Tình sử Angélique

Khi nàng giải thích cho ngài Cônbe rằng hoàng thân Bactiari không muốn yết kiến Đức vua chỉ vì cuộc đón tiếp dành cho ông ta không được trọng thể như ý muốn, thì ông Thượng thư chỉ còn biết giơ hai tay lên trời mà than:
- Ấy vậy mà tôi vẫn không ngừng kỳ kèo Đức vua vì ngài ưa thích xa hoa và chi tiêu lãng phí.
Khi biết chuyện này, Luy 14 đã cười ha hả:
- Xem đấy, ông bạn Cônbe của tôi, những lời quở trách của ngài đôi khi là không có cơ sở nhé. Chi tiêu như nước để điện Vecxây thành lộng lẫy không phải là một tính toán sai lầm như Ngài tưởng. Ngày mà đoàn sứ thần đầu tiên của Vương quốc Ba Tư đến trước cổng chấn song mạ vàng của điện Vecxây, hàng nghìn chậu hoa được rút ra từ những khu vườn lồng kính và đem trồng lại vào những bồn hoa trải ra dưới bầu trời xám xịt mùa đông một thứ thảm muôn màu sắc. Suốt dọc hành lang lớn của cung điện, chân người bước trên những cánh hoa hồng và hoa cam.
Hoàng thân Bactiari tiến vào giữa một khung cảnh huy hoàng những kỳ công mỹ nghệ bằng vàng bạc, bằng gỗ quý trạm trổ tinh vi nhất được bày ra, để tỏ lòng tôn trọng vị sứ thần. Người ta đưa ông ta đi thăm toàn bộ cung điện, mà vẻ lộng lẫy sánh kịp những lâu đài trong truyện Nghìn lẻ một đêm. Phần cuối cuộc thăm dành cho Phòng tắm riêng của Đức vua, với một bồn tắm mênh mông bằng cẩm thạch tím để chứng minh với vị khách quý Ba Tư rằng người Pháp không hề coi nhẹ thú vui tắm rửa như ông ta nghĩ.
Đó là một ngày vinh quang cho Angiêlic, nàng luôn luôn được mời đứng ở hàng đầu và ông hoàng Bactiari, không hiểu vô tình hay có ngụ ý tinh quái gì, đã coi nhẹ từ Hoàng hậu đến mọi phu nhân khác mà chỉ dành mọi lời chúc mừng và ca ngợi cho một mình nàng. Hiệp ước về tơ lụa được ký kết trong một không khí hữu nghị.
Buổi tối của ngày đáng ghi nhớ đó, khi số đông triều thần còn đang tham dựạo chơi cuối cùng để ngắm những bồn hoa quý hiếm nở rộ giữa ngày đông giá lạnh, một thiếu niên tùy tùng đến báo cho phu nhân Plexi-Belie rằng Đức vua vời nàng đến phòng pha lê. Phòng này thuộc khu nội thất của Đức vua, nơi người tiếp các vị khách thân tín. Ai được mời đến đây coi như có vinh dự lớn. Bước vào phòng, Angiêlic thấy bày ngổn ngang rất nhiều tặng phẩm đủ loại của ông hoàng Ba Tư, được gương phản chiếu từ bốn phía.
Vua đang nói chuyện với Thượng thư Cônbe. Cả hai mỉm cười với nữ hầu tước:
- Đây là lúc để phu nhân lĩnh phần thưởng của mình - Vua nói - Trẫm xin mời bà tự ý lựa chọn.
Đức vua cầm lấy bàn tay nàng dắt đến trước đám tặng phẩm được trưng bày. Angiêlic xem hết vật này đến vật khác, dưới con mắt hiền lành của ông Cônbe và trước vẻ vui thích của Đức vua. Bỗng nàng đỏ bừng mặt và hỏi với giọng bối rối:
- Chất mumi đâu rồi?
- Mumi à? Cái chất nước đáng kính và hôi thối ấy ư?
- Vâng. Thần xin Hoàng thượng hãy tiếp nhận với vẻ trân trọng biết ơn sâu sắc cái chất quý đó.
- Trẫm đã làm thế kia mà: ta đảm bảo với ông đại sứ rằng ta có được thứ thuốc nước kỳ diệu đó thì không còn sung sướng nào bằng. Nhưng thú thật trẫm không thể ngờ được rằng chất nước ấy lại có thể khó ngửi đến như vậy. Ta tự hỏi: liệu Hoàng đế Ba Tư có ác ý gì khi tặng ta món quà đó?
- Không, không ạ, nhất định không có. - Angiêlic vừa hấp tấp nói vừa bước lại gần, vì nàng vừa nhận ra trong một góc, chiếc tráp gỗ quý khảm xà cừ mà ông hoàng Bactiari đã có lần cho nàng xem. Nàng mở tráp, nhấc cái nút bằng ngọc thạch đậy chiếc bình sứ màu xanh thẫm: mùi hắc kỳ lạ xộc lên mũi nàng.
- Tâu Hoàng thượng, liệu thiếp có được phép xin Người ban đặc ân cho thiếp lĩnh nhận cái tráp này chăng? Để ghi nhớ... mấy cuộc đi thăm đã cho thần cái hạnh phúc lớn được phục vụ Hoàng thượng tôn vinh và... thần không muốn xin thứ gì khác nữa.
Nàng dừng lời, hơi lúng túng.
Vua và ông Cônbe nhìn nhau, ngỡ ngàng như trước cử chỉ đồng bóng của một người đàn bà. Angiêlic mỉm cười và tìm cách thanh minh:
- Cái tráp ấy đúng là đẹp tuyệt vời: thần thích nó vô cùng! Thần có được phép cho người mang nó đi không ạ?
- Khi một người đàn bà đã có một ý định trong đầu, muốn can ngăn họ thì chỉ uống công mà thôi! - Nhà vua thở dài.
Rồi Vua sai hai người hầu đem cái tráp đến căn nhà dành cho phu nhân Plexi. Nàng định đi theo họ, nhưng Vua ra hiệu giữ nàng ở lại. Đức vua quay sang đám hàng lụa vóc Ba Tư và rút ra một tấm áo rộng, mềm mịn, màu cát thẫm.
- Ngài Đại sứ đích thân giới thiệu với trẫm tính chất đặc biệt của thứ hàng này. Nó hình như dệt bằng lông lạc đà, tạo nên một hàng dạ không thấm nước mưa. Nhờ thế loại áo khoác này chống đỡ được mọi loại thời tiết xấu.
Với một động tác chậm rãi, Vua khoác cái áo lên vai nàng.
Bà Môngtexpăng hấp tấp bước vào, bà ta cũng được vời đến phòng pha lê để chọn một thứ đồ trang sức mà bà ưa thích. Nụ cười trên môi bà bỗng kémi khi nhìn thấy Angiêlic.
- Thiếp đến quá sớm chăng, tâu Hoàng thượng? - Bà ta nói với một giọng vui hơi gượng.
- Không phải thế, phu nhân rất xinh đẹp của ta. Kia là những báu vật mà bà tùy ý chọn lựa.
- Dù sao Bệ hạ cũng đã để bà ấy được lựa chọn đầu tiên rồi - Bà Atênai rên rỉ.
- Bà Plexi là phái viên của trẫm cử đến cạnh sứ thần Ba Tư. Bà nên biết rằng chủ tâm của trẫm bao giờ cũng là tặng thưởng trước tiên cho những người phục vụ vương quốc ta, rồi sau mới đến những người được ta ưu ái. Giọng nói của Vua là quyết đoán:
- Trẫm thích nhất là khi thấy bà ghen tị, dường như bà sắp bùng lên ngọn lửa! Vua nói tiếp và nắm chặt lấy tay bà Môngtexpăng.
- Thiếp có được phép về không ạ, tâu Bệ hạ? - Angiêlic vừa nói vừa cúi chào.
- Để trẫm khuyên bà một câu. Hãy hứa với ta là bà sẽ không săn sóc nước da của mình bằng thứ nước kinh khủng mà bà ưa thích ấy nhé.
- Thiếp xin không làm như vậy, tâu Hoàng thượng.
Vua đưa một ngón tay vuốt nhẹ lên má nàng.
- Nếu làm thế thì sẽ đáng tiếc biết bao!
Angiêlic bất giác rờn rợn vì cảm thấy cái nhìn sắc sảo của bà Môngtexpăng phóng theo như một mũi dao nhọn cắm vào hai bả vai mình khi nàng bước ra cửa. Nàng đi kiểm tra xem chất mumi có được cất vào nơi an toàn mà không đổ, không bị ăn trộm bớt mất giọt nào không. Nàng chỉ có thể yên lòng khi nào đã giao được tận tay chất đó cho ông già Xavari.
Nàng hài lòng được báo tin là sau bữa ăn nhẹ buổi tối, mọi người được đi nghỉ thảnh thơi, và ngay sáng sớm mai triều đình sẽ lên đường đi Xanh-Giecmanh. Angiêlic yên tâm sai mang cái tráp quý giá ra đặt lên cỗ xe và cho thắng ngựa vào xe. Người xà ích quất roi và cỗ xe lăn bánh trên sân, vượt qua cổng rào sắt và phóng nhanh trên đường cái, rời Vecxây tiến về kinh đô.
Lúc mười một giờ đêm, cỗ xe qua cửa ô vào Pari. Lúc mười một giờ rưỡi, ở phố Buốctibua, Angiêlic gõ nhẹ vào cửa sổ cửa hàng của ông già Xavari. Ông già bào chế hãy còn thức. Trông thấy Angiêlic, ông tái mặt đi và chòm râu ngắn của ông run run. Mỉm một nụ cười bí hiểm, Angiêlic ra hiệu cho đám đầy tớ đặt cái tráp quý lên mặt quầy hàng.
- Suốt đời tôi, - ông già rên rỉ - Suốt đời tôi, tôi sẽ ghi nhớ công ơn này của bà. Không những bà đã cứu chất mumi thoát khỏi những bàn tay phàm tục, bà còn trao nó nguyên vẹn cho tôi, một nhà khoa học sẽ biết khám phá ra cái bí mật của chất đó.
- Bình tĩnh lại, tiên sinh Xavari.
Nhà bào chế có nghe nàng nói nữa đâu. Ông ta đã vội nhảy ngay vào phòng trong rồi quay trở ra với hàng lô chai lọ, phễu, ống nhỏ giọt. Hiểu rằng bây giờ mình ở đây là thừa, Angiêlic sắp ra về thì nghe có tiếng ồn ào ngoài phố. Một người đưa thư đi ủng nhảy ba bước một trên các bậc thềm dẫn xuống cái phòng thấp, nói với nàng rằng:
- Lạy Chúa, tôi đã đuổi theo tìm được bà. Đức vua ra lệnh cho tôi phải gặp được bà.
Anh ta trao một phong bì cho Angiêlic. Nàng mở ra đọc: lệnh hỏa tốc đòi nàng quay lại Vecxây.
- Tôi có thể chờ đến lúc trời sáng hãy lên đường có được không?
- Đức vua đích thân truyền lệnh cho tôi: phải đưa phu nhân về, bất kể ngày đêm.
Lệnh của vua, không còn cách nào khác là phải tuân theo. Angiêlic lại lên đường. Hai người về tới Vecxây đúng lúc cung điện từ bóng tối ban đêm hiện rõ dần dưới ánh bình minh. Run rẩy vì lạnh, Angiêlic theo người liên lạc bước dọc theo những hành lang vắng tanh. Nhưng trong phòng làm việc của Đức vua còn khá đông người: ngoài vua còn có các ngài Cônbe và Lion, vị cha tuyên úy của vua là ngài Bôxuyê, người hay được vua hỏi ý kiến, ngài Luvoa, công tử Loren và mấy nhân vật phụ nữa. Tất cả mọi người đều đứng trước mặt vua. Khi Angiêlic được đưa vào phòng, mọi người đều im lặng. Đức vua mời nàng ngồi. Một lúc yên lặng kéo dài. Cuối cùng vua cất tiếng:
- Đoàn sứ thần Ba Tư kết thúc cuộc viếng thăm một cách khá kỳ cục, thưa Phu nhân. Hoàng thân Bactiari đã lên đường đi về phương Nam, nhưng có gửi cho trẫm một công hàm khẩn cấp có liên quan đến bà... Đây, bà hãy tự mình đọc đi.
Bức công hàm đã được dịch sẵn, chữ nắn nót, chắc hẳn do công của viên thư lại người Acmêni là Agôbian. Nội dung thư cảm tạ một lần nữa vị đại vương phương Tây đã đón tiếp sứ thần Ba Tư với nghi thức trọng thể huy hoàng và với lòng nhân hậu. Tiếp theo là bản liệt kê các tặng phẩm mà Đức hoàng thượng Luy 14 đã ban cho sứ thần Ba Tư để về dâng lên hoàng đế của mình.
Nhưng ngoài tất cả những tặng vật đó, hoàng thượng lại quên không gửi kèm viên ngọc lam rất quý mà ngài Đại sứ chờ đợi được lĩnh thưởng vì đã tận tụy phục vụ Đức vua. Tiếp đó là một đoạn mô tả viên ngọc lam đầy đủ chi tiết để người ta có thể hiểu rõ rằng đấy là một người đàn bà và người đàn bà này không ai khác chính là Angiêlic. Hoàng thân Bactiari nghĩ rằng: bây giờ các hiệp ước đã được ký kết làm vừa lòng các bên và nhất là vừa lòng Vua nước Pháp, thì tại sao lại không thấy có “nữ hầu tước rất tế nhị”, “người phụ nữ thông minh nhất trần gian”, “bông hoa huệ ở điện Vecxây” ở trong số những tặng phẩm cuối cùng mà ngài Loren và hầu tước Toocxi đến trao cho Hoàng thân trước lúc lên đường về nước?
Một loạt câu hỏi nêu ra cho thấy rành rành sự giận dữ của ông Hoàng Bactiari khó tính, và bao hàm khá rõ lời đe dọa sẽ cắt đứt mọi chuyện, sẽ tâu trình lên chúa thượng của ông ta theo cách có hại cho người Pháp và những người Thiên chúa giáo khi Hoàng thân trở về đến thủ đô Ixpahan.
- Thế thì sao ạ? - Angiêlic ngơ ngác hỏi.
- Thế thì sao? - Đức vua nhắc lại - Bà có thể nói rõ cho ta biết bà đã cả gan hành động vô liêm sỉ đến như thế nào ở Xuyren để đến nỗi kẻ kia dám đưa ra những lời lẽ hỗn xược với trẫm như vậy?
- Tâu Hoàng thượng, thiếp đã hành động đúng như một người đàn bà được phái đến bên cạnh một lãnh chúa quyền uy nhằm mục đích tranh thủ hắn, nếu không muốn nói là cám dỗ hắn nhằm làm hắn mềm dẻo hơn và để phục vụ Đức vua có hiệu quả.
- Bà định ngụ ý rằng chính ta đã khuyến khích bà phải hư hỏng để cuộc đón tiếp đoàn sứ thần kia thành công ư?
- Ý định của Hoàng thượng khá rõ ràng.
- Sao lại dám nói với lời lẽ ngu ngốc đến thế! Một phụ nữ thông minh và nghị lực như bà, có hàng trăm cách dịu một ông hoàng mà không vì thế phải hư thân. Vậy là, bà đã can đảm làm tình nhân của một tên man di da màu, một tên dị giáo, kẻ thù đối với tín ngưỡng của mình. Bà đã làm điều đó ư? Trả lời đi!
Angiêlic cắn môi che giấu nụ cười mỉm và đưa mắt nhìn mọi người.
- Tâu hoàng thượng, câu hỏi của Người khiến thiếp lúng túng trước mặt quý vị ở đây. Thiếp xin tâu rằng chuyện này chỉ thuộc thẩm quyền của cha rửa tội cho thiếp mà thôi.
Nhà vua muốn vươn thẳng người lên, đôi mắt long sòng sọc. Giám mục Bôxuyê xen vào với tiếng nói tuyên úy:
- Tâu Bệ hạ, thần xin được phép nhắc Người: đúng vậy. Linh mục là người duy nhất có quyền được biết điều bí mật của lương tâm những con chiên.
- Cả Đức vua nữa, thưa ngài Bôxuyê, trong trường hợp những hành động của bầy tôi kéo theo trách nhiệm mà ông vua phải hứng chịu. Hoàng thân Bactiari đã làm trẫm bất bình về thái độ hỗn xược của ông ta. Nhưng phải thừa nhận rằng khi một người đàn ông đã nhận được một vài sự cam kết...
- Ông ta không hề nhận được sự cam kết nào, tâu Hoàng thượng - Angiêlic quả quyết nói.
- Trẫm muốn tin như vậy - Đức vua lẩm bẩm và ngồi xuống không che giấu được vẻ nhẹ nhõm.
Ngài Bôxuyê tuyên bố rằng: cần bỏ qua chuyện cũ, xem xét hiện tại. Vấn đề tóm tắt lại như sau: làm thế nào xoa dịu được cơn giận dữ của ông hoàng Bactiari mà vẫn bỏ qua không thỏa mãn đòi hỏi của ông ấy. Ngài Bôxuyê và ông linh mục dòng Tên trổ tài hùng biện chứng minh rằng tương lai của Nhà thờ T Chúa giáo ở phương Đông tùy thuộc vào việc đón tiếp đoàn đại sứ Ba Tư có thành công mỹ mãn hay không.
Cuối cùng Angiêlic đề nghị nên hỏi ý kiến một vị cao tuổi hiểu biết sâu rộng, đã từng đi du lịch nhiều nước, nhất định ông này sẽ tìm được cách xoa dịu ông hoàng Ba Tư hay để bụng thù hằn kia.
Đức vua liền quyết định phải cho tìm ngay ông già Xavari. Angiêlic có nhiệm vụ đi gặp ông già, nói rõ đầu đuôi câu chuyện và về tâu trình giải pháp mà ông đề nghị.
- Ông Loren sẽ đi cùng với bà. - Vua ra lệnh - Tạm biệt phu nhân. Hãy giúp trẫm sửa chữa những sai sót mà trong đó bà có phần trách nhiệm. Ngài Cônbe, hãy ở lại Vecxây. Sau lễ misa, ta cần gặp ông.
Được đưa đến điện Vecxây, ông già Xavari tỏ ra bình thản trước mặt những quan chức chóp bu và cả Đức vua nữa. Ông già khẳng định cách duy nhất khước từ yêu cầu của ông Hoàng Bactiari mà không làm cho ông ta coi là bị xúc phạm nghiêm trọng: Hoàng thượng cần viết thư nói rằng Người rất lấy làm tiếc đã không thỏa mãn nguyện vọng của người bạn rất thân mến vân vân. vì Phu nhân Plexi giữ cương vị là “đệ nhất vương phi”, nên ngài đại sứ chắc sẽ thông cảm là Người không thể nào đáp ứng mong muốn của Đại sứ được.
- Thế nào là “đệ nhất vương phi”?
- Tâu bệ hạ, ở phương Đông đó là người đàn bà được quốc vương yêu quý nhất trong số các cung phi và được trao quyền cai quản toàn bộ đám cung nữ, thậm chí đôi khi còn được vời đến hỏi ý kiến về những việc khó khăn của triều đình.
- Phong tục kỳ lạ thật! - Vua nói - Nhưng vì tiên sinh khẳng định đó là cách duy nhất
Đức vua ra lệnh cho thảo bức thư. Ngài Xavari tự tay làm việc đó. Thảo xong thư, ông đọc to lên. Bức thư kết luận:“... Xin ngài hãy chú ý đến những đàn bà khác trong vương quốc trẫm. Trẫm sẵn sàng trao cho Ngài người trẻ đẹp nhất mà ngài lựa chọn...”
- Này này, từ từ chứ, tiên sinh Xavari! Ông bắt trẫm cam kết một chuyện kỳ quặc thế.
- Tâu hoàng thượng, kẻ kia đã chịu thất vọng cay đắng, thế thì cũng đáng được đền bù cho xứng đáng...
- Cái lý của ông cũng có phần đúng!
Triều thần vui mừng thấy Đức vua bước ra khỏi phòng làm việc với vẻ mặt tươi tỉnh. Suốt mấy giờ qua, triều đình nơm nớp chờ đợi bùng nổ những rắc rối chính trị nghiêm trọng, thậm chí có thể xảy ra việc tuyên chiến. Một đoàn dài các cỗ xe nối đuôi nhau chuyển bánh rời Vecxây đi Xanh-Giecmanh. Cung điện Vecxây đóng cửa nghỉ vài ngày. Ngài Lion thò đầu ra cửa sổ khi cỗ xe ông ta vượt qua xe Angiêlic:
- Chỉ tại bà mà tôi phải làm cái việc kỳ cục này. Tôi được Vua giao trách nhiệm tìm cho được... cái để đền bù cho sứ thần Ba Tư... Nhưng thôi được! Tôi đã nhắm một cô bé đào hát trong đoàn kịch của ông Môlie, cô ta rất thông minh và đầy tham vọng... Chắc tôi sẽ dễ dàng thuyết phục được.
- Thế là mọi chuyện kết thúc ổn thỏa. - Angiêlic kết luận và nở nụ cười nhợt nhạt.
Nàng phải rất vất vả mới giữ nổi cho hai mắt không nhắm nghiền: suốt hai mươi bốn giờ qua hầu như nàng rong ruổi không ngừng trên xe ngựa và nay lại phải đi lại con đường từ Vecxây đến Pari.