốc thăm để quyết định83, vậy thì chẳng cần phải nói gì nữa!Hơn nữa, công phu tu Mật Tông muốn thành công cũng rất khó khăn.

Nếu chuyên cầu mau được thần thông, chẳng khéo dụng tâm, lại còn bị nguy hiểm gặp phải ma sự, vẫn chẳng ổn thỏa, thích đáng bằng Niệm Phật.

Năm Dân Quốc mười bảy (1928), ở Thượng Hải có một người đệ tử quy y mời tôi đến nhà ông ta dùng cơm chay, và nói trong gia đình ông ta có một người thân thích là một nữ cư sĩ học Phật đã nhiều năm, học vấn cũng rất khá, đã hơn năm mươi tuổi, gọi bà ta đến trò chuyện có được hay không? Tôi nói “được chớ!” Ông bèn kêu bà ta đến.

Đến khi gặp mặt, tôi bảo bà ta: “Tuổi tác cao rồi! Hãy nên mau niệm Phật cầu sanh Tây Phương”.

Bà ta đáp: “Tôi chẳng cầu sanh Tây Phương, tôi muốn sanh trong thế giới Sa Bà!” Tôi liền trả lời bà ta: “Chí hướng của bà hèn kém quá!” Bà ta lại nói: “Tôi muốn thành Phật ngay nơi thân này”.

Tôi lại đáp lời bà ta: “Chí hướng của bà cao xa quá! Sao không chịu vãng sanh thế giới thanh tịnh kia, cứ muốn sanh trong thế giới trược ác này? Phải biết rằng: Đạo lý ‘thành Phật ngay nơi thân này’ là có, thế nhưng hiện thời không có ai được như vậy cả, mà cũng chẳng phải là chuyện bà hay tôi có thể làm được!” Người không thông hiểu đạo lý như vị nữ cư sĩ ấy, hoàn toàn không có chút gì biết tự lượng sức, ăn nói lớn lối, quả thật là tự lầm, lầm người vậy!Lại có hai người cầu sanh trong thế giới Hoa Tạng.

Có một ngày, người kia mắc bệnh, người này bèn đến thăm.

Sau đấy, do thấy người kia bệnh tình không xong, liền gấp rút bảo người kia niệm “Nam Mô Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh, Hoa Tạng Hải Hội Phật Bồ Tát”, mọi người cũng ở bên cạnh trợ niệm cho ông ta.

Sau một khắc bèn hỏi ông ta có thấy cảnh giới gì hay không? Ông ta đáp: “Không có!” Hỏi như vậy hai ba lần đều nói “không có!” Đến lần cuối cùng, ông ta bèn nói: “Mẹ đã đến rồi!” Ôi chao! Hỏi ông ta như vậy mới biết bọn họ [tu] như thế không thể nào chắc ăn được! Là vì trong tâm bọn họ, do niệm Phật hiệu như thế và mong mỏi như thế, lẽ ra phải trông thấy thế giới Hoa Tạng mới đúng, sao lại đâm ra thấy cảnh giới trong thai mẹ? Từ đấy về sau, ông ta mới quay đầu tu pháp môn Tịnh Độ.Muốn hiểu được thế giới Hoa Tạng thì phải là bậc Pháp Thân Đại Sĩ phá được mấy phần vô minh mới có thể thấy được, sanh [về đó] được! Ngoài ra, [dẫu là] bậc Bồ Tát đoạn sạch Trần Sa Hoặc cũng chưa có phần, huống hồ phàm phu đầy dẫy triền phược ư? Trong hội Hoa Nghiêm, Thiện Tài đồng tử đã chứng Đẳng Giác mà Phổ Hiền Bồ Tát vẫn dạy ngài và Hoa Tạng hải chúng dùng mười đại nguyện vương hồi hướng Cực Lạc để mong viên mãn Phật Quả.

Đủ thấy pháp môn Tịnh Độ không căn cơ nào chẳng gồm thâu.

Vì thế, tôi thường nói: “Chúng sanh trong chín giới bỏ pháp môn Niệm Phật thì trên là không thể do đâu viên thành Phật đạo; mười phương chư Phật bỏ pháp môn Niệm Phật thì dưới là không do đâu độ khắp quần manh”, chính là vì nhân duyên này đấy! Ví như người trong thiên hạ, ai nấy đều phải ăn cơm thì ai nấy cũng đều phải niệm Phật.Kính khuyên các vị, chớ nên không tự lượng sức, vọng tưởng làm hạng phi thường.

Nói chung là phải chất phác niệm Phật cầu sanh Tây Phương thì mới chẳng cô phụ đức Như Lai đã nói pháp môn tổng trì “trên thành Phật đạo, dưới hóa độ chúng sanh, thành thỉ thành chung” này, và chẳng đến nỗi uổng phí nhân duyên thù thắng mười phương tụ hội tại đạo tràng Linh Nham thanh tịnh này.

Mong mọi người hãy trân trọng!.