Cửa với tường của hết thảy nhà dân nơi này đều là một mảng đen như than. Tuy thế trong cái mảng đen như than ấy, ắt phải có mấy cánh cửa mà trên đó điêu khắc những đường hoa văn rối rắm, từ đỉnh vòm xuống tới tận dưới đất. Đó là vinh dự đặc biệt chỉ dành cho gia đình có con cháu chiếm được ngôi đầu trong đại hội luận võ “Tử Đệ Hội”, tổ chức năm năm một lần.
Thời thơ ấu của Thương Ngưng rất cô độc bởi sự bất đắc chí của phụ thân. Phụ thân hồi nhỏ đọc sách, rồi chuyển sang tập kiếm, sau đó lại đi buôn bán, rơi vào cảnh “độc thư tập kiếm lưỡng bất thành” (6), một đời sai lầm.
Mẫu thân ra đi khi Thương Ngưng còn rất bé. Cái chết ấy cũng là cái chết lặng lẽ mà kìm nén ở cái gia tộc tụ tập quần cư này. Sinh tồn ở gia tộc như thế, tử vong cũng là phương thức sinh tồn cho người sống. Đương nhiên phải thổi kèn đánh trống báo cho tất cả, cùng với để tang toàn tộc mới gọi là có mặt mũi, không thì cuộc đời của bạn cũng chỉ nhẹ như lông hồng (7) thôi.
Thương Ngưng từ bé đã nhẹ như lông hồng rồi. Nó luôn phải sống trong cảnh phải nhìn trước ngó sau ở cái khóa viện nhỏ xíu do thân tộc ban ơn cấp cho. Đứa bé trai chính là động vật cần đến hư vinh nhất trên thế giới này, cần có cha anh soi đường cho bước tương lai. Nhưng Thương Ngưng không có, nên khi đối mặt với những đứa bạn cùng tuổi kể về cha anh chúng diễu võ dương oai thế nào, nó thường muốn hét lên với chúng, nói rằng phụ thân mình “tài cao vạn trượng tựa mây trời, một đời hoài bão tỏ cùng ai?“
Nhưng nó sợ gặp phải ánh mắt khinh thường của kẻ khác. Cả họ Thương luyện võ, ngẫu nhiên Thương Ngưng lại lộ ra một câu thơ học từ phụ thân, liền gặp ngay phải sự trêu chọc đùa bỡn.
Vì thế, Thương Ngưng từ bé đã luyện đao, luyện cực kỳ gian khổ. Nỗi khổ này cũng bởi bị chê cười mà thành. Thương môn đao pháp do tổ tông truyền lại, chiêu thức đao pháp được truyền thụ thống nhất trong từ đường, nhưng tâm pháp tinh tế bên trong, mỗi nhà lại có sự tiếp nối riêng.
Phụ thân hắn lại là người bất đắc chí, bất kể thế nào cũng đều thành trò cười trong mắt người khác. Nên Thương Ngưng luyện đao như thể phải khai phá ra con đường mới từ chỗ chẳng có đường đi. Khai phá trong cay đắng, khai phá trong vụng về, khai phá trong muôn vàn cực nhọc, kết quả cũng hầu như đã được định sẵn là tốn công vô ích mà thôi.
Năm hắn mười sáu tuổi, phụ thân tạ thế.
Sau khi phụ thân tạ thế, hắn vẫn tiếp tục luyện đao, dựa vào chút tiền phụ thân để lại mà duy trì việc luyện tập khổ sở, vừa luyện đao vừa đi bổ củi, củi hắn bổ nổi danh trong trấn về độ đều đặn chỉnh tề. Toàn bộ người trong họ Thương đều cười sau lưng hắn: “Thương gia chúng ta đã sinh ra một gã bổ củi xuất sắc nhất.“
Thương Ngưng ra mắt rất muộn, phải tới khi hắn hai bảy tuổi.
Vào dịp Tử Đệ Hội năm năm một lần đầu tiền, hắn còn đang để tang. Thực ra hắn có để tang hay không, người khác cũng chẳng nghĩ rằng hắn sẽ tham gia. Lần thứ hai, hắn bị ốm ngay ở thời điểm quan trọng, chính bởi sự hưng phấn trước đó, sự hưng phấn tới u uất khiến hắn sốt cao.
Dịp này, là dịp cuối cùng hắn có tư cách tham gia, hắn nhất định phải nắm lấy cơ hội này.
… Trong Tử Đệ Hội, trước cửa từ đường họ Thương, hắn cuối cùng đã rút ra thanh đao đen xì ấy.
Tử Đệ Hội năm nay gian nan chẳng kém những đợt trước, bởi sự đông đảo hảo thủ bên ngoài. Từ Lĩnh Nam cho chí Ký Bắc, đệ tử trẻ tuổi họ Thương sống bên ngoài quay về có đến mười mấy người.
Thương Ngưng chậm rãi rút đao, đao của hắn màu đen thẫm, mệt mỏi đè nén bao nỗi uất ức tích tụ suốt quãng đời thanh xuân. Theo như người sau khi tỷ thí với hắn kể lại: Chưa từng thấy cách phát chiêu như hắn bao giờ. Thương Ngưng nói rất ít, chiêu số cũng chẳng phức tạp, chỉ là mỗi một chiêu hắn chém ra đều thâm thúy một cách đặc biệt, còn đao ý cũng sâu dài như thế. Đến mấy chiêu tiếp theo, đao ý của chiêu đầu tiên vẫn còn quấn lấy thân thể địch thủ gây nên cảm giác liên miên không dứt. Cho tới khi hắn đắc thắng rồi, địch thủ vẫn không thể giải thích bản thân rốt cuộc là thua ở chiêu thứ mấy trong đao ý liên miên bất tuyệt đó.
Lần luận võ này, diễn ra liên tục trọn bảy ngày. Toàn thể tộc nhân họ Thương dường như không hài lòng thấy hắn dành phần thắng – chứng minh rằng sự lạnh nhạt của người trong toàn tộc đối với hắn không khỏi quá cố chấp.
Võ hội dài hơn so với trước kia hẳn bốn ngày. Có rất nhiều đệ tử họ Thương thành danh không bằng lòng thấy hắn đoạt quán quân, bao kẻ vốn không định tham gia Tử Đệ Hội lại xuất thủ vào đúng thời điểm sau cuối.
Cho tới bảy ngày sau, hắn mới được đứng dưới lá cờ thêu hình chim ưng ấy.
Hắn đứng rất lâu, cho tới khi xác định được không ai xuất thủ khiêu chiến nữa, tộc trưởng Thương tộc mới tuyên bố hắn thắng cuộc.
Cho tới khi lời tuyên bố được phát biểu xong, Thương Ngưng mới thực sự yên lòng. Thân hình cao gầy của hắn đứng ở đó mà ánh mắt dõi tìm khắp trong đám người, tựa như đang trong giấc mơ nào.
Hắn đang tìm phụ thân.
Phụ thân không ở đây… từ thuở bé, phụ thân và hắn chưa từng tham dự Tử Đệ Hội lần nào. Hắn hiểu, cha đương nhiên không ở đây.
… Nhưng lần này, hắn thắng rồi, cha hẳn sẽ bước ra khỏi cái khóa viện nhỏ xíu ấy chứ?
Thương Ngưng hiểu rằng kể cả phụ nhân tới rồi, cha con gặp nhau lúc này cũng chẳng thể nói nên lời. Bao năm rồi, cha với con biến thành ảo ảnh câm lặng, nhưng trong lòng hắn luôn cảm thấy có bao điều muốn nói với phụ thân. Hắn muốn nói với cha: Cha ơi, con thành công rồi, sau này cửa nhà chúng ta cũng sẽ chạm trổ hoa vàng từ trên mái vòm xuống tới tận mặt đất. Trước kia bọn họ luôn bao quanh cửa nhà chúng ta như một miếng gang vậy, nhưng giờ đây, chúng ta không phải sợ nữa rồi! Sau này… sau này trong tất cả những hoạt động náo nhiệt đều có phần của chúng ta!
Tâm trí hắn đột nhiên nhảy nhót tung tăng như một đứa trẻ, theo cái kiểu của ngày xưa, sau khi đi vào đôi giày mới, cuối cùng đã có cơ hội cùng những đứa trẻ khác ra khỏi cửa chạy nhảy vui đùa, đuổi theo, nhập vào giữa nhóm trẻ con đang rộn rã reo hò, trong lớp bụi bặm cuộn tung, cảm giác vui sướng muốn xé toang buồng phổi.
… Nhưng phụ thân, cha lại không có ở đây.
Ánh mắt của Thương Ngưng tìm kiếm giữa lớp người, tìm đi tìm lại, cuối cùng tìm không thấy.
Cho tới lúc này, hắn mới tỉnh mộng: A! Phụ thân đích thực đã ra đi rồi!
… Năm mười sáu tuổi, trong tang lễ lặng ngắt, lúc bàn tay phụ thân dần dần lạnh băng trong tay mình… Nhưng khi ấy, không hiểu tại sao hắn vẫn khăng khăng không chịu tin rằng phụ thân đã chết. Bao nhiêu năm nay, hắn trừ việc luyện đao ra, vẫn chỉ luyện đao. Đối với cái chết của phụ thân, hắn khóc cũng chưa từng khóc. Không ngờ nhiều năm về sau, cái cảm giác “phụ thân chết rồi” cuối cùng lại từ nơi nào xa thẳm truyền tới, bao lấy, cuộn lấy. Thời khắc ấy hắn chỉ cảm thấy trong lòng là một sự trống rỗng chẳng thể nói thành lời.
Tộc nhân họ Thương xung quanh chìm vào im lặng. Hồi lâu, Thương Cửu Gia mới mở miệng nói: “Hài tử này mãi không chịu nói gì, nhưng ta sớm biết rằng y ắt có triển vọng. Phụ thân y thực không tầm thường. Từ khi biết phụ thân y đọc sách tập kiếm, khổ cầu ngày sau rạng rỡ, ta đã cảm thấy, chi này của Thương gia cuối cùng chắc sẽ xuất hiện người có triển vọng.”
Câu này vừa nói ra, mọi người sâu trong lòng đều đồng cảm. Toàn trường nhất thời vui vẻ lên, đám trẻ con bị ngăn cấm đã lâu giờ được khuyến khích, cởi bỏ cấm đoán bắt đầu phấn khởi ồn ào náo động.
Tất cả đã khôi phục lại trạng thái mà Tử Đệ Hội phải có.
Lời đó có phần “Sự hậu Gia Cát Lượng” (8). Nhưng Thương Ngưng hiểu rõ, đó chính là sự công nhận của một đại tộc nhân họ Thương sau bao nhiêu năm.
Hắn cần câu nói này, cần họ có thể công nhận hắn một cách “hợp tình hợp lý”. Vì sự công nhận này, hắn chịu đựng quá lâu rồi – nhưng giờ đây, hắn chợt thấy mình không cần nữa.
“Người cần đến thì chẳng đến”…
Trong đầu Thương Ngưng là một mảng trống rỗng, chỉ có thể nghĩ đến câu nói đó.
Pháo nổ các nhà chuẩn bị cho chiến thắng của Tử Đệ Hội rền vang rộn rã, nổ bắn tung những mẩu giấy hồng khắp toàn trường, chạm tới những lá cờ treo trên mình lũ ngựa to lớn đi tuần…
Nhưng Thương Ngưng âm thầm rút lui – phụ thân không đến, sự náo nhiệt cũng đột nhiên thành náo nhiệt tới mức không thích hợp.
Đúng vào ngày hôm sau, Thương Ngưng bán hết toàn bộ những thứ mình có, đổi lấy một con lừa tầm thường, lần đầu tiên ra khỏi vùng Ưng Đàm mà tổ tiên sinh sống.
Chú thích:
(4) Tứ hợp viện: Kiến trúc nhà cửa thường thấy của người Trung Quốc, 1 sân vườn ở giữa, xây nhà bao quanh bốn phía. Trong truyện nói rằng nhà cửa xây bao quanh nhà thờ tổ (từ đường).
(5) Khóa viện: 1 gian nhỏ trong tứ hợp viện, trong truyện chỉ là 1 phòng ngăn ra từ nhà khác.
(6) Đọc sách luyện kiếm đều không thành: chỉ người ôm đồm mà chẳng thành được nghề nào.
(7) Nhẹ như lông hồng ở đây chỉ thân phận thấp kém, không đáng kể.
(8) Sự hậu Gia Cát Lượng: Thể hiện sự thông thái khi sự việc đã xong rồi.