- Con có biết các con gây cho bố bao nhiêu chuyện rầy rà không?
Nam tước Ácmăng hỏi Angiêlic. Đang dạo chơi trên một con đường mòn trong rừng, cô bé chợt trông thấy bố ngồi trên một gốc cây, và con ngựa gặm cỏ cạnh đấy.
- Đàn la của bố thế nào, tốt cả chứ ạ?
- À được, con nào cũng khoẻ. Bố vừa ở chỗ ông Môlin về. Này Angiêlic, cô Puynsêri đã bàn, và bố mẹ cũng đồng ý với cô: không thể để con ở nhà mãi thế này được. Con phải cho đi học ở trường của các bà sơ. Vì vậy, cực chẳng đã bố phải làm cái việc xưa nay bố cố sức tránh. Bố vừa đi gặp ông Môlin để mượn khoản tạm ứng ông ấy đã hứa giúp gia đình ta.
Ông Nam tước nói nhỏ và buồn bã, như có cái gì đang đổ vỡ trong lòng. Xem ra đòn này còn đau đớn cho ông hơn cái chết của bố ông hay việc đứa con trai cả bỏ đi.
- Tội nghiệp bố! - Angiêlic lầm bầm.
- Việc này đâu có dễ dàng - ông Nam tước nói tiếp - Chìa tay ra vay mượn một người dân thường cũng đã đủ mệt rồi. Nhưng điều đáng băn khoăn nhất là bố không nắm được ý đồ sâu kín của con người đó. Ông ta đặt ra cho việc vay mượn này những điều kiện khá kỳ quặc.
- Những điều kiện gì hở bố?
Ông Nam tước đăm chiêu nhìn con, đưa bàn tay đầy chai vuốt ve làn tóc tơ vàng óng tuyệt đẹp của cô.
- Lạ thật… Bố thấy bố có thể nói được điều lo nghĩ của mình cho con nghe, còn dễ hơn nói với mẹ. Con hiểu được mọi điều. Tất nhiên bố cho rằng ông Môlin hi vọng kiếm được món lãi to trong việc kinh doanh đàn la này. Nhưng bố chưa hiểu vì sao ông ta lại đến với bố chứ không làm ăn với một người lái ngựa thực thụ. Quả thật, điều ông ấy quan tâm nhất, chính là danh vị quý tộc của bố. Hôm nay ông ta nói là đang tính việc nhờ bố vận động những người thân thuộc hoặc các mối quen biết khác, để xin được miễn hoàn toàn thủ tục giám sát và mọi khoản thuế đối với một phần tư đàn la. Việc miễn giảm này phải do ngài Phukê, Tổng giám sát tài chính phê chuẩn. Ngoài ra còn cần xin được đảm bảo quyền xuất khẩu một phần tư đàn la ấy sang nước Anh, hay sang Tây Ban Nha khi nào chiến tranh chấm dứt…
- Nếu thế thì thật tuyệt vời! - Angiêlic phấn khởi reo lên - Đây quả là một hợp đồng buôn bán rất tinh khôn, bên này là ông Môlin, một người dân thường thành thạo, còn bên kia là bố, một nhà quý tộc…
- Không được thành thạo lắm… - người bố mỉm cười nói.
- Không đâu, chỉ không thạo tin tức thôi. Nhưng bố lại có danh vị và nhiều mối thân quen. Chắc chắn bố sẽ thành công…
- Con chớ vội chúc mừng bố, còn quá sớm đấy…ố chưa nói với con một điều lạ lùng hơn nữa kia.
- Điều gì ạ?
- Ông Môlin yêu cầu bố bắt tay khai thác cái mỏ chì cũ thuộc quyền sở hữu của nhà ta tại Vôlu - Nam tước thở dài - bố thú thật là không hiểu nổi việc làm ăn ngoắt ngoéo này… ông ta yêu cầu bố xin với Nhà Vua cho gia hạn thêm đặc quyền ban cho tổ tiên nhà ta trước kia được khai thác bạc và chì ở đó. Con có biết cái mỏ đã bỏ hoang ở Vôlu không?
Angiêlic gật đầu. Bố cô nói tiếp:
- Không hiểu lão quản lý này hi vọng khai thác được gì ở vùng đất đá cũ rích ấy? Bởi vì, cố nhiên khu khai mỏ này sẽ được trang bị máy móc mới với danh nghĩa của bố, nhưng do ông ta bỏ tiền. Sẽ có sự thỏa thuận bí mật giữa bố và ông ta: ông ta sẽ được thuê cái mỏ chì đó trong vòng mười năm, nghĩa là trong mười năm đó, ông ta được tiếp quản mỏ đó để khai thác, tuy đất ấy vẫn thuộc quyền sở hữu của bố. Nhưng bố có trách nhiệm xin được miễn thuế đối với một phần tư sản lượng tương lai của mỏ, và xin được đảm bảo quyền xuất khẩu. Tất cả những cái này khá rắc rối đối với bố.
Ông Nam tước kết luận như vậy và đứng lên:
- Con hãy gắng quên đi chuyện bố vừa nói với con. Hãy bắt tay chuẩn bị quần áo, hành trang đi. Lần này bố quyết định dứt khoát rồi: con sẽ vào trường để học.
Từ hôm đó, Angiêlic bắt đầu chuẩn bị áo quần. Ooctăngxơ và Mađơlông cũng sẽ đi. Hai anh em Raymông và Gôngtơrăng có nhiệm vụ đi cùng các em đến tu viện Thánh mẫu Uyaxuyn, sau đó sẽ đến học trường của các cha dòng Tên ở Poachiê, những nhà sư phạm rất nổi tiếng.
Tuy nhiên mấy ngày trước hôm họ lên đường, có một sự kiện hầu như làm chuyển hẳn số phận của Angiêlic. Một buổi sáng tháng chín, ông Ácmăng đờ Xăngxê từ lâu đài Plexi trở về nhà, vẻ rất xúc động.
- Angiêlic! - ông vừa gọi vừa bước vào phòng ăn, nơi cả nhà đang chờ ông về cùng ăn - Angiêlic có đấy không
- Thưa bố có ạ.
Ông Nam tước nhìn con gái với cặp mắt xét nét. Trong mấy tháng vừa qua, cô đã lớn thêm, hai bàn tay trắng muốt, làn tóc chải cẩn thận, ai nấy đều đồng ý rằng Angiêlic đã bắt đầu chín chắn hơn.
- Sẽ ổn cả thôi - ông nói khẽ.
Rồi ông quay lại nói với vợ:
- Bà tưởng tượng xem, cả nhà Plexi - ông Hầu tước, bà Hầu tước, các con trai cùng cả đoàn tùy tùng, người ở và đàn chó, đã trở về lâu đài của họ. Họ đang tiếp một vị khách tiếng tăm lừng lẫy là Hoàng thân Côngđê. Ngài cùng toàn thể những người đi theo ngài. Tôi lạc vào giữa bọn họ đâm ra bối rối quá chừng. May mà ông anh họ của chúng ta tỏ ra rất lịch thiệp. Ông ấy gọi tôi, hỏi thăm bà, rồi ông ấy yêu cầu tôi…bà có biết điều gì không nào? Yêu cầu cho con bé Angiêlic đến nhà ông ấy, để giữ chân một tiểu thư tùy tùng. Bà Hầu tước đã buộc phải để lại ở Pari hầu hết các cô gái vẫn chải tóc, chơi đàn giải trí cho bà, Hoàng thân Côngđê đến thăm khiến cho bà lúng túng. Bà nói là cần có mấy cô gái trẻ duyên dáng giúp bà một tay.
- Thế tại sao không chọn con? - Ooctăngxơ bất bình nói to.
- Bởi vì bà ta cần người “duyên dáng” - bố cô trả lời dứt khoát.
- Nhưng Hầu tước khen con là rất ý nhị cơ mà.
- Nhưng bà Hầu tước cần có những khuôn mặt xinh đẹp quanh mình.
- Chà, thật không thể chịu được! - Ooctăngxơ kêu lên và nhảy tới định túm lấy em gái.
Nhưng đã đón trước việc này, Angiêlic nhanh nhẹn né mình tránh được. Tim đập dồn dập, cô chạy lên thang gác về phòng
Cô tắm gội thật kỹ và dành nhiều thời gian chải khô mái tóc xinh đẹp xõa chấm vai, óng mượt như tơ. Cô Puynsêri mang cho cô tấm áo dài lịch sự mới may để vào tu viện. Angiêlic vui thích ngắm cái áo, mặc dù nó màu tro hơi tối. Đây là thứ hàng mới sắm ở một cửa hàng len dạ lớn ở Niôn. Áo có khâu thêm một cái cổ trắng cho vui mắt hơn. Đây là tấm áo dài đầu tiên của cô. Cô mặc áo với cảm giác thật thích thú. Bà cô chắp tay lại, vẻ xúc động:
- Cháu Angiêlic bé bỏng của cô, người ta ngỡ cháu là một cô tiểu thư thật sự rồi. Có lẽ, cô phải lật mớ tóc của cháu lên chăng?
Nhưng Angiêlic lắc đầu - linh tính phụ nữ mách bảo cô chớ làm giảm vẻ lộng lẫy của thứ trang sức duy nhất mà cô đang có.
Cô trèo lên một con la xinh đẹp màu hồng đã được đóng yên cương sẵn, rồi theo bố lên đường đi đến lâu đài Plexi.
Lâu đài này như vừa bừng tỉnh khỏi một giấc ngủ li bì do một phép thần chú vậy. Khi ông Nam tước và con gái trao những con la họ cưỡi cho ông quản lý Môlin và bước vào theo lối đi chính, một khúc nhạc nổi lên để chào đón. Những con chó săn thỏ chân dài và những con chó lùn lông mượt đang nhảy rỡn trên các bãi cỏ xén đều. Những nhà quý tộc tóc quăn và các phu nhân thướt tha trong những tấm áo dài óng ánh dạo bước giữa các bồn hoa. Một vài người tròn xoe mắt nhìn ông Nam tước vận đồ đen và cô con gái mặc áo nữ sinh tu viện.
- Trông buồn cười nhưng xinh đẹp - một phu nhân vừa nói vừa rỡn với chiếc quạt.
Angiêlic tự hỏi lời nhận xét ấy có nhằm vào mình không? Tại sao mình lại buồn cười? Cô nhìn kỹ hơn những tấm áo dài lộng lẫy, nhiều màu có thêm đăng ten, và bỗng cảm thấy cái áo dài xám của mình thật lạc lõng.
Nam tước Ácmăng không có tâm trạng bối rối như con gái mình. Ông ta đang nóng ruột chờ đợi cuộc gặp mặt mà ông định đề nghị với Hầu tước Plexi. Việc xin được hoàn toàn miễn giảm đối với một phần tư đàn la và khai thác mỏ chì, lẽ ra là khá dễ dàng đối với một quý tộc dòng dõi lâu đời như ông Nam tước Riđuê Xăngxê đờ Môngtơlu. Nhưng khốn nỗi, do ông sống xa triều đình quá lâu, ông đã trở nên vụng về hệt như một nông dân giữa đám vương tôn công tử. Đám người đầu tóc rắc phấn, sặc mùi nước hoa, ăn nói ỏn ẻn như bầy chim vẹt này, làm ông ta ngỡ ngàng bối rối. Ông nhớ lại, thời vua Luy 13 trước đây, người ta giản dị, chân phương hơn nhiều. Chính nhà vua Luy 13 gai mắt trước bộ ngực quá hở hang của một giai nhân ở Poachiê, chẳng ngượng ngùng gì đã nhổ toẹt vào cái ngực áo mở rộng trơ trẽn và khêu gợi đó là gì. Cái ngày xưa quá xa xăm đó, ông Ácmăng đã chứng kiến cử chỉ giật gân của nhà vua. Hôm nay, ông nhớ lại kỉ niệm đó và thấy hơi luyến tiếc, giữa lúc ông cùng con gái rẽ đám đông áo quần lộng lẫy đi vào. Một đoàn nhạc công ngồi trên một cái bục đang đàn sáo tưng bừng. Trong một phòng rộng có những tấm gương to treo kín một bên tường, Angiêlic thấy nhiều các cô các cậu đang khiêu vũ. Cô tự hỏi chẳng biết người anh họ Philip của mình có ở trong đám này không.
Nam tước Xăngxê lúc đó đã đi tới căn phòng nằm sâu trong cùng. Ông vừa cúi người chào, vừa nhấc cái mũ dạ cũ có cắm chiếc lông chim bé xíu. Angiêlic thấy khổ tâm cho cả hai bố con. Cô nghĩ:
“ Mình nghèo như thế này, thì thái độ thích hợp nhất là tỏ ra kiêu hãnh”.
Đáng lẽ phải nhún chân thật thấp như bà cô Puynsêri đã tập cho cô ba lần, cô đứng ngây người như tượng gỗ, mắt mở to nhìn thẳng. Các khuôn mặt chung quanh, cô thấy hơi nhoà đi; nhưng chắc chắn rằng ai cũng cố nín cười chế nhạo mình. Mấy giây lặng nặng nề, xen lẫn vài tiếng cười bị nén lại, khi người hầu đọc tên vị khách mới vào:
- Ngài Nam tước Riđuê Xăngxê Môngtơlu.
Khuôn mặt bà Hầu tước Plexi đỏ ửng lên sau cái quạt cầm tay, đôi mắt long lanh, bà cố giữ cho khỏi cười phá lên. Ông Hầu tước đã gỡ thế bí cho mọi người bằng cách tiến lại gần khách vẻ niềm nở:
- Ông em họ thân mến của tôi - Hầu tước nói to - Chúng tôi hết sức vui thấy ông đến được sớm, lại đưa cô con gái duyên dáng này đến với chúng tôi.
- Philip, Philip đâu? - Bà Hầu tước gọi - con trai tôi đâu rồi. Ngài Đờ Baxin làm ơn tìm ông đại tá cho tôi
Khi ông đại tá mười sáu tuổi này xuất hiện, bà nói:
- Philip, đây là cô em họ Xăngxê của con. Hãy đưa em nó ra chỗ khiêu vũ đi. Ra gặp những cô cậu trẻ, chắc em nó vui hơn ở trong này.
Angiêlic nhanh nhẹn đứng lên. Cô hơi bực với chính mình, vì nghe tiếng tim đập mạnh.
Chàng quý tộc trẻ tuổi nhìn mẹ, không giấu vẻ bực bội. Anh ta nghĩ thầm: “Sao mẹ bắt con đi với một cô nàng nhếch nhác thế này?”
Nhưng anh ta vẫn chìa tay ra trước Angiêlic, và mím môi lại nói như thì thầm:
- Đi nào cô em họ.
Cô đặt những ngón tay nhỏ nhắn của mình vào lòng bàn tay mở rộng của anh ta, không hay biết rằng mình có những ngón tay thật đẹp. Anh ta lặng lẽ dắt cô đi vào hành lang, nơi đám các cô cậu cùng lứa tuổi với cô đang đùa vui.
- Tránh ra, tránh ra cho tôi đi nào! - anh ta bỗng nói to - các bạn, tôi xin giới thiệu với các bạn, đây là cô em họ tôi, nữ Nam tước-có-bộ-áo-u-sầu.
Cả bọn cười ồ lên, và tất cả đám con trai chạy xô lại.
- Cô có thể nhảy được không, thưa tiểu thư? - một chàng trai hỏi.
- Tôi có biết đôi chút.
- Thật ư? Thế cô nhảy những điệu gì?
- Điệu buarê, điệu rigôđông, điệu quay vòng….
- Ha ha! ười phá lên - Philip này, cậu dẫn được của lạ nào đến đây thế? Lại đây, các công tử. Ta hãy rút thăm nào. Xem ai được quyền nhảy với cô gái nhà quê này. Nào những ai tình nguyện nhảy điệu buarê đây?
Rất đột ngột Angiêlic giật tay khỏi bàn tay của Philip và bỏ chạy.
Cô chạy qua các phòng rộng chật ních những nhà quý tộc và những người hầu để tìm bố, và cố gắng hết sức mình để khỏi nấc lên. Tất cả những cái đó đều không đáng để cho cô phải nhỏ một giọt nước mắt. Chẳng qua đây là một chuyện cần xóa nhòa trong trí nhớ, coi như một giấc mơ rồ dại, nực cười. Gà rừng mà rời khỏi bụi rậm, thật chẳng khôn ngoan gì! Nhớ những điều mà bà cô Puynsêri thường dạy dỗ, Angiêlic tự nhủ: mình xứng đáng bị trừng phạt về tội đã quá hãnh diện khi nghe thấy lời mời của Hầu tước Plexi.
Đi tìm mãi cô mới nghe thấy tiếng nói hơi chói tai của ông Hầu tước từ một phòng nhỏ:
- Không phải thế, hoàn toàn không phải thế! Ông lầm rồi, ông bạn ạ - tiếng nói mỗi lúc một cao giọng hơn - ông tưởng rằng cánh quý tộc chúng mình rất dễ xin được miễn thuế, chỉ vì chúng mình phải chi tiêu các khoản ngập đầu! Vả lại bản thân tôi, và ngay cả hoàng thân Côngđê, cũng không có quyền gì để chuẩn y cho việc miễn giảm cơ mà.
- Tôi chỉ đơn giản thỉnh cầu ông hãy chịu khó thay mặt tôi xin hộ với ông Tổng giám sát tài chính, Ngài Trêmăng mà ông có quen riêng. Bản thân công việc này cũng đang được Ngài ấy quan tâm. Tôi xin được miễn mọi khoản thuế chỉ riêng đối với một phần tư sản lượng đàn la và khai thác mỏ chì. Đánh đổi lại Tổng bộ hậu cần dành được cho mình quyền trưng mua số la còn lại của tôi với giá hiện hành; còn ngân khố hoàng gia được quyền mua sản lượng chì và bạc còn lại với giá chính thức của Nhà nước…
- Nhưng quả thật hiện nay tôi không thể đi gặp ngài Trêmăng được
- Ông quen ngài kia mà.
- Vâng có quen biết thật, nhưng tôi không còn đến thăm Ngài ấy nữa. Bởi vì ngài Trêmăng phục vụ cho Đức Vua và Thái hậu nhiếp chính, thậm chí người ta còn nói là Ngài trung thành với ông Madaranh.
- Đúng thế.
- Chính vì thế mà tôi không muốn đến thăm ông Trêmăng nữa. Tôi luôn trung thành với hoàng thân Côngđê. Mà Ngài Côngđê thì hay xích mích với Triều đình, ông biết rồi chứ?
- Tôi làm sao biết được chuyện gì? - Nam tước Xăngxê kinh ngạc nói - mới mấy tháng trước đây thôi ai cũng biết Thái hậu nhiếp chính không có người bầy tôi nào trung thành hơn Ngài hoàng thân Côngđê.
- Ôi chao! Từ đó đến nay thời thế đã thay đổi nhiều lắm rồi - ông Hầu tước thở dài, có vẻ mặt hết kiên nhẫn - tôi không thể kể hết mọi chi tiết cho ông nghe được. Ông chỉ cần biết điều này: nếu như Thái hậu cùng với hai vị con của Ngài và cái ông hồng y giáo chủ ma quỷ của họ có thể quay trở lại điện Lơ Luvrơ ở Pari, thì đó hoàn toàn là công lao của Ngài Côngđê. Vậy mà, để đền đáp công lao đó, bậc vĩ nhân này đã được đối xử hết sức bạc bẽo. Sự đoạn tuyệt mới xảy ra vài tuần nay. Triều đình Tây Ban Nha đưa ra một số đề nghị hình như được Hoàng thân quan tâm. Hoàng thân đã về đây để xem xét những đề nghị của Tây Ban Nha kỹ lưỡng hơn.
- Những đề nghị của Tây Ban Nha ư? - Nam tước Ăcmăng hỏi.
- Phải, chỉ riêng hai chúng ta biết thôi nhé, và ông hãy lấy danh dự người quý tộc mà hứa giữ cho kín. Thử nghĩ xem: Vua Tây Ban Nha Philip đệ tứ đã gợi ý sẽ gửi một đạo quân gồm mười nghìn lính cho vị đại tướng hiện là Ngài Hoàng thân, và sẽ gửi một đạo quân khác cũng mười nghìn lính cho Ngài Tuyren
- Để làm gì?
- Còn để làm gì nữa! Để buộc Thái hậu và nhất là lão Hồng y trộm cướp kia phải khuất phục. Nhờ có những đạo quân Tây Ban Nha do Ngài Côngđê chỉ huy, Hoàng thân sẽ vào chiếm Pari và sẽ tôn phù đức ông Gaxtông Đoóclêăng, em ruột Đức Vua đã quá cố Luy 13, lên ngai vàng. Như thế nền quân chủ sẽ được cứu vãn, và sẽ gạt bỏ được bè lũ làm ô danh Triều đình…Tóm lại, sự nghiệp của Vua trẻ Luy 14 coi như chấm dứt.
Angiêlic đứng dựa vào một tấm bình phong, trông thấy ông bố rút chiếc mùi xoa rộng ra lau trán.
-“ Bố sẽ chẳng xin được gì đâu” - Cô nghĩ thầm và thấy đau nhói trong tim - “ Bọn họ quan tâm gì đến mấy con la và mỏ chì, mỏ bạc của nhà mình”.