Trở Về Năm 1981

Sáng sớm ngày thứ hai,
hai vợ chồng chú Ba Trần cùng đưa tôi đi Hạ Nam Oa

Chú Ba Trần vốn không
muốn đưa tôi theo, nói là đường xá gập ghềnh, sợ tôi không chịu nổi. Về sau
thấy tôi kiên quyết, chú đành đồng ý, nhưng lại nháy mắt ra hiệu với thím Ba.
Một lát sau, thím Ba bèn kéo tôi qua một bên, thấp giọng bảo: “Cháu đi thì cũng
được thôi, nhưng bộ quần áo này của cháu quả thật là bắt mắt quá, đến lúc đó
vừa vào thôn, mọi người ắt sẽ đổ xô đến xem ngay, phải thay đi mới được!”

Tôi làm gì còn bộ quần
áo nào “giản dị” hơn nữa, cuối cùng đành phải mượn một chiếc áo cũ của thím Ba
khoác ra ngoài, sau đó lại thay một đôi giày vải, rồi mới cùng chú thím lên xe
bò.

Đường đi quả đúng như
lời chú Ba nói, xóc lên xóc xuống làm mông tôi như muốn nứt ra thành bốn mảnh,
may mà ngồi trên xe bò còn thông gió, nên tôi không bị say xe.

Khi về trưa, chúng tôi
cũng đã tới được Hạ Nam Oa, vừa mới vào thôn đã có người đi tới chào hai vợ
chồng chú Ba rồi.

“Chú Ba Trần lại đến
thăm con gái đấy à?”

“Cô em này là họ hàng
của chú thím sao, trông trắng trẻo quá!”

Còn có người cứ nhìn
chằm chằm vào mặt tôi, như là đang ngắm động vật quý hiếm vậy. Tôi vội cúi đầu
xuống, vớ lấy một nắm tro trên ván xe, ngoảnh đầu đi bôi lên mặt. Thím Ba ở bên
cạnh thấy thế không kìm được bật cười.

Ha Nam Oa này hình như
khá giả có hơn Trần Gia Trang một chút, người dân trong thôn không gầy gò và
đen nhẻm như người ở Trần Gia Trang. Có điều, chắc là vì ấn tượng xấu từ trước
với cậu mợ của Kim Minh Viễn, nên tôi cứ luôn cảm thấy bọn họ không được chất
phác như người dân ở Trần Gia Trang.

Xe bò đi một mạch tới
tận sân nhà con gái của chú Ba Trần, thím Ba gọi to một tiếng, trong nhà lập
tức có một cô gái chừng hơn hai mươi tuổi chạy ra. Nhìn thấy hai cô chú, cô gái
đó lập tức cười tươi hớn hở nói: “Cha, mẹ, cha mẹ tới chơi ạ!”

Chú Ba Trần gọi tôi cùng
vào nhà, những người tới xem chuyện náo nhiệt bên ngoài cũng muốn chạy vào
theo, nhưng bị con gái của chú Ba đóng cửa, chặn ở bên ngoài.

Vừa vào nhà, thím Ba
liền kể ngay chuyện của tôi cho con gái nghe. Con gái thím Ba vừa nghe nói
chuyện này có liên quan tới cô ả đanh đá của nhà họ Triệu, lập tức đồng ý giúp
đỡ ngay: “Cô ả ngoa ngoắt đó vừa tham lam vừa lười nhác, thường ngày chẳng chịu
làm việc gì, chỉ thích lợi dụng người khác, đối xử với nhóc Ngưu cũng tệ lắm.

Trong thôn bọn chị có ai mà không mắng cô ả đâu. Em Chung đã đến để đón người
như vậy, chị đây tất nhiên phải giúp chứ, nhóc Ngưu đi theo em có cái ăn cái
mặc, chị cũng coi như đã tích đức rồi.”

Bà chị này cứ một câu
nhóc Ngưu, hai câu nhóc Ngưu, khiến tôi ngây người ra suốt một hồi lâu mới
hiểu, chắc tên hồi nhỏ của Kim Minh Viễn chính là nhóc Ngưu.

Cả nhà chú Ba Trần cùng
chung sức bàn bạc một hồi, một lát con gái chú Ba liền khẽ gật đầu nói với tôi:
“Giờ chị đi chuyển lời ngay đây, vừa khéo sáng nay anh cả của nhà họ Triệu đã
đi lên huyện rồi, cô ả đanh đá đó chắc chắn là đang tìm cơ hội để tống cổ nhóc
Ngưu đi. Chị đoán chắc chỉ cần dăm ba đồng là có thể đón nhóc Ngưu về thôi.”

Tôi sợ bà chị này chỉ vì
chút tiền mà lại cãi nhau với cô ả đanh đá kia, liền vội vàng nói: “Tiền là
chuyện nhỏ thôi, quan trọng là phải đưa được người về. Thằng bé ở đó thêm ngày
nào, coi như là phải chịu tội thêm ngày đó, trong lòng em quả thực rất khó
chịu.”

Con gái chú Ba cười nói
với tôi: “Em cứ yên tâm, chị hiểu mà.” Nói xong, liền xỏ giày vào đi ra ngoài.

Chẳng bao lâu sau, con
gái chú Ba đã tươi cười quay về, vừa vào nhà liền gật đầu với tôi, thấp giọng
nói: “Em cứ đợi đó, đảm bảo một lát nữa người sẽ tới ngay.”

Quả nhiên, chưa hết một
tuần trà, tôi đã nghe ngoài sân có người lớn tiếng gọi: “Cô em Hải Đường có nhà
không vậy?”

“Năm đồng?” Khi nghe
thấy cái giá này tôi không kìm được nghiến răng ken két, ả đàn bà khốn khiếp
này, chỉ năm đồng mà đã bán cháu mình đi rồi, khỏi cần nói cũng biết thường
ngày ả đối xử với thằng bé tệ bạc ra sao. May mà hôm nay người tới là tôi, lỡ
như thật sự là kẻ buôn người trời đánh nào đó, cuộc đời của thằng bé coi như
hỏng luôn rồi.

Tôi cố đè nén sự phẫn nộ
trong lòng, không dám thò đầu ra ngoài xem, sợ bị ả đàn bà đanh đá đó phát hiện
ra điều gì khác thường, chỉ lẳng lặng gật đầu với thím Ba.

Thím Ba hiểu ý, liền
xoay người đi ra ngoài sân, nhưng cũng không vội trả lời, mà chậm rãi nói: “Thế
này đi, cô hãy đưa đứa bé đến đây trước đã, nếu ưng ý thì tất nhiên là dễ nói
chuyện, còn nếu không ưng, chúng tôi cũng không để cô phải thiệt, sẽ trả cô một
đồng, coi như là tiền công đi lại.”

Người đàn bà đó lập tức
đồng ý ngay, rồi vội vã chạy ra bên ngoài. Chẳng bao lâu sau, cô ta đã bế theo
một đứa bé gầy nhom đi tới. Thím Ba đón lấy đứa bé, không kìm được nhỏ giọng
làu bàu: “Sao lại gầy như vậy chứ?

Người đàn bà đó chỉ cười

gượng gạo, không nói gì.

Sau đó liền có mấy tiếng
bước chân vang lên, ánh sáng ngoài cửa bị chặn mất. Tôi ngẩng đầu nhìn lên,
thấy thím Ba đã ôm theo một đứa bé vào nhà, nhỏ giọng nói: “Đây chính là nhóc
Ngưu đấy.”

Trời đang lạnh thế này,
đến tôi còn phải mặc áo khoác bông, vậy mà thằng bé lại chỉ mặc một chiếc áo
đơn cũ nát, hơn nữa còn rộng hơn một cỡ, dưới chân không đi giày, đôi chân bẩn
thỉu lộ ra bên ngoài đã tím tái vì lạnh. Lại nhìn cái dáng người gầy gò nhỏ bé
kia, nào có giống với một đứa bé ba tuổi, khuôn mặt xanh xao vàng vọt, gầy trơ
xương, cũng vì thế nên đôi mắt thằng bé trông càng to hơn, trong mắt tràn ngập
vẻ sợ hãi, chân tay co rúm lại nấp trong lòng thím Ba, không dám nhìn ai khác.

Thằng bé này, quả thực
là quá đáng thương!

“Thế này...” Thật sự
không thể nói rõ là tại sao, lòng tôi bỗng cảm thấy chua xót, rồi nước mắt bắt
đầu tuôn rơi, cổ họng khó có thể phát ra thành tiếng, chỉ biết vội vàng đón lấy
thằng bé và ôm thật chặt.

“Hai cô cháu cứ nói
chuyện đi, tôi ra ngoài này một chút.” Thím Ba nói.

Tôi đột nhiên nhớ ra
chuyện tiền, vội vàng móc từ trong ví ra một tờ tiền giấy năm đồng đưa cho thím
Ba, rồi lại nói: “Thím Ba, cháu thật không biết nên cảm ơn thím thế nào mới
phải. Đúng rồi, có thể phiền chị Hải Đường đun cho cháu chút nước nóng không ạ,
cháu muốn tắm cho thằng bé.”

Thím Ba khẽ “ừ” một
tiếng, rồi xoay người bước ra cửa.

Đợi đến khi trong phòng
chỉ còn lại hai người bọn tôi, tôi mới ngồi xuống ngắm nghía kỹ thằng bé.

“Minh Viễn, Tiểu Minh
Viễn.” Tôi dịu dàng gọi tên của nó. Thằng bé cuối cùng đã chịu ngẩng đầu lên nhìn
tôi, nhưng cái miệng vẫn mím lại thật chặt, dáng vẻ như đang hết sức sợ hãi.

“Tiểu Minh Viễn, cô là
cô của cháu, cô đến đây để đưa cháu về. Cho nên, cháu không cần phải sợ, cô sẽ
chăm sóc cháu thật tốt, sau này sẽ không còn ai bắt nạt cháu nữa...”

Bất kể tôi nói thế nào,
thằng bé vẫn không chịu mở miệng. Trong lòng tôi biết rõ, là do tâm lý của nó
đã bị ám ảnh, trong thời gian ngắn chắc chắn không thể trở lại bình thường. Tuy
có chút buồn bã, nhưng tôi cũng không sốt ruột, mà lẳng lặng xoay người tìm một
bộ quần áo, giày, tất hoàn chỉnh từ trong chiếc nhẫn, mang ra cho nó thay.


Khi tắm, thằng bé rất
ngoan ngoãn, đôi mắt cứ mở tròn xoe, thỉnh thoảng lại lén liếc nhìn tôi. Tôi
chỉ coi như không nhìn thấy, vẫn vui vẻ xoa xà phòng cho nó.

Bởi vì chị Hải Đường nói
cậu của Minh Viễn không biết lúc nào sẽ về, sợ sẽ lại xảy ra chuyện gì đó, nên
chúng tôi chẳng kịp ăn cơm trưa, vội vã đi ngay. May mà buổi sáng trước lúc đi,
thím Ba có mang theo mấy cái bánh bên người, lúc này liền đưa mỗi người hai cái
ăn tạm lót dạ. Trong chiếc nhẫn không gian của tôi thực ra cũng có một ít đồ ăn
vặt, như bánh ngọt, bánh quy, thịt bò khô, ngay đến sữa bò cũng có, nhưng vì sợ
thím Ba hoài nghi nên không dám lấy ra.

Tờ mờ tối, chúng tôi mới
về đến Trần Gia Trang.

Bởi vì ở đây còn chưa
kéo điện, người dân trong thôn lại không dám lãng phí, chưa tối hẳn thì chưa
thắp đèn dầu, cho nên đường đi tối mịt. Hai vợ chồng chú Ba đều đã sớm quen với
điều này, còn tôi thì lo Tiểu Minh Viễn sợ, nên không ngừng nói chuyện với nó.

Chuyện hôm nay tuy rằng
suôn sẻ, thuận lợi, nhưng dù sao cũng phải thấp thỏm lo âu suốt cả một ngày,
nên bây giờ tôi cũng hơi mệt. Tuy nhiên, thấy cảnh tượng náo nhiệt ngoài sân,
tâm trạng tôi bất giác trở nên thoải mái hơn nhiều. Cúi đầu nhìn Tiểu Minh
Viễn, chỉ thấy chú nhóc tuy vẫn mím chặt môi không chịu nói gì, nhưng đôi mắt
luôn nhìn chằm chằm vào lũ gà đang không ngừng chạy qua chạy lại trong sân...

Thừa dịp chú Ba, thím Ba
đều bận rộn, tôi lén lấy ra một chiếc bánh ngọt nhỏ từ trong nhẫn không gian,
rồi bóc vỏ đưa cho Tiểu Minh Viễn, nhỏ giọng nói: “Ăn tạm cái này đi, nhé!”

Tiểu Minh Viễn né tránh
một chút, rồi đột nhiên ngẩng đầu lên nhìn tôi, trong ánh mắt tràn ngập một tâm
trạng khó có thể miêu tả bằng lời. Nó hấp háy đôi mắt một chút, rồi lại cụp mí
mắt xuống, hai hàng lông mi dài như đang run rẩy không ngừng.

Tôi đang chuẩn bị lên
tiếng dỗ dành, nó đột nhiên đón lấy chiếc bánh ngọt, rồi xoay người đi vào
trong nhà. Tôi đứng dậy đuổi theo được vài bước, đột nhiên nhớ ra điều gì đó,
liền dừng chân lại.

Buổi tối lại ăn bánh
canh với bánh bao không nhân, nóng hổi thì đúng là nóng hổi, nhưng hai ngày nay
không được ăn thịt, một người vốn quen cuộc sống thời hiện đại như tôi đã bắt
đầu không chịu nổi rồi.

Lúc ăn cơm, chú Ba hỏi
tôi sau này có dự định gì, tôi suy nghĩ một chút, cảm thấy bây giờ mang Tiểu
Minh Viễn vào thành phố thật không phải là một quyết định sáng suốt. Tuy trong
túi tôi có không ít giấy tờ giả, nhưng nghe nói thời buổi này hộ khẩu ở thành
phố bị quản lý rất nghiêm, muốn đăng ký hộ khẩu ắt không phải là chuyện dễ.
Chẳng bằng ở lại Trần Gia Trang này, giải quyết xong chuyện hộ khẩu đã rồi có
gì tính tiếp.

Sau khi ngẫm nghĩ một
lát, tôi bèn chậm rãi trả lời: “Không giấu gì chú Ba, thực ra hôm qua vừa đến
Trần Gia Trang cháu đã thích ngay nơi này rồi, non xanh nước biếc, phong cảnh
cũng đẹp. Tiểu Minh Viễn bây giờ còn nhỏ, nếu cháu đột nhiên đưa nó vào thành
phố chỉ sợ nó khó mà thích ứng ngay được. Do đó, cháu định ở lại Trần Gia Trang
một thời gian, đợi Tiểu Minh Viễn lớn thêm một chút đã rồi tính.” Nói xong, tôi
liền nhắc đến chuyện đăng ký hộ khẩu, hy vọng chú Ba có thể đưa ra ý kiến giúp.


“Thôn bọn thím đúng là
rất tốt mà!"” Thím Ba vừa nghe tôi khen Trần Gia Trang, lập tức vui vẻ cất
tiếng phụ họa theo.

Chú Ba lại suy nghĩ chu
đáo hơn nhiều, sau khi cúi đầu uống một ngụm canh lớn, liền trầm giọng nghiêm
túc nói: “Cháu phải suy nghĩ cho kỹ đấy, dù sao cháu cũng là người thành phố,
nếu thật sự đăng ký hộ khẩu ở thôn bọn chú, sau này muốn chuyển lại vào thành
phố thì không dễ đâu. Cháu là người có văn hóa, thật sự chịu ở lại vùng nông
thôn này sao?”

Tôi cười đáp: “Nghe chú
nói kìa, sống ở đâu mà chẳng giống nhau chứ. Trong thành phố cũng không có gì
tốt cả đâu, nói không chừng mấy chục năm nữa người thành phố lại đổ xô hết về
nông thôn ấy chứ.”

Thấy tôi nói năng chân
thành như vậy, chú Ba rốt cuộc đã yên tâm, khuôn mặt trở nên tươi cười vui vẻ,
cùng tôi tán gẫu suốt một hồi lâu. Sau đó chú còn hứa sáng mai sẽ dẫn tôi đi
tìm trưởng thôn, giải quyết dứt điểm chuyện đăng ký hộ khẩu.

Tôi lại hỏi chú xem nhận
nuôi Tiểu Minh Viễn thì có cần làm thủ tục gì không, định ngày mai sẽ lên thị
trấn làm luôn một thể, ngoài ra cũng cần mua một số đồ dùng hàng ngày. Còn cả
việc nơi ở cũng cần phải giải quyết. Chỉ độ hai, ba ngày thì còn có thể ở tạm
nhà chú Ba, nhưng nếu đã quyết định ở lại Trần Gia Trang rồi, tất nhiên phải
tính toán dài lâu, dù sao cũng không thể ở mãi nhà người khác được.

Chú Ba nói cách nhà bọn
họ ba hộ có một căn nhà nhỏ, là nơi ở của các thanh niên tri thức trong phong
trào “Về nông thôn” trước đây. Nhà đó trước có sân, sau có ao, diện tích cũng
không nhỏ, nhưng đã mấy năm nay không có người ở rồi, chắc là cần phải dọn dẹp
lại một chút. Còn về thủ tục nhận nuôi trẻ con, chú Ba nói, ở nông thôn này
thích nuôi thì cứ mang về nuôi, những thủ tục đó chưa từng nghe nói tới bao giờ
cả.

Nhưng tôi vẫn không yên
tâm, nếu phía bên đó không có ý kiến gì thì còn dễ nói, nhưng lỡ như cậu của
Minh Viễn tìm đến đây gây chuyện thì thực là phiền phức rồi, vì dù sao tôi cũng
không phải là cô của Minh Viễn. Suy nghĩ một chút, tôi vẫn quyết định ngày mai
phải lên huyện một chuyến, mà hơn nữa, không phải là còn cần “mua đồ” hay sao?

Buổi tối tôi và Tiêu
Minh Viễn ngủ cùng một phòng, thằng bé vẫn chưa hoàn toàn thích ứng được, lú ăn
cơm gần như chẳng nói năng gì. Tôi cũng không ép nó, rửa mặt cho nó xong liền
giúp nó cởi quần áo, rồi thay vào bộ quần áo ngủ.

Thằng bé vẫn có chút rụt
rè, nhưng hiển nhiên là rất hứng thú với bộ quần áo ngủ vừa đẹp vừa mới này,
lúc thì ngó bên trái, lúc lại nhìn bên phải, trong mắt tràn ngập nét vui mừng.

Tôi giúp nó xắn tay áo
và ống quần lên, sau đó lại hôn đánh chụt một cái lên má nó, thấp giọng nói:
“Tiểu Minh Viễn thật đáng yêu!”

Khuôn mặt thằng bé lập
tức đỏ bừng, cái miệng hơi mấp máy, dường như vừa mừng rỡ mà lại vừa ngượng
ngùng.

“Đi ngủ thôi!” Tôi thổi
tắt đèn, rồi xoay người ôm nó vào lòng, đắp chăn cẩn thận, từ từ nhắm mắt lại
chìm vào giấc ngủ.