Tình Yêu Và Tội Lỗi

Hôm ấy là một ngày xuân. Trên đường tới cửa hàng tạp hóa "Cây Thập Tự" tôi chưa thể nghĩ rằng:
chính tại nơi đây, chẳng bao lâu nữa sẽ diễn ra một bi kịch mà tôi bắt buộc phải chứng kiến.
Những cây anh đào đang nở hoa. Mùa xuân đang giục giã con người tìm hạnh phúc ... Sau khi bước qua cổng râm mát của một lâu đài cổ, tôi đã vào tới trung tâm thị trấn, đi qua một khách sạn bé nhỏ ở Quảng trường Máctơ. Tiếng lách cách của dao, dĩa và mùi thơm của các món ăn từ khách sạn đưa ra, khiến tôi thấy nao nao. Mới ăn cách đây được ba tiếng đồng hồ, nhưng qua đây, tôi bỗng thấy cồn cào, tưởng mình đã ba ngày nay chưa có gì vào dạ dày. Cầu Chúa phù hộ cho những ai không bị cái đói hành hạ. Phải thú thật, tôi là một người có những mặt yếu kém rõ rệt. Và mặt yếu nhất của tôi chính là sự thèm ăn, luôn luôn muốn ăn ngon. Dĩ nhiên cả uống nữa. Kết quả cái yếu chính lại là cái mạnh hiện lên ở người tôi:
tôi cân nặng chín lăm kilô. Và tôi biết rất rõ trong cái thị trấn bé nhỏ này ở đâu người ta biết nấu ăn, ở đâu có những món ăn ngon.
Nhưng tôi không thể vào. Là một cán bộ kiểm tra tài chính trong khu vực kinh tế tư nhân, tôi luôn luôn phải tiếp xúc với các chủ hiệu, chủ xưởng, trong đó đã có người chủ của cửa hàng "Cây Thập Tự". Năm ngoái, người chủ này đã phải nộp phạt hai ngàn mác. Chắc lúc này ông ta sắp ăn trưa. Hiển nhiên ông ta không muốn tôi có mặt trong lúc ông ta ăn.
Thật lạ lùng. Trong một thị trấn chưa đầy sáu ngàn dân mà lại có hai cửa hàng tạp hóa:
một cửa hàng của mậu dịch quốc doanh và cửa hàng "Cây Thập Tự". Cửa hàng mậu dịch đặt ngay cạnh phố chợ, vị trí thật thuận tiện, cơ sở rộng rãi, trang bị hiện đại, nhân viên đông, nhưng lãi và doanh thu chẳng hơn gì cửa hàng tư nhân "Cây Thập Tự". Đấy là việc của quốc gia. Tôi chỉ lo sao hoàn thành được phận sự của mình.
"Cây Thập Tự" ở trong một phố nhỏ, không xa cửa hàng của nhà nước bao nhiêu. Ngày trước ở đây người người ta bán đủ thứ:
xăng, dầu hỏa, xi đánh giầy, thuốc diệt chuột, nước hoa, bột lúa mạch, nhưng bây giờ có lẽ vì chuyên môn hóa kinh doanh hoặc vì những duyên cớ nào khác các mặt hàng đã ít đi rất nhiều.
Khi tôi tạt qua đường sang thăm "Cây Thập Tự", đồng hồ chỉ đúng mười hai rưỡi. Một người đàn bà đã đứng tuổi vừa ra khỏi cửa hàng. Chủ hiệu tiễn đưa ra tận cửa:
- Xin tạm biệt chị! Mong chị sớm quay lại để mang lại niềm vui cho cửa hiệu chúng tôi!
Người chủ vừa nói vừa cúi gập người lại, lịch sự hết chỗ nói. Chính vì cử chỉ ấy mà dân chúng vẫn gọi ông là một "con dao gấp".
Ông ta vẫn đắm đuối nhìn theo người đàn bà nên không biết tôi tới gần.
- Ôi cha, anh Hackơ! Chào anh, chào anh! - "Con dao gấp" bật người dậy - Anh đến đây và việc công hay tư đấy?
- Chào ông, tôi đến như thường lệ! - Tôi đáp và nắm bàn tay người chủ hiệu đưa ra.
Khi khép cửa, ông ta còn cố nhìn theo người đàn bà đã đi xa một lần nữa.
Tôi để ý thấy chị ta có đôi chân khá đẹp. Chủ hiệu tinh ý nói:
- Ô, anh Hackơ, đàn bà làm chúng ta khốn khổ đến thế đấy! - Ông ta thở dài.
- Vâng, chính thế! - Tôi đáp.
- Như vậy là chúng ta có chung một quan điểm về phụ nữ. - Chủ hiệu nói và đặt bàn tay lên tay tôi, tỏ ra rất thân mật - Chúng ta là những chàng trai chưa vợ, chúng ta biết đánh giá quá mức cái đẹp của nữ giới, phải vậy không anh Hackơ?
Tôi nghĩ đến đôi chân thon đẹp của người khách hàng đã đi xa và gật đầu.
Chủ hiệu nhìn tôi với nét mặt xởi lởi, hân hoan. Có lẽ ông ta nhìn nhận tôi như một người cùng hội cùng thuyền chứ không phải một cán bộ đến kiểm tra tài chính. Hoặc cũng có thể cái ấn tượng của đôi chân kia đã lấn át chuyện ông ta phải nộp phạt hai ngàn mác năm trước. Chủ hiệu ghé sát vào tai tôi, nói nhỏ:
- Chúng ta đánh giá các bà vợ của người khác đúng mức hơn cả đức ông chồng của họ. Ngày nào cũng thấy mặt nhau, chai sạn đi, các ông chồng đâu còn biết vợ mình đáng yêu như thế nào. Nhưng chúng ta biết khen ngợi, biết ca tụng giá trị của những người vợ đã bị chồng thờ ơ đó, phải thế không, anh Hackơ?
Tôi nhún vai:
- Nhưng không phải bà vợ nào cũng thích người ta tán tụng mình!
- Ô hô, anh Hackơ, xin anh đừng nói thế. Đã là đàn bà, ai chả thích được khen, ai chả muốn được người khác hâm mộ, ai chả muốn được nghe những người khác niềm nở, thân tình và tỏ ra âu yếm đối với mình.
- Có thể lắm. Nhưng tôi không am hiểu phụ nữ.
- Anh nói đùa đấy chứ? Chả nhẽ anh chỉ có một con số ở trong đầu?
Tôi nhếch mép và im lặng.
- A, tôi hiểu rồi. Người quân tử là người biết tận hưởng và im lặng. Vâng, đúng thế. Xin mời anh vào nhà.
Ông ta cúi rạp người. Tôi bỗng nhớ đến hình ảnh "con dao gấp":
Nôbe Anphôngxtin, chủ hiệu "Cây Thập Tự".
- Xin lỗi anh, tôi đi trước anh nhé! Hinđa, có khách quý đấy nhé! - Ông ta gọi to vào phía trong - Người bạn đáng kính của chúng ta đến thăm!
Có mùi hành phi thơm lừng. Tôi đoán có món thịt bò rán. Hinđa - em gái của chủ hiệu, đứng bên bếp, lau vội tay vào tạp dề, rồi đưa ra cho tôi bắt. Cầm bàn tay của cô gái đã nhỡ thì này, tôi có cảm giác như cầm một khúc gỗ khẳng khiu và ẩm ướt.
- Trời đất, anh Hackơ, anh cũng tìm thấy đường đến thăm chúng tôi ư? - Cô gái nói, miệng nở một nụ cười.
Thật ít ai thấy Hinđa mỉm cười. Cô ta ít có dịp để luyện tập, nên nụ cười bật ra chiêu đãi tôi thật vất vả và nặng nhọc. Trong lúc đó thì Nôbe, anh trai cô miệng lúc nào cũng cười cười. Hình như ông ta luôn luôn có sẵn một nụ cười "thường trực", chỉ cần khẽ nhếch mép là nụ cười ấy được bật ra, đúng lúc, đúng thời điểm và có hiệu quả không kém gì cái động tác gấp người lại.
- Anh Hackơ, anh dùng bữa chưa đấy?
Tôi lắc đầu.
- Ô, anh Hackơ, vậy mong anh hãy làm khách của chúng tôi và mang lại vinh hạnh cho chúng tôi - Chủ hiệu nói chen vào, mời tranh cả cô em.
- Vâng, xin cảm ơn!
Quả nhiên, đúng như tôi dự đoán, trưa nay có món thịt bò rán. Ngon tuyệt vời. Tôi hết lời khen ngợi người đầu bếp tài ba.
Trong giây lát tôi thấy trên gương mặt của Hinđa có chút gì đó phơn phớt hồng. Một điều thật không ngờ ở những người phụ nữ đã qua thời xuân trẻ.
Hinđa bao nhiêu tuổi? Có lẽ khoảng bốn mươi hay năm mươi. Thật khó mà đoán nổi. Cũng có thể cô ta chỉ trạc tuổi tôi. Nhưng cách ăn mặc thật bất lợi cho nhan sắc. Cô ta mặc bộ đồ giống như người đi lễ nhà thờ, bộ tóc dài, hất ra phía sau, tết lại thành một cái búi tó, chiếc áo len che kín lên tận cổ, mặc dù Hinđa chẳng có gì ở phía trước đáng để phải che đậy. Con chiếc áo váy thì dài lê thê rất đúng mốt thời trang của những người muốn đóng vai quý phái ngày nay.
Nhưng xem ra, chiếc áo dài nay đã tồn tại qua bao nhiêu lần thay dổi mốt thời trang, nó là một chiếc áo vĩnh cửu, vì chủ nhân của nó không thèm để mắt đến đàn ông. Hoặc nói đúng hơn:
có lẽ thân thể của Hinđa đã tồn tại trong cửa hàng.
Tôi bỗng nhớ tới bà Emi Xanđơ, một bà cô năm nay đã thọ tám mươi ba tuổi, và tôi thầm mong Hinđa sẽ không thành một bà cô cao niên như thế.
Tôi ăn rất ngon miệng, không hề từ chối khi Hinđa cho thêm khoai tây và nước sốt vào dĩa của mình.
- Chà, có một người đầu bếp như thế này, ai chả thích! - Tôi nói với Nôbe, nhưng cốt để c cho Hinđa nghe thấy.
Cô nàng lại cố đẩy ra một nụ cười. Tội nghiệp. Một nụ cười không đi từ trái tim và đến được với trái tim.
- Cửa vào phòng cô ấy vẫn luôn luôn để ngỏ. Còn nhiều cơ hội đấy, anh Hackơ ạ! - Chủ hiệu Nôbe nói, tay cầm chiếc dĩa chỉ chỉ vào em gái.
Mặt Hinđa đỏ bừng. Cô nghiêm mặt nhìn anh trai:
- Đấy là chuyện của tôi, mặc kệ tôi!
- Ha ha! - Ông anh phá lên cười.
Giữa lúc đó có tiếng chuông của khách hàng. Hinđa đứng lên, bỏ ra ngoài phục vụ.
- Cô ấy rất tốt. Một tâm hồn thực đáng yêu, anh Hackơ ạ! - Chủ hiệu nói và lấy trong tủ lạnh ra một chai rượu cùng hai chiếc ly - Nhưng đáng tiếc, à không ... lạy Chúa, tôi muốn nói, cô ấy là em gái của tôi!
Nôbe rót đầy hai ly.
- Anh Hackơ, làm một điếu xì gà với tôi nhé?
- Vâng, xin ông! - Tôi đáp và nhận điếu thuốc từ tay người chủ hiệu.
- Anh biết không, giá như em gái tôi lấy chồng, trời đất, tôi chỉ mong có thế!
Tôi im lặng.
- Anh Hackơ ạ, tôi cần được tự do! - Ông ta nói - Anh nghĩ về Hinđa thế nào? Được đấy chứ?
Tôi cầm điếu thuốc đưa lên mũi và tận hưởng mùi thơm của nó.
- Xứng đôi đấy, anh bạn ạ! Nào, xin nâng cốc mừng sức khỏe của anh!
Tôi nói với Nôbe là rượu rất ngon. Nhưng khi ông ta định rót tiếp, tôi từ chối. Phải làm việc đã, hưởng thụ sau. Sau một bữa ăn ngon, uống một ly rượu, hút một điếu thuốc thơm, lúc này tôi thấy mình thật sảng khoái và sẵn sàng làm công việc kiểm tra tài chính. Nôbe đánh lửa hút thuốc. Ông ta ghé sát vào người tôi, thì thầm:
- Anh Hackơ này, chỗ đàn ông tin cậy nhau, tôi nói riêng với anh nhé:
tôi đang muốn lấy vợ! Tôi rất cần có một người vợ, anh bạn ạ!
Chủ hiệu ngừng lời, có lẽ để xem phản ứng của tôi trước những lời thú nhận rất thành thực của ông ta. Nhưng tôi không ngạc nhiên.
- Anh có biết ai không? Phải ... phải ... một người đàn bà bằng xương bằng thịt, một người đàn bà la của mình, của riêng mình ... Ôi chao ...
- Người ấy phải không? - Tôi hỏi lại.
- Đấy, đấy, anh đoán đúng ý tôi. Một người đáng yêu.
- Chà, thuốc của ông ngon quá!
- Vâng, vâng, thuốc ngon. Nhưng tôi muốn không chỉ hút thuốc ngon ...
- Muốn cái ngon bằng xương bằng thịt kia, phải không ông Nôbe?
- Nghe đến đây, chủ hiệu mắt sáng lên:
- Đúng, đúng thế, anh bạn thân mến ạ. Anh bạn thật tâm huyết với tôi.
- Một người như ban nãy, phải không ông?
- Trời đất, anh Hackơ, thật tuyệt vời, chả mấy khi tôi mới gặp được một người tâm đắc như anh, đúng, giá như được một người như thế ...
Tôi bỗng nghĩ tới những người đàn bà tôi đã gặp:
Mônika ở quán Phinken.
Tiếc thay, cô ấy không còn sống. Tôi không gặp may trong thế giới của phái đẹp. Rồi đến Gunda ...
- Gặp một người hợp với mình và mình hợp với người đó, ở đời này thật khó khăn, ông Nôbe ạ!
- Vâng, đúng thế, anh bạn vàng ạ, phụ nữ thì nhiều, vậy mà chúng ta vẫn cô đơn! - Người chủ hiệu lại thở dài.
- Nếu tôi thành lập một văn phòng xe duyên cho đôi lứa, mối lái cho những người đơn chiếc, thế nào tôi cũng báo cho ông biết! - Tôi nói với chủ nhân.
- Cái ý anh hay đấy! Phải, một cơ sở xe duyên! Anh mà làm việc đó thì lời lãi vô cùng, chẳng phải khốn khổ như làm một cán bộ tài chính. người ta sẽ đổ xô đến tìm anh. Đồng tiền tự nguyện lăn vào nhà. Một ông "Tơ Hồng" của thời đại! Tuyệt!.
Trong giây lát, tôi buông mình theo ý nghĩ trở thành một chủ hãng. Cũng có thể, do tôi béo mập trông như một cha cố, nên người ta dễ thổ lộ (hoặc thú tội) với tôi. Cả chủ hiệu "Cây Thập Tự" cũng vậy. Ông ta thì thầm:
- Anh Hackơ này, đàn ông với nhau, tôi thú thật với anh nhé! Tôi vừa cho đăng tin tìm bạn đời trên tuần báo "Bưu điện". Hinđa đã cực lực phản đối. Bao giờ cũng vậy, hễ cứ nói đến chuyện cưới vợ là Hinđa gạt đi, cô ấy viện đủ mọi lý do can ngăn tôi. Nhưng rồi đây sẽ có phụ nữ đến tìm tôi. Hinđa sẽ bị choáng.
Còn tôi, lần này tôi cương quyết thực hiện bằng được ý đồ của mình, anh Hackơ ạ. Hinđa là em gái tôi, một tâm hồn rất tốt đẹp, nhưng không phải là vợ. Tôi sống cô đơn mãi rồi. Ở đây tôi không sao lấy được vợ. Ai cũng biết Hinđa. Cô ấy không muốn ai chăm sóc ông anh mình, không muốn có bất kỳ một người đàn bà nào khác vào cai quản cái cửa hiệu này. Thế đấy, mỗi người đều mang cây Thập tự của đời mình. Cái cây khổ giá của tôi nó nặng lắm, anh Hackơ ạ.
Mà tất cả chỉ vì tôi có một cô em gái thực ra rất tốt, nhưng cũng rất đáng gờm ...
Nôbe uống cạn ly rượu, rít một hơn xì gà:
- Chà, thuốc ngon thật. Nhưng cuộc đơi đâu có thơm ngon, phải không anh Hackơ? Tôi đã ngấp nghé tuổi sáu mươi. Không gia đình riêng. Không có một người đàn bà nào ở bên mình khi tắt lửa tối trời. Tôi lại mắc chứng đau tim. Bất kỳ lúc nào thần chết cũng có thể kéo tôi đi. Và khi tôi đi, liệu tôi đã được hưởng thụ gì ở đời này?
Nôbe nhìn tôi như chờ đợi một câu trả lời. Người chủ hiệu đã được gì ở đời này? Tôi im lặng. Cuộc đời và ý nghĩa của nó, mỗi người nghĩ một cách. Nhưng hạnh phúc lứa đôi luôn luôn cần đến hai con người khác giới, thương nhau, hỗ trợ nhau trong mọi bước thăng trầm. Tôi im lặng.
- Trời đất - Nôbe nói tiếp sau một lúc trầm tư - Giấc mơ của đời tôi và hiện thực cuộc sống, nó cách xa nhau cả một trời một vực!
- Ông Nôbe ạ, ông không phải là một người duy nhất không đạt được ước mơ! Vả chăng, biết bao người cũng đang mơ có một cửa hiệu riêng như ông!
- Có thể lắm! - Chủ hiệu đáp - Một cửa hiệu riêng, nhưng nó đâu có an ủi được tôi lúc ưu sầu. Một cửa hiệu không biết nói, không biết âu yếm. Anh Hackơ ạ, của cải và tiền bạc không thể thay thế được một người bạn đời ôm ấp mình trên giường, trò chuyện với mình lúc đêm hôm. Tôi cương quyết lần này đạt bằng được ước mơ của mình. Nhất định tôi phải lấy vợ, không ai ngăn cản được tôi. A, anh Hackơ, làm một ly nữa nhé?
- Xin cảm ơn ông. Sau khi tôi kiểm tra xong các sổ sách, chứng từ, tôi xin nhận lời ông ...
- Chà, con người của công việc! Năm ngoái ( hóa ra Nôbe vẫn không quên chuyện đó), phải rồi, năm ngoái anh đã cho tôi một vố đau. Nhưng tôi không trách anh. Anh đại diện cho Nhà nước mà. Làm một ngụm nữa nhé. Anh Hackơ?
Giữa lúc đó Hinđa quay vào.
- Anh Nôbe! Đừng có hút và uống nhiều quá như thế! - Giọng cô em gái đầy trách móc - Anh không nhớ lời bác sĩ dặn à?
- Nhớ, nhớ, nhớ với chả nhớ, lắp ba lắp bắp, lúc nào cũng phải nhớ lời của bác sĩ, thà để người ta chôn quách tôi đi cho xong!
- Anh cứ uống đi - Giọng Hinđa chì chiết - Nhưng ốm đau, đừng có kêu la đấy!
- Kệ xác tôi! - Và Nôbe, để nhấn mạnh cho tinh thần cương quyết dứt khỏi sự khống chế của em gái, uống luôn một ly nữa, rồi liếm môi, ra bộ vẫn còn thèm - Chà, ngon tuyệt!
Rồi ghé sang phía tôi, Nôbe nói:
- Tôi chả thiếu thứ gì, thuốc thơm, rượu ngon, chỉ thiếu mỗi thứ, chắc anh hiểu ...
Tôi gật đầu.
- Anh Hackơ, tôi rửa bát đĩa có làm ảnh hưởng đến anh không? - Hinđa hỏi.
- Không, không - Tôi đáp và dĩ nhiên là nói dối. Nhưng Nôbe đã đỡ lời.
- Sao lại không? Cô để đấy, lúc nào rửa mà chẳng được. Anh Hackơ đang làm việc trí óc!
- Cô khóa cửa hàng chưa? - Nôbe hỏi em gái.
- Tất nhiên - Hinđa đáp, giọng thách thức - Đã quá một giờ rồi, chúng ta phải nghỉ ngơi nữa chứ!
- Nghỉ ngơi, nói nghe hay nhỉ! - Chủ hiệu nói - Làm ăn mà lúc nào cũng chỉ nghĩ đến nghỉ ngơi thì lấy đâu ra tiền mà nộp thuế! Nhà nước chưa cấm chúng ta bán hàng quá quy định năm, mười phút. Chúng ta không phải là cửa hàng mậu dịch. Ở đó người ta chỉ thích đóng cửa sớm! Ngày xưa người ta mở cửa hiệu suốt ngày, muốn đến lúc nào cũng được phục vụ chu đáo. Bây giờ thời buổi khác quá rồi. Ai vừa vào hàng đấy?
- Bà Thôibe!
- Gì kia? - Nôbe bật người dậy - Sao cô không gọi tôi?
- Tại sao phải gọi anh? - Cô em gái vặc lại. Mặc dù Hinđa thừa biết bà Thôibe là ai, anh trai mình có quan hệ như thế nào. Nhưng Hinđa trêu tức anh.
Thật khốn khổ. Hai anh em sống bên nhau, luôn luôn châm chọc chì chiết, vục vặc nhau để qua ngày đoạn tháng. Họ sống đấy, nhưng không hài lòng với người sống cạnh mình, họ là anh em, nhưng coi nhau là vật cản.
- Tại sao à? Lúc trước tôi vừa phục vụ bà ấy. Bà Thôibe cần gì?
- Tôi quên rồi! - Hinđa đáp, cố chọc tức Nôbe.
- Bà ta cần gì? - Chủ hiệu nhăn trán, lông mày nhíu lại. Nhìn thấy mặt đỏ bừng của ông anh và thái độ bực tức ra mặt, Hinđa đáp thủng thẳng:
- Vađơ-lin A-ni-ka!
- Sao nữa?
- Chúng ta chỉ còn mỗi hai lọ.
- Nghĩa là cô không bán cho bà Thôibe?
- Không!
Nhìn mặt Hinđa, tôi biết cô đang khoái chí. Nhưng Nôbe như một quả bom sắp nổ tung, mặt hầm hầm. Nếu không có tôi ở đây, chắc chắn hai người đã xô xát.
Cố ghìm mình, Nôbe nói dằn giọng:
- Lẽ ra cô phải hỏi tôi, rõ chưa? Cửa hiệu này là của tôi!
- Làm gì mà anh nổi khùng lên thế? - Hinđa không chịu nhún - Mụ Thôibe mua cho chồng xoa tay. Mụ có thể kiếm thứ khác. Còn gia đình Kraiơ lại rất cần để xoa bóp khớp chân khi trái gió trở trời.
- Cô nói gì? Kraiơ à? Bọn họ thì có xoa mỡ mèo cũng không sao!
- Muốn xoa mỡ mèo hay muốn mèo chuột thì cũng vậy! Ô hô, anh Nôbe, anh già rồi! Không còn trẻ nữa đâu mà liếc mắt đưa tình với người ta!
- Không, tôi không già! - Nôbe khẳng định và tu luôn một ngụm rượu để phấn chấn tinh thần - Càng già, càng dẻo càng dai ... Già thế nào cơ chứ!
Hinđa cố tấn công ông anh một lần nữa:
- Phải, bây giờ nốc rượu vào, anh thấy mình trẻ! Nhưng tối đến, đừng có bắt tôi dậy để đi gọi bác sĩ!
Nôbe đốp lại em:
- Hừm, tôi không cần cô đi gọi bác sĩ. Cứ để ông ta ngủ! Nhưng gọi cho tôi bà Thôibe, hiểu chưa? Có bà ấy, trái tim tôi sẽ trẻ lại, phải không anh Hackơ?
- Anh không biết xấu hổ. Chuyện thế mà cũng đùa với anh Hackơ. Anh thừa biết là dính vào bà ta anh sẽ chết!
- Đúng, đúng, sẽ chết! - Nôbe đáp, giọng giễu cợt - Sẽ chết, vì bà ta có một thằng chồng thô kệch, hung hãn, một tên hàng thịt chỉ biết thịt mông với thịt sườn ...
- Không, anh sẽ chết vì lý do khác, anh hiểu đấy - Hinđa đáp.
- Phải, phải, tôi hiểu - Chủ hiệu dịu giọng - Tôi biết cô ấy rất lo cho sức khỏe của tôi!
Hinđa ra khỏi phòng. Cánh cửa đóng sầm lại.
- Đấy, anh Hackơ, anh thấy chưa? Sống thế sao chịu nổi! Hinđa là một người tốt bụng, tằn tiện, chăm chỉ. Nhưng cô ấy cần một người chồng. Một con ngựa bất kham cần có một người cưỡi giỏi. Giá có ai lấy cô ấy, tôi sẽ cho một khoảng hồi môn thật hậu hĩnh. Tôi chỉ mong cô ấy nhanh chóng rời khỏi đây để tôi thực sự làm chủ mình, muốn làm gì thì làm. Còn bây giờ, hai anh em sống với nhau, xiềng xích khóa chân hai người lại, mỗi bước đi xích xiềng kêu loảng xoảng. Đã nhiều lần tôi lấy đà để tự giải thoát mình, nhưng Hinđa đều làm tôi hỏng việc.
Cuộc sống của chúng tôi cũng giống cuộc sống của một người mẹ sống đơn độc với con trai, nuôi cho nó khôn lớn, nhưng khi nó muốn lấy vợ thì người mẹ không ưng. Không có cô gái nào xứng đáng làm con dâu của bà ta! Cô nào cũng đáng trách. Thật tình thì bà mẹ không muốn một người khác giành giật mất tình cảm của đứa con trai mình. Hinđa cũng như thế, anh Hackơ ạ. Thậm chí còn hơn thế! Nhưng lần này tôi quyết chí lấy vợ. Tôi ghen với anh đấy, anh Hackơ ạ. Anh hoàn toàn tự do quyết định cuộc đời mình.
- Không ai được tự do hoàn toàn đâu, ông Nôbe ạ! - Tôi nói - Tính cách, lối sống, sự giáo dục, môi trường sống và những thói quen ràng buộc chúng ta rất nhiều trong khi ta quyết định một việc gì. Tốt hơn hết là ông nên đóng cửa hàng lại, chia tay với nó và làm một chuyến du hàng sang Praha, Vacsava hay Mát.
phuonghong.com xcơva. Ông cần rời khỏi đây để tìm hiểu đất nước xa lạ, cần tiếp xúc với những người khác để hiểu đất nước mình hơn. Cứ ru rú trong cái cửa hiệu này, suốt ngày lo tính lỗ lãi, tính hàng, ông tự hủy hoại cuộc đời mình. Hãy bán quách cái cửa hàng này đi, ông Nôbe ạ. Ông hãy lấy vợ đi và cùng với vợ đi chu du, thăm thú quê hương. Tài sản, của cải như nhà tù giam chân con người. Người ta cố làm giàu cũng tức là tự xây cho mình bốn bức tường giam hãm mình, người ta hãnh diện vì có của, thi thố nhau trong sự phô trương, ganh với nhau như con gà tức nhau tiếng gáy, nhưng người ta được gì ở trong cuộc đời này? Ông Nôbe, con người cần tình yêu và tình thương để tồn tại, cần tình bạn để hỗ trợ nhau ...
Tôi ngạc nhiên thấy mình thuyết lý với chủ hiệu. Không, Nôbe không phải là người có thể làm như thế. Ai đã là "con dao gấp", người đó không thể trở thành chiếc rìu hay chiếc búa. Nôbe lắng tai nghe, có lẽ ông ta kinh ngạc, vì đầu tiên nghe một người nói với ông ta những điều như thế.
- Anh Hackơ, anh không phải là một người ngờ nghệch! - Chủ hiệu nói.
- Ồ, ông Nôbe, ông đánh giá tôi vội vàng thế. Cứ đợi đấy, tôi kiểm tra xong các chứng từ, sổ sách, chắn chắn ông sẽ nói với tôi bằng một giọng rất khác!
Tiếng nói thường tình và tiếng nói có âm thanh của đồng tiền rất khác nhau, ông chủ ạ!
Tôi chăm chú vào công việc. Hinđa mang đến một bình cà phê và một đĩa bánh ngọt mới mua ngoài cửa hàng. Tôi ngước lên, để ý thấy cô ta mặc một chiếc áo len mới, hở cổ.
- Anh Hackơ, anh có dùng sữa không? - Hinđa hỏi.
- Không, càm ơn cô - Tôi đáp lại.
Khoảng năm giờ chiều thì tôi xong công việc, Cửa hiệu "Cây Thập Tự" rất đông khách, mặc dù có sự cạnh tranh của cửa hàng mậu dịch. Tôi ngạc nhiên thấy người ta mua nhiều thứ đến thế, nào là kim băng, nào sơn, nào bột màu, đủ thứ, đủ loại. Đúng là một kho báu, một nơi tiền đổ về như nước. Thế mà tôi lại khuyên Nôbe bán quách cái cửa hiệu này đi. Nôbe nhiều lần gập người lại, nhất là trước những cô, những bà trông duyên dáng hoặc hấp dẫn. Rồi ông ta vào chổ tôi, khép cửa lại.
- Anh Hackơ, anh có thấy gì không? - Ông ta hỏi - Hinđa mặc một chiếc áo len mới đấy nhé!
Tôi biết Nôbe định nói gì.
- Có gì lạ đâu, ông Nôbe. Người ta thay áo vì chiếc áo cũ đã dính mồ hôi hoặc cảm thấy đã bẩn.
- Ô hô - Chủ tiệm vui hẳn lên - chàng trai chưa vợ ơi, anh giả vờ làm gì?
Chả nhẽ em gái tôi mặc áo đẹp để đi mua bánh ngọt? Anh đã thắng một nước cờ rồi đấy!
- Ông làm tôi hy vọng ... - Tôi nói vui.
- Sao lại không, xứng đáng quá đi chứ! Thú thực với anh, tôi rất muốn có một cậu em rễ như anh. Chúng ta rất hiểu nhau, anh Hackơ ạ!
- Tôi chỉ sợ ông sẽ bực mình với tôi thôi - Tôi nói rào trước - Ông Nôbe ạ, lần này xin ông nộp phạt năm trăm mác. Một khoản tiền không đáng kể. Nếu ông có séc tại đây ... Chắc ông biết nguyên tắc của tôi rồi:
Ai trả tiền ngay, người ấy không mắc nợ!
- Năm trăm mác? Hừm, Giá khoản tiền ấy vào túi anh, tôi sẵn sàng trả lên gấp đôi, anh Hackơ ạ! Nhưng đằng này ...
- Nộp phạt cho Nhà nước! - Tôi đáp.
- Hừ! Nhà nước! Nhà nước thì lúc nào cũng thiếu tiền. Có một khúc đường bị hư hại ở cuối phố mà đã hai năm nay vẫn chưa tu bổ xong. Không có ngân sách! Vậy thì tiền đi đâu? Bao nhiêu người phải nộp phạt ... Thôi được, anh Hackơ, đấy là việc của các anh, của Nhà nước. Tôi không muốn dính dáng đến chính trị, xin gửi anh ...
Tôi đón nhận tấm séc từ tay người chủ hiệu, cho vào cặp hồ sơ rồi đứng lên.
Nôbe đưa tay với chia rượu:
- Uống một ly chia tay chứ, anh Hackơ?
- Vâng, xin cảm ơn.
Chúng tôi cạn chén. Nôbe mỉm cười đưa tiễn tôi:
- Anh Hackơ này, lần sau gặp lại nhau, chắc tôi đã có vợ!
- Xin chúc mừng ông trước! - Tôi đáp.
Hinđa đang bận phục vụ khách, chạy vội ra đưa bàn tay xương xẩu tiễn tôi.
- Có dịp mời anh ghé qua chơi! Tạm biệt!
- Vâng, vâng - tôi đáp - Thế nào tôi cũng đến.
Trung tuần tháng sáu. Hôm đó là ngày đầu tiên tôi đi làm sau khi nghỉ phép năm. Trong cơ quan rất nhộn nhịp, nhất là lại vào ngày thứ hai đầu tuần. Người ta có bao nhiêu chuyện để nói. Buổi chiều thì họp Đảng. Vào giờ ăn sáng, Kruykơ bắt đầu mở máy như thương lệ:
- Này, Hackơ, cậu có biết gì không?
Nhìn Kruykơ, tôi biết anh có nhiều chuyện mới lạ. Anh là một người rất sính chuyện, một nguồn thông tin phong phú và đa dạng.
- Gì cơ? - Tôi hỏi và mở van thông tin.
- Cậu biết "Con dao gấp" đấy chứ? - Kruykơ hỏi để dẫn chuyện. Và qua anh, tôi được biết những tin mới nhất về Nôbe.
Chà, chàng trai chưa vợ lục tuần ấy vừa nhận được một xấp thư của phái đẹp. Dĩ nhiên là theo hòm thư lưu của bưu điện. Toàn là đàn bà muốn kết bạn trăm năm cả. Sướng nhé! Tha hồ mà chọn vợ! Một tuần sau dân phố thấy một người đàn bà khệ nệ xách một chiếc vali đi vào hiệu "Cây Thập Tự". Khi bà ta đi ra, tay không xách vali nữa, mà là cầm tay chàng Nôbe. Hai người đưa nhau đến "Con hưu trắng" để ăn trưa và uống rượu vang. Hinđa đã đình công. Cô ta không nấu ăn cho khách (có thể là chị dâu tương lai), không nấu ăn cho Nôbe, mà chỉ nấu ăn cho mình. Nôbe đành phải đi ăn hiệu. Ông ta bước sánh đôi với người đàn bà kém mình khoảng chục tuổi. Dân phố lấy làm lạ. Họ đứng lại, và Nôbe, theo thói quen, mỉm cười chào họ và cuối gập người lại. Một ông chủ hiệu đã tìm được hạnh phúc! Dân phố kháo nhau thế. Chà, thật xứng đôi. Xem kìa, ông ta khoát tay người đàn bà và cười tươi như hoa!
Nhưng Hinđa không cười từ khi có Hênga (tên người bạn đời của Nôbe) đến hiệu, mặt mày cô ta khó đăm đăm. Cô ta bắt đầu tìm mọi cáhc phá vỡ mối quan hệ mới của anh trai. "Trời đất - Hinđa nói với các khách quen - Thật không biết xấu hổ. Từng ấy tuổi đầu rồi, già lão thế mà còn đòi trai gái. Lại đau tim nữa chứ. Anh ấy chết mất thôi. Người đàn bà ấy sẽ giết anh Nôbe, sẽ đưa anh ấy về âm phủ". Nhưng Nôbe vẫn thản nhiên đi vào cõi chết! Ông ta phấn chấn hẳn lên và sao nhãng việc kinh doanh. Lúc nào cung Hênga, lúc nào cũng anh anh em em. Rồi cái thị trấn bé nhỏ ấy quen thuộc với hình ảnh Nôbe khoác tay người phụ nữ, quen thuộc với hình ảnh Hinđa thay anh làm chủ hiệu. Người ta bắt đầu coi Hênga là một người quen, chào hỏi chị ta như chào một bà chủ tương lai.
Hinđa trở thành người mắc chứng bệnh mất ngủ. Cô không sao ngủ được. Ở phòng bên, mọi chuyện diễn ra cô lắng nghe được hết. Từng tiếng động, từng câu nói lọt qua tai cô. Lẽ ra phải lấy bông mà đút nút tai lại, nhưng Hinđa không làm thế. Cô cứ dỏng tai nghe và khó chịu. Cô không sao chợp mắt được. Phải chấm dứt chuyện đó! Không được để cho người lạ làm tan nát gia đình!
Và ý muốn của Hinđa chẳng mấy chốc đã được thực hiện. Hênga Suênphên là một người phụ nữ có bản lĩnh, tự chủ. Chị không muốn đứng bán hàng, không muốn dính vào công việc của Hinđa, không muốn vì vài chiếc kim băng hay cúc bấm mà xô xát với em gái của Nôbe. Chị đến thành phố này là vì Nôbe, chị nói vậy. Ông chủ hiệu cảm thấy thật hạnh phúc. Người ta đến vì mình chứ không vì của cải. Nôbe vui vì mọi việc vẫn như cũ. Chỉ có điều ... hạnh phúc ấy quá ngắn. Hênga nguyên là một nhân viên văn thư. Mà Ủy ban hành chính thị trấn lại đang thiếu người làm việc đó. Thế là, nhoáng một cái, người bạn đời của Nôbe đã nghiễm nhiên thành cán bộ của Ủy ban, làm việc từ suốt tám giờ sáng cho đến năm giờ chiều. Thế chưa đủ. Tối đến chị ta thường đi họp cho đến khuya. Nôbe nằm trên giường nệm chờ đợi. Ông ta mơ màng nghĩ đến những giờ phút say sưa sôi nổi thuở ban đầu gặp gỡ. nhưng Hênga trở về, thay cho sự chờ đợi là những câu hỏi về thời cuộc. Hênga hỏi Nôbe nghĩ gì về vấn đề này nọ xảy ra trên thế giới và trong nước. Trời đất, ông ta phải nghe chuyện chính trị! Chính trị đến cả giường ngủ của Nôbe! Thôi, ngủ đi, cô em, nếu cô không muốn ... xin hãy để tôi yên!
Và thực tế, Hênga Suênphên đã tình nguyện để cho Nôbe yên. Chị lại xách vali ra đi, đến thuê một phòng nhỏ trong khách sạn "Con hưu". Chẳng bao lâu, người ta bố trí cho Hênga một chỗ ở, vì chị là người của Ủy ban. Cái hạnh phúc mà Hênga đi tìm đã không tìm được ở người chủ hiệu nọ. Còn Nôbe, sau khi người bạn đời tự nguyện bỏ đi, ông lại bị đau tim. Mười ngày liền ông ta nằm dài ở trong nhà, nghĩ ngợi, luyến tiếc và thở dài. Ông ta hy vọng trong số thư từ gởi về tìm bạn đời, may ra có một người nào khác có thể sống với mình. Biết đâu, hạnh phúc qua nhanh nhưng sẽ đến rất nhanh. Niềm vui mới sẽ xua đi nỗi buồn.
Sáu tuần lễ sau tôi có việc đi qua thị trấn. Tôi vào kiểm tra tại một cửa hiệu bán đồ chơi trẻ em. Nhìn sổ sách của chủ hàng, tôi thấy ông ta ghi lằng nhằng các con số. Rõ ràng người ta không chỉ bán đồ chơi, mà còn có những đồ mỹ nghệ khác. Tôi nghe nói thỉnh thoảng có người lạ đánh ô tô tới đây ... Bực mình vì nỗi không có đủ bằng chứng để bắt chủ hàng nộp phạt, tôi hậm hực rời nhà hàng ra bến xe. Nhưng xe đã chạy mất. Tôi phải đi bộ chừng một tiếng đồng hồ đến một bến xe khác. Dọc đường, một người lái xe ba bánh đã đỗ lại, cho tôi lên đi nhờ. Nhưng anh ta đã đưa tôi chạy thẳng về phía thị trấn. Tôi phải đợi mấy giờ nữa mới có xe đi tiếp. Để giết thời gian, tôi ghé vào một cửa hiệu cắt tóc.
Chủ hiệu cũng là một đối tượng công tác của chúng tôi. Nhưng ông ta chẳng có gì đáng phải cảnh cáo hoặc xử phạt. Một cửa hiệu cắt tóc nam, thu nhập ít, mỗi ngày vài chục mác. Giá đây là một hiệu uốn tóc nữ, chắc chắn tiền tha hô rủng rẻng. Chủ hiệu không chịu vào hợp tác xã, chỉ vì muốn được tự do, như ông ta vẫn nói.
Khi tôi bước vào cửa hiệu, tôi thấy ba ông lão về hưu đã ngồi chờ. Họ có thể cạo râu ở nhà, nhưng thích đến hiệu để có bạn trò chuyện.
- Chào anh Hackơ, anh đến để kiểm tra phải không? - Chủ hiệu lên tiếng hỏi - Vợ tôi ở trên nhà!
- Anh ta kiểm tra vợ ông à? - Một ông lão về hưu hỏi lại. Mọi người phá lên cười.
- Không - Chủ hiệu đáp - Nhưng vợ tôi quản lý tài chính!
Sau khi ngồi vào chỗ, tôi được nghe những người già nói chuyện với nhau.
Và thực lý thú, câu chuyện của họ xoay quanh "Con dao gấp".
Chà chà, chuyến này "Con dao gấp" tha hồ mà gấp nhé! Lại có một cô ả nào đó đến kết bạn. Con người thế mà có số đào hoa. Chưa hết cô nọ đã có ngay cô kia. Có cửa hiệu riêng có khác. Cánh già chúng mình có muốn cũng chẳng được. Nghe nói cô ta ở Đrexđen, mà lại làm nghề viết lách mới ngông chứ. Suốt ngày cô ả chả thèm nhúng tay vào công việc hàng họ. Chỉ đọc sách, đọc tiểu thuyết, đi thư viện, tha về hàng đống sách để đọc. Chẳng biết "Con dao gấp" có tí tỉnh được gì không? Thế đấy. Chuyến này "Dao gấp" tha về nhà một nhà văn.
Nghe đâu cô ả cũng viết vài đăng báo. Mà lại viết về gã chủ tịch hội những người nuôi thỏ! Gã chủ tịch sướng nhé! Sau khi báo đăng, ngày nào gã cũng đến cửa hàng "Cây Thập Tự" để mua hết thứ này, thứ nọ. Gã làm gì có nhiều vườn mà mua lắm thuốc diệt cỏ dại đến thế không biết. Mua cả thuốc diệt chuột chũi mữa chứ! Gớm thật. Chỉ cần một bài báo, người ta có thể khiến một gã chủ tịch thành ngớ ngẩn! Còn Hinđa? Cô ấy sống với bà chị dâu tương lai như thế nào?
Hinđa ư? Cả cái thị trấn này ai chả biết cô ta. Một bà cô không chồng cau có, xương xẩu. Đến cánh già cũng chẳng thèm đoái hoài tới, huống chi đám trai trẻ.
Kể cũng tội, suốt cả đời chẳng được ai vờn tới. Ai bảo kênh kiệu lắm cho chết.
Bây giờ trả thù ông anh, xua tất cả đám đàn bà muốn kết bạn với Nôbe. Nhưng cái cô ả văn sĩ kia cũng chẳng phải tay vừa. Hinđa đã gặp một đối thủ đáng gờm. Giữa đám đông khách hàng, Hinđa hỏi nhà văn:
- Thế nào, quý bà, quý bà muốn mang đồ ăn đến tận giường hay sao?
Cô kia đáp:
- Được như thế thì tuyệt vời, cô em thân yêu ạ! - Và nhà văn nhìn Hinđa mỉm cười.
Mặc Hinđa muốn cạnh khóe, phun độc, đá ghế, xiên xỏ thế nào, nhà văn, à, cô ta đâu tên là Mailisơ thì phải, chỉ mỉm cười. Lúc nào cũng "cô em thân yêu ạ!". Chả biết có tỉnh khô như thế được mãi không? Hinđa không chịu đâu. Cứ đợi đấy! Cửa hiệu "Cây Thập Tự" đã có một con rắn, đố con rắn nào có thể vào đó được. Thế còn Nôbe? Chàng trai chưa vợ ấy ra sao?
Ô hô, "Con dao gấp" ấy cũng xỉu luôn. Suốt ngày không bò ra khỏi nhà.
Nằm ườn trên giường đến tận lúc ăn trưa. Ai bảo dính vào đám văn sĩ cho chết.
Người ta bảo nhà văn họ đọc nhiều, biết nhiều, chuyện nào cũng sành sỏi. Cả chuyện trên giường họ cũng chẳng phải vừa! Ô hô, Nôbe, "Dao gấp" chuyến này gãy chuối nhé! E hèm! Lại còn cái chứng đau tim nữa. Không khéo chết đứ đừ không kịp ngáp trong vòng tay xiết chặt của văn chương. Đã có lần đến đây cạo râu, suýt nữa thì Nôbe ngã bổ chửng. Vừa mới chà xà phòng cạo cạo được mấy cái thì con dê già đã ngột thở. May quá, dao không sắc, nếu không lão ta bị cứa đứt cằm. Thời buổi bây giờ đến con dao cạo cũng không sắc! Thật chẳng ra cái gì. Ngày xưa ấy à, dao Sôlingơ tuyệt vời nhé! Nhoáng một cái đã nhẵn như chùi. À, mà Nôbe cả đời không phải làm việc nặng, lão đau tim là vì nguyên cớ gì? Chả nhẽ vì đàn bà? Không có đàn bà tim càng khỏe chứ sao? Khối bậc mày râu khốn khổ khốn nạn chỉ vì con cái của Eva!
- A, anh Hackơ, anh có vội xin mời anh vào trước - Chủ hiệu nói.
- Vâng, vâng, cám ơn, nếu các cụ cho phép - Tôi đáp.
- Cứ ngồi vào trước đi, chúng tôi đến đây để tán chuyện cho vui! - Một người nói.
Và họ lại tiếp tục câu chuyện. Vẫn lấy "Con dao gấp" làm chủ đề. "Con dao gấp"! Chà, một chủ hiệu hết sức lịch thiệp, nhất là đối với phụ nữ. Cẩn thận đấy nhé, kẻo ông ta cho mọc sừng đấy. Đừng hòng, bà lão nhà tôi bây giờ ấy à, có biếu cũng không ai muốn nhận. Vừa nhăn nheo, vừa xương xẩu, vừa khô đét.
Đằng này lão Nôbe thèm của mỡ cơ mà. Cái cô Mailisơ này kể cũng lạ. Cửa hàng hốt ra bạc, vậy mà chẳng thèm đói hoài tới. Ông có thấy cô ta bôi phẫn, thoa son và sơn cả móng tay không? Nghe nói trước đây là diễn viên, nhưng chắc diễn trò chẳng ra hồn, nên không được ở lại sân khấu. Còn làm việc trong nhà máy thì chắc không. Mà Nôbe cũng chẳng phải người đàn ông đầu tiên trong đời của cô ta. Hình như đã có vài đời chồng. Một cô ả như thế sống bên cạnh Hinđa, hai con quạ ấy làm sao có thể hợp với nhau. Họa có mổ mắt nhau thì có.
Vừa lúc ấy bác lái xe tắcxi Sơpêc bước vào hiệu. Sơpêc có xe tắcxi riêng và thuộc vào đối tượng của chúng tôi.
- Chà, các ông sướng thật, suốt ngày dài ngồi chơi tán chuyện đời!
- Ai bảo anh hùng hục kiếm tiền?
- Nhưng không có tiền cũng khốn đốn - Sơpêc đáp - Các ông có biết tôi vừa đưa ai ra ga không?
Mấy ông lão nhìn anh ta chờ đợi. Cả ông thợ cạo cũng ngừng tay, con dao dí sát vào mũi tôi. Sơpêc thong thả móc túi lấy thuốc hút.
- Thôi đi, đừng bắt chúng tôi chờ đợi nữa. Chắc anh không chở đấng Thượng đế ra ga! - Một lão nói.
- Không - Sơpêc đáp từ tốn - Nhưng tôi chở của nợ ấy ra ga!
- Gì kia?
- À, chở tình yêu của Nôbe ra ga! Có lẽ cô ả không quay lại nữa đâu.
Mọi người há hốc mồm.
- Nôbe đưa cô ấy đi à?
- Không. Cô ta đi một mình. Nôbe đưa cho tôi mười mác, nhờ mang hộ vali cho cô ấy lên tàu.
- Thế là Nôbe đã thoát nợ! Ha ha ha! - Một người bình luận.
- Không, cô ả thoát nợ chứ! Mà đúng hơn, Hinđa đã thắng thế! - Người khác nói.
- Các ông có biết vì sao không? - Người lái xe tắcxi lên tiếng hỏi. Rồi ông ta tự đáp - Chà, cô ả ghê thật. Cô ả yêu cầu Nôbe bán cửa hàng rồi chuyển về Đrexđen!
- Về Đrexđen à? Nôbe sẽ chết luôn ở đó.
- Thì ở đây, sống như thế thì ông ta cũng chết.
- Còn Hinđa? Suốt đời gắn bó với cửa hàng, đời nào chịu cho ông anh bán nó đi!
- Về lý thì cửa hàng là của riêng Nôbe. Đấy là của thừa kế. Hinđa cũng đã được thừa kế một núi tiền.
- Có, có, tôi có nhớ. Khi cô ta còn trẻ đã giàu ú ụ. Nhìn đám thanh niên chỉ bằng nữa con mắt. Cậy có tiền mà. Chết già cũng đáng đời.
- Nhưng hồi đổi tiền cô ta gần như bị trắng tay!
- Hình như Nôbe đã không phải vào lính không?
- Gã trốn lính. Bị bệnh tim.
- Nhưng lúc nào cũng lẵng nhẵng bàn theo váy đàn bà, sao không thấy đau tim?
- Lão bố cũng bị tim. Nôbe cũng bị tim. Hình như bệnh tim di truyền. Bố Nôbe, khi người Nga đến đây, đã chết rất đột ngột, bệnh tim mà! Thực ra vì sợ quá mà lão chết.
- Bố của Nôbe đã tham gia SS. Năm 1934, đã nhúng tay vào máu. Người Nga đến, lão chết luôn vì nhồi máu cơ tim!
- Chà, da của anh cứng quá! - Chủ hiệu nói với tôi, như thể để xin lỗi. Cái ông thợ cạo này mới lạ, lúc thì đổ lỗi cho dao cùn, lúc thì đổ lỗi cha da cứng, có lẽ lần sau đến lượt xà phòng hoặc nước lã. Cũng có thể vì thời tiết cũng nên.
- Ông đang xử trảm ai thế hả? - Người lái xe tắcxi lên tiếng hỏi - Trông giống như anh cán bộ Sở tài chính. Ồ, quả nhiên, chào anh Hackơ? Anh vẫn khỏe đấy chứ?
- Cám ơn, tôi rất khỏe, nhất là được ông chủ đây cạo nhẵn nhụi.
- Xong rồi, anh Hackơ, bây giờ cằm anh trơn bóng như cái mông trẻ con!
- Cám ơn!
Tôi đứng lên. Khi ra khỏi cửa hiệu, tôi còn nghe thấy họ bình luận:
- Biết ngay mà! Hinđa không chịu cho ai vào cái cửa hiệu ấy đâu!
- Khốn khổ gã Nôbe, muốn có vợ, nhưng phải bó tay vì cô em.
- Có tiền, có của, chắc gì đã có vợ, ha ha ha!
Một ngày cuối tháng tám. Trời oi bức, ngột ngạt. Đài báo tin có cơn giông. Tôi lại có dịp về thị trấn, nơi Nôbe đang sinh sống và tìm kiếm hạnh phúc. Nhớ đến lời mời của Hinđa độ trước, tôi ngập ngừng, nhưng cuối cùng đã quyết định không vào cửa hiệu "Cây Thập Tự". Vào đó phải nghe Nôbe nói mãi chuyện đàn bà, nghĩ cũng ớn. Tôi chỉ thèm một cốc bia. Trời đất, suốt sáu tiếng đồng hồ ngồi kiểm tra sổ sách ở nhà người chủ đóng yên cương, không được một giọt nước vào miệng. Tôi khát khô cả cổ. Có lẽ người chủ đóng yên cương đã nghĩ rằng:
Chả tội gì phải thếch đãi anh ta! Công việc của anh ta nhẹ nhàng, suốt ngày đeo cặp da đi khắp nơi, kiểm tra và thu thuế, thu tiền phạt. Một công việc không bẩn tay bẩn chân, lúc nào cũng comlê, cavát. Mời anh ta làm gì!
Xong việc, tôi đứng lên, đeo chiếc cặp vào mình. Người chủ hỏi:
- Xin lỗi, anh định suốt đời làm nghề tài chính à? Là một người của Đảng, sao anh không tìm một công việc lương cao hơn? Chắc vợ anh thu nhập cao hơn anh?
Nhưng người sống vì tiền và có tiền thường như vậy. Họ luôn luôn quan tâm đến túi tiền của người khác. Không phải họ muốn san sẻ, mà họ chỉ muốn biết người khác có tiền nhiều hay ít. Họ hãnh diện thấy người khác có ít tiền hơn mình, và họ chửi bới khi họ ít tiền hơn người khác. Đối với họ, đồng tiền là thước đo sự công bằng trong xã hội.
- Tôi chưa có gia đình! - Tôi trả lời chủ hiệu.
- Ồ, thế thì anh để đâu cho hết tiền? - Ông ta hỏi.
- Ăn và uống! - Tôi đáp lại cộc lốc.
- Thảo nào, trông anh tôi biết ngay là một người biết thưởng thức những của ngon vật lạ ở trên đời!
- Cám ơn ông quá khen! - Tôi đáp lại và bỏ đi.
Một lũ khỉ, tôi nghĩ, một cốc nước cũng không dám đem mời, vậy mà còn ra bộ quan tâm đến người khác. Phải, tôi không có xe riêng, nhưng vẫn đủ tiền để uống một cốc bia. Tôi đến "Con hưu trắng". Tôi tìm ngay đến chỗ bàn quen thuộc. Ở đây các khách quen vẫn thường ngồi bên nhau thân thiết như người nhà. Không có gì phải giữ kẽ. Không xã giao. Mọi người rát tự nhiên, xởi lởi, vui vẻ và nhập cuộc. Tôi gõ gõ xuống mặt bàn:
- Còn chỗ cho tôi chứ?
- Cứ ngôi xuống đi. Cậu từ đâu bị gió thổi tới đây thế?
Ba cặp mắt nhìn tôi. Tôi trả lời rồi ngoái nhìn người phục vụ. Cô nhân viên tay bưng khay bia đã tới nơi.
- Uống bia chứ? - Cô ta hỏi. Chẳng đợi tôi gật đầu, cô ta đã đặt ngay trước mặt tôi một cốc bia sủi bọt. Những người kia uống vội phần còn lại trong cốc, đón một cốc bia mới.
- Chà, anh bạn Nôbe để chúng ta đợi lâu quá, cô Alixơ ạ! - Một người đàn ông nói.
- Chắc cô em Hinđa đã khóa cửa nhốt ông anh ở nhà - Một người khác lên tiếng.
Mọi người cười vui vẻ. Chỉ có Alixơ, nhân viên phục vụ là im lặng.
- Thời tiết này chắc anh Nôbe cảm thấy rất khó ở - Cô phục vụ nói.
- Thời tiết ư? Có lẽ Nôbe cảm động quá đấy, Alixơ thân mến ạ. Nếu như ngày mai tôi được đi với cô sang thủ đô Mátxcơva, chắc chắn hôm nay tôi cũng thấy khó ở và ... hồi hộp!
- Đồ quỷ! - Alixơ nói với người đàn ông - Anh về rủ bà vợ cùng đi có được không?
- Ô hô, vợ tôi nhát như cáy ấy mà. Cô ấy khi đi qua cầu bắc trên sông, bao giờ cũng phải nhắm mắt lại. Có trời lôi được cô ấy lên máy bay!
- Lúc đầu Nôbe cũng không muốn đi đâu. Muốn đi du lịch, nhưng anh ấy không muốn rời cái hiệu tạp hóa của mình. Cứ cho quách cô em gái của anh ta cái cửa hiệu ấy đi, tôi cũng chẳng thiết gì. Một mình tôi kiếm sống cũng đủ nuôi hai người.
- Chà, Alixơ, anh chàng Nôbe vớ được cô hơn người bắt được vàng! Nôbe biết quá rõ hạnh phúc của mình đấy. Nhưng cửa hiệu tạp hóa cũng là cái kho vàng, cô em thân mến ạ!
- Nhưng đồng tiền không đủ làm cho con người hạnh phúc! - Alixơ trả lời.
- Song có tiền, chà, con người sống đỡ chật vật hơn - Một người nói - Cô em biết không, giá bọn này có tiền nhiều hơn nữa, bọn này sẽ đến đây uống bia suốt ngày đêm. Đồng tiền không làm ra hạnh phúc nhưng làm ta yên lòng.
- Anh Nôbe có tiền, nhưng sức khỏe của anh ấy không được như các anh - Cô phục vụ nói - Cứ để cho anh ấy đi nơi này nơi nọ, biết thế giới một chút, như vậy càng có lợi cho Nôbe. Từ Matxcơva, tụi này bay về Sukhumi. Sống ở bên Biển Đen, chắc chắn anh Nôbe sẽ cảm thấy dễ chịu. Anh Nôbe vui lắm. Anh ấy bảo:
Trời ơi, mãi đến bây giờ anh mới thực sự sống ra người!
- Cô Alixơ ơi, cho tôi đi với nhé. Tôi tình nguyện xách vali cho cô!
- Cám ơn, tôi xách lấy vali được rồi. Chỉ mong sao anh Nôbe chóng khỏe mạnh. Tôi sẽ gọi điện hỏi bác sĩ Bacthen. Bác sĩ không phản đối chuyện chúng tôi đi du lịch. Nôbe chuẩn bị sẵn các thứ thuốc mang theo. Tội nghiệp, anh ấy hồi hộp quá. Xưa nay có bao giờ ra khỏi cửa hiệu đâu.
- Sao, Alixơ, chả lẽ hômg nay Nôbe không đến đây hay sao?
- Nếu anh ấy mệt, tốt nhất nên ở nha - Cô gái nói - Các anh có một người thứ tư rồi đấy thôi!
Nói tới đây, Alixơ đưa mắt nhìn tôi và mỉm cười, rồi quay trở lại quầy. Toi nhìn theo. Một cô gái khỏe mạnh, nở nang, có dáng đi nhanh nhẹn và đầy sức lực.
Alixơ thuộc số những người phụ nữ luôn luôn là chỗ dựa cho đàn ông, một người không sầu não, ủ dột và cũng không kênh kiệu. Tôi nhận xét như vậy.
- Này, có phải các anh vừa nói đến "Con dao gấp" phải không?
- Xuỵt, khẽ chứ! - Một người ngồi cùng bàn ra hiệu cho tôi - Cô ấy không thích người khác gọi Nôbe là "Con dao gấp" đâu. Kỳ lạ, một cô gái đáng yêu như thế mà chết mê chết mệt vì Nôbe, trong lúc có hàng tá đàn ông theo đuổi.
Tình yêu thực kỳ quặc, phụ nữ thật lạ lùng, chẳng hiểu ra sao nữa. Mà Nôbe cũng đào hoa ra phết. Khối cô say ông ta như điếu đổ.
- Ông ta lấy vợ rồi, vài năm sau có ma nó thèm theo!
- Nôbe sắp lấy vợ đấy à? - Tôi hỏi vì ngạc nhiên.
- Chưa. Nhưng tất nhiên là Nôbe sẽ cưới Alixơ, ông ta dại gì để tuột khỏi tay một cô gái như thế. Alixơ giản dị, chăm chỉ, đúng là một người vợ đảm đang.
Từ khi cô ấy đến đây làm việc. Nôbe tuần nào cũng hai lần đến thăm "Con hưu trắng". Ông ta đã thực sự sống lại, người tươi tỉnh hẳn lên. A, cậu có biết đánh bài không đấy? Làm vài ván chứ?
- Được thôi - Tôi đáp - Tôi còn hai giờ nữa mới phải ra bến xe!
Và chúng tôi chơi bài, uống bia. Tôi luôn luôn giành phần thắng. Một người luôn phải tính toán, phán đoán đối phương, luôn luôn phải nghĩ các khả năng có thể xảy ra để xử lý, người ấy chắc chơi bài không tồi. Nhưng có một khả năng tôi đã không tính đến. Vì mải chơi, tôi đã quên ra xe, và đêm nay không biết ngủ ở đâu!
Tôi hỏi người phục vụ xem khách sạn còn phòng không! Alixơ lắc đầu. Giờ đang mùa nghỉ hè, khách sạn nhỏ bé này không còn chỗ cho khách. Chà, gay go thật! Chả nhẽ gọi điện cho anh lái tắcxi Sơpếc. Không biết còn đủ tiền để đi tắcxi không.
- Alixơ, cô xem lại giúp với, biết đâu anh bạn của chúng tôi gặp may mắn.
Chẳng hạn có ai đó vừa trả phòng. Anh bạn đây là chỗ quen biết của Nôbe. Thôi hãy mang thêm ra đây một chầu bia! - Một người nói.
- Anh quen Nôbe à? - Alixơ hỏi tôi.
- Vâng - tôi đáp - Thỉnh thoảng tôi có qua lại đó, hút xìgà và uống cônhắc với Nôbe.
- Thế thì anh về nghỉ chỗ chúng tôi. Chúng tôi còn một chiếc đi văng rộng rãi có thể nghỉ đêm được. Chắc anh không có chuyện gì làm Hinđa khó chịu chứ?
- Không. Hinđa đã có lần mời tôi đến chơi!
- Tuyệt quá rồi! Vậy là mọi phái đều yên ổn. Sáng sớm mai chúng tôi phải khởi hành lên đường đi Liên Xô. Anh có thể ở đó, muốn ngủ đến bao giờ thì ngủ. Và nếu lại được Hinđa chấp nhận, anh có thể ở đó suốt cả đời!
Nói đến đây Alixơ mỉm cười vẻ trêu chọc. Tôi chưa biết nên thế nào. Nhưng trời bắt đầu có tiếng sấm. Không thể tìm đường về nhà riêng được nữa. Tôi đành cảm ơn và nhận lời mời của Alixơ. Tôi cũng đã ngà ngà, thôi cũng mặc, đêm nay ngủ đâu mà chẳng được. Biết đâu, Hinđa có thể sẽ vui mừng thấy tôi đến. Tôi đợi Alixơ tính toán xong rồi cùng đi về hiệu "Cây Thập Tự". Trời bắt đầu nổi gió. Lác đác có hạt mưa. Quả thật, Alixơ là một phụ nữ khỏe mạnh. Tôi vất vả lắm mới theo được bước của cô. Vừa thở hổn hển, tôi vừa nói:
- Tôi đến vào giờ này, chắc ông chủ hiệu sẽ không vừa lòng đâu!
- Không. Nôbe là một người rất tốt - Alixơ đáp - Một người lịch sự sẽ không để bạn mình lang thang trong mưa gió.
Tôi biết rằng Alixơ rất quý mến Nôbe. Quả là Nôbe đã có lý khi ông ta nói với tôi:
người đàn bà nào mà chả thích được yêu mến, chìu chuộng. Ông ta đã như thế. Rất niềm nở với phụ nữ. Và đã được đền đáp bằng một Alixơ. Nhưng tôi đến vào giờ này chắc Nôbe chẳng thích thú gì. Lại ngà ngà say. Và về nhà cùng một người phụ nữ. Cứ để cho ôn ta ghen!
- Nào, ông bạn, nhanh chân lên chứ, nếu không chúng ta sẽ ướt hết! - Alixơ nói và kéo tay tôi lôi đi.
Chẳng mấy chốc chúng tôi đã tới nhà. Chắc Nôbe sẽ trố mắt ngạc nhiên. Còn Hinđa? Liệu cô ấy có mặc một chiếc áo len mới không? Alixơ mở cửa vào nhà.
Bật đèn hành lang. Tất cả đều vắng lặng. Trong phòng khách vẫn để đèn trần. Ở góc phòng có hai chiếc vali.
- Chắc anh Nôbe đã đi ngủ. Để tôi ngó qua nhà một chút - Alixơ nói với tôi và đưa mắt nhìn qua cửa sổ ra sân sau - Trời đất, quần áo vẫn chưa cất, mưa ướt hết mất thôi. Mời anh ngồi. Đợi tôi một lát nhé.
Nói xong, Alixơ chạy vội ra sân sau. Tôi ngồi xuống bên bàn, quay lưng lại phía cửa ra vào. Trong nhà vắng vẻ quá. Chỉ có tiếng mưa lộp bộp và gió hắt vò cửa kính. Có tiếng sấm ì ầm từ nơi xa. Rồi lại im ắng. Ngồi trong phòng thực oi bức. Tôi lấy tay gạt mồ hôi trên trán. Ở đâu đó trong ngôi nhà có tiếng cửa kính va mạnh vì gió quất. Không có ai ở nhà đóng cửa lại hay sao? Chớp giật nhoang nhoáng rồi sấm nổ. Tôi giật thót vì tiếng nổ dữ dội. Hình như tôi nhìn thấy bóng người. Tôi bổng sởn gai ốc. Chả nhẽ lại có ma? Tôi quay người lại. Suýt nữa tôi rú lên vì khủng khiếp:
Hinđa đứng ngay cửa ra vào, ngay đơ như cây gỗ, mặt mày xanh tái giống như một cái xác được dựng dậy. Cô ta đứng im không nhúc nhích. Hay Hinđa tưởng tôi là ma quỷ, sợ quá và chết đứng? Tôi đứng dậy tiến đến chỗ Hinđa và cố nở một nụ cười thân mật:
- Chào Hinđa nhé! - Tôi nói - Xin lỗi, tôi đến đây nhưng không báo trước.
Tôi bị nhỡ chuyến ô tô cuối cùng ... Chị Alixơ có nhã ý mời tôi ... tôi có thể đi ngay, nếu cô không vừa ý ... Tôi chỉ nghĩ, mưa gió như thế này, chắc cô và Nôbe sẽ không nở đuổi tôi ra ngoài trời .
Hinđa vẫn đứng ngay như pho tượng, miệng mấp máy. Tôi cố gắng lắm nghe được:
- Anh Nôbe đi rồi!
Tôi rùng mình, không hiểu hết câu nói vừa rồi, nhưng linh cảm thấy có chuyện chẳng lành, bèn hỏi lại:
- Chị Hinđa, Nôbe đi đâu? Tôi nghĩ ngày mai mới lên đường?
Hinđa không trả lời. Trong mắt cô ta đầy sự hoảng hốt và khiếp đảm. Miệng mím lại. Hinđa vẫn nhìn tôi như một kẻ thất thần. Vừa lúc đó Alixơ tư ngoài sân chạy vào.
- Cho đi nhờ tí nào! - Alixơ vừa nói vừa khẽ gạt Hinđa sang một bên và ôm đống quần áo vào trong phòng. Hinđa chệnh choạng dựa vào tường, miệng mấp máy nói gì không rõ.
- Nôbe có khỏe không? - Alixơ hỏi, giọng tỏ ra thân mật.
Nhưng Hinđa vẫn câm lặng, mắt trân trân nhìn người đàn bà đang sắp xếp lại đống quần áo.
- Vì ... mày ... mà ... Nôbe ... đã ...
Hinđa nói gằn giọng, đầy sự căm ghét và hằn thù. Nôbe chết rồi. Tôi phải đứng đây và chứng kiến bi kịch của gia đình Nôbe:
- Cô nói sao? - Alixơ ngẩng lên nhìn Hinđa - Cô định nói cái gì?
Nhưng chưa hỏi hết câu Alixơ đã chạy bổ lên tầng trên. Hinđa loạng choạng với tay về phía trước, ngả người tựa vào một chiếc tủ con, gục đầu xuống mặt tủ và khóc nức nở. tôi dìu cô ta ra ghế bành. Nhìn Hinđa, tôi nghĩ:
thật là một tổn thất lớn lao đối với người em gái. Nhưng tôi cũng nhìn thấy ở cổ Hinđa những vết xước do bị cao cấu và vết máu.
Hinđa mất anh trai. Nhưng cái chết ấy mang lại nhiều thuận lợi:
Cửa hiệu từ đây là của riêng Hinđa. Không có một người đàn bà nào khác trong ngôi nhà này nữa. Hinđa là người chủ, không Alixơ có thể quấy phá cô. Vả lại, trong thời gian vừa rồi, Nôbe quá quắt lắm. Chính ông ta đã mài lưỡi hái cho thần chết. Có phải như thế không? Lúc nào cũng đàn bà, hết cô này đến cô khác. Rồi lại đưa cả cái cô nhân viên khách sạn kia về ở hẳn tại nhà, sống với nhau như vợ chồng, thậm chí sắp sửa cưới cô ta làm vợ. Chính cô nhân viên khách sạn ấy có thừa sức chinh phục và cảm hóa Nôbe. Vì Alixơ, Nôbe sẵn sàng từ bỏ cửa hiệu và em gái. Trông kìa, một người phụ nữ đầy sức hấp dẫn thế kia, ai chả thích! Bộ ngực căng đầy, nhún nhẩy theo mỗi bước đi, con người lúc nào cũng phây phây.
Thực không biết xấu hổ. Lấy mông với ngực ra cám dỗ một con người đau tim!
Rồi lại đi nước ngoài ba tuần lễ với nhau, bỏ mặc mọi việc cho Hinđa ở nhà. Ai mà chịu được! Suốt một đời quần quật và ru rú trong cửa hiệu, chỉ có làm việc và làm việc, làm cho kẻ khác hưởng, còn mình thì tay không ...
Trời oi bức, ngột ngạt như thế này Nôbe chịu sao nổi. Lại bệnh tim và khó thở. Thêm vào đó là sự hồi hộp trước một chuyến đi xa. Con Hinđa, như một chiếc bình bị nén khí, tức bực, uất hận, lời qua tiếng lại với ông anh, càng nói càng như lửa thêm dầu, cuối cùng hai anh em đã cải nhau thực sự, xô xát. Khi mất tự chủ, Hinđa xô Nôbe ngả xuống giường, chắc đã lấy gối dần mãi lên mặt anh, còn Nôbe, cố xô đẩy, vùng vẩy, tay với lấy cổ Hinđa cào cấu để giải thoát, nhưng ngột thở, tim không chịu nổi sự làm việc quá sức, Nôbe đã đột tử, Hinđa buông gối ra thì Nôbe đã chết ...
Nhưng có chứng cớ gì để khẳng định giả thuyết đó của tôi? Xem xét các ngón tay và móng tay của Nôbe, các chuyên viên hình sự sẽ dễ dàng rút ra được kết luận cần thiết. Tôi nhìn Hinđa chăm chăm. Cô ta ngả đầu lên ghế bành, mắt vẫn như ngây dại. Có lẽ Hinđa đã khiếp đảm khi thấy Nôbe bỗng đột ngột tắt thở.
- Hinđa - Tôi nói khẽ - Cổ cô có máu đấy!
Nghe thấy thế, Hinđa giật thót người, hai tay chộp lấy cổ. Hinđa mở to mắt nhìn tôi đầy thất vọng.
Trời mưa như trút nước. Sấm chớp ngay trên đầu chúng tôi. Alixơ từ trên gác chạy xuống, dừng lại chốc lát phía ngoài cửa, rồi khẽ đẩy cửa vào.
- Không gọi bác sĩ à? - Giọng Alixơ đầy nước mắt.
- Gọi điện rồi! - Hinđa đáp, không thèm nhìn cô nhân viên khách sạn.
- Rồi sao? Alixơ hỏi lại.
Nhưng Hinđa không muốn trả lời. Cô ta đứng dậy, bước tới gần cửa sổ, nhìn ra ngoài bầu trời tối đen, thỉnh thoảng sáng bừng lên vì ánh chớp. Có tiếng động cơ ô tô, rồi có tiếng gõ cửa. Alixơ chạy vội ra phía ngoài. Hinđa từ từ quay người lại, đến mở tủ, lấy ra một chiếc khăn choàng đen trùm lên đầu và quấn quanh cổ. Lúc này trông Hinđa như một người đưa đám, mặt nhợt nhạt, mắt đẫm lệ.
- Anh Hackơ, anh không biết tôi khốn khổ như thế nào đâu, và bây giờ tôi đau đớn biết nhường nào. Ôi,lạy Chúa hãy phù hộ cho con! - Hinđa nói trong tiếng nấc rồi lên nhà.
Tôi ngồi lại một mình và nhìn mãi hai chiếc vali trong góc phòng. Hai chiếc vali mới. Nôbe sẽ không cần đến nữa. Không cần đến gì nữa. Sẽ không còn cảnh Nôbe cúi gập người chào khách hàng. Không còn cảnh chủ hiệu "Cây Thập Tự" trao séc nộp phạt cho nhà nước. Và đông tiền, đồng tiền luôn chạy về với người chủ hiệu như về với kho vàng, đồng tiền cũng chẳng có giá trị gì nữa.
Không. Tất cả đã vô ích. Người ta sẽ tiễn đưa Nôbe tới nơi an nghỉ cuối cùng.
Sẽ có người khóc lóc thảm thương. Nhưng nước mắt sẽ khô đi. Năm tháng sẽ qua đi. Nôbe không còn nữa, Nôbe chưa bao giờ lấy vợ và có vợ. Chuyến đi đầu tiên để đổi đời cũng là chuyến đi về với sự hư vô, về với cát bụi ...
Tôi đang mải theo đuổi dòng ý nghĩ của mình thì bác sĩ từ trên nhà bước xuống. Ông vào phòng. Theo sau ông là Alixơ và Hinđa. Bác sĩ đưa tay chào tôi. Ông lặng lẽ ngồi xuống bàn và viết giấy xác nhận cái chết của bệnh nhân.
- Ông Nôbe chết vì nguyên nhân gì? - Tôi hỏi.
- Nhồi máu cơ tim! - Bác sĩ đáp.
- Khôn