Tình sử Angélique

Cỗ xe của đại úy cảnh sát Đêgrê lắc lư tiến ra khỏi cổng biệt thự và thong thả quay sang con đường Commanderie rải đầy đá cuội ở ngoại ô Saint-Germain. Cỗ xe song mã nom chẳng lộng lẫy gì, nhưng rất vững chắc, làm bằng gỗ sẫm màu, có những quả tua vàng đung đưa bên các rèm cửa sổ luôn luôn được kéo thật thẳng cho tương xứng với vai vế của một quan chức đáng kính, và lúc nào cũng có một người hầu đi theo.
Bánh xe lăn kèn kẹt trên các vết lún tiến ra giữa lòng đường. Vó ngựa va vào đá tóe lửa khi người xà ích gò cương bắt con ngựa đi vào đường thẳng. Khách bộ hành tản vào buổi hoàng hôn oi bức, nép vào bường của các ngôi nhà, chỉ trừ một người phụ nữ mặt che mạng hình như đang đợi cỗ xe.
- Đại úy Đêgrê - nàng nói một cách đỏm dáng - cho tôi ngồi cạnh ông trò chuyện một lát nào.
Viên sĩ quan cảnh sát đang mải suy nghĩ về kết quả cuộc điều tra gần đây, giật mình quay ngoắt sang nhìn nàng với vẻ mặt giận dữ, không cần yêu cầu nàng gỡ tấm mạng chàng cũng nhận ra ngay Angélique.
- Lại bà? - Chàng rít lên - Bà chẳng hiểu nổi lời nói mộc mạc hay sao? Hình như tôi đã nói với bà là tôi không bao giờ muốn gặp lại bà kia mà.
- Tôi hiểu chứ - nàng nói - nhưng có việc này quan trọng và chỉ có ông mới có thể giúp tôi. Tôi cũng chẳng muốn phiền ông. Nhưng tôi cũng đã nghĩ chán rồi mới quyết định. Ngoài ông ra trên đời này chẳng còn ai có thể giúp tôi.
- Tôi đã bảo là tôi không muốn gặp bà nữa - Đêgrê nhắc lại qua hàm răng nghiến chặt.
Những cơn giận như thế ít xảy ra với Đêgrê. Thông thường chàng dấu những cảm xúc của mình dưới một vẻ mặt lạnh lùng, khô khan. Nhưng lần này thì không.
Angélique không ngờ chàng lại nổi nóng như thế. Nàng cũng nghĩ rằng có thể lúc đầu chàng phớt lờ nàng, vì nàng đã bội ước lời hứa, sẽ chẳng bao giờ quấy rầy chàng nữa. Nhưng nàng lại tin rằng sau khi nghe những điều li kì, bí ẩn mà nàng nắm được qua Đức vua, chắc chắn trái tim khô lạnh của chàng sẽ rung động nếu chàng vẫn còn yêu nàng. Nàng cần đến chàng thật. Nàng không hề ngạc nhiên khi thấy chàng 'đi vắng' vào hai dịp nàng đến tìm chàng ở nhà và nàng cảm thấy khó hy vọng được chàng tiếp. Vì thế nàng đã chờ đợi dịp này, và tin tưởng rằng cuối cùng chàng sẽ chịu nghe nàng và nhận lời giúp đỡ.
- Cực kỳ quan trọng ông Đêgrê ạ - nàng dỗ dành - Chồng tôi vẫn còn sống...
- Tôi đã bảo là tôi không muốn gặp bà nữa - Đêgrê nhắc lại lần thứ ba - Bà có ối nhân tình để tha hồ vui chơi, bất kể chồng bà còn sống hay đã chết. Thôi buông tay ra để ngựa chạy
- Tôi không để ông đi đâu - Angélique nài nỉ - Ngựa có thể kéo lê người tôi trên sỏi đá, chứ tôi quyết không để ông đi trước khi nghe những gì tôi sắp kể.
- Buông tay ra!
Giọng Đêgrê nghe rất dữ dằn. Vớ được chiếc gậy bên cạnh, chàng quất mạnh vào những ngón tay của Angélique đang bấu lên bậu cửa sổ. Nàng thét lên đau đớn. Cỗ xe giật mạnh rồi lao về phía trước. Angélique quỵ xuống. Một gã bán nước lã từ nãy đến giờ vẫn giương mắt theo dõi từ đầu chí cuối đến bên nàng khi nàng cố sức đứng dậy và bắt đầu phủi áo.
- Cô em ơi, đúng là đêm nay cô em không gặp may rồi - gã nói - Thôi thì biết kêu ai bây giờ. Chẳng phải lúc nào cũng vớ được món sộp đâu. Nhưng nghe nói hắn ta thích gái đẹp, cho nên cô em vẫn còn hi vọng đấy thôi. Uống một chén nước cho tỉnh người nhé. Sắp có bão rồi, mà hễ có bão là y như rằng người ta thấy khát. Nước của anh đây thì thơm mát ngon bổ vào hạng nhất. Mấy lại chỉ sáu xu một chén thôi.
Angélique bước thẳng không thèm đáp lại. Cách xử sự cứng nhắc của Đêgrê khiến nàng hết sức đau lòng. “Thật không thể tin được”, nàng tự nhủ “Đàn ông sao mà ích kỉ đến thế”. Rõ ràng chàng muốn tự đầy đọa mình và cố chôn chặt mối tình giữa hai người, nhưng chàng vẫn có thể cố thêm một tí nữa, nhất là vào lúc nàng đang thiết tha mong mỏi có người nào đó giúp đỡ nàng trong thế bí này.
Mà chỉ có Đêgrê có thể giúp đỡ nàng. Chàng đã biết nàng từ cái ngày xử án Peyrac. Trên thực tế chàng đã dính khá sâu vào vụ này. Đầu óc sáng suốt của một cảnh sát như chàng có thể giúp nàng tách các sự việc trong mớ bòng bong những chuyện huyền hoặc, giúp nàng tìm ra một mối liên quan nào đó giữa chúng để tiếp tục điều tra thêm. Có thể chàng còn biết được điều gì đó về sự kiện đầy ly kỳ này. Chắc chắn có rất nhiều điều huyền bí được cất giữ cẩn thận trong ký ức của chàng hay được khóa chặt trong ngăn kéo hồ sơ. Vả lại, mặc dù nàng không thừa nhận điều đó, nàng cần Đêgrê để giải thoát nàng khỏi gánh nặng của điều bí mật nàng đang mang theo, để nàng khỏi phải hoàn toàn bơ vơ với những kì vọng điên cuồng. Phải chi nàng có thể tâm sự với chàng về dĩ vãng và về cái tương lai lờ mờ hiện ra trước mắt nàng, trong đó biết đâu đang ẩn náu hạnh phúc tuyệt đỉnh của đời
“Bà thừa biết cái gì đang chờ đón bà phía trước. Bà sẽ không bao giờ ngừng tìm kiếm nó”. Đó là điều từ lâu lắm rồi Đêgrê nói với nàng. Thế mà vừa đây chàng đã từ chối nàng một cách tàn nhẫn. Nàng mím môi trong cơn tuyệt vọng.
Nàng bước nhanh vì nàng đã mượn của Gia vốt chiếc váy và chiếc khăn san mùa hè để không ai có thể nhận ra trong khi nàng đứng đợi Đêgrê. Nàng đã đứng đợi đằng đẵng ba tiếng đồng hồ để rồi như thế đấy!
Đêm xuống dần và đường phố thưa vắng. Khi đi qua Cầu Mới, nàng ngoái lại nhìn lo sợ. Hai gã đàn ông vẫn lảng vảng quanh nhà nàng mấy hôm nay đang bám theo nàng. Có thể đấy chỉ là sự trùng hợp thôi, nhưng Angélique không hiểu được tại sao anh chàng mặt đỏ kia, mấy hôm nay cứ chằm chằm nhìn biệt thự Beautreillis lại chọn cái giờ đặc biệt này để đi dạo ở ngoại ô Saint-Germain và trên Cầu Mới.
Nàng cho rằng có thể là một kẻ ái mộ nàng. Nhưng điều này khiến nàng lo lắng. Nếu gã cứ tiếp tục mãi cái trò ấy, nàng sẽ bảo Malbrant thuyết phục gã đi nơi khác mà kiếm chác. Đến gần tòa án, Angélique thuê một chiếc kiệu và một chú dẫn đường đưa nàng đến tận cái cổng nhỏ vào khu vườn cây ăn quả của nàng ở Đại lộ Celestin. Nàng đi dọc theo các lối mòn thơm ngát mùi hương của quả xanh đang trĩu nặng trên các cành cây ngầu bạc, đi qua giếng nước kiểu gô tích cùng các máng xối, rồi nhón gót bước lên cầu thang.
Một ngọn đèn đang cháy cạnh một chiếc bàn viết gỗ mun khảm xà cừ trong phòng khách. Nàng thở dài mệt mỏi, gieo mình xuống chiếc ghế bành, hất tung đôi dép lê khỏi hai bàn chân đau buốt. Nàng không quen đi bộ trên những lề đường gồ ghề, và không quen cái lớp da dày cộp và nóng bỏng của đôi giày nàng mượn của cô hầu gái.
“Mình đã mất khả năng chịu đựng ngày xưa rồi”, nàng nghĩ thầm “nhưng nếu phải ra đi trong những điều kiện gian khổ...”
Ý nghĩ phải ra đi dằn vặt nàng. Nàng hình dung phải lên đường như kẻ ăn mày rách rưới, lê đôi chân đất trên các nẻo đường gồ ghề, trong chuyến hành hương tìm tình yêu, tìm hạnh phúc mà nàng đã đánh mất. Ta phải đi, nàng tự nhủ. Nhưng đi đâu?
Bất giác suy tư của nàng trở về với cá mớ giấy tờ Đức vua đã giao phó cho nàng: mấy tờ giấy đã ố vàng, đầy đủ dấu má và chữ kí. Nằm trong đó là bằng chứng cụ thể duy nhất về câu chuyện khó tin mà Đức Vua đã tiết lộ với nàng. Mỗi lần nghĩ rằng toàn bộ câu chuyện chỉ là một giấc mơ, nàng lại đọc đi đọc lại tập hồ sơ về việc Arnaud de Calistère chỉ huy đội ngự lâm được Đức Vua giao cho một sứ mệnh mà y đã long trọng thề nguyện sẽ luôn luôn giữ kín. Trong hồ sơ có ghi rõ họ tên sáu người lính ngự lâm được tuyển chọn làm trợ thủ cho y, tất cả đã nổi tiếng về lòng trung thành với Đức Vua và tính tình kín đáo của họ. Do đó không cần phải cắt lưỡi họ như thời xưa người ta vẫn thường làm.
Một trang khác, được Calistère cẩn thận ghi thành từng mục kê rõ các khoản chi để thực hiện sứ mệnh của mình:
20 livre để thuê quán rượu Nho xanh vào buổi hành quyết.
30 livre trả cho chủ quán Gilbert để bịt miệng y.
10 livre để mua một xác chết từ trong nhà xác để thiêu thay cho tội phạm.
20 livre để bịt miệng những kẻ giao xác chết.
50 livre để thuê xe bò và bịt miệng chủ xe.
10 livre để thuê chiếc thuyền phủ rơm mang tù nhân từ cửa Saint-Landry đi khỏi Paris.
10 livre để bịt miệng bọn chèo thuyền.
5 livre để thuê chó săn truy nã tù nhân sau khi hắn trốn thoát (đọc đến đây tim Angélique bỗng đập thình thịch).
10 livre để bịt miệng các điền chủ cho thuê chó săn và giúp vét sông.
Tổng cộng 165 livre.
Angélique để bản kết toán chi li của Arnaud de Calistère sang một bên và chuyển sang nghiên cứu bản báo cáo hết sức tỉ mỉ
… “Vào lúc nửa đêm chiếc thuyền chúng tôi chở tù nhân dừng lại bên dưới Mantes và được buộc vào một bờ sông dốc đứng. Chúng tôi nghỉ ngơi một tí. Tôi bố trí một người gác tù nhân, người này chẳng hay biết gì cả từ cái lúc chúng tôi nhận tù nhân từ tay đao phủ. Chúng tôi đã phải khiêng y suốt con đường hầm rượu của quán Nho xanh đến bờ sông. Vì y nằm bẹp dưới đống rơm, thoi thóp thở...”
Angélique có thể hình dung cái thân hình đồ sộ bị tra tấn cuộn trong tấm áo trắng như vải liệm của kẻ tội đồ.
“Trước khi ngủ thiếp đi tôi hỏi xem y có cần thứ gì không. Hình như y không nghe thấy gì cả”.
Thực tế trong khi cuộn mình trong chiếc áo choàng để rồi ngủ thiếp đi Calistère chờ đợi sẽ trông thấy vào sáng hôm sau một gã tù nhân đang ngắc ngoải.
Nhưng sự việc diễn ra hoàn toàn khác hẳn.
Angélique bật cười. Hình ảnh một Joffrey de Payrac bị đánh gục đang ngắc ngoải hay đã chết cứng hoàn toàn xa lạ với nàng. Không bao giờ nàng có thể hình dung được ông ở trong tình trạng đó. Ngược lại, nàng vẫn trông thấy ông giống như cái hình ảnh mà nàng đã hình dung trong giờ phút cuối cùng, mỗi thớ thịt vẫn tỉnh táo, linh lợi mặc dù đã kiệt sức, mỗi mẩu tinh thần đều từ chối không chịu chấp nhận cái chết, dám chơi đến tận giây phút cuối cùng. Ông là điều thần diệu của nghị lực. Nàng biết rõ là ông có khả năng thực hiện điều đó, và còn hơn thế.
Sáng hôm sau họ chỉ thấy trên đống rơm một vết hằn rất sâu mà thân hình đồ sộ của y để lại. Nàng thương hại anh chàng lính gác, kẻ sau đó đã phải thú nhận rằng do việc canh giữ một kẻ ngắc ngoải không đòi hỏi phải hết sức cảnh giác, và do thể xác quá ư mệt mỏi y đã phải nhượng bộ trước những lời khẩn cầu của "thần ngủ".
"Việc tù nhân biến mất hoàn toàn không thể giải thích được. Làm sao một người không đủ sức mở nổi đôi mắt lại có thể chuồn khỏi con thuyền mà không ai hay biết gì. Và cái gì đã xẩy đến với y sau đó? Ngay cả đến y có thể lết ra khỏi thuyền đi chăng nữa, làm sao y có thể tránh khỏi bị phát hiện trong khi y đã kiệt sức và gần như trần truồng như thế
Ngay sau đó họ đã sục sạo khắp vùng quê tìm kiếm y, báo động nông dân, thuê chó săn để truy lùng y dọc theo bờ sông. Cuối cùng họ kết luận rằng tù nhân đã tuồn ra khỏi thuyền như bằng một phép lạ, nhưng đã bị dòng nước cuốn đi vì không đủ sức chống chọi và đã chết đuối.
Nhưng sau đó một nông dân than thở rằng chiếc thuyền con của anh bị đánh cắp ở chỗ thả neo đêm hôm trước. Viên chỉ huy đội ngự lâm lập tức điều tra việc này. Chiếc thuyền con được tìm thấy gần Porcheville. Họ vây ráp cả quận, tra hỏi dân chúng xem có ai nom thấy một người gầy gò, đi khập khiễng vật vờ đâu đây không. Vài người bảo có, và đưa đội lính ngự lâm đến một tu viện nằm khuất trong rừng cây bạch dương. Trước đó mấy hôm, cha trưởng có cho một người hủi trú chân, hiện nay người này còn lang thang đâu đó trong vùng quê.
Người ta tìm thấy y gần Saint-Denis ngoại ô Paris. Nhưng vẫn là người hủi ấy hay một người khác? Theo lệnh của Arnaud de Calistère, người mà Đức Vua ban cho quyền hành đặc biệt, toàn bộ cảnh sát Paris được báo động. Trong ba tuần sau đó khi tù nhân biến mất, ở các cửa ô Paris không một cỗ xe nào được phép vào trước khi các lớp rèm trên xe được xăm cẩn thận, và không một người nào dù đi bộ hay cưỡi ngựa được phép vào trước khi được đo và khám xét kỹ lưỡng.
Anh chàng hủi lang thang vẫn chưa được tìm ra, nhưng cả Paris đều nghe tiếng y và khiếp sợ y như sợ một bóng ma. Mặt y đặc biệt dễ sợ vì lúc nào y cũng choàng một tấm vải liệm và đội mũ thầy tu. Một viên cảnh sát tóm được y vào một đêm khuya, nhưng không có can đảm nhấc chiếc mũ ấy lên, và con ma đó đã biến đi trước khi anh ta gọi binh lính gác đêm đến.
Thế rồi những lời bàn tán về người hủi lang thang bỗng nhiên chấm dứt. Ở lưu vực con sông bên dưới Mantes, ở Gasicourt, người ta tìm thấy xác một người đàn ông bị chết đuối trước đó ít ra là một tháng. Xác chết đã thối rữa, và chỉ xác định được rằng đó là xác của một người to lớn.
Trung úy Calistère thở phào nhẹ nhõm và trong một lá thư gửi cho Đức Vua ông nhận xét rằng ông đã đoán trước câu chuyện sẽ kết thúc ra sao, vì chỉ có một kết cục mà thôi, bằng việc chạy trốn người đó đã không biết ơn lòng từ bi của Đức Vua đã cứu hắn thoát khỏi giàn lửa. Chúaừng phạt hắn về tội ngạo mạn, bắt hắn phải chịu cái giá buốt của dòng sông. Mọi sự đều do ý Chúa.
- Không! Không! - Angélique phản đối - Không thể như thế được!
Nàng kinh hoàng không chịu thừa nhận phần kết đau đớn của câu chuyện. Nàng cố đặt tất cả hy vọng vào mấy dòng chữ mà quan thanh tra của Gasicourt phụ trách cuộc điều tra về xác chết đã ghi thêm vào: "Một vài mảnh áo thụng đen còn bám vào lưng hắn".
Khi trốn khỏi con thuyền, tù nhân chỉ khoác một tấm vải liệm trắng. Nhưng Arnaud de Calistère đã gạch dưới những chữ do chính tay ông viết: "Diện mạo của người bị chết đuối hoàn toàn trông khớp với diện mạo của tù nhân chúng ta…"
- Thế còn tấm vải liệm thì sao? - Angélique nói to.
Nàng cố sức bảo vệ những hy vọng mong manh chống lại bóng đen của ngờ vực. Thế rồi toàn thân nàng run sợ. Có thể binh lính đã thay trang phục trắng của người tù và mặc cho anh ta một áo thụng đen trước khi lôi anh ta qua suốt đường hầm, đến chỗ con thuyền sẽ đưa anh ta ra khỏi Paris.
- Ước gì ta tìm được anh chàng Arnaud de Calistère kia hay một trong những binh lính của anh ta và gạn hỏi anh ta!
Nàng lục lọi trong kí ức mình nhưng chưa bao giờ nàng nghe nói đến tên anh ta khi nàng còn ở trong triều. Song việc tìm ra tung tích cựu trung úy ngự lâm cũng không đến nỗi khó khăn lắm.
Mười bốn năm trôi qua kể từ ngày xảy ra những sự kiện trên. Mười bốn năm! Xem chừng thời gian đó rất ngắn, nhưng từ đó đến nay, nàng đã trải qua bao nhiêu cuộc sống rồi! Nàng đã đi từ vực thẳm của nghèo khốn đến đỉnh cao của giầu sang. Nàng đã tái giá. Nàng đã làm cho trái tim Đức Vua phải lệ thuộc nàng. Giờ đây mọi thứ đều tan biến như một giấc mơ.
Một bức thư của Phu nhân de Sévigné để ngỏ trên bàn viết của nàng:
Đã gần hai tuần nay chúng tôi không trông thấy bà Versailles, và người ta bắt đầu đặt câu hỏi. Chẳng ai biết nên nghĩ thế nào cho phải. Đức Vua thì rầu rĩ. Chuyện gì đang xảy ra?
Angélique nhún vai. Đúng là nàng đã rời Versailles. Nàng sẽ chẳng bao giờ trở lại. Chẳng bao giờ. Các bóng ma chờn vờn quanh nàng, nhưng nàng phớt lờ, tập trung suy tư vào việc tạo dựng lại một con thuyền khẳm nặng bên bờ sông giá buốt vào một đêm đông xa xôi.
Và cứ như thế nàng trở lại với cuộc sống. Nàng quên hẳn thân xác mình, cái thân xác bao nhiêu người đã chiếm hữu, nàng quên khuôn mặt nàng vốn là sự toàn thắng của nghệ thuật điểm trang, khuôn mặt đã khiến Đức Vua mềm yếu, quên tất cả những dấu vết mà số mệnh nghiệt ngã đã in sâu trên người nàng. Bỗng dưng nàng cảm thấy mình trở nên thanh khiết một cách diệu kì, và lấy lại được tất cả sự trong trắng của tuổi hai mươi, một người đàn bà hoàn toàn mới với đôi mắt mầu ngọc bích, xiết bao âu yếm hướng về phía chàng.
- Có một người đàn ông hỏi bà.
Cái đầu trắng của Malbrant thình lình hiện ra trước mắt nàng.
- Có một người đàn ông hỏi bà - Lão nhắc lại. Nàng hơi do dự vì ngạc nhiên và bỗng nhiên nhận ra rằng có lẽ mình đã ngủ thiếp đi khi ngồi bó gối trên chiếc ghế đẩu dùng để kê chân. Khi mở cánh cửa nách nhỏ sau mấy tấm thảm lão già hẳn đã đánh thức nàng. Nàng đưa tay lên vuốt trán.
- Cái gì? À phải... một người đàn ông. Người đàn ông nào? Mấy giờ rồi?
- Ba giờ sáng.
- Thế mà lão bảo có người đàn ông hỏi ta?
- Thưa bà, đúng thế!
- Thế người gác mở cửa cho y vào giờ này à?
- Người gác cổng chẳng liên quan gì đến chuyện này. Ông khách không vào bằng cửa chính, mà vào bằng cửa sổ. Thỉnh thoảng tôi vẫn để ngỏ cửa sổ, và ông khách ấy đã lọt vào qua ống máng.
- Lão định giễu cợt tôi đó sao, Malbrant? Nếu là kẻ trộm thì hẳn lão đã xử lý hắn rồi.
- Đâu có! Chính ông ta đã "xử lý tôi". Rồi ông ta đảm bảo với tôi rằng bà đang mong đợi ông ta, và tôi tin vào lời ông ta. Chắc chắn ông ta là bạn của bà, thưa bà. Ông ta đã đưa ra nhiều bằng chứng để xác minh điều đó.
Angélique chau mày. Lại thêm một câu chuyện hoang đường nữa. Đột nhiên nàng nhớ lại anh chàng vẫn theo dõi nàng suốt tuần qua.
- Nom anh ta thế nào? Bé nhỏ hay to lớn? Mặt đỏ ư?
- Không, hoàn toàn không phải thế! Ông ta nom như một người quý phái. Nhưng khó mà nói ông ta như thế nào vì ông ta đeo mặt nạ. Cái mũ ông ta kéo sụp xuống tận lông mày, và chiếc áo khoác trùm kín tận cổ. Nếu bà nghe ý kiến của tôi, thì tôi xin thưa với bà rằng đó là một người quan trọng.
- Nếu đúng thế thì sao anh ta lẻn vào nhà người khác qua đường ống máng? Thôi được, lão đưa anh ta vào đây. Nhưng Malbrant này, lão phải sẵn sàng báo động đấy nhé.
Mặc dù không muốn, nàng vẫn tò mò chờ đợi bóng dáng người đó hiện ra ở khuôn cửa. Và nàng đã nhận ra ngay người đó, không khó khăn gì.